Mổ lấy thai và những nguy cơ tai biến pptx

Mổ lấy thai và những nguy cơ tai biến

(Webtretho) Mổ lấy thai
là phẫu thuật mổ lấy thai
nhi, nhau và màng ối qua
một vết mổ ở thành tử
cung đang nguyên vẹn.
Điều này không bao hàm
việc mổ bụng lấy một
thai ngoài tử cung nằm
trong ổ bụng hoặc lấy
một thai nhi đã rơi một
phần hay toàn bộ vào
trong ổ bụng do vỡ tử
cung.

Những tai biến có thể gặp phải trong mổ lấy thai:

Mặc dù, mổ lấy thai giúp giải quyết được những trường
hợp sinh qua ngả âm đạo không an toàn cho mẹ hay thai

Mổ lấy thai có thể gây cho bé
nhiều tai biến.
nhi nhưng điều này cũng có thể dẫn đến những tai biến:

* Về phía mẹ:

- Tai biến gần:

+ Nhiễm trùng: có thể bị nhiễm trùng vết mổ, tiết niệu,
phổi. Thường gặp là nhiễm trùng vết mổ, nhiễm trùng ối

gây viêm phúc mạc có thể dẫn đến cắt tử cung trong thời
gian hậu phẫu.

+ Tai biến do phẫu thuật như chạm phải các cơ quan lân
cận (bàng quang, ruột), khâu phải niệu quản, rò bàng quang
– tử cung, rò bàng quang – âm đạo.

+ Chảy máu do chạm phải động mạch tử cung, đờ tử cung
tăng nhiều hơn khi gây tê, mê để mổ; chảy máu do rách
thêm đoạn dưới.

+ Liệt ruột.

+ Bung vết mổ, thoát vị thành bụng.

+ Xuất huyết nội.

+ Thuyên tắc tĩnh mạch, huyết khối.

+ Tử vong cho mẹ.

+ Các tai biến do gây mê – hồi sức.

Phương pháp vô cảm trong mổ lấy thai thường là gây mê
nội khí quản hoặc gây tê tuỷ sống. Do đó có thể có những
biến chứng do vô cảm như hội chứng hít (trong trường hợp
gây mê nội khí quản); tụt huyết áp, nhức đầu sau mổ (trong
trường hợp gây tê tuỷ sống).

- Tai biến xa:

+ Dính ruột, tắc ruột.

+ Tắc ống dẫn trứng gây vô sinh thứ phát.

+ Lạc nội mạc tử cung.

+ Sẹo trên thân tử cung có thể bị nứt trong những lần có
thai sau (nứt khi chưa vào chuyển dạ hoặc khi đã vào
chuyển dạ).

Ngoài ra, trong những lần có thai sau, khả năng sẽ phải mổ
lại tăng và nếu sinh ngã âm đạo phải giúp sinh bằng giác
hút hoặc forceps để giảm nguy cơ nứt vỡ tử cung…

* Về phía con:

- Thai nhi có thể bị ảnh hưởng bởi thuốc mê.

- Bị chạm thương trong khi phẫu thuật.

- Hít phải nước ối.

- Trẻ sơ sinh do sinh mổ có nguy cơ suy hô hấp nặng và đe
dọa tính mạng do sự can thiệp khi mẹ chưa chuyển dạ, nhất
là trẻ được can thiệp sinh mổ ở thời kỳ thai gần đủ tháng
(khoảng 37 tuần). Nguyên nhân chủ yếu là do:

+ Bệnh màng trong thường gặp ở trẻ sinh non, với tỉ lệ
3/1.000 trẻ sinh mổ ở tuổi thai 37 tuần, gấp 13 lần so với trẻ

ở tuổi thai 38 tuần và gấp 30 lần so với trẻ 39 tuần.

+ Tình trạng ứ đọng dịch phế nang và thể tích khí trong
lồng ngực của trẻ giảm gần 50% so với trẻ sơ sinh bình
thường.

+ Hiện tượng cao huyết áp phổi tồn tại: cao gấp 5 lần so với
trẻ sơ sinh sinh qua âm đạo bình thường.

- Tử vong chu sinh (trong vòng 28 ngày sau khi sinh) ở
trường hợp mổ lấy thai cao hơn so với sinh thường. Mổ lấy
thai cũng làm gia tăng nguy cơ trẻ bị chết khi sinh ở lần
sinh con tiếp theo (có thể tử cung bị sẹo do cuộc mổ lần
trước không tạo điều kiện để lá nhau bám tốt do đó việc
cung cấp máu và chất dinh dưỡng nuôi bào thai không đầy
đủ)…

Nhiều nghiên cứu cho thấy có sự liên quan mật thiết
giữa nhau tiền đạo, nhau cài răng lược và số lần mổ lấy
thai:

* Nhau tiền đạo là tình trạng nhau không bám hoàn toàn ở
mặt trước và sau đáy tử cung như bình thường mà một phần
hoặc toàn bộ bánh nhau bám vào đoạn dưới tử cung.

