Đại cương về sóng cơ học ppt

Sóng c hc Ch  I. i cng v sóng c hc
Thy inh Trng Ngha, giáo viên Vt lí, trng THPT chuyên Lê Khit - Qung Ngãi
1

CH  I. I CNG V SÓNG C HC

A. TÓM TT KIN THC C BN
1. Sóng c
a. Khái nim
Sóng c là nhng dao ng c lan truyn trong mt môi trng.
Ví d : Ném mt viên á xung nc, trên mt nc xut hin nhng vòng tròn ng tâm li,
lõm xen k lan rng dn ra to thành sóng nc, ó là mt ví d v sóng c.
b. Sóng ngang
- Sóng trong ó các phn t ca môi trng dao ng theo phng vuông góc vi phng truyn
sóng gi là sóng ngang.
Ví d : Ném mt viên á xung nc, sóng to thành và lan truyn trên mt nc. Các phn t
nc dao ng theo phng thng ng còn phng truyn sóng là phng ngang nên sóng nc
trong trng hp này là sóng ngang.
- Sóng ngang ch truyn c trong cht rn và trên b mt cht lng.
c. Sóng dc
- Sóng trong ó các phn t ca môi trng dao ng theo phng trùng vi phng truyn
sóng gi là sóng dc.
Ví d : Buc mt u lò xo dài vào mt i m c !nh, cm u kia ca lò xo và truyn cho nó
mt dao ng dc theo trc lò xo. Các vòng lò xo ln lt b! nén ri b! dãn, truyn dao ng i dc
theo trc lò xo to thành sóng dc.

- Sóng dc truyn c c trong cht khí, cht lng và cht rn.
Lu ý : Sóng c không truyn c trong chân không.
d. Gii thích s to thành sóng c
Hình " sau bi u di#n các phn t t$ 0 n 24 ca si dây àn hi n%m ngang.
Truyn cho phn t 0 mt dao ng theo phng thng ng có chu kì T.
- & thi i m ban u t = 0, tt c các phn t ca si dây u ng yên " v! trí I.
- Trong thi gian Tt
4
1
= , phn t 0 chuy n ng t$ v! trí cân b%ng lên n v! trí cao nht. Trong
khi ó, l'c liên kt àn hi kéo phn t 1 chuy n ng theo, nhng chuy n ng sau mt chút. C(ng
nh th, chuy n ng c truyn n phn t 2, sau phn t 1 mt chút. Dây có v! trí II.
- Phn t 0 tip tc th'c hin dao ng và dao ng này ln lt c truyn cho các phn t
tip theo ca dây. Các phn t này th'c hin dao ng cùng tn s, cùng biên  vi phn t 0
nhng tr# pha hn.
Nh vy, sóng c c to thành nh l'c liên kt àn hi gia các phn t ca môi trng
truyn dao ng. Truyn sóng tc là trng thái dao ng hay pha dao ng c truyn i còn các
phn t vt cht ch dao ng ti ch).


Sóng dc trên lò xo b nén - dãn
Sóng c hc Ch  I. i cng v sóng c hc
Thy inh Trng Ngha, giáo viên Vt lí, trng THPT chuyên Lê Khit - Qung Ngãi
2

2. Nhng i lng c trng ca chuyn ng sóng
a. Chu kì và tn s sóng
Tt c các phn t ca môi trng u dao ng vi cùng chu kì và tn s b%ng chu kì và tn s
ca ngun dao ng gi là chu kì và tn s sóng.
b. Biên  sóng
Biên  sóng ti m)i i m trong không gian chính là biên  dao ng ca phn t môi trng
ti i m ó.

c. Bc sóng
- Quãng ng mà sóng truyn i c trong thi gian mt chu kì dao ng gi là mt bc
sóng. Bc sóng c kí hiu là  (lama).
- Bc sóng c(ng là khong cách gia hai i m gn nhau nht trên phng truyn sóng mà
dao ng ti hai i m ó là cùng pha.
d. Tc  truyn sóng
Trong thi gian b%ng chu kì T, sóng truyn i c mt quãng ng b%ng mt bc sóng .
Vy tc  truyn sóng là :
f
T
v
λ
λ
== (1)
e. Nng lng sóng
- N*ng lng sóng là n*ng lng dao ng ca các phn t môi trng có sóng truyn qua.
- Quá trình truyn sóng là quá trình truyn n*ng lng.
3. Phng trình sóng
a. Phng trình sóng
Xét mt sóng hình sin lan truyn trong môi trng dc theo trc to  Ox, Sóng này phát ra t$
ngun O. Chn gc to  ti O và chn gc thi gian sao cho phng trình dao ng ti O là :




