Đáp án cuộc thi "Thăng Long - Hà Nội ..."

Võ Thị Kim Yến
BÀI DỰ THI
TÌM HIỂU "THĂNG LONG - HÀ NỘI NGHÌN NĂM VĂN HIẾN
VÀ ANH HÙNG"

Trong tiến trình phát triển của lịch sử dân tộc, Thăng Long - Hà Nội đã trở thành
biểu tượng của Văn hiến - Anh hùng - Vì hòa bình, là niềm tự hào lớn lao của
mỗi người dân đất Việt. Là một người con đất Việt, bản thân tôi rất vinh dự được
tham dự Cuộc thi tìm hiểu với chủ đề: "Thăng Long - Hà Nội nghìn năm Văn
hiến và Anh hùng". Qua qua trình tìm hiểu, tôi xin đưa ra đáp án của mình như
sau:
PHẦN I
12 CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
* Câu 1: Trong bài "Chiếu dời đô", Hoàng đế Lý Thái Tổ đã xác định những lợi
thế nào của đất Thăng Long?
a. Là chỗ tụ hội quan yếu của bốn phương.
b. Được thế rồng cuộn hổ ngồi.
c. Có núi cao sông dài.
d. Muôn vật hết sức tươi tốt phồn thịnh.
* Câu 2: Tòa nhà cổ nhất trên đất Thủ đô là tòa thành nào?
a. Thành Đại La.
b. Thành Cổ Loa.
c. Thành cổ Sơn Tây.
d. Thành cổ Hà Nội.
* Câu 3: Ngôi "Làng hai Vua" ở phía Tây Thủ đô - là quê hương của Bố Cái Đại
Vương Phùng Hưng và Ngô Vương Quyền, tên là gì?
a. Nhị Khê.
b. Thủ Lệ.
c. Hạ Lôi.
d. Đường Lâm.
* Câu 4: Năm 1010, Hoàng đế Lý Thái Tổ đã cho xây Tòa chính điện Càn

Nguyên của Kinh đô Thăng Long ở trên cao điểm nào?
a. Núi Cung.
b. Núi Nùng.

1
Võ Thị Kim Yến
c. Núi Khán.
d. Núi Sưa.
* Câu 5: Những công trình nào trong "Tứ đại khí" nước Đại Việt thời Lý - Trần
đã được tạo tác ở Thăng Long?
a. Tháp Báo Thiên
b. Chuông Quy Điền
c. Tượng Quỳnh Lâm.
d. Vạc Phổ Minh
* Câu 6: Trong khu di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám Hà Nội,
di sản nào là của thời Lê?
a. Khuê Văn Các.
b. Đại Bái Đường.
c. Nhà Thái Học.
d. Bia Tiến Sỹ.
* Câu 7: Trong khu di tích Hoàng thành Thăng Long có những giá trị nổi bật
toàn cầu nào?
a. Có tầng văn hóa khảo cổ học dầy và rộng nhất.
b. Là nơi diễn ra sự giao thoa văn hóa của phương Đông và thế giới.
c. Là trung tâm chính trị, văn hóa, trung tâm quyền lực quốc gia
trong suốt thời kỳ dài.
d. Liên quan chặt chẽ với những sự kiện quan trọng và các giá trị biểu
đạt văn hóa nghệ thuật của quá trình hình thành và phát triển quốc
gia độc lập gần qua một thiên niên kỷ.
* Câu 8: Ngày 10- 10 - 1954, đại quân ta tiến vào giải phóng Thủ đô qua những

cửa ô nào?

