chủ đề - văn 12 kì 2

GIÁO ÁN GIẢNG DẠY
DIỄN ĐẠT TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC Qua giờ giảng, nhằm giúp HS:
Nắm được chuẩn mực diễn đạt của bài văn nghị luận
Biết cách tránh lỗi về dùng từ, viết câu, sử dụng giọng điệu không phù hợp với chuẩn
mực diễn đạt của bài văn nghị luận
Nâng cao kĩ năng vận dụng những cách diễn đạt khác nhau để trình bày vấn đề linh
hoạt, sáng tạo
II. CHUẨN BỊ DẠY VÀ HỌC
1.GV : - SGK, SGV, Giáo án, bài soạn, Hướng dẫn học và làm bài Ngữ văn 12,Thiết kế
bài giảng
2. HS : SGK, SBT, Trao đổi thảo luận, Đàm thoại phát vấn
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Kĩ năng về diễn đạt trong
văn nghị luận
mục tiêu : ôn tập tri thức diễn đạt trong
văn nghị luận
cách thức tiến hành
bước 1 : Kiến thức cần nắm
HS nêu cách thức cơ bản diễn đạt trong văn
nghị luận
GV: yêu cầu HS đọc ví dụ và yêu cầu 1 (T
136) và thực hiện theo yêu cầu
HS đọc, GV cho HS làm trong 5 phút lấy
kết quả
Nhấn mạnh : nắm được những chuẩn mực
diễn đạt của bài văn nghị luận
Biết cách dùng từ , giọng điệu cho phù hợp
diễn đạt linh hoạt , sáng tạo
bước 2: bài tập ứng dụng

HS phát biểu :
diễn đạt từ ngữ trau chuốt , mạch lạc
từ hoa mĩ khi cần thiết
dùng từ chính xác
từ trong sáng và giản dị
HS ghi nhơ
HS phát biêu :
Nội dung của hai đoạn giống nhau: vẻ đẹp
tâm hồn của Hồ Chí Minh qua 1 số bài thơ
trong tập Nhật kí trong tù. Nhưng việc sử
dụng từ ngữ khác nhau:
Chủ đề 4 - Tuần 30 -31
Phân môn: Làm văn
Tiết 30 -31
Ngày soạn : 20/3/2010
GV: yêu cầu HS viết đoạn văn
GV: yêu cầu HS đọc 2 và thực hiện yêu cầu
nêu dưới
GV yêu cầu chia lớp thành 2 nhóm:
- Nhóm 1: làm ví dụ phần 2
- Nhóm 2: làm ví dụ phần 3
Đoạn 1 Đoạn 2
- Chúng ta hẳn ai
cũng nghe nói về
- Trong lúc nhà rỗi
- vốn chẳng thích
làm thơ
- vẻ đẹp lung linh
- vẻ đẹp ấy thể
hiện rõ trong

những bài thơ
- Chúng ta không
thể không nhắc tới
- trong những thời
khắc hiếm hoi
- Thơ không phải
là mục đích
- những vần thơ
vang lên
- là những thi phẩm
tiêu biểu
- Đoạn 1: nhiều nhược điểm, nhiều từ ngữ
không phù hợp với văn nghị luận
- Đoạn 2: nhiều ưu điểm, từ ngữ dùng phù
hợp với văn nghị luận
2. Tìm hiểu đoạn trích
a. Các từ in đậm có tác dụng biểu hiện cảm
xúc tinh tế, những rung động sâu sắc về
hồn thơ Huy Cận. Đối tượng nghị luận là
một tâm hồn thơ mang "nỗi sầu vũ trụ"
b. Sắc thái biểu cảm của các từ in đậm rất
phù hợp với đối tượng nghị luận
- Người viết gọi Huy Cận là "chàng" vì lúc
đó tác giả còn rất trẻ (20 tuổi)
- Những từ ngữ "linh hồn Huy Cận", "nỗi
hãy hiu trong cõi trời", "hơi gió nhớ
thương" rất phù hợp với hồn thơ Huy Cận
vốn rất nhạy cảm với không gian, đặc biệt
là không gian vũ trụ vô biên với những gió,
mây, trăng, sao