I
II
III
IV
V

VI
VII
VIII
0
=
t

4
T
t =
4
2T
t =

4
4T
t =
4
5T
t =
4
6T
t =
4
7T
t =
4
3T
t =

V! trí Thi gian
0
1
2 3 4 5 6 12 18 24
Mô hình biu din v trí ca các phn t ca sóng ngang  nhng thi im liên tip
Sóng c hc Ch  I. i cng v sóng c hc
Thy inh Trng Ngha, giáo viên Vt lí, trng THPT chuyên Lê Khit - Qung Ngãi
3








== t
T
AtAtu
π
ω
2
cos)cos()(
0
(2)
Phng trình dao ng ti i m M có to 
x
là :














−==
λ
π
x
T
t
Atxutu
M
2cos),()( (3)
Công thc (3) cho phép ta xác !nh li  u ca phn t sóng ti mt i m M bt kì trên ng
truyn sóng, gi là phng trình sóng.
Nu sóng truyn ngc chiu dng ca trc to  Ox thì phng trình sóng có dng :














+==
λ
π
x
T
t
Atxutu
M
2cos),()( (4)
b. Mt s tính cht ca sóng suy ra t phng trình sóng
- Tính tun hoàn theo thi gian
Trên ng truyn sóng, phn t sóng P có to  x = d có phng trình dao ng là :







−=
λ
ππ
d
t

T
Atu
P
22
cos)( (5)
Nh vy, chuy n ng ca phn t sóng ti P là mt dao ng tun hoàn vi chu kì T.
Có th v  th! bi u di#n s' bin thiên ca u
P
theo thi gian t nh hình di.











- Tính tun hoàn theo không gian
Xét v! trí ca tt c các phn t sóng ti mt
thi i m xác !nh t
0
. T$ công thc (3), ta có :









−= xt
T
Atxu
λ
ππ
22
cos),(
00
(6)
Nh vy, li  u bin thiên tun hoàn theo
to  x, ngha là c sau m)i khong có  dài
b%ng mt bc sóng, sóng li có dng lp li
nh c(.
Hình bên cho ta hình dng sóng " mt thi
i m xác !nh, ó là dng sin. Ta gi ó là sóng
dng sin.




u
x
O
M

x
v


s
óng

u
O
4
λ

2
λ

4
3
λ

λ

4
5
λ

2
3
λ

4
7
λ

x

λ

u
O
4
λ

2
λ

4
3
λ

λ

4
5
λ

x

λ

Hình dng tht ca si dây khi sóng truyn
trên dây  thi im
4
5T

t = và
4
3T
Tt += tính
t lúc truyn dao ng cho mt u dây.
u
O
A
- A
4
T

2
T

4
3T

T

4
5T

2
3T

4
7T

t

 th bin thiên ca li  u ca mt phn
t trên ng truyn sóng theo thi gian
Sóng c hc Ch  I. i cng v sóng c hc
Thy inh Trng Ngha, giáo viên Vt lí, trng THPT chuyên Lê Khit - Qung Ngãi
4

B. M!T S" BÀI T#P
Bài 1. Trên mt h yên lng, mt ngi dp dình mt con thuyn to ra sóng trên mt nc.
Ngi này nhn thy r%ng thuyn th'c hin c 12 dao ng toàn phn trong thi gian 18 s, m)i
dao ng to ra mt ngn sóng cao 15 cm so vi mt h yên lng. Ngi này còn nhn thy r%ng
ngn sóng ã ti b cách thuyn 12 m sau thi gian 6 s. Vi sóng trên mt h, hãy xác !nh chu kì,
tc  lan truyn, bc sóng và biên  sóng.
Bài gii :
Chu kì sóng chính b%ng chu kì dao ng ca chic thuyn và b%ng :
5,1
12
18
==
∆
=
N
t
T s
Tc  lan truyn ca sóng chính b%ng tc  lan truyn dao ng và b%ng :
2
6
12
==
∆

∆
=
t
s
v m/s
Bc sóng ca sóng truyn trên mt h là :
35,1.2
=
=
=
vT
λ
m
Biên  ca sóng truyn trên mt h là :
15
=
A cm

