6 kiêng kỵ trong ăn uống đối với người cao tuổi ppt

6 kiêng kỵ trong ăn uống đối với người
cao tuổi
Cơ thể người cao tuổi (NCT) khác với người trẻ, bộ máy tiêu hóa suy giảm về chức
năng, khả năng tiêu hóa, hấp thu và chuyển hóa thức ăn giảm nhiều, nếu ăn uống
không biết kiêng kỵ sẽ phát sinh nhiều loại bệnh tật.
NCT kiêng ăn phủ tạng của lợn
NCT khi thận đã suy, tỳ vị đã hư, khí huyết sinh hóa không đủ, cần phải có điều tiết trong
ăn uống. Các nhà y học thời xưa cho rằng NCT ăn uống ngọt và nhạt là gốc của 5 vị, tự
tác để dưỡng tạng, chủ trương cấm thịt, họ cho rằng: “Khi thịt thắng thì làm trệ khí của
ngũ cốc, khí của ngũ cốc thắng thì làm trệ nguyên khí. Nguyên khí lưu thông thì thọ,
nguyên khí trệ thì chết non”. Nội tạng của lợn tuy giá trị dinh dưỡng tương đối cao, chứa
nhiều năng lượng, nhưng hàm lượng cholesterol cũng cao. Nếu ăn nội tạng lợn thường
xuyên thì hàm lượng cholesterol trong máu quá cao, chúng sẽ lắng đọng trên thành động
mạch, gây ra xơ cứng động mạch, tăng huyết áp và các bệnh về động mạch vành tim. Hai
loại bệnh này thường là nguyên nhân quan trọng gây tử vong cho NCT, nên điều hết sức
quan trọng là khống chế lượng mỡ động vật và các thức ăn có lượng cholesterol cao đưa
vào cơ thể.
NCT kiêng ăn các thức béo

Thức ăn béo nói chung rất nhiều mỡ. Loại thức ăn này tuy giá trị dinh dưỡng tương đối
cao, nhưng vì hàm lượng mỡ rất cao, dễ làm NCT béo ra, mỡ trong máu cao, gây ảnh
hưởng chức năng tim mạch. Nếu thường xuyên ăn quá nhiều các thức dầu mỡ ngậy béo
và uống rượu mạnh, thì dễ trợ thấp, sinh đờm và có thể gây ra dương của gan lên cao,
phong của gan làm động bên trong sinh ra chứng như đái tháo đường. Đồng thời ăn uống
quá nhiều thức dầu mỡ, đối với NCT tỳ vị đã hư suy, năng lực tiêu hóa hấp thu yếu, còn
có thể tăng thêm gánh nặng cho tỳ vị, gây ra tình trạng công năng tỳ vị mất điều hòa, dẫn
tới tiêu hóa không tốt, làm ảnh hưởng đến sự hấp thu bình thường các thành phần dinh
dưỡng trong ăn uống của NCT, bất lợi cho sức khỏe, vì vậy NCT cần kiêng ăn quá nhiều
chất béo.
NCT kiêng ăn quá cay
Các thức ăn cay như: hành, gừng, tỏi, ớt, hạt tiêu, phần nhiều tính ôn nhiệt, có tác dụng

