MISOPROSTOL
(Kỳ 1)
Tên chung quốc tế: Misoprostol.
Mã ATC: A02B B01.
Loại thuốc: Chất tương tự Prostaglandin E
1
.
Dạng thuốc và hàm lượng
Viên nén 100 microgam, 200 microgam.
Dược lý và cơ chế tác dụng
Misoprostol là chất tổng hợp tương tự Prostaglandin E
1
, có tác dụng ức chế
tiết acid dạ dày và bảo vệ niêm mạc dạ dày.
Khi dùng với liều ngăn chặn tiết acid dạ dày, misoprostol có tác dụng lành
vết loét dạ dày có hiệu quả như những thuốc đối kháng H
2
; tuy nhiên, tác dụng
giảm đau do loét và lành loét tá tràng của misoprostol không được chắc chắn. Hiện
nay thuốc này được dùng chủ yếu để dự phòng loét thường xảy ra trong khi điều
trị dài hạn thuốc chống viêm không steroid.
Thuốc chống viêm không steroid ức chế tổng hợp prostaglandin và sự thiếu
hụt prostaglandin trong niêm mạc dạ dày có thể dẫn đến giảm tiết bicarbonat và
dịch nhầy, và có thể góp phần vào thương tổn niêm mạc do những thuốc này gây
nên. Misoprostol có thể làm tăng sản xuất bicarbonat và dịch nhầy, nhưng ở người
dùng liều 200 microgam và cao hơn, cũng có tác dụng chống tiết. Do đó không rõ
khả năng dự phòng loét dạ dày của misoprostol là kết quả của tác dụng chống tiết
hay tác dụng bảo vệ niêm mạc, hoặc của cả hai tác dụng này.
Misoprostol gây giảm vừa phải nồng độ pepsin trong điều kiện cơ bản,
nhưng không gây giảm khi kích thích bởi histamin. Thuốc không có tác dụng rõ rệt
trên gastrin lúc đói hoặc sau bữa ăn.
Liều misoprostol từ 50-200 microgam ức chế tiết acid dạ dày cơ bản vào
ban đêm và tiết acid do đáp ứng với nhiều tác nhân kích thích, gồm bữa ăn,
histamin, pentagastrin và cà phê. Tác dụng rõ rệt vào lúc 30 phút sau khi uống và
kéo dài ít nhất 3 giờ. Nói chung những tác dụng của liều 50 microgam yếu và ngắn
hơn, và chỉ có liều 200 microgam là có tác dụng mạnh trên sự tiết ban đêm hoặc
trên sự tiết do histamin và bữa ăn kích thích.
Dược động học
Misoprostol được hấp thụ nhiều và khử este nhanh thành misoprostol acid,
chất có hoạt tính lâm sàng, và khác với hợp chất mẹ, có thể phát hiện thấy trong
huyết tương. Misoprostol được hấp thụ nhanh sau khi uống với T
max
(thời gian đạt
nồng độ tối đa) của misoprostol acid là 123 phút và nửa đời tận cùng là 20-40
phút.
Nồng độ huyết tương của misoprostol acid thay đổi nhiều nhưng những trị
số trung bình sau khi uống liều duy nhất cho thấy có mối liên quan tuyến tính với
liều trong phạm vi từ 200-400 microgam. Không thấy có tích lũy misoprostol acid
trong những nghiên cứu dùng nhiều liều; nồng độ ổn định trong huyết tương đạt
được trong vòng hai ngày. Nồng độ tối đa trong huyết tương của misoprostol acid
giảm khi uống thuốc cùng với thức ăn, và khả dụng sinh học toàn phần của
misoprostol acid giảm khi dùng đồng thời với thuốc kháng acid.
Sau khi uống misoprostol đánh dấu phóng xạ, khoảng 80% hoạt tính phóng
xạ xuất hiện trong nước tiểu. Nghiên cứu dược động học ở người bệnh có những
mức độ khác nhau về suy thận cho thấy: so với người bình thường, nửa đời, C
max
(nồng độ tối đa) và AUC (diện tích dưới đường cong) tăng gần gấp đôi, nhưng
không có sự tương quan rõ rệt giữa mức độ suy thận và AUC. Ở những đối tượng
trên 64 tuổi, AUC đối với misoprostol acid tăng lên. Thông thường không có chỉ
dẫn về điều chỉnh liều lượng đối với người bệnh cao tuổi hoặc suy thận, nhưng cần
giảm liều khi người bệnh không dung nạp liều thông thường.
Misoprostol không ảnh hưởng đến những hệ thống enzym oxydase của gan
(cytochrom P
450
) ở động vật. Những nghiên cứu về sử dụng misoprostol đồng thời
với một số thuốc chống viêm không steroid cho thấy không có tác dụng trên động
học của những thuốc này.
Sự liên kết với protein huyết tương của misoprostol acid thấp hơn 90% và
không phụ thuộc vào nồng độ trong phạm vi liều điều trị.
Chỉ định
Misoprostol được chỉ định để dự phòng loét dạ dày-tá tràng do thuốc chống
viêm không steroid, kể cả aspirin, ở những người bệnh có nguy cơ cao có biến
chứng loét dạ dày, ví dụ, những người cao tuổi và người có bệnh gây suy nhược,
và cả những người bệnh có nguy cơ cao loét dạ dày, ví dụ những người bệnh có
bệnh sử loét.
Cần phải dùng misoprostol trong suốt thời gian điều trị thuốc chống viêm
không steroid.
Misoprostol không có tác dụng đối với đau hoặc khó chịu dạ dày-ruột do sử
dụng thuốc chống viêm không steroid.
Chống chỉ định
Không được dùng misoprostol cho những người bệnh có tiền sử dị ứng với
prostaglandin.
Misoprostol chống chỉ định đối với người mang thai vì nguy cơ gây sẩy
thai.
Thận trọng
Misoprostol chống chỉ định đối với người mang thai và không được dùng
cho người có khả năng mang thai, trừ khi người bệnh cần phải được điều trị với
thuốc chống viêm không steroid và có nguy cơ cao trong biến chứng loét dạ dày
do sử dụng thuốc chống viêm không steroid, hoặc có nguy cơ cao phát triển loét
dạ dày. Hãy khuyên những người có khả năng mang thai tránh có thai khi bắt đầu
điều trị với misoprostol và họ phải dùng một biện pháp tránh thụ thai hữu hiệu
trong thời gian dùng misoprostol.
Chưa xác định sự an toàn và hiệu lực của misoprostol ở trẻ em dưới 18 tuổi.