BỆNH LÝ VIÊM ĐA DÂY THẦN KINH (Kỳ 11) pps

BỆNH LÝ VIÊM ĐA DÂY THẦN KINH
(Kỳ 11)

3. Lâm sàng:

Hình ảnh lâm sàng nổi bật của Hội chứng Guillaine - Barré là tình trạng liệt
mềm cấp, mất các phản xạ. Diễn tiến bệnh gồm 3 thời kỳ: thời kỳ liệt phát triển,
thời kỳ đứng yên và thời kỳ phục hồi.
Thời kỳ phát triển của liệt không kéo dài quá 4 tuần. Thời kỳ đứng yên rất
thay đổi, nhìn chung từ 2 - 4 tuần nhưng đôi khi kéo dài nhiều tháng. Việc phục
hồi, trong phần lớn trường hợp, thường khỏi hoàn toàn hoặc gần hoàn toàn.
- Triệu chứng khởi phát có thể: chỉ là dị cảm hoặc rối loạn cảm giác kết hợp
với yếu liệt hoặc chỉ có yếu liệt cơ. Ít hơn, có thể thấy bệnh khởi phát với liệt đầu
tiên ở gốc chi hoặc ở thần kinh sọ não, đặc biệt là liệt mặt 2 bên.
- Liệt:
. Dù do khởi phát cách nào thì chỉ sau vài ngày, liệt cũng trở nên rõ ràng.
Liệt có tính chất đối xứng, đầu tiên liệt ở phần xa của chi, sau đó lan nhanh đến
các gốc chi và thân (có khuynh hướng liệt hướng lên).
. Có mức độ nặng nhẹ rất thay đổi: từ chỉ liệt nhẹ đến liệt tứ chi hoàn toàn.
Đặc tính nổi bật là liệt mềm, giảm hoặc mất phản xạ gân cơ.
. Đau nhức cơ, đặc biệt là cơ dọc sống lưng, rất thường thấy và kết hợp
với tình trạng tăng men cơ trong máu.
. Liệt đồng đều ở các phần của tay chân, hoặc ở ngọn chi nặng hơn gốc
chi. (nếu liệt ở gốc chi nặng hơn thì gọi là thể giả bệnh cơ). Liệt 2 chi trên thường
nhẹ và xảy ra sau 2 chi dưới.
. Liệt cơ ở thân, liệt cơ bụng, các cơ hô hấp dẫn đến tình trạng suy hô hấp
cấp, đòi hỏi người thầy thuốc phải chú ý khám đi khám lại nhiều lần để phát hiện
sớm và chuyển ngay bệnh nhân sang hồi sức cấp cứu (tình trạng này chiếm 15%).
. Liệt các dây thần kinh sọ não.

Liệt dây VII (50 - 69%) thường liệt cả 2 bên.

Liệt dây IX, X xuất hiện với tỷ lệ gần tương đương như liệt dây VII gây liệt
hầu họng, liệt dây thanh âm một bên hoặc hai bên.
Các dây thần kinh sọ não khác ít bị tổn thương hơn.

- Rối loạn cảm giác:

. Chủ quan: rất rõ. Bệnh nhân than tê, có cảm giác như bị châm chích, kiến
bò.
. Khách quan: thường phát hiện giảm cảm giác nhận biết tư thế và rung âm
thoa. Trong vài trường hợp dẫn đến thất điều.

- Rối loạn thực vật:

. Rất thường xuyên, từ nhịp nhanh xoang đến rối loạn nhịp tim và huyết áp
trầm trọng, làm tăng nguy cơ tử vong.
. Rối loạn cơ tròn như bí tiểu, giảm hoặc mất cảm giác đi tiểu. Bón thường
xảy ra hơn.
. Rối loạn vận mạch và giao cảm: ra nhiều mồ hôi, da tái, phù nề chi bị
liệt.
Trong một vài trường hợp hiếm, người ta ghi nhận được Babinski (+), phù
gai thị và có khi lú lẫn tinh thần.
Thể lâm sàng hiếm (thể Miller Fisher) được báo cáo năm 1956, đây là thể
lâm sàng hiếm gặp (< 4%). Bệnh cảnh gồm liệt cơ vận nhãn, thất điều và mất phản
xạ gân cơ.

4. Cận lâm sàng:

- Dịch não tủy: là xét nghiệm quan trọng. Rối loạn của xét nghiệm này chỉ
xuất hiện sau 1 tuần (đôi khi rất trễ khoảng tuần thứ 4 - 6) và có thể (-) ở 10% các
trường hợp.

Kết quả quan trọng để chẩn đoán là phân ly đạm - tế bào. Đạm # 50 mg%
hoặc cao hơn trong khi các thành phần khác của dịch não tủy không thay đổi.
- Điện cơ: giúp xác định bao myelin bị hư hoại khi có dấu bất thường trong
dẫn truyền xung động thần kinh như kéo dài thời gian tiềm ẩn, giảm tốc độ dẫn
truyền … Cũng có thể thấy dấu hiệu của thoái hóa sợi trục (thứ phát sau thoái hóa
myelin).