phát tán và hành khí, ăn ít thì có thể thông dương hỏa dạ dày, thích hợp với NCT bị tháo
tỏng, đau dạ dày mà tỳ vị hư hàn. Nhưng vì chúng có tính cay, tán, ôn nhiệt, không thể ăn
nhiều, ăn nhiều dễ sinh đờm động hỏa, sinh phong, hại mắt. Mà NCT phần nhiều có biểu
hiện công năng tạng phủ suy thoái, âm dương không cân bằng, trong đó số đông là âm
hư, huyết hư, khi ăn các thức ăn cay rất dễ làm tổn thương âm và động huyết. Nhất là đối
với người âm hư, dương cao, đầu váng, mắt hoa, trong lòng phiền nhiệt, họng khô lưỡi
táo, ra mồ hôi trộm về ban đêm cần phải kiêng dùng. Ăn quá nhiều thức cay còn có thể
làm tinh thần không phấn chấn, đúng như sách Nội kinh đã nói: “Vị mà quá cay thì gân
mạch bì chùn, tinh thần tàn lụi”, “ăn quá nhiều chất cay thì gân rút mà móng khô”. Điều
đó nói rõ, ăn quá nhiều vị cay có thể làm cho âm của gan và thận hư, dương của gan lên
cao, nghiêm trọng thì có thể xuất hiện các biến chứng của bệnh phong của gan làm động
bên trong, gân mạch bị thương tổn.
NCT kiêng ăn quá mặn
Nghiên cứu của các nhà y học cho rằng ăn muối có tác dụng như một chất xúc tác làm
tăng huyết áp, nếu ăn mặn quá nhiều sẽ làm tích tụ muối trong tế bào, phá hoại bộ máy
thăng bằng trong tế bào thần kinh và mạch máu, làm cho mạch máu hẹp lại, huyết áp tăng
cao. Có thống kê cho biết, những người thích ăn mặn nguy cơ mắc bệnh ung thư đường
ăn uống cao hơn người bình thường 12 lần.
NCT kiêng ăn quá nhiều chất ngọt
Các thức ngọt có tác dụng bồi bổ cơ thể, điều hòa tỳ vị, làm hòa hoãn các chứng cấp tính
và làm khỏi đau, nếu ăn uống thích hợp sẽ giúp cho sự tiêu hóa của tỳ vị, bảo vệ tạng
gan, nới lỏng can khí; nhưng vì các thức này thành phần của nó chứa rất nhiều đường,
sinh ra nhiệt lượng cũng rất cao, ăn nhiều có hại cho sức khỏe, đặc biệt là NCT càng cần
kiêng ăn uống các thức quá ngọt. Ăn quá nhiều đồ ngọt làm cho nhiệt lượng của cơ thể
tăng, nếu thường xuyên ăn uống như vậy thì sẽ hóa nhiệt sinh hỏa, hỏa và nhiệt lại dễ tàn
dịch, dẫn tới dịch hao, nhiệt thịnh, sẽ gây ra các biến chứng như ung nhọt lở độc. Sách
Nội kinh đã nói: “Biến của cao lương, đủ sinh đinh nhọt lớn”. Ý nói: Ăn nhiều các thức
vị ngọt dễ sinh các bệnh ngoại khoa như đinh nhọt lớn, ung nhọt, ghẻ lở, nhất là công
năng tuyến tụy của NCT có xu hướng giảm sút, ăn nhiều các thức ăn ngọt dễ gây ra bệnh
đái tháo đường. Nếu NCT đã bị bệnh đái tháo đường càng phải kiêng ăn, nếu không thì

các chứng ung nhọt ghẻ lở dễ sinh ra mà khó lành.
NCT kiêng ăn quá no
Các nhà y học cho rằng tỳ vị là cơ quan “coi kho”, là “bể chứa” đồ ăn thức uống, là gốc
của hậu thiên, là nguồn sinh hóa ra khí huyết. Tất cả mọi vật chất làm cho cơ thể sinh
trưởng phát triển đều nhờ sự cung cấp của tỳ vị. Trong quá trình tiêu hóa thì dạ dày có tác
dụng dung nạp và nhào trộn thức ăn, còn tỳ có tác dụng tiêu hóa, hấp thu và chuyên chở
các vật chất dinh dưỡng tới toàn thân. Vì tỳ vị của NCT bắt đầu bị suy nhược, công năng
giảm sút, nếu ăn quá no thì tỳ vị không đủ sức tiêu hóa, hấp thu quá nhiều thức ăn, những
thức ăn dư thừa sẽ làm ảnh hưởng và nặng thêm sự gánh vác của tỳ vị, làm ảnh hưởng
đến công năng vốn đã suy nhược của tỳ vị, và làm cho sự hoạt động của bản thân NCT bị
ảnh hưởng. Cho nên những nhà dinh dưỡng học thời xưa chủ trương ăn ít một chút, đừng
ăn no, họ cho rằng “thà ít, đừng nhiều thì cơ thể trừ khử được bệnh tật”.
Nếu NCT ăn quá no, năng lượng đưa vào quá nhiều, làm tăng nhanh sự lão hóa thì dễ dẫn
đến nguy cơ đường và mỡ trong máu tăng cao. Thêm nữa, mỗi bữa ăn đều quá no, làm
cho huyết dịch phải tập trung vào ruột và dạ dày, còn những cơ quan quan trọng như tim
và não thì thiếu máu lâu dài, dẫn đến tinh thần mệt mỏi, tư tưởng không thể tập trung cao
độ làm giảm năng suất làm việc. Những NCT có bệnh về động mạch vành dễ sinh ra cơn
đau thắt ngực. Vì vậy, ăn ít, ăn nhiều bữa chẳng những không gây ra béo phì mà còn có
ích cho tim. Ngược lại ăn no thường xuyên sẽ làm cho con người chưa già đã suy, làm
giảm tuổi thọ.