5 điều nên và 5 điều không nên nói với trẻ pptx

5 điều nên và 5 điều không
nên nói với trẻ

Những gì chúng ta nói hoặc không nói
với trẻ có thể có ảnh hưởng nhiều hơn
là chúng ta tưởng. Thỉnh thoảng
chúng ta cũng có lúc lỡ lời, tuy nhiên
nếu chúng ta để tâm tới lời nói của
mình thì sẽ giảm thiểu điều đó. Hãy đọc những mẹo nhỏ
dưới đây để biết cách hơn khi nói chuyện với con chúng
ta: những thính giả chân thật nhất.
 “Mẹ yêu con”
Bạn thử nghĩ xem việc được nghe những từ này cần thiết
với bạn đến mức nào, và bạn sẽ biết được con bạn cũng cần
được nghe thường xuyên ra sao. Tiến sỹ tâm lý McTaggart
nhận xét, “những câu nói biểu lộ tình yêu thương như câu
“mẹ yêu con” là vô cùng cần thiết cho một đứa trẻ, nhất là
trong những năm đầu đời khi bé bắt đầu xây dựng một mối
quan hệ bền chặt với cha mẹ và trở nên thoải mái khi bộc lộ
cảm xúc của mình”. Cô Kelly nói thêm rằng những cái ôm
hôn, vỗ về của cha mẹ không bao giờ là quá nhiều “những
cử chỉ như vậy cũng quan trọng cho sức khoẻ và tâm lý của
bé như những lời khuyến khích, ngợi khen hay những lời
nói âu yếm vậy”.
“Đây là việc mẹ muốn con làm”
Đôi khi các bậc phụ huynh cảm thấy thất vọng khi muốn
con của họ hiểu được những gì họ nghĩ. Nhưng với trẻ con
thì mỗi ngày mới là một trang sách mới. Dr. McTaggart
khuyên bạn nên đưa ra yêu cầu xúc tích và ngắn gọn “cố
gắng tránh giải thích rườm rà trừ phi điều đó vô cùng quan
trọng và bạn cần con bạn tuân theo”. Cô Kelly tin rằng việc

chỉ dẫn là cần thiết vì tất cả trẻ nhỏ đều cần biết giới hạn
của mình “Việc đưa ra những giới hạn là để cho trẻ được an
toàn, nó cũng đem lại cho trẻ cảm giác được bảo vệ. Nếu
cha mẹ không đặt ra các quy định thì trẻ nhỏ sẽ thấy buồn
bã, bối rối hoặc cảm thấy bị tổn thương. Việc đặt ra các quy
định cho trẻ thấy chúng được cha mẹ quan tâm, điều này
giúp trẻ dễ dàng đối phó với tình huống khó khăn hơn,
đồng thời nhận biết được hành vi nào được xã hội chấp
nhận, hành vi nào thì không.”
 “Hãy vui đùa với nhau”
Dành thời gian vui đùa với con không chỉ là việc bạn muốn
dành một khoảng thời gian trọn vẹn cho con (dấu hiệu căn
bản của tình yêu), mà còn là một cách nói tích cực nhất của
từ “hãy” mà cha mẹ thường dùng. Theo nhà tư vấn tâm lý
John Gray, “hãy” là một từ có sức mạnh liên kết rất cao.
“Mỗi khi có thể, bạn nên rủ con cùng chơi, cùng làm gì đó.
Khi bạn lồng ghép khái niệm “yêu cầu” trong khi rủ con
chơi thì đó chính là cách tăng cường sự hợp tác giữa hai
bên. “Điều quan trọng nhất cha mẹ có thể cho con chính là
thời gian. Và bạn dành thời gian cho con ngắn nhưng
thường xuyên tốt hơn là lâu nhưng thỉnh thoảng mới làm.
“Thời gian chất lượng” là khi một dành một chút thời gian
(có khi chỉ từ 30 giây đến 2 phút) để làm việc mà con thích,
và thường xuyên như vậy”.
 “Hãy chuyện trò”
Trẻ có thể học khám phá thế giới xung quanh và phát triển
các kỹ năng xã hội thông qua việc chuyện trò với cha mẹ.
Trò chuyện, đôi khi chỉ là những rủ rỉ âu yếm, là một trong
những cách học quan trọng của trẻ trong những năm đầu
đời. Chúng ta dành thời gian chỉ để ngồi xuống và chuyện

