bài giảng công nghệ sửa chửa ô tô, chương 1 pdf

Chương 1: LY HỢP
I.1. Xác định kích thước cơ bản tính toán hao mòn và nhiệt độ
cũa ly hợp .
I.1.1. Xác định kích thước cơ bản cũa ly hợp .
Cơ sở để xác định kích thườc cũa ly hợp l
à ly hợp phải có
khả năng truyền được mô men xoắn lớn hơn mô men cực đại cũa
động cơ một ít .
Mô men ma sát cũa ly hợp phải bằng mô men xoắn lớn nhất
cần truyền qua ly hợp :
max1
.
e
MM

 (3.29)
Ở đây :
- M
1
– Mô men ma sát cũa ly hợp (Nm)
- M
emax
- Mô men xoắn cực đại cũa động cơ (Nm)
- β - Hệ số dự trữ cũa ly hợp
 Xe du lịch : β = 1,3 ÷ 1,75
 Xe tải không có mooc β = 1,6 ÷ 2,25
 Xe tải có mooc 2 ÷ 3
Phương tr
ình (2.39) cũng có thể viết dưới dạng sau:
pRPMM
tbe

max1

 (3.30)
Ở đây :
- µ - Hệ số ma sát cũa ly hợp
- p - Số lượng đôi bề mặt ma sát
p = m + n – 1
- m -S
ố lượng dĩa chu động
- n - Số lượng đĩa bị động
- P - Lực ép lên các đĩa ma sát
- Rtb - Bán kính ma sát trung bình (bán kính cũa điểm đặt
đĩa ma sát tổng hợp) .
Từ phương trình (3.30) xác định được lực ép cần thiết lên các
đĩa để truyền được mô men M
emax
:

pR
M
pR
M
P
tb
e
tb

.

max
1



 (3.31)
Bán kính R
tb
được xác định theo công thức
sau:
1
2
2
2
1
3
3
2
.
3
2
RR
RR
R
tb



Hình 3.4:Sơ đồ xác định R
tb

Giá trị R
tb
được xác định như sau :
Trên hình (3.4) là hình vẻ cũa một tấm ma sát cũa ly hợp
.Chúng ta xét trường hợp ly hợp có một đôi bề mặt ma sát (p=1).
Giả thiết có lực P tác dụng lên tấm ma sát với bán kính trong
là R
1
,bán kính ngoài là R
2
bởi vậy áp suất sinh ra trên bề mặt tấm
ma sát sẻ là :

)(
1
2
2
2
RR
P
S
P
q



Bây giờ ta hãy xét một vòng phần tử cách tâm O ,bán kính
R và có chiều dày dR .
Mô men do các lưc ma sát tác dụng lên các vòng phần tử đó
là :

dRqRRdRRqdM 2 2
2


Mô men các lực ma sát tác dụng trên toàn vòng ma sát là :
)(
)(
.
3
2

2
2
2
1
2
2
1
3
3
2
2
1
2
2
2
R
2
11

2
11
2
1
RR
RR
P
dRR
RR
P
dRRqdMM
R
R
R
R
R
a









(3.32)
Măt khác mô men các lư ma sát tác dụng trên toàn vòng ma
sát c
ũng bằng lực ma sát tổng hợp µP nhân với R

tb
,tức là :
M
1
= µ.P.R
tb
(3.33)
T
ừ công thức (3.32) và (3.33)ta suy ra :

)(
)(
.
3
2
1
2
2
2
1
3
2
3
RR
RR
R
tb




(3.34)
Trong trượng hợp không cần độ chinh xác cao thi R
tb
có thể
xáac định theo công thức gần đúng sau :

2
21
RR
R
tb



(3.35)
Đường kính ngoài D
2
cũa vòng ma sát bị khống chế bởi
đường kính ngo
ài cũa bánh đà động cơ .Có thể chọn đường kính
ngoài cũa tấm ma sát theo công thức kinh nghiệm sau :

C
M
RD
e max
22
.16,32 
(3.36)
Trong đó :

- D2 - Đường kính ngoài cũa tấm ma sát (cm)
- Memax - Mô men xoắn cực đại cũa động cơ(N.m)
- C - Hệ số kinh nghiệm
 Đối với xe du lịch : C = 4,7
 Đốivới xe tải sử dụng trong điều kiện bình thường C
= 3,6
 Đối với xe tải chở hàng và xe tải sử dụng trong điều
kiện nặng nhọc C = 19
Bán kính trong R
1
cũa tấm ma sát có thể chọn sơ bộ như sau :
R
1
= (0,53 ÷ 0,75).R
2
Giới hạn dưới (0,53.R
2
)dùng cho động cơ có số vòng quay
th
ấp .Còn giới hạn trên (0,75.R
2
) dùng cho các động cơ có số vòng
qua cao .
Hệ số ma sát µ phụ thuộc vào tính chất vật liệu ,tình trạng bề
mặt,tốc độ trượt và nhiệt độ cũa tấm ma sát .Khi tính toán có thể
thừa nhận hệ số ma sát chỉ phụ thuộc vào tính chất vật liệu (xem
bảng 3.1).
Bảng 3.1 : Vật liệu chế tạo tấm ma sát của ly hợp .
Hệ số ma sát µ
Nguyên liệu cũa các

bề mặt ma sát
Khô Trong dầu
Áp suất cho
phép
(kN/m
2
)
Thép với gang
Thép với thép
Thép với phểađô
Gang với phểa đô
Thép với phêrađô cao
su
0,15 ÷ 0,18
0,15 ÷ 0,20
0,25 ÷ 0,35
0,2
0,4 ÷ 0,5
0,03 ÷ 0,07
0,07 ÷ 0,15
0,07 ÷ 0,15
150 ÷ 300
250 ÷ 400
100 ÷ 250
100 ÷ 250
100 ÷ 250
Số lượng đôi bề mặt ma sát p có thể tự chọn dựa vào két cấu
hiện có ,sau đó tòm lực ép P cần thiết theo công thức (3.11),sau đó
cần kiểm tra áp suất lên bề mặt ma sát theo công thức sau
:

 
q
RR
P
S
P
q



)(
1
2
2
2

(3.37)
Ở đây :
[q] - Áp suất cho phép lấy theo bảng 3.1 .
Trong trường hợp không thể dự kiến trước được số lượng đôi
bề mặt ma sát p thidf có thể xác định thông qua cong thức sau :
M
1
= β.M
emax
=2.πR
2
tb
.b.µq.p
Trong đó:

- Memax - Mô men xoắn cực đại cũa đông cơ (Nm)
- B - Chiều rộng cũa tấm ma sát : b = R2 - R1
- q - Áp suất cho phép lấy theo bảng 3.1(N/m
2
)
T
ừ đó ta có thể xác định đôi bề mặt ma sát :

tb
e
Rbq
M
p
2
max
2
.




(3.38)