BAI 39

GIÁO ÁN
Bộ môn : Sinh học 11 Người soạn : Y-Mới Ksơr
Lớp dạy : 11B8 Ngày soạn : 22/03/2010
Tiết dạy : Ngày dạy: 26/03/2010
Bài 39: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ
PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT(TT)
  
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức.
- Học sinh nắm chắc, kể tên được một số các nhân tố bên ngoài ảnh hưởng
đến sinh trưởng và phát triển ở động vật
- Phân tích được tác động của các yếu tố bên ngoái ảnh hưởng đến sinh
trưởng và phát triển của động vật từ đó biết giải thích một số hiện tượng
sinh lý ở động vật và người
2. Kỹ năng
- Hiểu được các yếu tố bên ngoài đến sinh trưởng và phát triển của động vật
từ đó biết giải thích một số hiện tượng sinh lý ở người và động vật
3. Thái độ
- Biết một số biện pháp điều khiển sinh trưởng và phát triển ở động vật và
người
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên
- Chuẩn bị giáo án
2. Học sinh
- Đọc bài mới ,học bài cũ
III . BÀI MỚI
1.Ổn định lớp
1
2.Kiểm tra bài cũ
- Hoocmôn động vật là gì?Có mấy loại hoocmôn ảnh hưởng đến sinh
trưởng và phát triển ở ĐVCXS, nơi sản xuất và tác dụng của từng loại

hoocmôn.
- HM ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở ĐVKXS, nơi sản xuất,
tác dụng
3.Giảng bài mới
Có 2 loại nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật,là
nhân tố bên trong và nhân tố bên ngoài. Bài hôm trước ta đã tìm hiểu xong về
nhân tố bên trong, và bài hôm nay chúng ta đi tìm hiểu nhân tố tiếp theo là nhân tố
bên ngoài
HOẠT ĐỘNG II:
TÌM HIỂU ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ BÊN NGOÀI ẢNH
HƯỞNG ĐẾN ST-PT Ở ĐV
Hoạt động của GV Hoạt động của
HS
Nội dung

- dẫn dắt: Quay lại với ví dụ về con gà
hôm trước. Vậy đối với quá trình ST-
PT của con gà ngoài những nhân tố
bên trong ra thì có những nhân tố bên
ngoài nào tác động?
- có rất nhiều các nhân tố ngoại cảnh ảnh
hưởng đến sinh trưởng và phát triển của
cơ thể ĐV và người như thức ăn, nhiệt
độ, ánh sáng, độ ẩm, nước, chất kích
thích…chúng ta sẽ tìm hiểu một vài
nhân tố chính là thức ăn, nhiệt độ và ánh
sáng.
(?) Thức ăn cung cấp cái gì cho động vật
Thức ăn
Nhiệt độ

Ánh sáng
Độ ẩm….
- Cung cấp chất
dinh dưỡng, năng
II. NHÂN TỐ BÊN
NGOÀI
1. Thức ăn
2
(?) Chất dinh dưỡng này là những chất
nào?
(?) Thành phần ding dưỡng nào là quan
trọng nhất
(?)thức ăn có ảnh hưởng thế nào đến sự
sinh trưởng và phát triển của ĐV và
người? ví dụ?
(?) Vì sao thiếu protein ĐV lại chậm
lớn,gầy yếu,dễ mắc bệnh?
Bổ sung:
protein tham gia vào cấu trúc tế
bào,cấu tạo nên enzim xúc tác cho các
phản ứng trong cơ thể,cấu tạo nên
NST.
lấy thêm ví dụ: thiếu vitamin D gây
bệnh còi xương,chậm lớn.thiếu iot trẻ
em có thể bị chậm lớn trí thông minh
kém phát triển,bệnh bứu cổ
=>Thiếu dinh dưỡng sẽ gây ảnh hưởng
xấu đến tốc độ sinh trưởng và cả sự phát
triển chung của cơ thể
Yêu cầu HS trả lời câu hỏi lệnh trang