Bài 2. Phng trình ca mt sóng ngang truyn trên mt si dây rt dài là :
)02,04cos(6 xtu
π
π
+
=

trong ó u và x tính b%ng centimét (cm) và t tính b%ng giây (s).
a) Xác !nh biên , chu kì, bc sóng và tc  ca sóng.
b) Tính  di u ca phn t sóng có to  x = 16,6 cm (coi b%ng
3
50

cm) ti thi i m t = 4 s.
Bài gii :
a) Phng trình sóng có dng chung là :







−= xt
T
Au
λ
ππ
22
cos (1)
hoc






+= xt
T
Au
λ
ππ
22

cos (1’)
Sóng ang xét có phng trình là :
)02,04cos(6 xtu
π
π
+
=
(2)
i chiu (2) vi (1’), ta có :
o Biên  sóng : A = 6 cm.
o Chu kì sóng :
π
π
4
2
=
T
, do ó T = 0,5 s.
o Bc sóng :
π
λ
π
02,0
2
=
, do ó  = 100 cm.
o Tc  sóng : 200
5,0
100
===

T
v
λ
cm/s = 2 m/s.
b)  di u ca phn t sóng có to  x = 16,6 cm (coi b%ng
3
50
cm) ti thi i m t = 4 s là :
)(3
3
50
.02,04.4cos6 cmu =






+=
π

Sóng c hc Ch  I. i cng v sóng c hc
Thy inh Trng Ngha, giáo viên Vt lí, trng THPT chuyên Lê Khit - Qung Ngãi
5

Bài 3. Mt sóng ngang dng sin truyn trên mt si dây theo chiu dng ca trc to  Ox,
vi bc sóng 10 cm, tn s 400 Hz, biên  2 cm và pha ban u ti gc to  O b%ng 0.
a) Vit phng trình sóng.
b) Xác !nh tc  truyn sóng.
c) Tìm hiu to  ca hai i m gn nhau nht có  lch pha

2
π
.
Bài gii :
a) Phng trình sóng có dng :






−= xftAtu
λ
π
π
2
2cos)(
Biên  sóng : A = 2 cm ; bc sóng :  = 10 cm ; tn s sóng : f = 400 Hz.
Vy phng trình sóng là :

(
)
)(2,0800cos2)( cmxttu
π
π
−
=

trong ó x tính b%ng mét (m) và t tính b%ng giây (s).
b) Tc  truyn sóng là :

v = f = 10.400 = 4 000 cm/s = 4 m/s.
c) T$ phng trình sóng có dng






−= xftAtu
λ
π
π
2
2cos)( ta suy ra  lch pha
ϕ
∆
gia hai
i m có to  x
1
và x
2
là :
xxxxftxft ∆=−=






−−







−=∆
λ
π
λ
π
λ
π
π
λ
π
πϕ
2
)(
22
2
2
2
1221

Suy ra :
ϕ
π
λ
∆=∆

2
x
Vi
2
π
ϕ
=∆ thì : 5,2
2
.
2
10
==∆
π
π
x cm

Bài 4. Mt ngun phát sóng c dao ng theo phng trình : )10cos(
π
π
+
=
tu , trong ó u tính
b%ng centimét (cm) và t tính b%ng giây (s). Trong thi gian
4
=
∆
t
s, sóng truyn i c mt quãng
ng b%ng bao nhiêu ln bc sóng ?
Bài gii :

Chu kì ca sóng là :
2,0
10
22
===
π
π
ω
π
T s.
Quãng ng sóng truyn i c sau thi gian 4
=
∆
t s là :
λλλ
λ
20.
2,0
4
==
∆
=∆=∆=∆
T
t
t
T
tvs .
Vy trong thi gian 4
=
∆

t s, sóng truyn i c mt quãng ng b%ng 20 ln bc sóng.

