Tóm tắt tác phẩm văn học 12

Tãm t¾t mét sè t¸c phÈm (hc trÝch ®o¹n) trun ng¾n trong sgk ng÷ v¨n 12.
Biªn so¹n: Lª V¨n lu.
THUỐC. (Lç TÊn)
Vợ chồng Hoa Thuyên – chủ quán trà, có con trai bò bênh ho lao (một trong những bẹânh
nan y thời đó). Mét sáng sớm mùa thu, lão Hoa Thun, đến pháp trường mua thuốc chữa bệnh cho
con. Thuốc là chiếc bánh bao tẩm máu của người chiến sĩ cách mạng Hạ Du . Bà Hoa cho con ăn
bánh với niềm tin chắc chắn con sẽ khỏi bệnh.
Những người khách trong qn trà bàn t¸n về thuốc vµ Hạ Du. TÊt c¶ ®Ịu cho r»ng b¸nh bao
tÈm m¸u ngêi lµ mét ph¬ng thc k× diƯu vµ cho r»ng H¹ Du lµ mét th»ng ®iªn.
Buổi sáng thanhh minh năm sau, bà Hoa và mẹ Hạ Du cùng đến thăm mộ con. Hai người mẹ
đau khổ bắt đầu có sự đồâng cảm với nhau. Họ rất ngạc nhiên khi thấy trên mộ Hạ Du có một
vòng hoa, “hoa trắng hoa hồng xen lẫn nhau, nằm khoanh trên nấm mộ khum khum”. Bà mẹ Hạ
Du lẩm bẩm mét mình ”Thế là thế nào nhỉ?”
SỐ PHẬN CON NGØI (Sơlơkhốp)
Nhân vật chính là Anđrây Xôcôlốp. Anh có một cuộc đời đau khổ. Tríc chiÕn tranh anh
cã mét gia ®×nh h¹nh phóc. Chiến tranh thế giới lần thứ hai bùng nổ. Xôcôlốp nhập ngũ rồi bò
thương, sau đó anh bò đoạ đày trại tập trung của bọn phát – xít. Khi thoát được về với Hồng
quân, anh nhận được tin vợ ,con gái đã bò bom giặc sát hại. Người con trai duy nhất của anh
cũng đã nhập ngu õvà đang cùng anh tiến đánh Berlin. Nhưng đúng ngày chiến thắng, con trai
anh bò kẻ thù bắn chết. Niềm hy vọng cuối cùng của Xôcôlôp tan vỡ.
Kết thúc chiến tranh, Xôcô lốp giải ngũ, xin làm lái xe cho một đội vận tải và ngẫu nhiên
gặp bé Vania, bố mẹ đều chết trong chiến tranh, chú bé sống bơ vơ không nơi nương tựa.
Anh nhận bé Vanialàm con, chú bé thơ ngây tin rằng Xôcô lôp chính là bố đẻ của mình.
Xôcôlốp yêu thương chăm sóc thằng bé thật chu đáo và xem nó như một niềm vui lớn . Tuy
vậy, Xôcôlôp vẫn bò ám ảnh bởi một nỗi đau buồn, nhiều đêm “ thức giấc thì gối ướt đẫm
nước mắt”. Vì nỗi đau buồn mất vợ,mất con cho nên anh thường xuyên thay đổi chỗ ở. Dù
thế, Xôcôlôp luôn cố giấu không cho bé Vania thấy tâm trạng đau khổ của mình.
ÔNG GIÀ VÀ BIỂN CẢ (TrÝch) - Hêminh.
Nhân vật chính của tác phẩm “ng già và biển cả”û là lão Xantiagô. ng đánh cá ở vùng
nhiệt lưu, nhưng đã lâu không kiếm được con cá nào. Đêm ngũ lão mơ về thời trai trẻ với
tiếng sóng gào, hương vò biển, những con tàuvà những đàn sư tử.

Thế rồi, trong mét lÇn ®i c©u mét m×nh có một con cá lớn , tính khí kỳ cục mắc mồi. Đây
là con cá kiếm to lớn, hùng dũng mà ông hằng mơ ước. Sau cuộc vật lộn cực kỳ căn thẳng và
nguy hiểm, Xantiagô chế ngự và giết được con ca ù.