155: tại sao thức ăn có thể ảnh hưởng
đến sinh trưởng và phát triển của ĐV?
Câu hỏi gợi ý: - Nếu thiếu chất dinh
dưỡng thì số lượng và kích thước TB có
tăng lên được không?
lượng…
- Protêin,
gluxit,lipit…
- Prôtêin.
HS nghiên cưu
SGK trả lời
HS nhớ lại kiến
thức cũ trả lời
HS trả lời được
HS trả lời
- Thức ăn là nhân tố ảnh
hưởng mạnh nhất đến quá
trình sinh trưởng và phát
triển của cả ĐV và người.
VD: thiếu protein ĐV sẽ
chậm lớn,gầy yếu,dễ mắc
bệnh
3
- Từ đó các cơ quan,hệ cơ quan có hình
thành được không?
Sự ảnh hưởng của thức ăn đến ĐV
- Dẫn dắt:(?) Có phải động vật nào
cũng ST-PT ở cùng một mức nhiệt độ
không?
(?) Có thể mang gấu bắc cực về địa

phương mình nuôi được không, ngược
lại có thể mang trâu bò tới vùng bắc cực
nuôi được không.
(?) Vậy mỗi loại động vật có thể ST-PT
ở nhiệt độ như thế nào
VD2: giới hạn sinh thái về nhiệt độ của
cá rô phi ở VN
- Giới hạn sinh thái: từ 5.6-42 độ
- Nhiệt độ thuận lợi : từ 20-35 độ
5,6 độ là giới hạn dưới
42 độ là giới hạn trên
(?) Nếu nhiệt độ môi trường xuống quá
thấp hoặc quá cao thì sẽ ảnh hưởng thế
nào đến các ĐV này
(?)ĐV biến nhiệt là những ĐV nào? Cho
ví dụ.
GV bổ sung: ĐV biến nhiệt là những
ĐV có thân nhiệt thay đổi phụ thuộc vào
sự thay đổi nhiệt độ của môi trường
xung quanh.ví dụ như cá,ếch,bò sát.
ĐV hằng nhiệt là những ĐV có thân
nhiệt tương đối ổn định và ít phụ thuộc
- không
-không

-HS trả lời

HS nghiên cứu
SGK trả lời : nhiệt
độ quá thấp hoặc

quá cao có thể
làm chậm quá
trình sinh trưởng
và phát triển của
ĐV nhất là của
ĐV biến
nhiệt,thậm chí có
thể làm chết ĐV
2.Nhiệt độ
-Mỗi loài ĐV sinh trưởng
và phát triển tốt trong điều
kiện nhiệt độ môi trường
thích hợp
-VD: cá rô phi:
GHST : từ 5.6 - 42độ -
.Nhiệt độ thuận lợi: từ 20-
35 độ . Vào mùa đông khi
nhiệt độ hạ xuống 16-18
độ thì cá ngừng lớn và
ngừng đẻ
-Nhiệt độ quá cao hoặc
4
vào nhiệt độ môi trường bên ngoài.
ví dụ như chim,thú.
yêu cầu HS : trả lời câu hỏi lệnh trang
155: tại sao nhiệt độ xuống thấp(trời
rét) lại có thể ảnh hưởng đến sinh
trưởng và phát triển của ĐV biến nhiệt
và hằng nhiệt?
ở ĐV biến nhiệt khi nhiệt độ môi trường