Bài 5. Mt si dây cao su rt dài c c*ng ngang. Làm cho u C ca dây dao ng theo
phng thng ng vi biên  A = 2 cm và chu kì 1,6 s. Lúc t = 0 s, u C có li  c'c i. Tính t$
lúc t = 0 s, sau 0,3 s thì dao ng truyn i c 1,2 m dc theo dây.
a) Tính vn tc và bc sóng ca sóng truyn trên si dây cao su.
b) Vit phng trình dao ng ca phn t P trên dây cao su và cách u C on 1,6 m.
c) Tính li  ca P vào thi i m t = 3,2 s.
d) V trên  th! (u, x) v! trí ca P lúc t = 3,2 s.
Sóng c hc Ch  I. i cng v sóng c hc
Thy inh Trng Ngha, giáo viên Vt lí, trng THPT chuyên Lê Khit - Qung Ngãi
6

Bài gii :
a) Tc  truyn sóng trên si dây cao su là :
)/(4
3,0
2,1
sm
t
s
v ==
∆
∆
=
Bc sóng ca sóng truyn trên si dây cao su là :
)(4,66,1.4 mvT
=
=
=

λ

b) Phng trình dao ng ca phn t P trên dây cao su và cách u C on 1,6 m là :













−=
λ
π
x
T
t
Au
P
2cos
Thay s : A = 2 cm = 0,02 m ; T = 1,6 s ;  = 6,4 m ; x = 1,6 m, ta c :
)(
26,1
2
cos02,0 m

t
u
P






−=
ππ
, t tính b%ng giây (s)
c) Ti thi i m t = 3,2 s thì phn t P có li  là :
)(0
26,1
2,3.2
cos02,0 mu
P
=






−=
ππ

d) Lúc t = 3,2 s thì phng trình sóng có dng :
)(

4,6
2
cos02,0 m
x
u






=
π
, x tính b%ng mét (m)
 th! u theo x vào thi i m t = 3,2 s có dng nh hình sau :









ó c(ng chính là hình dng ca si dây cao su vào thi i m t = 3,2 s.

Bài 6. Mt sóng c (sóng ngang) truyn trên
mt si dây àn hi thng rt dài ch theo mt
chiu. Hình bên v hình dng ca mt on dây
ca si dây rt dài ó ti mt thi i m t

1
nào ó.
Ti thi i m t
1
ó, phn t sóng N có chiu
chuy n ng c bi u di#n b%ng m(i tên. Hi
sóng truyn trên dây theo chiu nào ?
Bài gii :
Ti thi i m t
1
, phn t sóng N ang i qua v!
trí cân b%ng. Các phn t sóng " lân cn N s có
cùng chiu chuy n ng vi N. Chiu chuy n ng
ca các phn t sóng trên on dây vào thi i m t
1

c bi u di#n b%ng các m(i tên. Sau thi i m t
1

mt chút thì on dây có hình dng bi u di#n b%ng
nét t. Nh vy sóng truyn trên si dây theo
chiu t$ P + M.
V trí ca P  thi im t = 3,2 s
u (m)
O
6,1
2,3
P

8,4 4,6

0,8
6,9
02,0
02,0
−

C
x
(m)
M

N

P

Hình dng ca mt on dây
có sóng ngang truyn qua
M

N
P

Chiu truyn sóng trên on
dây là chiu t P  M
Sóng c hc Ch  I. i cng v sóng c hc
Thy inh Trng Ngha, giáo viên Vt lí, trng THPT chuyên Lê Khit - Qung Ngãi
7

C. CÂU H$I VÀ BÀI T#P TRC NGHI%M
Câu 1: Phát bi u nào sau ây là úng khi nói v sóng c ?

A. Sóng c là s' lan truyn ca vt cht theo thi gian.
B. Sóng c là s' lan truyn ca vt cht trong không gian.
C. Sóng c là dao ng lan truyn trong không gian theo thi gian.
D. Sóng c là dao ng c lan truyn trong mt môi trng.
Câu 2:  nhn bit mt sóng c là sóng ngang hay sóng dc ta d'a vào
A. bc sóng và chu kì sóng. B. vn tc sóng và phng dao ng.
C. phng truyn sóng và tn s sóng. D. phng dao ng và phng truyn sóng.
Câu 3: Sóng ngang là sóng
A. lan truyn theo phng ngang.
B. có phng dao ng là phng ngang.
C. có phng dao ng trùng vi phng truyn sóng.
D. có phng dao ng vuông góc vi phng truyn sóng.
Câu 4: Sóng dc là sóng
A. lan truyn theo phng dc.
B. có phng dao ng là phng thng ng.
C. có phng dao ng trùng vi phng truyn sóng.
D. có phng dao ng vuông góc vi phng truyn sóng.
Câu 5: Hãy chn kt lun úng khi nói v phng dao ng ca sóng ngang.
A. N%m theo phng ngang. B. N%m theo phng thng ng.
C. Trùng vi phng truyn sóng. D. Vuông góc vi phng truyn sóng.
Câu 6: Hãy chn kt lun úng khi nói v phng dao ng ca sóng dc.
A. N%m theo phng ngang. B. N%m theo phng thng ng.
C. Trùng vi phng truyn sóng. D. Vuông góc vi phng truyn sóng.
Câu 7: Hãy chn kt lun không úng khi nói v quá trình truyn sóng c.
A. Quá trình truyn sóng c là mt quá trình truyn n*ng lng.
B. Quá trình truyn sóng c là mt quá trình truyn pha dao ng.
C. Quá trình truyn sóng c là mt quá trình truyn trng thái dao ng.
D. Quá trình truyn sóng c là mt quá trình truyn các phn t vt cht.
Câu 8: Phát bi u nào sau ây là không úng khi nói v bc sóng ?
A. Bc sóng là quãng ng mà sóng truyn i c trong mt chu kì dao ng ca sóng.

