Bài 25:
BIẾN DẠNG CỦA LÁ
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Học sinh nắm được đặc điểm hình thái và chức năng của một số lá biến
dạng, từ đó hiểu được ý nghĩa biến dạng của lá.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng quan sát, nhận biết kiến thức từ mẫu.
3. Thái độ
- Giáo dục ý thức bảo vệ thực vật.
II. ĐỒ DÙNG DẠY VÀ HỌC
- GV: Mẫu cây mây, cây đậu Hà Lan, cây hành còn lá xanh, củ dong ta, cành
xương rồng.
Tranh cây nắp ấm, cây bèo đất.
Chuẩn bị trò chơi như SGV.
- HS: Sưu tầm mẫu theo nhóm đã phân công
Kẻ bảng SGK trang 85 vào vở.
III. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG
1. Ổn định tổ chức
- Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ
- Nêu chức năng của lá?
3. Bài học
GV treo tranh cây nắp ấm giới thiệu lá của cây cho HS so sánh với
một lá bình thường để suy ra lá biến dạng nhằm thực hiện chức năng khác.
Hoạt động 1: Tìm hiểu về một số loại lá biến dạng
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm:
Quan sát hình và trả lời câu hỏi SGK
trang 83.
- GV quan sát các nhóm, có thể giúp
đỡ động viên nhóm yếu, nhóm học
khá thì yêu cầu có kết quả nhanh và
đúng.
- GV cho các nhóm trao đổi kết quả.
- GV chữa bằng cách cho chơi trò
chơi “Thi điền bảng liệt kê”
- HS hoạt động nhóm cùng quan sát
mẫu kết hợp với các hình 25.1 25.7
SGK trang 84
- HS tự đọc mục và trả lời các câu
hỏi mục SGk trang 83.
- Trong nhóm thống nhất ý kiến, cá
nhân hoàn thành bảng SGK trang 85
vào vở.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm
khác nhận xét, bổ sung.
+ GV treo bảng liệt kê lên bảng, gọi
7 nhóm tham gia, bốc thăm xác định
tên mẫu vật nhóm cần điền.
+ Yêu cầu mỗi nhóm thặt các mảnh
bìa có ghi sẵn đặc điểm, hình thái,
chức năng gài vào ô cho phù hợp.
+ GV thông báo luật chơi: thành viên
của nhóm chọn và gài vào phần của
nhóm mình.
- GV nhận xét kết quả và cho điểm
nhóm làm tốt.
- GV thông báo đáp án đúng để HS
điều chỉnh.
- GV yêu cầu HS đọc mục “Em có
biết” để biết thêm 1 loại lá biến dạng
nữa (lá của cây hạt bí).
- Sau khi HS bốc thăm tên mẫu cứ 3
người lên chọn mảnh bìa để gắn vào
vị trí.
Chú ý: Trước khi lên bảng HS nên
quan sát lại mẫu hoặc tranh để gắn
bìa cho phù hợp.
- Các nhóm theo dõi nhận xét, bổ
sung.
- HS nhắc lại các loại lá biến dạng,
đặc điểm hình thái và chức năng chủ
yếu của nó.
Tiểu kết:
STT
Tên vật Đặc điẻm hình thái của Chức năng của lá Tên lá
mẫu lá biến dạng biến dạng biến dạng
1 Xương rồng
- Dạng gai nhọn - Làm giảm sự thoát
hơi nước
- Lá biến
thành gai
2 Đậu Hà Lan
- Lá nhọn có dạng tua
cuốn
- Giúp cây leo cao - Tua
cuốn
3 Lá cây mây
- Lá ngọn có dạng tay
móc
- Giúp cây leo cao
- Tay móc
4 Củ giềng
- Lá phủ trên thân rễ, vảy
mỏng, nâu nhạt
- Che chở và bảo vệ
cho chồi của thân rễ
- Lá vảy
5 Củ hành
- Bẹ lá phình to thành
vảy, màu trắng
- Chứa chất dự trữ - Lá dự
trữ
6 Cây bèo đất
- Trên lá có rất nhiều
lông, tuyến tiết chất dính,
thu hút và hiêu hóa mồi.
- Bắt và tiêu hoá
mồi
- Lá bắt
mồi
7 Cây nắp ấm
- Gân lá phát triển thành
cái bình có nắp đậy. Có
tuyến tiết chất dịch thu
hút và tiêu hóa mồi.
- Bắt và tiêu hoá sâu
bọ khi chúng chui
vào bình.
- Lá bắt
mồi.
Hoạt động 2: Tìm hiểu ý nghĩa biến dạng của lá
Mục tiêu: So sánh đặc điểm hình thái chức năng chủ yếu của lá biến dạng so
với lá bình thường để khái quát về ý nghĩa biến dạng của lá.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV yêu cầu HS xem lại bảng ở hoạt
động 1, nêu ý nghĩa biến dạng của
lá?
- GV gợi ý:
? Nhận xét gì về đặc điểm hình thái
của các lá biến dạng so với lá
thường?
? Những đặc điểm biến dạng đó có
tác dụng gì đối với cây?
- HS xem lại đặc điểm hình thái và
chức năng chủ yếu của lá biến dạng
ở hoạt động 1 kết hợp với gợi ý của
GV để thấy được ý nghĩa biến dạng
của lá.
- Đại diện 1 HS trình bày, các HS
khác nhận xét, bổ sung.
Tiểu kết:
- Lá của một số loại cây biến đổi hình thái thích hợp với chức năng ở những
điều kiện sống khác nhau.
4. Củng cố
- HS trả lời câu hỏi 1, 2 SGK.
- Tìm hiểu ở địa phương hay qua các tài liệu về lá biến dạng.
5. Hướng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Chuẩn bị theo nhóm các mẫu: đoạn rau má, củ khoai lang có mầm,
củ gừng, nghệ có mầm, lá cây thuốc bỏng.