xuống thấp làm thân nhiệt giảm theo,các
quá trình chuyển hóa trong cơ thể giảm
thậm chí bị rối loạn, các hoạt động sống
như sinh sản, kiếm ăn…giảm vì thế quá
trình sinh trưởng, phát triển chậm lại.
Ở ĐV hằng nhiệt khi nhiệt độ môi
trường xuống thấp do thân nhiệt cao hơn
nhiều so với nhiệt độ môi trường nên
ĐV mất nhiều nhiệt, cơ chế chống lạnh
được tăng cường, quá trình chuyển hóa ở
tế bào tăng lên, các chát bị oxi hóa nhiều
hơn,ĐV bị sút cân,dễ mắc bệnh, thậm
chí có thể chết.
GV bổ sung: vì vậy mà đối với gia súc
còn non vào mùa đông cần tăng khẩu
phần ăn giữ ấm cho ĐV
(?) có một số loài ĐV như mèo,rắn,cá
sấu…vào mùa rét chúng rất thích nằm
phơi nắng tại sao ?
Yêu cầu HS trả lời câu hỏi lệnh:
HS trả lời
- Học sinh trả lời
theo ý hiểu của
mình
- Học sinh lắng
nghe
nghiên cứu SGK
kết hợp thực tiễn
để trả lời: vào
những ngày trời

rét ĐV mất nhiều
quá thấp có thể làm chậm
quá trình sinh trưởng và
phát triển của ĐV đặc biệt
là ĐV biến nhiệt.
3.Ánh sang
5
- (?)tại sao cho trẻ tắm nắng vào sáng
sớm hoặc chiều tối khi ánh sáng yếu sẽ
có lợi cho sự sinh trưởng và phát triển
của trẻ
Tắm nắng cho trẻ khi ánh sáng yếu sẽ
giúp đẩy mạnh quá trình hình thành
xương của trẻ,tia tử ngoại tác động lên
da biến tiền vitamin D thành vitamin
D,vitamin D có vai trò trong chuyển hóa
can xi để hình thành xương do đó ảnh
hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát
triển của cơ thể.
Bổ sung:
- Ngoài ra ánh sáng còn ảnh hưởng gián
tiếp đến sự sinh trưởng và phát triển của
cơ thể ĐV thông qua hoạt động kiếm
ăn,nhiệt độ môi trường,độ ẩm…
- Đối với con người ngoài những nhân
tố trên thì còn nhân tố nào ảnh hưởng
đến sự sinh trưởng và phát triển của cơ
thể nữa không
Bổ sung:
- có rất nhiều nhân tố khác trong môi

trường ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và
phát triển của cơ thể người như rượu,
ma túy, thuốc lá, vi rút cúm…đặc biệt là
ở giai đoạn phôi thai.
ví dụ :trong những tháng đầu mang thai
nếu mẹ bị nhiễm vi rút cúm con sinh ra
có thể bị dị tật như vỡ hàm ếch, thiếu
nhiệt vì vậy chúng
phơi nắng để thu
thêm nhiệt và
giảm mất nhiệt
nghiên cứu SGK
trả lời
HS nghiên cứu
SGK trả lời
có rất nhiều nhân
tố khác trong môi
trường ảnh hưởng
đến sự sinh
trưởng và phát
triển của cơ thể
người như rượu,
ma túy, thuốc lá,
vi rút cúm…đặc
biệt là ở giai đoạn
phôi thai.
- Những ngày trời rét ĐV
mất nhiều nhiều nhiệt vì
vậy chúng phơi nắng để
thu thêm nhiệt và giảm mất

nhiệt.
- Tia tử ngoại tác động
lên da biến tiền vitamin D
thành vitamin D.vitamin D
có vai trò trong chuyển hóa
can xi để hình thành
xương.qua đó ảnh hưởng
đến sinh trưởng và phát
triển
6
ngón chân ngón tay…mẹ nghiện thuốc
lá con sinh ra cân nặng giảm so với
bình thường từ 200-500g…
GV: vì vậy đối với phụ nữ mang thai thì
cần tránh những tác nhân gây hại cho
thai nhi.
(?) có những biện pháp nào để điều
khiển ST-PT ở ĐV?
Còn ở người thì sao?
(?) Mục đích của cải tạo giống là gì?
(?) Có những biện pháp cải tạo nào?
(?) Cho ví dụ một số biện pháp cải tạo
giống?
Bổ sung:
- Lợn Yorkshire: thân hình to lớn, nạc
nhiều,ST-PT nhanh nhưng kén ăn
- Lợn Ỉ thân hình nhỏ nhưng ăn tạp,thích
nghi tốt với điều kiện địa phương
- Lợn đại bạch: mang cả 2 yếu tố của bố
mẹ.