B. Bc sóng là quãng ng mà pha ca dao ng truyn i c trong mt chu kì dao ng
ca sóng.
C. Bc sóng là khong cách gia hai i m trên phng truyn sóng gn nhau nht và dao ng
cùng pha vi nhau.
D. Bc sóng là khong cách gia hai i m trên phng truyn sóng gn nhau nht và dao ng
ngc pha vi nhau.
Câu 9: Bc sóng là
A. quãng ng mà sóng truyn i c trong thi gian mt giây.
B. khong cách gia hai i m trên phng truyn sóng gn nhau nht và dao ng cùng pha vi
nhau.
C. khong cách gia hai i m trên phng truyn sóng gn nhau nht và dao ng ngc pha vi
nhau.
D. khong cách gia hai i m gn nhau nht trên phng truyn sóng mà hai i m này có li 
b%ng không " cùng mt thi i m.
Sóng c hc Ch  I. i cng v sóng c hc
Thy inh Trng Ngha, giáo viên Vt lí, trng THPT chuyên Lê Khit - Qung Ngãi
8

Câu 10: Mt sóng c truyn trên mt ng thng và ch theo mt chiu thì nhng i m cách nhau
mt s nguyên bc sóng trên phng truyn s dao ng
A. cùng pha vi nhau. B. ngc pha vi nhau.
C. vuông pha vi nhau. D. lch pha nhau bt kì.
Câu 11: Mt sóng c truyn trên mt si dây àn hi thng và rt dài. Nhng i m trên si dây
cách nhau mt s nguyên l, na bc sóng thì dao ng
A. cùng pha nhau. B. ngc pha nhau.
C. vuông pha nhau. D. lch pha nhau bt kì.
Câu 12: Mt sóng c truyn t$ mt ngun i m trên mt mt phng. Hai i m gn nhau nht trên
phng truyn sóng và dao ng ngc pha vi nhau thì cách nhau mt on b%ng
A. bc sóng. B. na bc sóng.
C. hai ln bc sóng. D. mt phn t bc sóng.

Câu 13: Mt sóng c c hình thành và truyn i t$ mt ngun i m trên mt mt nc. Hai i m
gn nhau nht trên phng truyn sóng và dao ng vuông pha vi nhau thì cách nhau mt on
b%ng
A. bc sóng. B. na bc sóng.
C. hai ln bc sóng. D. mt phn t bc sóng.
Câu 14: Mt sóng c truyn trên mt si dây àn hi thng và rt dài. Hai i m gn nhau nht trên
si dây và dao ng cùng pha vi nhau thì cách nhau mt on b%ng
A. bc sóng. B. na bc sóng.
C. hai ln bc sóng. D. mt phn t bc sóng.
Câu 15: Tc  truyn sóng c trong mt môi trng
A. là tc  truyn pha dao ng.
B. là tc  dao ng ca phn t vt cht.
C. b%ng thng s gia bc sóng và tn s ca sóng.
D. b%ng thng s gia biên  sóng và chu kì ca sóng.
Câu 16: Phát bi u nào sau ây là úng khi nói v sóng c ?
A. Càng xa ngun phát sóng thì biên  sóng càng ln.
B. i lng b%ng ngh!ch o ca chu kì sóng c gi là tn s góc ca sóng.
C. Tc  dao ng ca phn t môi trng có sóng truyn qua c gi là tc  ca sóng.
D. Tt c các phn t ca môi trng u dao ng vi cùng mt chu kì c gi là chu kì ca
sóng.
Câu 17: Sóng c mà là sóng dc thì
A. ch truyn c trong cht rn.
B. ch truyn c trong cht khí.
C. truyn c trong cht rn, cht lng và cht khí.
D. truyn c trong cht rn, cht lng, cht khí và c chân không.
Câu 18: Sóng c mà là sóng ngang thì
A. ch truyn c trong cht rn.
B. ch truyn c trong cht rn và trên b mt cht lng.
C. ch truyn c trong cht lng.
D. truyn c trong cht rn, cht lng và c cht khí.