Trong những trường hợp nhau tiền đạo, nhau nằm trước
thai, trên đường thai sẽ thoát ra ngoài khi sinh. Nhau tiền
đạo là một trong những nguyên nhân gây chảy máu trong
ba tháng cuối của thai kỳ, trong chuyển dạ và sau sinh; có
thể rất nặng gây choáng mất máu và tử vong ở mẹ (tại Việt

Nam tỷ lệ tử vong mẹ khoảng 1,16%).

Nhau tiền đạo cũng là một trong những nguyên nhân đẻ
khó do phần phụ của thai vì bánh nhau nằm ở vị trí bất lợi
cho cuộc sinh gây cản trở đường đi của ngôi thai khi
chuyển dạ, có thể làm cho ngôi thai bình chỉnh không tốt.

Thai dễ bị suy do thiếu máu và khả năng phải chấm dứt thai
kỳ nếu tình trạng xuất huyết âm đạo trầm trọng xảy ra trước
khi thai trưởng thành để cứu mẹ nên non tháng là một lý do
chính làm tỷ lệ tử vong của con còn khá cao. Tỷ lệ tử vong
của con trong nhau tiền đạo kể cả non tháng và đủ tháng là
30 – 40%.

Nguy cơ nhau tiền đạo trên những tử cung không có vết mổ
lấy thai là 0,26% nhưng tỷ lệ này có thể tăng đến 10% nếu
có mổ lấy thai.

* Nhau cài răng lược là sự bám bất thường hoặc xâm lấn
một phần hay toàn bộ bánh nhau vào lớp cơ tử cung. Về mô
học cho thấy có sự thiếu vắng một phần hay toàn bộ màng
rụng đáy do gai nhau bám vào cơ tử cung.

Vì trong trường hợp nhau cài răng lược, nhau không chỉ
bám vào lớp niêm mạc của tử cung như bình thường mà
bám quá sâu vào tử cung, có thể bám rất chắc vào cơ tử
cung, thậm chí xuyên thủng cả lớp cơ tử cung, lớp thanh
mạc tử cung để xâm lấn vào cơ quan lân cận như bàng
quang, ruột nên nhau cài răng lược không tróc được một
cách tự nhiên hay chỉ tróc một phần gây băng huyết sau

sanh (chảy máu nhiều ngay sau sổ thai hay sau khi cố gắng
bóc nhau bằng tay). 60% nhau cài răng lược sinh mổ.

Khoảng 65% băng huyết sau sanh nặng cần phải cắt tử
cung khi có nhau cài răng lược. Nhau cài răng lược chiếm
7% trong các nguyên nhân tử vong trong và sau mổ liên
quan đến tình trạng mất máu và đây cũng là nguyên nhân
cần phải truyền máu, gây nhiễm trùng hậu phẫu và những
lỗ dò sau mổ.

Điều trị bảo tồn tử cung nguy cơ tử vong có thể đến 25%
trong nhau cài răng lược.

Theo thống kê
chung của thế
giới, những phụ
nữ đã mổ lấy thai
lần 1 thì nguy cơ

* Nếu nhau tiền đạo kèm theo nhau cài
răng lược có thể làm hậu quả nặng
thêm, góp phần làm tăng tai biến sản
khoa và tỷ lệ tử vong mẹ.

Nhau cài răng lược tăng khi sản phụ bị
nhau tiền đạo, tỷ lệ mổ lấy thai tăng
theo số lần sinh mổ trước đây.

- Một nghiên cứu ở Mexico trên 32.556
trường hợp sinh cho thấy số sản phụ bị nhau tiền đạo là 210

(0,64%), trong đó số sản phụ có mổ lấy thai chiếm 44,2%
(93/210) và có 27,9% (26/93) nhau tiền đạo kèm theo nhau
cài răng lược. Trong khi đó, ở các sản phụ không có vết mổ
cũ lấy thai tỷ lệ nhau tiền đạo kèm theo nhau cài răng lược
chỉ là 9,4%. Đối với sản phụ có một lần mổ lấy thai, tỷ lệ
nhau tiền đạo kèm theo nhau cài răng lược là 21,1%; sản
phụ có 2 lần mổ lấy thai thì tỷ lệ này lên đến 47,6%.

- Sản phụ đã ≥ 2 lần mổ lấy thai trước đây, nếu lần này có
bị nhau cài răng ở
lần mang thai tiếp
theo tăng 4,5 lần
so với người sinh
thường, mổ lấy
thai lần hai thì
nguy cơ bị nhau
cài răng lược tăng
gấp 11,3 lần.

nhau tiền đạo trung tâm, nhau bám thấp ở mặt trước tử
cung thì khả năng nhau cài răng lược là 40% (Oyelese Y,
Smulian JC, 2006).

- Nghiên cứu khác trên 155.670 trường hợp sinh ở Los
Angeles, Hoa Kỳ, tỷ lệ nhau cài răng lược ở các sản phụ
không bị nhau tiền đạo chỉ là 0,004% còn ở các sản phụ bị
nhau tiền đạo tỷ lệ có nhau cài răng lược kèm theo là 9,3%.
Các sản phụ không có vết mổ cũ lấy thai chỉ có 6,5% bị
nhau cài răng lược còn các sản phụ có vết mổ cũ lấy thai thì
tỷ lệ bị nhau cài răng lược là 29%.