Cắt giảm chi phí là thượng sách! docx

Cắt giảm chi phí là thượng sách!
Doanh nghiệp đang đứng trước một tình hình mới với nhiều biến
động kinh tế phức tạp và thay đổi trong chính sách vĩ mô. Giải
pháp lúc này là gì? Làm thế nào để vượt qua khó khăn? Ông
Nguyễn Vũ Duy Tuấn, Giám đốc phát triển kinh doanh, Phân ban
tư vấn chiến lược và phát triển chiến lược Deloitte Consulting
Đông Nam Á (phụ trách Việt Nam), chia sẻ những vấn đề này qua
cuộc trao đổi với TBKTSG.
TBKTSG: Khó khăn của doanh nghiệp hiện nay, theo ông, là
gì?
- Ông Nguyễn Vũ Duy Tuấn: Tháng 11-2009, Chính phủ điều
chỉnh tỷ giá tiền đồng với đô la Mỹ với mức giảm cho tiền đồng
hơn 5%. Đến tháng 2-2010, Chính phủ lại điều chỉnh tiếp với mức
giảm hơn 3%. Tiền đồng mất giá làm cho chi phí sản xuất tăng do
phần lớn nguyên vật liệu, máy móc đều phải nhập từ nước ngoài.
Ngoài ra, giá xăng, điện, nước cũng tăng, trong khi đó, thu nhập
bằng tiền đồng của người tiêu dùng không tăng. Mặt khác, thị
trường của doanh nghiệp Việt Nam, kể cả xuất khẩu lẫn nội địa
đều đang đứng trước nguy cơ bị co hẹp.
TBKTSG: Nhiều mặt hàng đã bắt đầu tăng giá và các doanh
nghiệp xem đây như một biện pháp đối phó hiển nhiên
- Tăng giá sản phẩm cũng là một giải pháp và là giải pháp dễ
nghĩ đến nhất. Có một cách khác cũng dễ nghĩ đến là doanh
nghiệp không giảm giá nhưng lại giảm chất lượng sản phẩm.
Tuy nhiên, hãy coi chừng với các giải pháp này. Có nên tăng giá
không và ở mức nào? Hay giữ nguyên giá và tìm cách hợp lý hóa
chiến lược kinh doanh? Giảm chất lượng sản phẩm mà hàng
ngoại chất lượng không giảm thì điều gì sẽ xảy ra? Thị trường sẽ
rất dễ mất vào tay kẻ khác và tôi nghĩ đây là điều không mấy
doanh nghiệp muốn.
TBKTSG: Vậy, theo ông, biện pháp nào là tối ưu?

- Đây là thời cơ tốt cho các doanh nghiệp nhìn lại và xây dựng
chiến lược kinh doanh và chiến lược điều hành hoạt động của
mình sao cho bền vững. Để giữ giá cạnh tranh trên thị trường,
các doanh nghiệp không có con đường nào khác là phải cắt giảm
chi phí.
Tuy nhiên, cắt giảm chi phí ở đây không phải được hiểu theo
nghĩa thắt lưng buộc bụng, thắt chi phí đến mức thấp nhất mà
làm thế nào điều tiết chi phí một cách hợp lý nhằm có cơ hội tăng
doanh thu, lợi nhuận. Đã đến lúc cần đi từ mô hình động viên
nguồn lực đẩy (push), trong đó xem khách hàng là những người
thụ động sang mô hình kéo (pull), trong đó khách hàng trở thành
những người tạo lập mạng lưới.
Việc cắt giảm này cần được xem xét không chỉ với riêng doanh
nghiệp mình mà phải được thực hiện cả trên toàn bộ chuỗi giá trị
cung cầu, từ nhà cung cấp, nhà sản xuất đến nhà phân phối, bán
lẻ và người tiêu dùng. Bằng cách đó, làm cho thị phần/doanh thu
của doanh nghiệp “nở” to ra, chứ không phải nhỏ lại. Nhờ cái
nhìn xuyên suốt về chi phí, doanh nghiệp và các đối tác sẽ mạnh
mẽ hơn trong đầu tư.
TBKTSG: Ông có thể phân tích kỹ hơn về điểm này? Cắt
giảm chi phí trên toàn bộ chuỗi cung cầu là như thế nào và
tại sao cắt giảm mà thị phần, doanh thu vẫn tăng?
- Tôi lấy một ví dụ thế này. Công ty A bán cho B ba loại sản
phẩm, mỗi loại 60.000 đồng; B bán lại cho C 70.000 đồng; D bán
lại cho E 80.000 đồng và E bán ra ngoài cho người tiêu dùng là
100.000 đồng. Giả sử giá sản phẩm vẫn giữ là 100.000 đồng thì
nhiệm vụ của A là phải làm sao tăng mức lời của B, C, D, E lên.
Bằng cách nào?
Ngoài việc B, C, E phải tự giảm chi phí thì chính A cũng phải làm
thế nào để mặc nhiên toàn bộ những người trong chuỗi giá trị