Câu 19: Khi mt sóng c truyn t$ không khí vào trong nc thì i lng nào sau ây ca sóng là
không thay -i ?
A. Tc . B. Bc sóng. C. Tn s. D. Phng truyn.
Sóng c hc Ch  I. i cng v sóng c hc
Thy inh Trng Ngha, giáo viên Vt lí, trng THPT chuyên Lê Khit - Qung Ngãi
9

Câu 20: Mt sóng c có bc sóng 22 cm, lan truyn vi tc  330 m/s trong không khí. Tn s
ca sóng này là
A. 15 Hz. B. 72,6 Hz. C. 1,5 kHz. D. 7,26 kHz.
Câu 21: Mt sóng c truyn trên mt bi n vi bc sóng 2,0 m. Khong cách gia hai i m trên
phng truyn sóng gn nhau nht và dao ng vuông pha nhau là
A. 0,5 m. B. 1,0 m. C. 2,0 m. D. 4,0 m.
Câu 22: u O ca mt si dây àn hi thng và rt dài dao ng theo phng vuông góc vi si
dây vi tn s 8 Hz. Sóng to ra trên si dây lan truyn vi tc  4 m/s. Hai i m gn nhau nht
trên dây mà dao ng ngc pha nhau thì cách nhau mt on b%ng
A. 20 cm. B. 25 cm. C. 50 cm. D. 80 cm.
Câu 23: Mt sóng c có tn s góc 6 280 rad/s lan truyn trong nc vi bc sóng 1,5 m. Sóng
truyn trong nc vi tc 
A. 750 m/s. B. 1 500 m/s. C. 4 186 m/s. D. 9 420 m/s.
Câu 24: Khong cách gia 3 nh sóng k tip nhau mt bi n là 6 m. Trong thi gian 9 s, sóng v)
vào b 7 ln. Tc  truyn sóng trên mt bi n là
A. 1,0 m/s. B. 1,5 m/s. C. 2,0 m/s. D. 2,5 m/s.
Câu 25: Ngun phát sóng S trên mt nc to dao ng vi tn s 50 Hz. Dc theo phng truyn
sóng, khong cách gia 4 nh sóng k tip là 3 cm. Tc  truyn sóng trên mt nc là
A. 25 cm/s. B. 50 cm/s. C. 100 cm/s. D. 200 cm/s.
Câu 26: Mt ngi quan sát thy mt cánh hoa trên mt h nc nhô lên 5 ln trong khong thi
gian 16 s. Khong cách gia hai nh sóng k tip o c là 9,00 m. Tc  truyn sóng trên mt
h nc là
A. 2,25 m/s. B. 2,50 m/s. C. 4,50 m/s. D. 5,00 m/s.

Câu 27: Mt sóng c có tn s 500 Hz, lan truyn vi tc  330 m/s. Hai i m gn nhau nht trên
phng truyn sóng và có  lch pha dao ng là
3
π
thì cách nhau
A. 11 cm. B. 22 cm. C. 33 cm. D. 66 cm.
Câu 28: Sóng c có tn s 40 Hz lan truyn trong mt môi trng vi tc  2 m/s. Dao ng ca
hai phn t vt cht trên mt phng truyn sóng cách ngun sóng nhng on ln lt là 14 cm và
16,5 cm thì lch pha nhau góc
A. . rad. B. 2. rad. C.
3
π
rad. D.
2
π
rad.
Câu 29: Mt sóng c truyn dc theo trc Ox vi phng trình
))(200020cos(4 cmtxu
−
=
, trong
ó x là to  c tính b%ng mét (m) và t là thi gian c tính b%ng giây (s). Tc  ca sóng này
là
A. 100 m/s. B. 314 m/s. C. 200 m/s. D. 628 m/s.
Câu 30: Mt sóng c truyn dc theo trc Ox vi phng trình
)(
3
2
100sin2 cm
x