2
Võ Thị Kim Yến
a. Ô Quan Chưởng.
b. Ô Cầu Giấy.
c. Ô Cầu Dền.
d. Ô Chợ Dừa.
* Câu 9: Năm 1966, từ địa điểm nào của Thủ đô Hà Nội, Bác Hồ đã phát biểu
lời khẳng định chân lý: "Không có gì quý hơn độc lập, tự do!"?
a. Phủ Chủ tịch.
b. Quảng trường Cách mạng Tháng Tám (trước Nhà hát lớn).
c. Quảng trường 1 tháng 5 (trước Cung Văn hóa Hữu nghị Hà Nội).
d. Quảng trường Ba Đình.
* Câu 10: Trận "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" đập tan cuộc tập kích chiến
lược bằng đường không của đế quốc Mỹ vào Thủ đô, đã diễn ra vào năm nào?
a. Năm 1968.
b. Năm 1972.
c. Năm 1973.
d. Năm 1975.
Câu 11: Cùng với biểu tượng này (kèm ảnh biểu tượng "Vòng người nắm tay
nhảy múa"), vào năm 1999, vì đã có thành tích là thành phố tiêu biểu ở khu vực
châu Á - Thái Bình Dương về quản lý đô thị, bình đẳng cộng đồng, gìn giữ môi
trường, thúc đẩy văn hóa giáo dục, đặc biệt là chăm lo cho công dân và thế hệ
trẻ, Hà Nội đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc
(UNESCO) trao tặng danh hiệu nào?

3
Võ Thị Kim Yến
a. Thành phố của những giá trị nhân loại.

b.Thành phố Xanh - Sạch - Đẹp.
c. Thành phố Vì hòa bình.
d. Thành phố Di sản văn hóa thế giới.
* Câu 12: Hà Nội vinh dự đón nhận danh hiệu "Thủ đô anh hùng" vào dịp nào?
a. Kỷ niệm 990 năm Thăng Long - Hà Nội.
b. Kỷ niệm 30 năm trận "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không"
c. Kỷ niệm 50 năm Giải phóng Thủ đô.
d. Kỷ niệm 995 năm Thăng Long - Hà Nội.
PHẦN II
CÂU HỎI TỰ LUẬN
Bạn viết một bài không quá 1.000 từ (theo thể bình luận, nêu cảm nghĩ, cảm
tưởng ) của bạn về những câu mở đầu trong bài hát "Người Hà Nội" của
Nguyễn Đình Thi: "Đây Hồ Gươm, Hồng hà, hồ Tây/Đây lắng hồn núi sông
ngàn năm "
Tháng 2/1947, khi những người lính cuối cùng của Trung đoàn Thủ Đô - Quyết
tử cho Tổ quốc quyết sinh - rút quân qua Sông Hồng. Nhìn về Hà Nội, lửa cháy

4
Võ Thị Kim Yến
rừng rực đỏ, tiếng pháo nổ ầm ầm, khói mù mịt, trên mắt tất cả những người lính
đều rưng rưng nước mắt cùng ánh nhìn đầy bi hùng, trong trái tim rỉ máu họ
thầm hứa một ngày quay trở về
Trong những người lính đó có một thi nhân - nhạc sĩ tài hoa Nguyễn Đình Thi.
Ông cũng ngoái nhìn Hà Nội chìm trong lửa khói mà cháy bỏng niềm tin ngày
trở về. Đêm dừng chân ở một ngôi làng, bên cây đàn piano của người đi tản cư
gửi lại, những cảm xúc cuồn cuộn tràn về, những giai điệu đầu tiên của Ca khúc
Người Hà Nội vang lên
Vừa mới viết xong, ca khúc đó đã được tất cả những Người Hà Nội hát như
chính tiếng trái tim mình. 60 năm qua, ca khúc và giai điệu Người Hà Nội trở
thành bất tử, ngày nào cũng được ngân lên là nhạc hiệu của Đài Phát thanh và

