Sức khỏe : Bệnh thủy đậu đừng nên coi thường

BỆNH THỦY ĐẬU ĐỪNG NÊN COI THƯỜNG!
Y học hiện đại đã tìm ra thủ phạm gây thủy đậu
là varicella zoster virus (VZV). Thủy đậu lây lan trong
cộng đồng rất dễ dàng. Biến chứng phổ biến nhất của
bệnh là nhiễm trùng các nốt ban dẫn đến sẹo, ảnh
hưởng đến thẩm mỹ bên ngoài dễ làm trẻ mất tự tin
khi lớn lên. Ngoài ra, những biến chứng nặng khác có
thể tác động nghiêm trọng đến đời sống của trẻ trong
thời thơ ấu như: viêm não, viêm phổi thậm chí có thể
tử vong do thủy đậu. Riêng phụ nữ mang thai 3 tháng
đầu chẳng may bị thủy đậu, em bé sinh ra dễ bị dị
dạng.
Những trẻ nào dễ mắc bệnh?
Bệnh thủy đậu còn gọi là bệnh trái rạ hay phỏng rạ, là bệnh sốt phát ban có bóng
nước gây ngứa toàn thân, xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng 90% bệnh nhân là trẻ em
nên được gọi là bệnh trẻ em. 90% những trẻ sống chung với người bệnh, học tập,
sinh hoạt với trẻ mắc bệnh thủy đậu đều có nguy cơ mắc bệnh. Trẻ sơ sinh, trẻ
chưa tiêm ngừa hoặc bị bệnh suy giảm miễn dịch sẽ bị bệnh nặng hơn những trẻ
khác. Sau khi mắc bệnh, trẻ sẽ có miễn dịch lâu dài, ít có khả năng mắc bệnh lần
thứ 2. Tuy nhiên, vẫn gặp các trường hợp tái nhiễm thể nhẹ hoặc không có biểu
hiện lâm sàng. Mặt khác, bệnh cũng truyền qua nhau thai từ mẹ sang con khi mẹ
mang thai bị nhiễm thủy đậu.
Lây lan rất dễ dàng
Trẻ bị thủy đậu khi nói, ho, hắt hơi, khóc… các virus sẽ phát tán trong không khí.
Khi chúng ta hít vào thì virus theo vào cơ thể sinh sôi thành “tập đoàn” hoặc khi
tiếp xúc gần với mụn nước của trẻ đang bệnh cũng có thể bị lây nhiễm. Thậm chí
có thể lây khi trẻ tiếp xúc với dụng cụ học tập, quần áo, đồ chơi của bạn… có
chứa virus gây bệnh. Bệnh thủy đậu rất dễ lây, xảy ra nhiều ở những nơi đông
đúc như: nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường học do các nguyên nhân như phát
hiện muộn, không áp dụng biện pháp phòng ngừa.
Đừng nên coi thường bệnh này

Thống kê tại BV. Nhi Đồng 1 TP.HCM cho thấy, bệnh xảy ra tập trung từ tháng 2 -
6 hàng năm, trong đó nhiều nhất là vào tháng 3.
Một số trẻ do không được quan tâm chăm sóc kỹ, nên khi trẻ gãi móng tay vào
mụn nước, chúng vỡ ra gây nhiễm trùng, và lẽ ra con siêu vi trùng này chỉ gây tổn
thương nông ở bề mặt da, nay các vi khuẩn “đánh hội đồng” làm tổn thương sâu
da bé, khi lành bệnh, nơi đây tạo thành những sẹo. Lúc ấy, với các mẹ là “sự hối
hận muộn màng”, còn trẻ sẽ mất tự tin khi lớn lên.
Trường hợp hiếm, nhưng đã xảy ra ở những trẻ suy dinh dưỡng, đề kháng kém là
virus “chẳng thèm” ở ngoài lớp da bên ngoài, mà chạy thẳng vào máu, tàn phá
các cơ quan như: thận, não, gan… gây tình trạng sốt dao động, trẻ li bì, quờ
quạng tay chân, có thể co giật phải đưa gấp đến bệnh viện vì trẻ đã bị viêm não
do thủy đậu. Những trường hợp này nếu tích cực hồi sức, chữa trị thì cũng để lại
di chứng thần kinh như: điếc, động kinh, trí tuệ chậm phát triển. Nếu trẻ sốt cao,
ho nhiều thì coi chừng bé bị viêm phổi do thủy đậu. Một con siêu vi tưởng như chỉ
hoành hành ngoài da rồi “hồ biến” nhưng chúng vẫn không từ bỏ cơ hội để chui
vào trong cơ thể của bé mà gây hại, để lại di chứng suốt đời.
Các bà mẹ cần làm gì?
Các bà mẹ thường lo lắng: bệnh sẽ để lại sẹo vĩnh viễn trên da, làm xấu trẻ. Tuy
vậy, lại có những chăm sóc tại nhà không đúng như: tránh ánh sáng, cữ nước,
kiêng gió; điều trị theo lời mách bảo như: bôi phấn rôm, đắp lá cây, chọc vỡ các
mụn nước gây biến chứng nhiễm trùng; hoặc tự ý dùng thuốc có chứa corticoids
thường làm nặng thêm tình trạng bệnh.
Bệnh thủy đậu lây lan sớm, độ lây lan cao nên chủng ngừa bằng vắc-xin là biện
pháp hữu hiệu giúp ngăn ngừa bệnh và giảm độ nặng của bệnh. Vắcxin được
dùng tiêm ngừa cho người khỏe mạnh, chưa mắc bệnh thủy đậu cho trẻ từ 12
tháng tuổi trở đi. Liều tiêm ngừa chia làm 2 nhóm tuổi: từ 12 tháng đến 12 tuổi
tiêm 1 liều. Cũng có thể tiêm thêm 1 liều vắc-xin thủy đậu nữa để gia tăng hiệu
quả bảo vệ tối đa cho trẻ, tránh bị mắc thủy đậu mặc dù trẻ đã được tiêm ngừa 1
liều vắc-xin trước đó, do miễn dịch của trẻ đối với thủy đậu giảm theo thời gian và
dịch bùng phát quá lớn. Đối với trẻ từ 13 tuổi trở đi tiêm 2 liều, khoảng cách giữa

2 lần tiêm là 6 tuần.
Tiêm ngừa nên được thực hiện trước khi mùa bệnh xảy ra để tránh nhu cầu tăng
cao gây khan hiếm thuốc chủng ngừa. Tiêm sau khi tiếp xúc với người bệnh đôi
khi vẫn có thể mắc bệnh, do đã bị nhiễm bệnh mà vắc-xin chưa kịp có tác dụng.
Phụ huynh nên đưa trẻ đến các bệnh viện Sản, Nhi, Trung tâm y tế dự phòng để
được tư vấn tiêm ngừa thủy đậu. Nếu có điều kiện, thanh thiếu niên và người lớn
cũng nên đi tiêm ngừa để được bảo vệ khỏi bị thủy đậu, tránh lây lan trong cộng
đồng khi bùng phát dịch.
BS. TRƯƠNG HỮU KHANH