tu






−=
π
π
, trong
ó x là to  c tính b%ng mét (m) và t là thi gian c tính b%ng giây (s). Tc  ca sóng này
là
A. 100 m/s. B. 150 m/s. C. 200 m/s. D. 250 m/s.
Câu 31: Mt sóng c có bc sóng / c to thành t$ mt ngun phát sóng O. Phng trình sóng
ti O là )cos( tAu
O
ω
=
,  là tn s góc ca sóng và
t
là thi gian. Phng trình sóng ti i m M
cách O mt khong d là
Sóng c hc Ch  I. i cng v sóng c hc
Thy inh Trng Ngha, giáo viên Vt lí, trng THPT chuyên Lê Khit - Qung Ngãi
10

A.







−=
λ
π
ω
d
tAu
M
cos
. B.






+=
λ
π
ω
d
tAu
M
cos
.
C.







−=
λ
π
ω
d
tAu
M
2
cos
. D.






+=
λ
π
ω
d
tAu
M
2
cos

.
Câu 32: u O ca mt si dây àn hi thng và rt dài c rung nh mt dng c  to ra sóng
ngang truyn trên dây vi tc  20 m/s. Phng trình sóng ti O là ))(100cos(2 cmtu
O
π
=
, t tính
b%ng giây (s). Phng trình sóng ti i m M cách O mt khong x = 45 cm là
A.
))(25,0100cos(2 cmtu
M
π
π
+
=
. B.
))(5,0100cos(2 cmtu
M
π
π
−
=
.
C.
))(5,0100cos(2 cmtu
M
π
π
+
=

. D.
))(25,0100cos(2 cmtu
M
π
π
−
=
.
Câu 33: u O ca mt si dây àn hi thng và rt dài c rung nh mt dng c  to ra sóng
ngang truyn trên dây vi tc  20 m/s. Tn s rung ca dng c là f tho
.50)(10 HzfHz
≤
≤
Hi
tn s f phi có nhng giá tr! nào  mt i m M trên dây cách O on d = 1 m luôn luôn dao ng
cùng pha vi O ?
A. f = 10 Hz hoc f = 30 Hz. B. f = 20 Hz hoc f = 40 Hz.
C. f = 25 Hz hoc f = 45 Hz. D. f = 30 Hz hoc f = 50 Hz.
Câu 34: Mt ngun phát sóng c dao ng theo phng trình
)(
3
5cos2 cmtu






+=
π

π
, t tính b%ng
giây (s). Cho bit khong cách gia hai i m gn nhau nht trên phng truyn sóng mà  lch pha
dao ng b%ng
4
π
là 1 m. Tc  truyn sóng là
A. 2,5 m/s. B. 10 m/s. C. 20 m/s. D. 40 m/s.
Câu 35: Mt ngun phát sóng c dao ng vi phng trình
))(10sin( cmtu
π
=
, t tính b%ng giây (s).
Trong thi gian 4 (s), sóng truyn i c quãng ng b%ng bao nhiêu ln bc sóng ?
A. 10. B. 20. C. 30. D. 40.
Câu 36: Ti thi i m ban u t = 0, ngi ta truyn cho u O ca mt si dây àn hi thng, c*ng
ngang và rt dài mt dao ng iu hoà theo phng thng ng vi chu kì T. Hình nào sau ây mô
t úng hình dng ca si dây vào thi i m
4
7T
t =
?

A. Hình 1. B. Hình 2. C. Hình 3. D. Hình 4.
Câu 37: Mt sóng c lan truyn theo chiu dng ca trc to  Ox vi tc  40 cm/s. Phng
trình sóng ti gc to  O là ))(2sin(2 cmtu
O
π
=
, vi t tính b%ng giây (s). Phng trình sóng ti
mt i m M có to  x = - 10 cm là
Hình 2.
O
Hình 1.
O
Hình 3.
O
Hình 4.
O
Sóng c hc Ch  I. i cng v sóng c hc
Thy inh Trng Ngha, giáo viên Vt lí, trng THPT chuyên Lê Khit - Qung Ngãi
11

A.
)(
4
2cos2 cmtu
M







−=
π
π
. B.
)(
4
2cos2 cmtu
M






+=
π
π
.
C.
)(
2
2cos2 cmtu
M







−=
π
π
. D.
)(
2
2cos2 cmtu
M






+=
π
π
.
Câu 38: Mt sóng ngang truyn trên mt si dây
àn hi rt dài. Hình bên là hình dng mt on
dây ca mt si dây ó ti mt thi i m. M(i
tên ch chiu chuy n ng ca phn t P ti thi
i m ó. Hi sóng truyn theo chiu nào và phn
t N ang chuy n ng cùng chiu hay ngc
chiu vi phn t M ?