trò có thường xuyên không?
Theo bác sĩ McTaggart, chuyện trò với con trẻ - đặc biệt là
về cảm giác của chúng hay về một vấn đề nào đó – là một
trong những việc làm có lợi nhất mà cha mẹ nên làm hàng
ngày. “Nói chuyện về các cảm giác là điều đặc biệt quan
trọng. Nó giúp con bạn biết rằng bạn quan tâm đến điều đó,
đồng thời giúp trẻ hiểu được các cảm xúc của chính bạn và
giá trị của điều này. Một điều đặc biệt có ích là chứng tỏ
cho con bạn thấy, người ta có thể có những cảm xúc tiêu
cực như tức giận hoặc đau đớn, như thế là bình thường.
Giao tiếp với trẻ nhỏ cũng phải theo cách thức như giao
tiếp với người lớn - bạn nên chia xẻ các cảm xúc và kinh
nghiệm của mình hơn là đặt ra hàng đống câu hỏi – như thế
thì chắc chắn bị trả lời với câu “con không biết”.
 “Cám ơn”
Trẻ thường lặp lại cách ứng xử của cha mẹ mà chúng quan
sát được một cách tự nhiên. “Mỗi khi bạn thấy con ngoan
hoặc làm được một việc tốt, hãy khen ngợi một cách cụ thể
vì cố gắng của bé. Điều này cổ vũ bé lặp lại hành vi tốt
trong tương lai.Cố gắng nói “Cám ơn con đã vào ngay
phòng tắm khi mẹ gọi” thì đạt hiệu quả hơn là chỉ nói ngắn
gọn “ngoan lắm”. Hãy thử nói cám ơn con cho mỗi một
hành vi tốt của bé ít nhất một lần mỗi ngày và cảm thấy sự
khác biệt rõ rệt trong vài tuần sau đó.
X “Con có muốn ăn tát không?”
Thật là một câu hỏi cường điệu hoá. Có đứa trẻ nào lại
muốn ăn tát? Theo các nhà tâm lý phân tích hành vi, đây là
chỉ câu nói nhấn mạnh sự tức giận của cha mẹ. Theo cô
Kelly, tác giả của nhiều cuốn sách viết cho cha mẹ “Tỏ ra
hung hãn hay buộc tội đứa trẻ chỉ làm mình cáu kỉnh thêm,

thay vì vậy hãy cố tỏ ra quyết đoán. Trong một không khí
căng thẳng và giận dữ, đứa trẻ sẽ phản ứng lại bằng cách tỏ
ra cứng đầu.
Tiến sỹ tâm lý McTaggart giải thích rằng đe doạ dưới bất
kỳ hình thức nào đều phản tác dụng và có tác động xấu với
trẻ, vì chúng biết rằng cha mẹ hiếm khi thực hiện lời đe doạ
đó. “Sự công kích đe dọa làm cho trẻ cảm thấy mình không
được yêu thương, bị hắt hủi và mất an toàn. Tốt nhất là cho
con bạn hiểu rõ bé đã làm sai cái gì, hậu quả ra sao. Ví dụ
như nói “Joshua, mẹ đã bảo thôi mà con cứ khóc nhèo nhẹo
mãi, vậy thì con sẽ bị phạt im lặng trong hai phút.”
X“Con làm mẹ tức quá đi”
Có là thánh mới điềm tĩnh và thản nhiên trước cơn cáu kỉnh
của một đứa bé. Nhưng việc đổ lỗi cho con gây ra cơn giận
hay sai sót của cha mẹ thì không những không công bằng
mà còn phản tác dụng. Cô Kelly nói “Chẳng có ai là máy
móc hay là thánh cả. Bạn phải chấp nhận là có những lúc
bạn mắc sai lầm hoặc không nhất quán, quan trọng là bạn
nhận ra lỗi của mình. Khibạn thừa nhận rằng do bạn mệt
mỏi, căng thẳng thần kinh, vv thay vì giả vờ như không có
gì xảy ra, con trẻ sẽ kính trọng bạn vì bạn đã dám thừa
nhận sai sót của mình.
X “Dừng lại ngay (hoặc hét lên những câu tương tự)”
Thỉnh thoảng tức giận là chuyện bình thường, nhưng những
câu la lối của cha mẹ chỉ cho thấy bạn tức giận với con bạn,
thay vì với hành vi của bé. Cô McTaggart khuyên rằng
“nếu bạn thấy mình tức giận thường xuyên, trong đa số
trường hợp chứng tỏ bạn nên tìm cách giải quyết vấn đề
bằng cách khác”.
Theo tiến sỹ tâm lý John Gray, “la hét chứng tỏ là bạn