(?) Cơ sở khoa học của biện pháp cải tạo
giống là gì?
(?) Mục đích của việc cải thiện môi
trường sống ở vật nuôi là gì?
HS trả lời:
- Cải tạo giống
- Cải thiện môi
trường sống của
đv
- cải thiện dân số
Nghiên cứu SGK
trả lời
Nghiên cứu SGK
trả lời.
Nhớ lại kiến thức
III. MỘT SỐ BIỆN
PHÁP ĐIỀU KHIỂN ST-
PT Ở ĐỘNG VẬT VÀ
NGƯỜI
1. Cải tạo giống
- Mục đích:
Để tạo ra các giống vật
nuôi có tốc độ ST_PT
nhanh, năng suất cao, thích
nghi với các điều kiện địa
phương.
- Biện pháp:
Chọn lộc nhân tạo, lai
giống, công nghệ phôi…
- Ví dụ:

Lợn yorkshine x lợn ỉ

Lợn đại bạch
( năng suất cao và sinh
trưởng nhanh hơn lơn ỉ)
- Cơ sở KH:
Ảnh hưởng của yếu tố di
truyền đến ST-PT của ĐV
2. Cải thiện môi trường
7
(?) Biện pháp cải thiện môi trường sông
của vật nuôi là gì?
(?) Cơ sở KH của việc cải thiện môi
trường sống là gì?
(?) Nêu một số vd về phương pháp cải
thiện môi trường sống vật nuôi?
(?)Mục đích của cải thiện dân số là gì?
(?) Có những biện pháp cải thiện nào?
(?) Cho vd một số hoạt động cụ thể?
cũ trả lời
- Dựa vào SGK
trả lời
_ Lấy một số ví
dụ thực tiển
- Nghiên cứu
SGK trả lời
- Lấy một số ví dụ
thực tiển
sống vật nuôi.
- Mục đích:

Tăng tốc độ ST_PT của
vật nuôi, tăng năng suất
vật nuôi.
- Biện pháp:
Cung cấp đầy đủ thức ăn,
có chế độ ăn thích hợp ở
từng giai đoạn khác nhau,
vệ sinh chuồng trại…
- Cơ sở KH:
Dựa vào ảnh hưởng của
nhân tố bên ngoài đến ST-
PT của vật nuôi
- Ví dụ:
Có chế độ ăn thích hợp
đối với ĐV đang mang thai
và giai đoạn còn non thì
cần bổ sung nhiều canxi,
photpho, săt… để tạo máu
và hình thành xương.
3. Cải thiện chất lượng
dân số
- Mục đích:
Nâng cao đời sống thể
chất, sức khoẻ, tuổi thọ của
người dân
- Biện pháp:
Cải thiện chế độ dinh
dưỡng, luyện tập thể dục
thể thao, tư vấn di truyền,
phát hiện xớm các đột biến

trong phát triển phôi thai
Giảm ô nhiễm môi
trường, chống sử dụng ma
tuý, chống nghiện thuốc
lá , rượu bia…
- Ví dụ:
Tổ chức các đại hội
TDTT, hội khoẻ phủ động,
sinh con theo kế hoạch
8
IV.CỦNG CỐ
- Qua bài này HS cần nắm:
1.Các nhân tố bên ngoài ảnh hưởng đến ST_PT ở ĐV ntn
2. Một số biện pháp điều khiển ST-PT ở ĐV và người
- Mục đích
- Biện pháp
- cơ sở KH
- Nêu được VD
V. RÚT KINH NGHIỆM
- Phân phối thời gian giữa các phần chưa được phù hợp
- Chưa bao quát được lớp
- Nói hơi nhỏ
9
Giáo sinh trực tập
Y Mới Ksơr
Giáo viên hướng dẫn
Vương Thị Thuý Hằng