Truyền hình Hà Nội.
Giai điệu mở đầu chầm chậm, trầm hùng, lắng đọng như một dòng chảy bất tận:
“Đây Hồ Gươm, Hồng Hà, Hồ Tây. Đây lắng hồn núi sông ngàn năm. Đây
Thăng Long, đây Đông Đô, đây Hà Nội. Hà Nội mến yêu…”. Những tên gọi
thiêng liêng, tự hào mang bóng dáng hồn sông núi, khí thiêng trời đất của dân
tộc. Cả một chiều dài lịch sử Việt Nam cùng huyền thoại dựng nước, giữ nước
đầy máu và nước mắt, in dấu thời gian trên từng viên gạch nhỏ Hà Nội, từng hạt
bụi phủ mờ rêu mái phố…
“Hà Nội đẹp sao; ôi nước Hồ Gươm xanh thắm lòng, bóng Tháp Rùa thân mật
êm ấm lòng…”. Hà Nội ảo huyền với những hàng cây lả lướt soi bóng nước mặt
hồ trong xanh lăn tăn gợn sóng. Hà Nội bốn mùa hoa, ướp thơm cả trời đêm,
trăng, sao cho quấn quít bước chân những đôi tình nhân, cho ngọt môi hôn tình
yêu. Hà Nội sương khói mê hoặc với bao truyền thuyết đậm dấu cổ tích nơi kinh
thành xưa. “Hà Nội đẹp sao…”. Chỉ có thể chìm đắm vào niềm vui của đất trời
trong ca khải hoàn của người chiến thắng tiếng rộn rã của đoàn quân tiếng về thủ
đô với niềm tin têu mãnh liệt ở vị cha già kính yêu. Nụ cười rạng rỡ trên con
người trong niềm vui chung của toàn dân tộc. Ngày chiến thắng đem hạnh phúc
cho dân tộc Việt Nam. Hà Nội say mê đón bước chân cha về.
Nguyễn Đình Thi và bài hát “Người Hà
Nội”
(Theo Kinh tế đô thị )

5
Võ Thị Kim Yến
Hanoinet - Nguyễn Đình Thi là một nhà văn hoá,
văn nghệ lớn. Tên tuổi ông ôm trùm suốt nửa sau
của thế kỷ XX với sự hoạt động có hiệu quả ở
nhiều lĩnh vực: triết học, văn, thơ, kịch, nhạc. Ông
là một văn nghệ sỹ đa tài, để lại cho đời những
thành tựu đáng kể ở cả hai hoạt động sáng tác và

quản lý.
Riêng trong âm nhạc, chỉ với hai bài hát "Diệt phát xít" và "Người Hà Nội", Nguyễn Đình Thi
cũng xứng đáng được tôn vinh là một trong những nhạc sỹ nổi tiếng nhất nước ta. Đặc biệt là
bài hát "Người Hà Nội" - một ca khúc độc đáo, có sức lan toả sâu rộng trong đời sống tinh
thần nhiều thế hệ, tầng lớp công chúng suốt hơn 60 năm qua và có thể nói sẽ còn mãi mãi
được người ta ngưỡng mộ.
Nguyễn Đình Thi sáng tác "Người Hà Nội" vào năm 1947. Đó là thời điểm hết sức khó khăn
của quân dân ta khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp vừa mới được lãnh tụ Hồ Chí
Minh phát động (19/12/1946). Chúng ta vẫn gọi đây là giai đoạn phòng ngự với việc thực hiện
vườn không, nhà trống ở những nơi giặc xâm chiếm để cản bước tiến của chúng. Tại Thủ đô
Hà Nội, chiến luỹ được dựng lên ở nhiều đường phố và những đội quân cảm tử đã sẵn sàng tất
cả cho Tổ quốc quyết sinh. Cả Thủ đô ngập trong máu lửa và hừng hực lòng căm thù, sôi sục ý
chí quyết chiến, quyết thắng. Vậy mà mở đầu bài hát, nhạc sỹ đã không phản ánh ngay điều đó
mà như người hoạ sỹ phác hoạ một gam màu thật tươi sáng về thủ đô ngàn năm: "Đây Hồ
Gươm, Hồng Hà, Hồ Tây. Đây lắng hồn núi sông ngàn năm…". Nét nhạc ở phần đầu này dàn
trải, thoáng đãng, đã được vút lên, gieo vào lòng người nghe cái gì đó thật linh thiêng, thanh
cao với việc nhắc lại những cái tên của Thủ đô từng mang trong quá khứ. Có thể coi đó như
một khúc trổ, như sự chuẩn bị về tâm lý, cảm xúc cho người nghe để ngay sau đó đón nhận
bức tranh hoành tráng của Thủ đô máu lửa: "Hà Nội cháy khỏi lửa ngập trời. Hà Nội hồng ầm
ầm rung. Hà Nội vùng đứng lên, sông Hồng reo…". Sau chuỗi âm thanh của "khúc trổ" là một
đoạn nhạc được tác giả tạo dựng khá đột ngột theo hướng vút lên: "Hà Nội cháy" và âm thanh
"cháy" ngân dài diễn tả cuộc chiến đấu đã bắt đầu, giờ quyết liệt đã điểm.
"Người Hà Nội" là một bài hát được tác giả viết ở hình thức khá tự do, không tuân thủ một
khuôn mẫu, kiểu, dạng nào trong những khúc thức thường quy định cho ca khúc. Có thể coi đó
là một trường ca, giống như trường ca "Sông Lô" của Văn Cao. Nhưng ông rất sáng tạo khi
cho đan xen trong bài hát của mình những cảnh của quá khứ và hiện tại, những chi tiết, hình
ảnh của Thủ đô yên vui và chiến tranh khói lửa. Xử lý này đã đem đến cho người nghe những
xúc cảm phong phú, đa chiều. Thật thú vị khi người ta đang say sưa, tíu tít cuốn mình vào
dòng người tấp nập, náo nhiệt của một Hà Nội yên bình với những "tíu tít Hàng Đường, Hàng
Bạc, Hàng Gai…" thì sau đó lại chứng kiến: "Hà Nội ầm ầm rung, sông Hồng reo. Thét lên

