chương 5 thực hiện pháp luật - vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp luật

Pháp Luật Đại Cương 7/3/2014
Chương 5
THỰC HIỆN PHÁP LUẬT-VI PHẠM PHÁP LUẬT VÀ
TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ
MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU:

 !

 "#$%&'$($
%" !$%
)*+",-.
KẾT CẤU NỘI DUNG:+/012
3
)
3$%
NỘI DUNG CỤ THỂ
1.THỰC HIỆN PHÁP LUẬT:
1.1 Khái niệm thực hiện pháp luật.
Thực hiện pháp luật là một quá trình hoạt động có mục đích làm cho những quy định của
pháp luật đi vào cuộc sống trở thành những hành vi thực tế hợp pháp của các chủ thể
pháp luật
Đặc điểm của thực hiện pháp luật

1
Pháp Luật Đại Cương 7/3/2014
1.2.Các hình thức thực hiện pháp luật 4
1.2.4 Áp dụng
2.Vi phạm pháp luật
2.1.Khái niệm
5""$06!'+$%7 
897:;<=!

2.2. Các dấu hiệu của vi phạm pháp luật
Đặc
điểm
3 8"<>?
-?
2
Các hình thức thực hiện
pháp luật
Tuân thủ
pháp luật
Thi hành
pháp luật
Sử dụng
pháp luật
Áp dụng
pháp luật
3""

Pháp Luật Đại Cương 7/3/2014
-Dấu hiệu 145""7@!+A"0:$89
-Dấu hiệu 245""$7 -97:;7"
<=!
-Dấu hiệu 3:&"$0=06
-Dấu hiệu 44&"=0'+$%
- BC"?""$+;""$
0=""+!"$
D0E
Kết luận:3FE+G<=H+($I+4
;"$<@!"=;*=<J:,
$,88;$!+E+$,"0<@!"


2.3. Cấu thành vi phạm pháp luật
)"<>K(8J4
3
Cấu thành vi
phạm pháp
luật
Mặt
chủ
quan
Chủ thể vi phạm pháp
luật
Mặt
khách
quan
Khách thể vi phạm pháp luật
Pháp Luật Đại Cương 7/3/2014
Ví dụ Khách thể vi phạm pháp luật được minh họa như sau:
"$;87LM+ N ("""0
:7 -"9(?O>E?"O=M+ N
&2 <-J+"

B;+("$ *;"!P
QE+??#9#9
OR"$S7L7TF+!*
2.4.Phân loại vi phạm pháp luật
)O

 )"P
) O

)U
Ghi chú : Mức độ biểu thị trên cho thấy tính nghiêm trọng của từng loại vi phạm
pháp luật.
4
Vi phạm pháp luật
Pháp Luật Đại Cương 7/3/2014
Các hình thức Vi phạm pháp luật được hiểu rõ hơn qua ví dụ sau:
+ Vi phạm pháp luật hình sự:
Ví dụ:Chị Thanh (40 tuổi, không chồng), có quan hệ với anh Lê Mạnh H (đã có vợ), và
sinh được một đứa con (cháu Minh). Sau khi chấm dứt quan hệ với anh H, chị luôn
bị một người tên Đỗ Thị Kim Duân (43 tuổi) - vợ của H, gọi điện thoại chửi mắng.
Ngày 06/11/2009, Duân đến nhà chị Thanh . Tại đây, Duân xin được bế đứa trẻ,
chị Thanh đồng ý. Lấy cớ nghe điện thoại, Duân bế cháu xuống bếp và dùng chiếc
kim khâu lốp dài 7cm mang theo đâm vào đỉnh thóp đầu cháu. Sợ bị phát hiện,
Duân lấy mũ đậy vết đâm lại, nhưng máu chảy quá nhiều, cháu khóc thét lên nên bị
mọi người phát hiện. Sau khi đưa đi cấp cứu, cháu Minh (40 ngày tuổi) qua đời.
Duân (sinh năm 1974) không có bệnh về thần kinh, chưa có tiền án, là một người
làm ruộng.
+ Vi phạm pháp luật hành chính:
Tháng 9/2008, Bộ tài nguyên môi trường đã phát hiện ra vụ việc sai phạm của công ty Bột
ngọt Vedan (Công ty TNHH Vedan Việt Nam). Theo đó thì công ty Vedan đã hằng ngày
sả nước thải bẩn (chưa qua xử lý) trực tiếp ra sông Thị Vải (Đồng Nai) suốt 14 năm qua
kể từ khi đi vào hoạt động (1994): khoảng 45000m3/1tháng.Hành động này gây ô nhiễm
nặng cho dòng sông Thị Vải, gây chết các sinh vật sống ở sông này và ảnh hưởng trầm
trọng đến sức khỏe người dân ven sông  Dẫn đến, là một tổ chức có đầy đủ trách
nhiệm pháp lý khi thực hiện hành vi trái pháp luật này.
+ Vi phạm pháp luật dân sự
Nguyễn T Cường (25 tuổi, Bến Tre), là sinh viên năm 2 trường ĐH Tây Đô. Năm
2006, quan Internet, Cường quen với anh Huy (Việt Kiều Úc). Năm 2009, anh Huy
về thăm quê và trú tại huyện Chợ Lách, Bến Tre. Đúng lúc này, Cường không có tiền