Nhưng lúc ông già quay vào bờ, đàn cá mập hung dữ đuổi theo rỉa thòt con cá kiếm. ng
phải đơn độc chiến đấu đến kiệt sức với lũ cá mập. Tuy vậy, Xantiagô vẫn nghĩ “không ai cô
đơn nơi biển cả” . Khi ông già mệt mỏi rả rời vào đến bờ, thì con cá kiếm “ dài hơn chiếc
thuyền có tới sáu bảy tấc” kia chỉ còn trơ bộ xương.

Vỵ nhỈt ( Kim Lân)
Truyện viết về Tràng, thanh niên nhà nghèo ở xóm ngụ cư. Đang lúc cái đó, cái chết
đe doạ khắp nơi thì Tràng đưa cô vợ nhặt về nha ø(Hai người quen nhau mét c¸ch t×nh vµ trong
một lời nói đùa của Tràng thò ®· theo anh vỊ).Tràng đưa thò về nhà trươcù sự ngạc nhiên của
xóm ngụ cư và cả bà cụ Tứ. Nhưng rồi bà cũng nhận thò làm con dâu. Sự xuất hiện của cô vợ
Nhặt đem lại luồng sinh khí cho cả xóm ngụ cư, Bà cụ Tứ vµ Tràng . Tràng nghó đến tương
lai, có ý thức với trách nhiệm với gia đình hơn . Đặc biệt, cô vợ Nhặt cũng mang đến cho
Tràng một thông tin quan trọng, gợi cho Tràng nhớ đến hình ảnh mà Tràng đã thấy mà không
biết : Hình ảnh đoàn người đói phá kho thóc và lá cờ đỏ tung bay phấp phới.
Vỵ chång Aphđ (Tô Hoài)
Truyện kể về đôi vợ chồng người H” Mông ở Tây Bắc (đó là Mò và A Phủ).
Đoạn đời Mò và A Phủ ở Hồng Ngài: Mò vốn là cô gái đẹp hát hay thổi sáo giỏi, hiếu
thảo và giỏi giang trai trong làng có nhiều người mê và Mò cũng có người yêu. Vì nhà nghèo,
cha mẹ vay nợ nên Mỵ bò bắt làm dâu gạt nợ nhà Thống lí Pá tra. Ởû đây Mỵ bò đánh đập,
hành hạ, đối xử như mét n« lƯ ù. Nhiều lần Mỵ đònh tự tử nhưng vì thương cha Mỵ cam chòu
dÇn dÇn MÞ “quen khỉ råi” nªn trë nªn lÇm lòi nh mét “con rïa nu«i trong xã cưa”. A Phủ vốn là
thanh niên khoẻ mạnh, lao động giỏi nhưng vì đánh con quan mà phải chòu bao tai họa, nhất
là khi mất bò nhà thống lý, A Phủ bò trói chờ chết. Lóc ®Çu tr«ng thÊy A Phđ bÞ trãi MÞ dưng d-
ng nhng råi cảm thương người cùng cảnh ngộ, Mỵ cắt dây cởi trói cho A Phủ và không còn
cách nào khác Mỵ chạy theo A Phủ trốn khỏi Hồng Ngài. Đến Phiềng Sa, họ trở thành vợ
chồng. Vợ chồng A Phủ lại tiếp tục bò áp bức bóc lột bởi bọn thực dân phong kiến. Được cán
bộ A Châu giác ngộ, cả hai lần lượt trở thành du kích tham gia tích cực vào đấu tranh bảo vệ

làng, chống thực dân phong kiến.
Rõng xµ nu (Nguyễn Trung Thành.
Mở đầu là hình ảnh rừng xà nu vµ làng Xô Man trong tầm đại bác của giặc. Bọn chúng
muốn tàn phá rừng xà nu cũng như muốn tiêu diệt dân làng Xô Man. Nhưng rừng xà nu và
dân làng Xô Man đã thể hiện một sức sống mãnh liệt.
