Tiết 90 Tiểu sử tóm tắt

Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

Ngày soạn: 10/ 02 /2010 Làm văn :
Tiết : 90
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức : Giúp học sinh :
- Nắm được mục đích, yêu cầu của tiểu sử tóm tắt
2. Về kó năng: - Viết được tiểu sử tóm tắt
3. Về thái độ:- Có ý thức thận trọng, chân thực khi viết tiểu sử tóm tắt
II. CHUẨN BỊ
1.Chuẩn bò của giáo viên
- Đồ dùng dạy học : Tài liệu tham khảo: Sách giáo viên, Thiết kế bài giảng Ngữ
văn 11, Ôn tập Ngữ văn 11. Soạn giáo án
- Phương án tổ chức lớp học : Đọc diễn cảm, gợi mở, thảo luận, bình giảng
2. Chuẩn bò của học sinh : Đọc sách giáo khoa, soạn bài theo hướng dẫn SGK.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn đònh tình hình lớp : (1phút) Kiểm tra nề nếp, só số, tác phong học sinh.
2. Kiểm tra bài cũ : (5 phút) Hãy trình bày tóm tắt tiểu sử nhà thơ Tố Hữu.
Nêu nét đặc sắc trong nội dung và cách thể hiện của tác gỉa trong bài “Tương tư”
3. Giảng bài mới:
- Giới thiệu bài : (2 phút) :
Trong học tập cũng như trong cuộc sống, khi cần giới thiệu về một ai đó (một
tác gia VH, một nhà khoa học, thậm chí là một người bình thường…) chúng ta phải
biết tiểu sử của người đó. Nhưng vì nhiều lý do (thời gian, yêu cầu, mục đích…) chúng
ta không thể trình bày chi tiết tiểu sử mà chỉ có thể trình bày vắn tắt. Tiểu sử tóm tắt
chính là cách để chúng ta biết tóm tắt, trình bày sao cho ngắn gọn mà vẫn đầy đủ
những thông tin cơ bản. Vậy để có được một bài tiểu sử tóm tắt cần tuân thủ những
yêu cầu gì? cách thức ra sao? chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu và luyện tập về những vấn
đề đó qua các tiết học.
- Tiến trình bài dạy:
THỜI

GIAN
HOẠT ĐỘNG CỦA
GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA
HỌC SINH
NỘI DUNG KIẾN THỨC
5’
Hoạt động 1:
- GV nêu câu hỏi đối
với HS vừa trình bày
bài viết tóm tắt tiểu sử
ở nhà:
+ Mục đích của em khi
viết bài tóm tắt này là
gì?
+ Khi viết, em có tự
đặt ra yêu cầu gì đối
Hoạt động 1:
- HS được hỏi trình
bày, cả lớp theo dõi,
góp ý (nếu cần)
I. Mục đích, yêu cầu của
tiểu sử tóm tắt
1. Mục đích:
+ Tiểu sử tóm tắt là văn
bản thông tin một cách
khách quan, trung thực
những nét cơ bản về cuộc
đời và sự nghiệp của một
cá nhân nào đó

VD: Tiểu sử một nhà hoạt
Ngữ văn 11 Cơ bản - 1 - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

10’
với bài viết của mình
hay không?
+ Nếu có thì đó là
những yêu cầu gì?
- HS được hỏi trình
bày, cả lớp theo dõi,
góp ý (nếu cần)
- GV tiếp tục nêu câu
hỏi để HS tự nhận ra
những đơn vò kiến thức:
+ Vậy mục đích, yêu
cầu của tiểu sử tóm tắt
là gì?
Hoạt động 2:
- GV nêu câu hỏi:
+ Em hãy rút ra những
cách thức viết tiểu sử
tóm tắt từ những kinh
nghiệm của bản thân
qua bài viết vừa rồi ở
nhà?

- GV nhận xét, chốt lại
những ý cơ bản
- GV yêu cầu HS đọc

văn bản tiểu sử tóm tắt
về nhà bác học Lương
Thế Vinh (SGK) và trả
lời những câu hỏi

Hoạt động 2:
- HS tự do phát biểu
những kinh nghiệm
của bản thân
- HS đọc và làm việc
cá nhân với VB rồi
trả lời câu hỏi

động chính trò, nhà khoa
học, nhà văn, nhà thơ, tiểu
sử của một cán bộ, GV…
+ Tóm tắt tiểu sử nhằm:
- Thể hiện những hiểu biết
về đối tượng được tóm tắt
- Giới thiệu cho người khác
- Cung cấp thông tin cho
các nhà quản lý, sử dụng
LĐ
- Làm cơ sở để hiểu những
sáng tác của tác gia VH
được tóm tắt (đối với các
tác gia VH)
2. Yêu cầu:
- Thông tin một cách khách
quan, chính xác

- Nội dung và độ dài văn
bản phù hợp với mục đích
tóm tắt
- Văn phong cần cô đọng,
trong sáng, không sử dụng
các biện pháp tu từ
II. Cách viết tiểu sử tóm
tắt
Gồm 2 bước, mỗi bước có
những cách thức khác
nhau, thậm chí đối với từng
đối tượng được tóm tắt và
tóm tắt nhằm mục đích gì
thì sẽ có những cách phù
hợp
1. Bước 1- Chọn tài liệu để
viết
a. Đọc- hiểu văn bản tiểu
sử tóm tắt
+ Kể lại vắn tắt cuộc đời
và sự nghiệp của nhà bác
học Lương Thế Vinh (xem
nội dung SGK)
+ Phân tích tính cụ thể,
chính xác, chân thực và
tiêu biểu của các tài liệu
Ngữ văn 11 Cơ bản - 2 - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

GV yêu cầu HS đọc lại

văn bản tóm tắt tiểu sử
LTVinh và cho biết:
+ Bài viết gồm những
nội dung nào?
+ Chúng được sắp xếp
ra sao?
+ Hãy rút ra cách viết
văn bản tiểu sử tóm
tắt?