đóng học phí, nhiều lần nhà trường nhắc nhở. 1/2/2009, Cường đến nhà anh Huy
chơi và ở lại đêm. 2/2/2009, lợi dụng lúc anh Huy đi vắng, tủ không khóa, Cường đã
lấy đi 1 chiếc lắc 2 lượng vàng 18K. Sau khi bán được hơn 22 triệu đồng, Cường
mua một chiếc xe máy và gởi tiền cho mẹ trả nợ, cho bà nội.
5
Pháp Luật Đại Cương 7/3/2014
+ Vi phạm kỷ luật
Lê Văn An là sinh viên năm 2, trường Đại học X, nhiều lần bỏ học, quay cóp
trong giờ kiểm tra nên bị giáo viên nhắc nhở nhiều lần. An hiện trú ở ký túc
xá trường, lại còn thường xuyên uống rượu bia. Anh đã liên tục vi phạm từ
cuối năm 2009 đến tháng 5/2011 và vượt quá giới hạn chấp nhận của nhà
trường.
Liên hệ thực tế:
Theo thống kê của Viện kiểm sát nhân dân tối caoOJ+AO<@
>J$(J7T7V$!+W'XF'YZZ18YZZ[\O4
]Q'YZZ1>JKW[^+A$(J1Y_Z+A7T7VY`KZ+A
]Q'YZZK>JWa1^+A$(J1KYa+A7T7VY`1Z+A
]Q'YZZW>J_KYZ+A$(JKa[Y+A7T7V1KZK+A
]Q'YZZ_>J[^a^+A$(JW[ZZ+A7T7VWa[a+A
]Q'YZZ[>J^1`K+A$(JW^^`+A7T7VWYK[+A
]bJ+A",0+(G"[aW^a+A
Theo số liệu thống kê của Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội (Bộ Công an)
$!+_+2'YZZ^:7=($W[K_*-!=+`ZZZ+A+A
",O'+YcOJ*O!-d+e'+!
-Về độ tuổi, theo thống kê của Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội
;!+A",Fa_f8-a^f0?
-++'+"8U!!=+_ZcgFaKf8-a_f8
!=+1Yc"-aKf8!=+^c$!+f+OJ*;!+A
","$hL
3. Trách Nhiệm Pháp Lý.

3.1 Khái Niệm.
6
Pháp Luật Đại Cương 7/3/2014
3$%"$"$-
"->J9#<+E"--
$!+0=+@E+9=<"
E+<i+8"-
BC"d>;+H+?0
#+":i$7:;+ ($E+?"
2!!+A
3 2 Đặc Điểm của trách nhiệm pháp lý.
\
7
Trách nhiệm pháp lý
&G b>  $
  % "

) $( 
$  
% j !  G
9 " -
( " 
$ 0 k
9(? XG 9
9=%"-
3D \ 8
" J - 


3$   

PM+l?-
 < 
i+8"-
! G 9 "
- 0 k
9(?  *+ -
   

3$(  $
  % "
; 9 $ !
;+   
 G 9 "
-"
$ 0 k
9(? $!+ 
7L 7T  
O  <@ ! " 
   $
9(8 @ +=
9(8*"f
  
9(8@0
Pháp Luật Đại Cương 7/3/2014
3.2 Căn cứ để truy cứu trách nhiệm pháp lý.
3.1. Vi phạm pháp luật là cơ sở để truy cứu trách nhiệm pháp lý.
m$($%2=7@""
A$(JF+$A+*?0
) : Những yếu tố pháp lý đặc trưng của những tội phạm cụ thể được quy định trong Luật hình
sự. Bốn yếu tố cấu thành chung nhất mà bất kỳ một tội phạm nào cũng phải có, đó là:

- Khách thể của tội phạm.
- Khách quan của tội phạm.
- Chủ quan của tội phạm.
- Chủ thể của tội phạm.
Đối với cấu thành vi phạm pháp luật khác cũng tương tự phải bao gồm 4 yếu tố này.
3.2.2. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm pháp lý.
- 3A$($%"A+!9(@"A
08H9(ORM+<@$($%
E
)4 Đầu năm 2010. Ông A do mâu thuẫn, dẫn đến xô xát và gây thương tật với ông B ( tỉ lệ
thương tật < 11%). Phía ông A đã toàn bộ chi phí điều trị. Đến năm 2011 ( tức 1 năm
sau khi xảy ra vụ việc ) ông B gửi đơn thưa kiện lên cơ quan công an yêu cầu truy cứu
trách nhiệm hình sự với ông A và lúc nay đơn thưa kiện nay sẽ được giải quyết. Tức là
đối với ông A thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự trong trường hợp này vẫn còn.
Thông Tin:Theo khoản 2, điều 23, Bộ Luật Hình sự năm 1999 được sửa đổi, bổ sung năm
2009 quy định thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự như sau: 5 năm đối với các tội
phạm ít nghiêm trọng; 10 năm đối với các tội phạm nghiêm trọng; 15 năm đối với
các tội phạm rất nghiêm trọng; 20 năm đối với các tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ ngày tội phạm được thực hiện.
8
Pháp Luật Đại Cương 7/3/2014
Nếu trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này người phạm tội lại phạm tội mới mà
Bộ luật quy định mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy trên một năm tù,
thì thời gian đã qua không được tính và thời hiệu đối với tội cũ được tính lại kể từ
ngày phạm tội mới.
Nếu trong thời hạn nói trên, người phạm tội cố tình trốn tránh và đã có lệnh truy nã,
thì thời gian trốn tránh không được tính và thời hiệu tính lại kể từ khi người đó ra
tự thú hoặc bị bắt giữ.
3.3. Phân Loại Trách Nhiệm Pháp Lý.
]3$Qn5%b45"!$%+,l!3D

*+J-E++A:"O
)43rong một lần sang nhà chị B chơi, anh A đã vô tình nhìn thấy chiếc nhẫn và sợi dây
chuyền bằng vàng mà chị B đang đeo trên người. Lợi dụng lúc mọi Chị B sơ hở A dùng dao gì
sát vào cổ chị B và ngay lập tức lúc Chị B chống cự A dùng dao giết chết chị B sau đó lấy đi 1
chiếc nhẫn cùng 1 sợi dây chuyền của chị B. Sau nhiều ngày lẫn trốn A bị bắt và Tòa kết tội A
cố ý giết người cướp tài sản và tuyên bố tù chung thân.
]3$Qn5%"P45"!$%!G99=%"
-0k9(?*+J-:"P
9
3$Qn5%
3$
Qn
5%b
3$Q
n5%"
P
3$Q
n5%o 
b
3$Q
U"
$

Pháp Luật Đại Cương 7/3/2014
)4Công ty Vedan đã hằng ngày sả nước thải bẩn (chưa qua xử lý) trực tiếp ra sông Thị Vải,
gây ô nhiễm nặng cho dòng sông Thị Vải, gây chết các sinh vật sống ở sông này và ảnh hưởng
trầm trọng đến sức khỏe người dân ven sông. Sau khi phán Xét phía công Ty Vedan đã đưa ra
con số bồi thường cho người dân bị thiệt hại của các địa phương 130 tỷ đồng. Mức bồi thường
nay là trách nhiệm pháp lý hành chính mà cpng6 ty Vedan phải chịu về hành vi vi pham pháp
luật hành chính của mình.