không được lắng nghe, nên bạn tăng âm lượng lên, khi la
mắng con có nghĩa là “con không nghe mẹ nói gì cả”. Kết
quả thường là đứa trẻ bỏ ngoài tai. La mắng không đem lại
tác dụng khuyên răn gì cả. Tiến sỹ Gray gợi ý bạn thay
những yêu cầu tiêu cực bằng những mệnh lệnh tích cực. Ví
dụ, thay vì nói “không được đánh em” hãy nói “mẹ muốn
con nhẹ nhàng với em”. Nhưng ông cũng nói thêm rằng
bạn không nên cho rằng mình phải có trách nhiệm giải
thích rõ “Giải thích thêm là một cách bỏ qua mệnh lệnh của
bạn. Nếu một đứa trẻ bẩm sinh đã biết thế nào là đúng, sai
thì nó còn cần tới cha mẹ làm gì”.
X“Không phải bây giờ, mẹ đang bận”
Là cha mẹ nói riêng, là con người nói chung, ai cũng cần có
thời gian riêng cho mình, điều đó rất tự nhiên. Do vậy quan
trọng là bạn phải làm cho con bạn hiểu nguyên tắc đó.
Nhưng bằng cách lặp đi lặp lại câu “Mẹ đang bận” hay
“không phải bây giờ” chỉ chứng tỏ là trẻ không thể nói
chuyện với bạn vì bạn không quan tâm, từ đó trẻ có xu
hướng khép kín, không bộc lộ với cha mẹ về bất cứ điều gì.
Tiến sỹ McTaggart nói rằng “Cho trẻ chút thời gian ngắn
ngủi lắng nghe trẻ nói khi trẻ cần là điều hết sức quan
trọng. Trẻ cần tin rằng cha mẹ luôn bên cạnh chúng. Cô
Kelly cũng khuyên rằng cha mẹ nên giao những việc vặt
trong nhà cho trẻ, giúp giữ chân chúng và đem lại cho
chúng cảm giác có ích trong khi bạn đang bận. “Giúp đỡ
việc nhà khiến trẻ cảm thấy có vai trò quan trọng và là một
thành viên của nhóm”.
X“Nhanh lên!”
Ai chưa từng nói câu này hàng trăm nghìn lần? Trẻ con và
việc đúng giờ thì cũng như so sánh kẹo dẻo với gấu bông -

đều lộn xộn như nhau. Trẻ con không thể nào tuân thủ giờ
giấc một cách nghiêm ngặt được, bởi vậy bạn đừng mong
chúng hiểu tại sao cha mẹ lại cuống lên như thế. Bạn thì cố
gắng giục chúng nhanh lên, bạn càng lúc càng stress, thì
chúng lại càng nhởn nhơ. Cô Kelly nói “Chần chừ, đủng
đỉnh làm cho cha mẹ phát điên, còn bọn trẻ con thì nhanh
chóng hiểu ra rằng đây là cách rất hiệu quả để thu hút sự
chú ý của cha mẹ. Hãy hạn chế những phản ứng đó bằng
cách tập trung quan tâm tới trẻ nhiều hơn vào những lần
sau.” Cô Kelly khuyên bạn tránh bằng cách sắp xếp công
việc từ trước (ví dụ chuẩn bị sẵn sàng từ tối hôm trước);
làm gương đúng giờ trước con cái; khuyến khích trẻ chịu
trách nhiệm và đề ra một quy chế thưởng cho công việc
làm tốt.