Truyện kể về cuộc đời Tnú, sau 3 năm đi lực lượng trở về Tnú trở về thăm bản làng
với bao nhiêu thay đổi. Đêm đó tại nhà cụ Mết, ông đã kể cho dân làng nghe về cuộc đời
Tnú. Tnú mồ côi, dân làng nuôi. Khi Mó Diệm khủng bố, dân làng tìm cách nuôi giấu cán
bộ, Tnú được anh Quyết gíac ngộ làm liên lạc. Sau khi bò bắt giam thoát tù trở về, Tnú
hay tin anh Quyết hy sinh, Tnú xây dựng gia đình với Mai cùng dân làng chuẩn bò vũ khí
chiến đấu với kẻ thù. Được tin giặc kéo về làng, vợ con Tnó bò giặc bắt hành hạ dã man.
Tnú xông vào cứu mẹ con Mai, chẳng những không cøu được Tnú còn bò giặc đốt 10 đầu
ngón tay, vợ con bò giết. Dân làng Xô Man nhất tề đứng dậy giÕt giỈc. Tnú đi bộ đội.
Sau mét ®ªm vỊ th¨m lµng Tnú ra đi trong khung cảnh rừng xà nu bạc ngàn nối tiếp
nhau chạy đến chân trời.
Nh÷ng ®øa con trong gia ®×nh. (Nguyễn Thi)
Việt - một chiến só giải phóng quân, xuất thân từ một gia đình nông dân có mối thù sâu nặng
với Mỹ- ng : ông nội và ba Việt đều bò giặc giết hại. Mẹ Việt vừa phải vất vả nuôi con vưà
phải đương đầu với những đe doạ, hạch sách của giặc, cuối cùng cũng chết vì bom đạn. Gia đình
chỉ còn lại Việt, chò Chiến và thằng em Úùt, chú Năm và người chò nuôi đi lấy chồng xa.
Truyền thống cách mạng vẻ vang của gia đình và nhữõng đau thương mất mát nặng nề do tội
ác của Mỹ – ngụy gây ra đối với gia đình Việt đều được chú Năm ghi chép vào cuốn gia phả của
gia đình. Việt và Chiến hăng hái tòng quân đi giết giặc. Việt nhỏ tuổi đồng đội gọi thân mật là
cậu Tư. Anh rất gắn bó với đơn vò, đặc biệt với tiểu đội trưởng Tánh như tình ruột thòt. Ở anh sôi
nổi một tinh thần chiến đấu, quyết lập nhiều chiến công để cùng chò Chiến trả thù cho ba má.
Trong một trận chiến đấu ác liệt tại khu rừng cao su, Việt đã hạ được một xe bọc thép của đòch
nhưng lạc đồng đội, Việt ngất đi tỉnh lại nhiều lần. Mỗi lần tỉnh lại, dòng hồi ức lại đưa anh trở
về với những kỷ niệm đã qua: kỷ niệm về má, chò Chiến, chú Năm, đồng đội, anh Tánh… Tánh
cùng tiểu đội đi suốt ba ngày mới tìm được Việt trong một lùm cây rậm và suýt nữa thì bò ăn đạn
của cậu Tư, bởi dù đã kiệt sức không bò đi được nữa nhưng một ngón tay Việt vẫn đang đặt ở cò

súng, đạn đã lên nòng và anh tưởng quân đòch tới. Nếu Tánh không lên tiếng ngay, có lẽ Việt đã
nổ súng…Việt được đưa về điều trò tại một bệnh viện dã chiến, sức khoẻ dần hồi phục. Anh Tánh
giục Việt viết thư cho chò Chiến kể chiến công của mình. Việt nhớ chò Chiến, muốn viết thư
nhưng không biết viết sao. Việt cũng không muốn kể chiến công của mình vì tự thấy chưa thấm
gì với thành tích của đơn vò và những ước mong của má…
CHIẾC THUYỀN NGOÀI Xa. (NGUYỄN MINH CHÂU)
Để có thể xuất bản một bộ lòch nghệ thuật về thuyền và biển thật ưng ý, trưởng phòng
đề nghò nghệ só nhiếp ảnh Phùng đi thực tế chụp bổ sung một bức ảnh với cảnh buổi sáng có
sương mù. Nhân chuyến đi thăm Đẩu , người bạn chiến đấu nam xưa, giờ đang là chánh án
toà án huyện, Phùng đi tới một vùng biển từng là chiến trường cũ của anh thời kháng chiến
chống đế quốc Mỹ. Phùng đã “phục kích “ mấy buổi sáng mà chủa chụp được cảnh nào. Sau
gần một tuần suy nghó, tìm kiếm, Phùng quyết đònh thu vào tờ lòch tháng bảy năm sau cảnh
thuyền đánh cá thu lưới vào lúc bình minh.
