Cha mẹ và sự phát triển của bé - Phần 21 ppt

Giúp con học toán ở nhà

Không chỉ có ở trường học mới cung cấp môi trường học toán cho trẻ. Có rất
nhiều hành động toán học tự nhiên có thể thực hiện bên trong và bên ngoài gia
đình, và cha mẹ là những người thầy đầu tiên tốt nhất của trẻ. Cha mẹ có thể giúp
trẻ lĩnh hội những khái niệm toán học cơ bản một cách nhẹ nhàng nhất nhưng có
hiệu quả nhất thông qua các hoạt động trong ngày trong gia đình. Chúng tôi xin
giới thiệu một số ý tưởng mà cha mẹ có thể thực hiện ở nhà để giúp đỡ con mình
như sau:
1. Thu hút trẻ vào các tình huống toán học thực tế:
Khi làm các công chuyện nhà, bạn có thể giúp trẻ cảm nhận toán học đang hiện
diện quanh nó:
- Hướng dẫn trẻ bảo quản đồ chơi: Nhiệm vụ đầu tiên rất phù hợp với trẻ là cất
dọn đồ chơi sau khi chơi xong. Thường thì trẻ không tự nguyện làm điều này nếu
không có sự khuyến khích, nhắc nhở và kỷ luật từ phía người lớn, Cần tập cho trẻ
thói quen dọn dẹp sau khi chơi. Cha mẹ có thể mua những cái hộp bằng nhựa
trong suốt và dán nhãn (được diễn đạt bằng các hình ảnh tượng trưng). Chú ý
hướng dẫn cho trẻ cất đồ chơi theo từng loại riêng biệt vào trong các hộp nhựa đó.
Qua đó, trẻ học cách đối chiếu đồ chơi thật với hình ảnh cũng như học phân loại
đồ chơi.
- Nấu ăn: Nấu ăn là thời điểm tạo ra rất nhiều cơ hội để học toán và là một hoạt
động khá thích thú đối với trẻ. Có thể dạy trẻ đo lường (đo lượng nước, lượng gạo,
lượng đường, lượng muối cần thiết cho mỗi món ăn ). Làm một món rau trộn
đơn giản trẻ sẽ hiểu được khái niệm về một phần và toàn thể. Trẻ nhận thức được
kích thước và hình dạng khi chúng xé rau diếp và thái mỏng dưa chuột. Chúng
luyện tập đo lường dầu ăn theo giới hạn của muỗng. Trẻ học xếp thứ tự khi chúng
thực hiện lần lượt công thức làm món ăn. Ví dụ, thành phần nào cần xếp vào trước
nhất, thứ hai, thứ ba Các bậc cha mẹ khi sửa soạn bữa ăn cùng trẻ nên củng cố
nhận thức của trẻ bằng cách dùng ngôn ngữ toán học như: 1/2, 1/4; miếng, một
muỗng; thêm vào hay bớt ra
- Xếp dọn bàn ăn: Khi trẻ lên 5 tuổi, chúng ta có thể đề nghị chúng phụ dọn bàn ăn,

yêu cầu trẻ đếm số người trong nhà để lấy đúng số lượng chén, muỗng, đũa cho cả
nhà. Thay vì phải nói với trẻ số lượng đồ dùng cần lấy ra, chúng ta nên đề nghị :
"Con hãy xếp dĩa, đũa, muỗng, ly đủ cho tất cả chúng ta". Trẻ cần biết giải quyết
một số tình huống phát sinh khi nhà có thêm một người ăn. Trẻ sẽ phải sử dụng
những hiểu biết ban đầu của chúng để giải quyết vấn đề xem chừng rất khó khăn
đối với chúng.
- Gấp quần áo: Gấp và xếp đặt quần áo là cơ hội để đề nghị trẻ đếm số quần áo của
mỗi thành viên trong gia đình, đếm số khăn trong buồng tắm, số bàn chải đánh
răng trên kệ Việc gấp khăn tắm làm phân nửa hoặc một phần tư dạy trẻ về phân
số; việc xếp quần áo thành đồ của ba, của mẹ, của anh giúp trẻ học cách phân loại.
Khi trẻ nhìn thấy sự khác biệt về kích thước giữa quần áo của ba và anh, nó học
được sự so sánh. Ngoài ra trẻ còn sử dụng cảm giác để cảm nhận sự khác nhau
trong cách dệt quần áo và ngửi thấy mùi thơm của quần áo mới giặt.
- Sắp xếp, trang hoàng lại nhà cửa: Chúng ta có thể hướng dẫn cho trẻ cách đo đạc
(đo chiều dài, chiều rộng của đồ đạc để sắp xếp ), làm quen với hình dạng của
các đồ vật, hoặc củng cố biểu tượng về số lượng (đếm số đồ vật cần xếp đặt, chọn
đúng số lượng đồ vật cần thiết để sắp xếp, trang hoàng nhà cửa )
2. Học toán khi đi mua sắm
Ngày nay có rất nhiều trẻ thường phả theo cha mẹ đến các cửa hàng để mua sắm.
Trong thời gian đi mua sắm cùng cha mẹ ở các nơi đó, trẻ sẽ có thêm kinh nghiệm
nếu có được cơ hội đếm số hàng hóa mua được, so sánh giá của hai loại hàng hóa,
trả tiền mua hàng hay đơn giản là trả tiền mua một vé uống nước và nhìn thấy số
tiền thối lại là bao nhiêu. Trẻ học về tiền tệ trong những tình huống thực tế.
3. Học toán khi đi tham quan
Trong thời gian xe chạy trên đường đi tham quan, rất nhiều trẻ cảm thấy buồn
chán, đặc biệt là khi trẻ bị cột chặt vào ghế. Ðể tạo cho trẻ sự hứng thú có thể cho
trẻ chơi trò đoán hướng và số của những chiếc xe màu đỏ chạy ngang qua. Chúng
cũng có thể đếm số phương tiện giao thông trên đường phố hay đoán khi nào thì
tới chặng đèn đỏ, đèn vàng, đèn xanh tiếp theo. Khi xe hơi dừng đèn đỏ, trẻ có thể
xác định thời gian cho tới khi nào có đèn xanh. Có thể đề nghị những trẻ lớn đọc