- HS tìm hiểu VB
mẫu trên cơ sở câu
hỏi và hướng dẫn
của GV, từ đó rút ra
những kết luận cần
thiết
được lựa chọn
(Tài liệu được lựa chọn để
viết bài tiểu sử tóm tắt này
là cuốn Từ điển tác giả-
tác phẩm VHVN dùng trong
nhà trường- ngoài tên tài
liệu có tên NXB, năm xuất
bản)
+ Ngoài ra trong bài viết,
người viết đã dẫn tên 2
cuốn sách của Lương Thế
Vinh. Đây là 2 cuốn sách
nổi tiếng của nhà bác học

mà nhiều người biết đến
b. Cách chọn và yêu cầu
đối với tài liệu
+ Sưu tầm những tài liệu
viết về tiểu sử, cuộc đời và
sự nghiệp của nhân vật cần
tóm tắt. Những tài liệu này
phải có độ tin cậy cao, do
các nhà xuất bản uy tín ấn
hành
+ Sưu tầm và đọc nhữn tài
liệu của chính nhân vật
được tóm tắt để hiểu thêm
về nhân vật
2. Bước 2- Viết tiểu sử tóm
tắt
a. Văn bản tiểu sử tóm tắt
về Lương Thế Vinh gồm
những ND
- Giới thiệu khái quát: tên,
quê
- Những điểm nổi bật về
con người và sự nghiệp
Lương Thế Vinh: thần
đồng, thông minh, tài học,
đỗ Trạng nguyên, tài ngoại
giao, biên soạn Đại thành
toán pháp…
- Về văn chương, nghệ
thuật: có nhiều đóng góp,

Ngữ văn 11 Cơ bản - 3 - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

5’
15’
Hoạt động 3:
- GV tóm tắt những
kiến thức của bài học
và yêu cầu HS ghi nhớ
Hoạt động 4:
- GV tổ chức luyện tập
cho HS bằng hình thức
thảo luận
* Bài tập 1.
* Gợi ý: Các trường
hợp cần viết tiểu sử
tóm tắt gồm:
a.Thuyết minh về các
danh nhân
b.Tự ứng cử vào các cơ
quan lãnh đạo, đoàn
thể Nhà nước
c.Giới thiệu người ứng
cử vào các cơ quan
lãnh đạo, đoàn thể và
Nhà nước
d.Khi một vò lãnh đạo
từ trần
Hoạt động 3:
- HS đọc phần Ghi

nhớ (SGK – tr.55)
Hoạt động 4:
- HS thảo luận về
các bài tập để củng
cố và khắc sâu thêm
kiến thức đồng thời
bước đầu hình thành
kó năng viết tiểu sử
tóm tắt
* Bài tập 2.
Giống nhau: Đều
phải nắm được tiểu
sử của nhân vật
Khác nhau: Tiểu sử
tóm tắt là tóm tắt
toàn bộ tiểu sử của
con người, cuộc đời,
sự nghiệp một cách
ngắn gọn, khách
quan, khoa học còn
các văn bản khác sử
dụng tiểu sử tóm tắt
vào những mục đích
khác nhau nên cách
viết cũng khác nhau.
Ví dụ: Điếu văn là
tham gia hội thơ Tao đàn
- Đánh giá chung: “Con
người tài hoa, danh vọng
tột bậc” (Lê Qúy Đôn)

b. Cách viết tiểu sử tóm tắt
+ Viết theo bố cục thường
gặp: Giới thiệu khái quát-
Những hoạt động xã hội-
Những đóng góp và thành
tựu tiêu biểu – Đánh giá
chung
+ Diễn đạt cần ngắn gọn,
cô đọng, trong sáng. Các
thông tin phải chính xác,
khách quan
III. Tổng kết
(Xem Ghi nhớ – SGK – tr.
55)
IV. Luyện tập
* Bài tập 1.
Trong các trường hợp sau
nay (SGK) trường hợp nào
cần viết tiểu sử tóm tắt?
* Bài tập 2.
Hãy cho biết những điểm
giống và khác nhau giữa
văn bản tiểu sử tóm tắt với
các văn bản khác: điếu
văn, sơ yếu lí lòch, thuyết
minh
* Bài tập 3.
Hãy viết tiểu sử tóm tắt
của một nhà văn, nhà thơ
được học trong chương

trình Ngữ văn 11
* Gợi ý:
- Đọc những bài viết mẫu
để học tập cách viết
- Chọn nhà văn, nhà thơ để
viết tiểu sử tóm tắt
- Sưu tầm và đọc những tài
liệu về nhà văn, nhà thơ đó
Ngữ văn 11 Cơ bản - 4 - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

để bày tỏ tình cảm
của người đang sống
đối với người đã
khuất nên không thể
hoàn toàn khách
quan…
- Lập dàn ý đại cương
trước khi viết
- Viết văn bản tiểu sử tóm
tắt
4. Củng cố : (2 phút)
- Ra bài tập về nhà:
- Chuẩn bò bài : - Hoàn thành các bài luyện tập, đặc biệt là BT số 3
- Nghiên cứu trước những nội dung của bài luyện tập viết tóm tắt tiểu sử
IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:

Ngữ văn 11 Cơ bản - 5 - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010












Ngữ văn 11 Cơ bản - 6 - Nguyễn Văn Mạnh