Giây phút ấy đã tới, đôi mắt người nghệ sÜ đã phát hiện ra một vẻ đẹp” trời cho” trên mặt
biển mờ sương, vẻ đẹp mà cả đời bấm máy có lẽ anh chỉ diễm phúc bắt gặp một lần. Nhưng
thật trớ trêu, anh chứng kiến từ chiếc thuyền ngư phu ûđẹp như trong mơ ấy bước ra người đàn
bà xấu xí, mệt mỏi, cam chòu, một lão đàn ông thô kệch, dữ dằn, độc ác, coi việc đánh vợ
như một phương cách để giải toả những uất ức. Chứng kiến cảnh người chồng đánh vợ, tính
cách người lính anh bộc lộ, anh chưa kòp ngăn cản thì Phác - ®øa c«n trai cđa ngêi ®µn bµ téi
nghiƯp ®ãi ®· - ra che chở cho người mẹ đáng thương. Biết Phùng chứng kiến sự tàn bạo của
cha mình, thằng bé đâm ra căm ghét anh. Ba hôm sau, cũng trong làng sương sớm Phùng lại
chứng kiến cảnh người đàn ông đánh vợ, cảnh cô chò gái tước đoạt con dao găm mà đứa em
trai đònh làm vũ khí để bảo vệ người mẹ đáng thương. Không thể nén chòu hơn nữa, Phùng
xông ra buộc lão đàn ông chấm dứt hành động độc ác. Lão đàn ông đánh trả, Phùng bò
thương, anh được đưa về trạm y tế của toà án huyện. Ở đấy anh nghe câu chuyện của người
đàn bà làng chài với bao sự cảm thông, ngỡ ngàng, ngạc nhiên.
Tại toà án huyện Phùng Đẩu hiểu những nguyên do điều tưởng chừng vô lý .Người đàn bà
nhẫn nhục , bò chồng đánh đập “ ba ngày một trận” nhưng quyết gắn bó với lão đàn ông vũ
phu ấy v× t¬ng lai cđa nh÷ng ®a con. Bức ảnh đó của Phùng đã được chọn vào bộ lịch và mỗi lần
đứng trước nó nghệ sĩ Phùng như thấy hình ảnh của người đàn bà nghèo khổ lam lũ hiện ra.

HỒN TRƯƠNG BA, DA HÀNG THỊT. ( LƯU QUANG VŨ)
Trương Ba giỏi đánh cờ bò Nam Tào bắt chết nhằm. Vì muốn sửa sai, nên Nam Tào cùng
Đế Thích cho hồn Trương Ba sống lại, nhập vào xác hàng thòt vừa mới chết. Trú nhờ linh hồn
trong thể xác hàng thòt, Trương ba gặp nhiều phiền toái : Lý trưởng sách nhiễu, chò hàng thòt
đòi chồng, gia đình Trương Ba thấy xa lạ… bản thân Trương Ba thì đau khổ vì phải sống trái
tự nhiên, giả tạo. Đặc biệt thân xác hàng thòt làm Trương Ba nhiễm một số thói xấu và
những nhu cầu vốn không phải của chính bản thân ông. Trước nguy cơ tha hoá về nhân cách
và sự phiền toái do mượn thân xác của người khác , Trương Ba quyết đònh trả lại xác cho
hàng thòt và chấp nhận cái chết.
(Ghi chó: Tµi liƯu nµy chØ mang tÝnh chÊt tham kh¶o)