A. Sóng truyn t$ phía P sang phía M và N ang chuy n ng cùng chiu vi M.
B. Sóng truyn t$ phía P sang phía M và N ang chuy n ng ngc chiu vi M.
C. Sóng truyn t$ phía M sang phía P và N ang chuy n ng cùng chiu vi M.
D. Sóng truyn t$ phía M sang phía P và N ang chuy n ng ngc chiu vi M.
Câu 39: u O ca mt si dây àn hi thng và rt dài c rung nh mt dng c  to ra sóng
ngang truyn trên dây. Phng trình sóng ti O là )cos( tAu
O
ω
=
, vi
O
u tính b%ng centimet (cm)
và t tính b%ng giây (s). Vào thi i m
ω
π
4
=t
, mt i m M n%m cách O mt on b%ng
4
1
bc
sóng có  di (li ) là
2=
M
u
cm. Biên  ca sóng c này là
A. A = 1 cm B. A = 2 cm. C. A = 2 cm. D. A = 2 2 cm.
Câu 40: Trên mt si dây àn hi thng và rt dài có hai i m M và N cách nhau 40 cm. Mt sóng
c lan truyn dc theo si dây ch theo mt chiu t$ phía M sang phía N vi bc sóng 120 cm.
Phng trình sóng ti M là

)(
2
2cos2 cmtu
M






−=
π
π
, vi t tính b%ng giây (s). Phng trình sóng ti
N là
A.
)(
3
2
2cos2 cmtu
N






−=
π
π

. B.
)(
3
2cos2 cmtu
N






−=
π
π
.
C.
)(
6
5
2cos2 cmtu
N






−=
π
π

. D.
)(
6
2cos2 cmtu
N






−=
π
π
.
Câu 41: Trên mt si dây àn hi thng và rt dài có hai i m M và N. Mt sóng c hc lan truyn
dc theo si dây ch theo mt chiu t$ phía M sang phía N. Bit M cách N mt on b%ng
6
1
bc
sóng và phng trình sóng ti N là
)(
2
2cos cmtu
N







−=
π
π
, vi t tính b%ng giây (s). Phng trình
sóng ti M là
A.
)(
6
2cos cmtu
M






−=
π
π
. B.
)(
6
2cos cmtu
M







+=
π
π
.
C.
)(
6
2sin cmtu
M






−=
π
π
. D.
)(
6
2sin cmtu
M







+=
π
π
.
Câu 42: Mt sóng ngang truyn trên mt si dây àn hi thng và rt dài c mô t b%ng phng
trình
(
)
[
]
)(202,0sin5 cmtxu
−
=
π
, trong ó x c tính b%ng centimet (cm) và t tính b%ng giây (s).
Bc sóng ca sóng này là
M

N

P

Sóng c hc Ch  I. i cng v sóng c hc
Thy inh Trng Ngha, giáo viên Vt lí, trng THPT chuyên Lê Khit - Qung Ngãi
12

A.  = 5 cm. B.  = 50 cm. C.  = 100 cm. D.  = 200 cm.
Câu 43: Mt sóng c truyn dc theo trc Ox có phng trình
))(100050sin(5,0 cmtxu
−

=
, trong
ó to  x tính b%ng centimét (cm) và thi gian t tính b%ng giây (s). Tc  dao ng c'c i ca
phn t môi trng trên trc Ox gp bao nhiêu ln tc  truyn sóng ?
A. 20. B. 25. C. 50. D. 100.
Câu 44: Mt sóng ngang truyn trên trc to  Ox c mô t b%ng phng trình












−=
λ
π
x
ftAu 2sin , trong ó A và x c tính b%ng centimet (cm) , t tính b%ng giây (s). Tc 
dao ng c'c i ca phn t môi trng gp 4 ln tc  truyn sóng, nu
A. A
π
λ
=
. B. A
π

λ
2
=
. C.
4
A
π
λ
=
. D.
2
A
π
λ
=
.