VIÊM KHỚP DẠNG THẤP (Kỳ 4) ppt

VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
(Kỳ 4)

2- Xét nghiệm miễn dịch:
Nhằm phát hiện yếu tố dạng thấp ở trong huyết thanh (tự kháng thể) đó
là một globulin miễn dịch IgM có khả năng ngưng kết với globulin IgG. Nhân tố
thấp hoặc yếu tố dạng thấp là tên gọi chung của một nhóm globulin miễn dịch tìm
thấy trong huyết thanh và trong dịch khớp bệnh nhân. Nhân tố thấp gồm: IgM anti
IgG, IgG anti IgG, IgA anti IgG. IgM anti IgG có thể xác định bằng 1 trong 2
phương pháp:
- Waaler-Rose: Dùng hồng cầu người hoặc cừu tiến hành phản ứng.
Waaler-Rose (+) khi ngưng kết ở hiệu giá ³ 1/16.
- Latex: dùng hạt nhựa. Latex (+) khi ³ 1/32.
Yếu tố dạng thấp thường thấy ở 70 - 80% trường hợp và thường xuất hiện
muộn sau khi mắc bệnh trên 6 tháng, và nó cũng xuất hiện trong một số bệnh tự
miễn khác như: Lupus đỏ hệ thống, xơ cứng bì toàn thể, hội chứng Sjogren, một
số bệnh nhiễm trùng.
Ngoài phản ứng ngưng kết, yếu tố dạng thấp còn được phát hiện bằng các
phương pháp đo độ đục Elisa và miễn dịch phóng xạ. Với phương pháp Elisa có
thể phát hiện được các yếu tố dạng thấp IgM, IgA, IgG và IgE nên nhạy hơn với
phương pháp ngưng kết và đặc hiệu tới 98%.

3- Dịch khớp:

- Lượng Mucine giảm rõ rệt, dịch khớp lỏng, giảm độ nhớt, có màu vàng
nhạt.
- Lượng tế bào tăng nhiều ³ 20.000/mm
3
nhất là đa nhân trung tính, thấy
xuất hiện những bạch cầu đa nhân trung tính mà trong bào tương có nhiều hạt nhỏ,
đó là những tế bào đã thực bào những phức tạp kháng nguyên kháng thể mà người

ta gọi là những tế bào hình nho, khi tế bào hình nho chiếm trên 10% số tế bào dịch
khớp thì có giá trị chẩn đoán viêm khớp dạng thấp.
- Lượng bổ thể trong khớp giảm.
- Phản ứng Waaler-Rose, Latex có độ (+) sớm hơn và cao hơn so với máu.
- Có tế bào hình nho (ragocyte hay cell rheumatoid arthritis).
4- Fibrinogen trong máu thường cao, là biểu hiện gián tiếp của hiện
tượng viêm nhiễm.
5- Điện di đạm: g globulin và a
2
globulin tăng.
6- Sinh thiết:
- Màng hoạt dịch: Trong viêm khớp dạng thấp có 5 tổn thương:
* Sự tăng sinh tế bào hình lông của màng hoạt dịch.
* Tăng sinh của lớp tế bào phủ hình lông, từ một lớp phát triển thành
nhiều lớp.
* Xuất hiện những đám hoại tử giống như tơ huyết.
* Tăng sinh nhiều mạch máu tân tạo ở phần tổ chức đệm.
* Thâm nhập nhiều tế bào viêm quanh các mạch máu mà chủ yếu là
lympho bào và plasmocyte.
- Hạch dưới da: Ở giữa là một đám hoại tử dạng tơ huyết. Xung quanh bao
bọc bởi rất nhiều tế bào loại lympho bào và plasmocyte.

7- X quang khớp:
Ở giai đoạn đầu chỉ thấy sưng mô mềm, xương mất vôi ở khoảng gần
khớp. Ở giai đoạn sau có loét bờ xương, sụn khớp bị hủy, khoảng cách 2 đầu
xương hẹp lại, bờ xương nham nhở, trục khớp bị lệch. Khe khớp hẹp dần rồi dính
khớp. Không thấy tổn thương ở khớp đốt ngón xa.

G- Chẩn đoán:

Dựa trên 7 tiêu chuẩn chẩn đoán ARA (Hội Thấp khớp học - Mỹ) 1987:
1/ Có dấu hiệu cứng khớp buổi sáng kéo dài trên 1 giờ.
2/ Sưng đau kéo dài trên 6 tuần, tối thiểu 3 vị trí trong số 14 khớp: khớp
ngón tay gần (2), bàn ngón tay (2), cổ tay (2), khuỷu (2), gối (2), cổ chân (2), bàn
ngón chân (2).
3/ Sưng đau 1 trong 3 vị trí: khớp bàn ngón tay gần, khớp bàn ngón và khớp
cổ tay.
4/ Sưng khớp đối xứng.
5/ Có hạt dưới da.
6/ Phản ứng tìm yếu tố thấp dương tính.