c. Có thể thay thế:
+ Từ "chàng" bằng "nhà thơ", Huy Cận, thi
sĩ

3. Yêu cầu sử dụng từ ngữ trong văn nghị
luận
- Lựa chọn các từ ngữ chính xác, phù hợp
với vấn đề cần nghị luận, tránh sử dụng từ
khẩu ngữ hoặc những từ ngữ sáo rỗng
- Kết hợp sử dụng những biện pháp tu từ từ
Kết luận :
Yêu cầu cơ bản khi sử dụng kết hợp các
kiểu câu trong văn nghị luận
- Phối hợp một số kiểu câu trong đoạn,
trong bài để tránh sự đơn điệu, nặng nề, tạo
nên giộng điệu linh hoạt, biểu hiện cảm
xúc: câu ngắn, câu dài, câu mở rộng thành
phần
- Sử dụng các biện pháp tu từ cú pháp để
tạo nhịp điệu, nhấn mạnh rõ hơn thái độ,
cảm xúc, lặp cú pháp, song hành
Hoạt động 2 : Bài tập
Mục tiêu
rèn luyện năng lực diễn đạt của HS và ứng
dụng diễn đạt vào đọc hiểu tác phẩm
Cách thức tiến hành :
Bài tập - thảo luận nhóm
Đọc đoạn thơ sau và diễn đạt ý nghĩa cuộc
chia tay của người chinh phụ với người
chinh phu trong tác phẩm Chinh phụ ngâm

« Đưa chàng lòng dặc dặc buồn
Bộ khôn bằng thủy ngựa khôn bằng thuyền
Nước có chảy lòng phiền chẳng rửa
Cỏ có thơm mà dạ khôn khuây
Nhủ rồi nhủ lại cầm tay
Bước đi mỗi bước giây giây lại dừng «
Nhấn mạnh : Sự phát hiện tinh tế. Tình
cảm đôi phu thê , cảnh chia biệt người đi kẻ
ở nao lòng người. Con ngựa sẽ bước đi
cùng chinh phu. Chiếc thuyền kia cũng sẽ
được đi cùng chàng. Còn nàng chinh phụ ?
Nàng quay về . Buồn biết bao nhiêu. Cả tác
giả và dịch giả đều thấy họ nói với nhau.
Nhưng nói những gì ta không rõ, chỉ thấy
đôi bàn tay họ nắm lấy nhau và truyền cho
nhau hơi ấm của trái tim nóng hỏi
Bài 2 : kết thúc bài đồng chí, Chính hữu
sáng tạo được hình nảh rất quen thuộc
vựng và một số từ ngữ mang tính biểu cảm,
gợi hình tượng để bộc lộ cảm xúc
HS lắng nghe
HS nêu diễn đạt :
tâm trạng con ngwoif trong buổi chia tay.
Cả hai đều bin rịn lưu luyến không nở chia
tay nhau
HS lắng nghe
nhưng cũng rất thơ mộng :
« Đêm nay trăng treo«
Hãy nêu cách hiểu ?
nhấn mạnh : Ta gặp hai hình ảnh trong

cùng bình diện . khẩu súng và vầng
trăng.Súng là biểu tượng của tinh thần
chiến đấu. Vầng trăng tươi tăn, trong trẻo
muôn đời nay vẫn là hình ảnh tượng trưng
cho cuộc sống thanh bình . hai sự vật vốn
cách xa nhau được đua về cùng một thời
điểm để khẳng định mục đích , lí tưởng của
anh bộ đội Cụ Hồ. Các anh đi chiến đấu
đem lại hòa bình cho tổ quốc.
Hoạt động 3 :Củng cố và dặn dò
Mục tiêu :
hệ thống và nhắc nhở kiến thức cần nắm
vững trong diễn đạt văn nghị luận
Cách thức tiến hành :
Bước 1 : Củng cố
Cần hiểu :
Diễn đạt cần có yêu cầu gì ?
Những lỗi thường gặp trong diễn đạt ?
Đoạn văn giàu cảm xúc là gì
Bước 2 : Dặn dò
HS chú ý cách diễn đạt có hiệu quả
Lmà BT :
Nêu những cảm nhận sâu sắc cảu mình về
đoạn thơ :
Những tiếng đàn
Yên ngựa mỏi mòn
Viết đoạn avưn giùa cảm xúc ?
HS phát biểu : tinh thần ý chí lạc quan
của người lính
HS lắng nghe

HS chú ý lắng nghe
HS thực hiện ở nhà