xung phong căm hờn sôi cầm súng". Và nữa, một hình ảnh có lẽ còn đọng mãi trong tâm khảm
của người dân Thủ đô thuở ấy: "Bụi hè đường cuốn bốc tung bay xác thù rơi dưới gót giày".

6
Võ Thị Kim Yến
Lạ thay, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Pháp vừa mới bắt đầu ấy, giữa lúc Hà Nội đang bề
bộn, ngút trời lửa đạn, vậy mà tác giả đã hình dung tới một Hà Nội chiến thắng không xa. Và
khúc khải hoàn của Nguyễn Đình Thi trong bài này không phải là một kết cục bình thường
như mọi cuộc chiến thắng mà thật đặc biệt bởi có sự hiện diện bằng hình ảnh vị lãnh tụ kính
yêu của dân tộc, trong đó nổi bật là đôi mắt sáng và mái tóc bạc phơ của Người cùng với một
nụ vười. Và khép lại cả một bài hát dài chỉ còn là tiếng cười - tiếng cười của ngày về chiến
thắng. Tiếng cười vang, rạng rỡ ấy lại được ngập trong một rừng cờ tạo nên bức tranh hoành
tráng về tầm vóc, tư thế Thủ đô Hà Nội.
Một lần tiếp xúc với Nguyễn Đình Thi, ông cho biết: Khi viết "Người Hà Nội" ông không
quan tâm đến có nổi tiếng hay không. Ông chỉ cảm thấy không thể không ghi lại những cảm
xúc bằng âm thanh mà lời lẽ không đuổi bắt được hết. Vậy nên bài hát trở nên dài dòng. Ông
cũng nói là khi ấy ông chỉ là người yêu thích âm nhạc nên cứ để cảm xúc tuôn ra chứ sau này
các nhạc sỹ không viết ca khúc dài như thế.
Từ khi ra đời đến nay, "Người Hà Nội" luôn phát huy tác dụng ở mọi thời điểm lịch sử. Các
thế hệ người Việt Nam sau này có thể có nhiều người không biết Nguyễn Đình Thi nhưng
chắc chắn ai cũng biết và yêu thích "Người Hà Nội". Đó là hạnh phúc lớn nhất của người sáng
tác mà không niềm vinh quang nào có thể thay thế. Bài hát sống mãi dù cho Nguyễn Đình Thi
đã vĩnh biệt chúng ta.
Nguyễn Đình San

7