]3$% O4"!$%!3D*+-
 O
)4A là 1 sinh Viên. Năm 2006, qua Internet, A quen với anhB. Đúng lúc này, A không
có tiền đóng học phí, nhiều lần nhà trường nhắc nhở. Throng 1 lần A đến nhà anh B chơi và ở
lại đêm. lợi dụng lúc anh B đi vắng, tủ không khóa, A đã lấy đi 1 chiếc lắc 2 lượng vàng 18K.
Sau khi bán được hơn 22 triệu đồng, A lấy tiền trên đem tiêu xài hết. Trường hợp của A đã vi
phạm trách nhiệm dân sự
]3$U"$4
)4Trong 1 nhà hàng mang tên X, ban quản lý nhà hàng ra nội quy đối với tất cả nhân
viên làm việc throng nhà hàng, trong nội quy có ghi nếu nhân viên nào làm vỡ ly, tách tùy
vào số lượng và đơn giá của ly, tách đó mà bồi thường cho nhà hàng
Câu Hỏi Củng Cố Bài
1.m+A +,H9(@dL!X@\"-
20E+"!p&!P*Cp
3$=5A4Q"-20E+,"4 
"OV*+*+
Ví dụ:
3 4M+<M<H($MlO=+A!+
qrs
10
Pháp Luật Đại Cương 7/3/2014
3"4+A!=0+*0+8!"-L!9(
@s
bV*+4<;0k9(?OL!9(@8+ 
29(?8s
t*+4&G90k9(?$9(8@7V"PJ
-:0""Ps
2.)0E+"!pNX@\:(!P*" P"
0/+Aj$0;!"!p3O!p
3$=5A4Các dấu hiệu của vi phạm pháp luật

-Dấu hiệu 145""7@!+A"0:$89
-Dấu hiệu 245""$7 -97:;7"
<=!
-Dấu hiệu 3:&"$0=06
-Dấu hiệu 44&"=0'+$%
Ví dụ: xét lại ví dụ sau:
&@3XKZfM+/+\09-5,BX:0\"O
;!XB\b9-@M<@;+A,m6
3@uo XK1f\+C!Vl+Q+"(Z_vaavYZZ`o 8"
@3XmM+N"Q;\3 (o 7<8$h@3/+%5(-
+L!o <87J+<8"d+8 J"[+L! 
"!j02b<@o (w(8 +=(9
?0T,,<@C+AbBXKZ
+"(f\9Ao XO'a`[KmM+N"Q;\M+0<?2
0?";+A"$;+
Cấu thành vi phạm pháp luật
¤)?#94
"4"o "":(P+$h+ (+(!
7:;9(@x;O
11
Pháp Luật Đại Cương 7/3/2014
9=4+ (,8B+ (fG+2+$h"<
<$!+7:;3+ ($$8<>"$
3A+m@4.$"!O++"(Z_vaavYZZ`"<8@3-+
P4";8 J"[
¤B#4
"o :7 -9(?<=!=?P+OrL
 kM+ 897:;<=!
¤B#94
564"o "6J%$8x>o "+A0'+$

%<8$S""$+ (9=+,$C++y!+
J9=7=($
m;+G"B*P4o ""("!+LM+-z$ho 
J+88$h$=dz$h
¤&4
&"m63@uo \";M+ 0='+
""
{|Q(7T?#",08 (";"
O+,$C+
3.QE+'$($%0"p&0"
C"?<@$($%(M+p&!P*p
3$=5A4&'$($%"4
])"GO>$($%
]3A$($%
3$!+?$A+8)QM+$($
%J-?!3$!+$A+;7V
O0P$+M+"
"9="0+ ($!7:;!#""
9="+M+?"
12
Pháp Luật Đại Cương 7/3/2014
M+<@!"06"M+="Q+$,G+
%:0"O$%

)4N";+A,S+j<8,7"+P)"!a+"(2'YZaa$!+
H8?,7"N=(O%@$;E+0+$@5*+H
Q"M+x"+70l+N;"!"}+x((Yj"+
d+aOJ?f+$@+$,WZ$/+mH+H0}+x?"
$MO<@Nd+! }+x+*fO?+"(y$J
N<@M+<l+E97T7VD7T("N"J%-!"

O="J%+8+A3D(,N:d+ 
3$!+;2O+"M<,~GO'•M9,l
<8u89=V<T,"a2"O~<@r+7T$+O
*•!("•"M+J%"M+#++
!~""(0C7L"M+
4.&0E+!$%"!p3O!2 !$%p
3$=5A43$%"K!O (4
]3$Qn5%b
]3$Qn5%"P
]3$Qn5%o b
]3$QU"$
)9 !$%,$,+=OV";"
a+A!?"<!+/4a!#Y1(=K
$,","+A0€03D(G90
29(?"!0" P;$+"7Td-E+
9(@$!+<;"-:<"
13