như B, C, E tiết kiệm được chi phí. Chẳng hạn, thay vì dồn cả ba
loại sản phẩm vào tất cả thị trường, trong đó có sản phẩm có độ
chấp nhận thị trường không cao dẫn tới hệ quả là hàng tồn kho,
làm cho chi phí tăng. Chi phí tăng không chỉ với nhà sản xuất mà
còn gián tiếp tăng với các nhà bán buôn, bán lẻ như B, C, D, E và
như vậy họ đã không nhận được mức lợi nhuận hấp dẫn nhất có
thể. Bây giờ, chúng ta phân bố lại, biết rằng sản phẩm thứ nhất,
sản phẩm thứ hai, sản phẩm thứ ba đưa vào từng thị
trường/kênh bán hàng nào là tốt nhất. Trong trường hợp này A
sẽ hướng dẫn để B, C, D, E chỉ bán hai loại sản phẩm thôi, thay
vì phải ôm cả ba loại sản phẩm làm cho hàng bị tồn kho. Khi mức
lời tăng, B, C, D, E sẽ quay trở lại đầu tư nhiều hơn, làm cho thị
phần của A ngày càng tăng.
TBKTSG: Khả năng cắt giảm chi phí của các doanh nghiệp
Việt Nam có nhiều không, thưa ông?
- Tiềm năng còn rất lớn. Những dự án của chúng tôi ở Việt Nam
cho thấy có nhiều chi phí của các doanh nghiệp chuyển vào
những chỗ không thấy lợi ích hợp lý, không thấy lợi ích rõ ràng.
Ví dụ như về vấn đề quảng bá thương hiệu. Thương hiệu rất cần,
tôi không phủ nhận. Nhưng xây dựng thương hiệu chính là việc
tạo dựng và giữ gìn lời hứa. Nếu tốn công sức quá nhiều mà
không giữ lời hứa tức là đã làm cho chi phí tăng một cách vô ích.
Cách đây không lâu, một công ty phát hành sách đăng quảng cáo
trên một tờ báo tại TPHCM là có bán cuốn sách “Quân vương”.
Thế nhưng, đến các nhà sách ở TPHCM đều không thấy bán,
cho đến khi ra Hà Nội tôi mới mua được cuốn sách này. Hỏi ra thì
mới biết sách chỉ bán ở các tỉnh phía Bắc. Vấn đề đặt ra là liệu lời
hứa có được đảm bảo và chi phí bỏ ra có hợp lý không khi sách
chỉ bán ở phía Bắc nhưng lại quảng cáo ở phía Nam?
Một vấn đề nữa là đầu tư cho công nghệ thông tin (CNTT). Khá

nhiều doanh nghiệp hiện nay sẵn sàng bỏ rất nhiều tiền để đầu tư
mua CNTT. Thế nhưng, thay vì để phục vụ cho hoạt động kinh
doanh, CNTT lại chỉ được dùng như một công cụ để xứ lý thông
tin. Đây là lý do mà hàng loạt doanh nghiệp mua phần mềm ERP
(Enterprise Resource Planning) đã thất bại trong triển khai.
TBKTSG: Làm sao để có thể cắt giảm chi phí?
- Toàn bộ chuỗi cung cầu này phải được minh bạch hóa để cho
ban lãnh đạo công ty có thể nhìn thấy được đầu tư vào marketing
bao nhiêu, quảng cáo bao nhiêu, chi phí sản xuất bao nhiêu, chi
phí lãi suất bao nhiêu; hàng hóa vào những thị trường nào, đang
tắc ở đâu Tiếng Việt của chúng ta có một chữ rất hay - đó là
nguy cơ. Trong nguy luôn có cơ, nếu biết tận dụng cơ thì chắc
chắn các doanh nghiệp của chúng ta sẽ vượt qua được khó
khăn.