các con số trên những tấm bảng số từ đó suy ra có bao nhiêu xe có số xe lớn hơn
số xe trên xe nó đang đi. Cũng có thể đếm số xe buýt đang đậu tại bến xe trước khi
bắt đầu cuộc hành trình, nếu cho trẻ đi chơi bằng phương tiện giao thông công
cộng. Ước lượng, đếm, so sánh có thể xem như là một nhiệm vụ học trong buổi du
lịch bên ngoài lớp học này.
4. Học toán trong trò chơi
Hãy tạo cho trẻ nhiều cơ hội để "chơi" với các biểu tượng toán. Trò chơi giúp trẻ
học tốt hơn là làm bài tập toán. Các trò chơi thú vị thường dễ dàng tạo ra cho trẻ
động cơ để luyện các kỹ năng toán học cơ bản. Những trò chơi mà trẻ rất thích
chơi là: chơi lò cò, cáo và gà mái, trốn tìm (nhằm củng cố các kỹ năng đếm và
định hướng trong không gian); hoặc những trò chơi như cờ ca rô, lô tô (nhằm
dạy trẻ biết lập kế hoạch và chọn biện pháp học đếm một cách phù hợp); những trò
chơi sử dụng con xúc xắc như: con rắn và thang (nhằm củng cố kỹ năng đếm,
đọc bằng mắt các con số và phép tính cộng). Các bậc cha mẹ nên dành nhiều thời
gian để cùng chơi với trẻ những trò chơi như "đôminô", "chơi đổ xúc xắc", "chơi ô
ăn quan", "xếp các thẻ bài" (theo thứ tự về số lượng, hình dạng, kích thước ),
chơi xếp hình với bộ dồ chơi lego, đếm số chữ cái trong tên của mình
Việc kết hợp các vận động và âm nhạc với việc lĩnh hội các biểu tượng toán sẽ làm
trẻ thích thú và nhớ lâu hơn các khái niệm cần thiết.
Ngoài ra trò chơi vẽ bằng các ngón tay cho trẻ có cơ hội học về số lượng một cách
dễ dàng.
Hãy giữ lại những tấm thiệp chúc mừng (còn có cả phong bì). Sau đó lấy thiệp ra
khỏi phong bì và đố trẻ chọn thiệp bỏ vào phong bì sao cho thật đúng kích cỡ và
hình dạng.
Cho trẻ phân loại hình dạng bằng cách cho trẻ tự cắt những hình dạng khác nhau,
sau đó cho tất cả hình dạng đuợc cắt vào trong một cái áo gối. Ðề nghị trẻ cho tay
vào túi, đoán xem nó cầm được hình gì, làm bằng chất liệu gì
Xếp một số vật dụng lên khay và cho trẻ nhìn kỹ khay đựng đồ. Sau dó đề nghị trẻ
quay mặt đi và cô sắp xếp lại các đồ dùng trên khay. Hỏi trẻ về số lượng đồ vật
trên khay

5. Hình thành cho trẻ khả năng ước lượng
Khả năng ước lượng đặc biệt quan trọng trong thời đại hôm nay. Bất cứ lúc nào
chúng ta cũng có thể có cơ hội khuyến khích trẻ thể hiện khả năng ước lượng. Khi
nấu ăn, trẻ có thể ước lượng thời gian nấu chín món ăn, vào bếp trẻ ước lượng số
chén trong rổ, khi xếp quần áo, trẻ ước lượng số quần áo được xếp thành một
chồng, đọc sách trẻ có thể ước lượng số trang của quyển sách, đi trên đường, cho
trẻ ước lượng số người ngồi trên một chiếc xe
Như vậy - để tạo điều kiện thuận lợi cho việc học toán, các bậc cha mẹ cần làm
những việc sau:
- Nhận thức được điều gì làm cho trẻ muốn học. Từ đó tạo nên khung cảnh có ý
nghĩa cho trẻ giải quyết vấn đề.
- Ðặt các câu hỏi kích thích chẳng hạn như: "Con có thể suy ra câu trả lời thế
nào?" hay: "Có cách nào khác nữa để giải quyết vấn đề không?"
Hãy đợi cho trẻ tìm ra câu trả lời. Ðây là một nhiệm vụ khó khăn vì chúng ta rất dễ
đưa ra câu trả lời nhằm dạy tiếp. Nên nhớ là khi đứa trẻ phải vất vả mới đạt được
thành công trong câu trả lời, thì lúc này tri thức đó là của nó và trẻ sẽ nhớ điều đó.
Chỉ nên giúp trẻ giải thích biện pháp mà nó đã sử dụng để giải quyết vấn đề. Ðây
chính là cách tốt nhất để phát triển kỹ năng tư duy phê phán ở trẻ.
- Khen ngợi thành công nhưng chấp nhận sai lầm của trẻ như là một phần của quá
trình học.
Kết luận
Toán học có giá trị trong gia đình cũng như trong những môi trường khác, và thời
gian trẻ ở cùng cha mẹ là thời điểm tốt nhất (mà chi phí lại thấp) để truyền đạt các
kiến thức và kỹ năng toán học.
Hãy cùng con trẻ khám phá thế giới toán học đầy thú vị hơn là suốt ngày cau có,
quạu cọ, tức giận, la mắng chúng.