Tài liệu Sinh học 9 - QUẦN XÃ SINH VẬT ppsx

Bài: QUẦN XÃ SINH VẬT .

A. Mục tiêu: Sau khi học xong bài này hs đạt được các mục tiêu sau:
- Giúp hs hiểu và trình bày được của quần xã, chỉ ra được những dấu hiệu
điển hình của quần xã đó cũng là để phân biệt với quần thể, nêu được mối
quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã, tạo sự ổn định và cân bằng SH trong
quần xã.
- Rèn cho hs 1 số kĩ năng quan sát tranh, phân tích, tổng hợp, khái quát hóa.
- Giáo dục cho hs lòng yêu thiên nhiên và bảo vệ thiên nhiên.
B. Phương tiện, chuẩn bị:
1. GV: -Tranh khu rừng ( có cả ĐV & nhiều loài cây). Tài liệu về quần xã
sinh thái.
2: HS: - Nghiên cứu SGK.
C. Tiến trình lên lớp:
I. Ổn định tổ chức: (1’)
II. Kiểm tra bài cũ: (5’) Vì sao quần thể người lại có 1 số đặc trưng mà quần
thể khác không có. í nghĩa cảu việc phát triển dân số hợp lí của mỗi quốc gia
là gì.
III. Bài mới:
1. Đặt vấn đề: (1’) Quần xã khác quần thể ở điểm nào. Và q xã có những dấu
hiệu nào đặc trưng.
2. Phát triển bài:
Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
HĐ 1: ( 11’)
- GV nêu vấn đề: ? Cho biết trong 1
cái ao tự nhiên có những quần thể
sinh vật nào.(hs: cá, tôm…)
? Thứ tự xuất hiện các quần thể
trong ao đó ntn.( hs: quần thể TV
xuất hiện trước)
? Các quần thể có mối quan hệ sinh

thái ntn (hs: Quan hệ cùng loài,
khác loài)
- GV đánh giá hoạt động của các
nhóm.
- GV y/c hs tìm các ví dụ khác
tương tự và phân tích.(hs: Rừng
nhiệt đới, đầm…)
? Ao cá, rừng được gọi là quần xã.
I. Thế nào là một quần xã sinh vật.






- Quần xã sinh vật: Là tập hợp những
quần thể sinh vật khác loài cùng sống
trong 1 không gian xác định, chúng có
mối quan hệ gắn bó như 1 thể thống
nhất nên quần xã có cấu trúc tương
đối ổn định.
- Các sinh vật trong quần xã thích nghi
với môi trường sống của chúng.
- VD: Rừng cúc phương, ao cá tự
Vậy quần xã sinh vật là gì.
? Trong 1 bể cá người ta thả 1 số
loài cá: cá chép, cá mè, cá
trắm…Vậy bể cá này có phải là
quần xã hay không.(hs: Đúng vì có
nhiều QTSV khác loài, Sai: vì chỉ là

ngẩu nhiên nhốt chung, không có
mối quan hệ thống nhất)
GV mở rộng: Nhận biết quần xã
cần có dấu hiệu bên ngoài lẫn bên
trong.
? Trong sản xuất mô hình VAC có
phải là
Quần xã SV hay không(VAC là QX
ntạo)
nhiên


(hs: có hoặc không)
HĐ 2: (10’)
- GV y/c hs ng/cứu bảng 49( T147)
? Trình bày đặc điểm cơ bản của 1
quần xã sinh vật( hs: độ đa dạng và

II. Dấu hiệu điển hình của quần xã
sinh vật.


độ nhiều…)
- GV gọi 1 hs trình bày.
- GV lưu ý cách gọi loài ưu thế, loài
đặc trưng tương tự qthể ưu thế, qthể
đặc trưng.
+ TV có hạt là qthể ưu thế ở quần
xã SV trên cạn.
+ Quần thể cây cọ tiêu biểu ( đặc

trưng) nhất cho quần xã sinh vật đồi
ở Phú Thọ.
HĐ 3: (10’)
GV giảng giải: Quan hệ giữa ngoại
cảnh và quần xã là kết quả tổng hợp
các mối quan hệ giữa ngoại cảnh
với các quần thể.
? Điều kiện ngoại cảnh ảnh hưởng
tới quần thể ntn.(hs: Sự thay đổi
chu ngày đêm, chu kì mùa dẫn đến
hoạt động theo chu kì của SV: ĐK
thuận lợi TV phát triển ĐV phát







- Bảng 49 SGK ( T 147)
III. Quan hệ giữa ngoại cảnh và
quần xã.

triển; Số lượng loài ĐV này không
hạn chế số lượng loài ĐV khác)
- GV y/c hs lấy thêm các ví dụ khác
để thể hiện ảnh hưởng của ngoại
cảnh tới qxã, đặc biệt là số
lượng.(hs: VD: Thời tiết ẩm muỗi
phát triển nhiều  Dơi và thạch
sùng nhiều)
GV đặt tình huống: Nếu cây phát
triển sâu ăn lá tăng chim ăn
sâu tăng sâu ăn lá lại giảm. ? Vậy
nếu sâu ăn mà hết thì chim ăn sâu
sẽ ăn thức ăn gì (hs: Nếu số lượng
sâu giãm do chim ăn sâu thì cây lại
phát triển và sâu lại phát triển)
- GV giúp hs hình thành khái niệm
sinh học
? Tại sao QX luôn có cấu trúc ổn
định.(hs: do có sự cân bằng các
qthể trong quần xã)

- Khi ngoại cảnh thay đổi dẫn tới số
lượng cá thể trong quần xã thay đổi và
luôn được khống chế ở mức độ phù
hợp với môi trường.
- Cân bằng SH là trạng thái mà số
lượng cá thể mỗi quần thể trong quần
xã dao động quanh vị trí cân bằng nhờ
khống chế sinh học.
- GV y/c hs khái quát hóa kiến thức
về quan hệ giữa ngoại cảnh và qxã,
cân bằng SH.
GV liên hệ: ? Tác động nào của con
người gây mất cân bằng SH trong
quần xã.(hs:Săn bắn bừa bải, gây
cháy rừng)
? Chúng ta đã và sẽ làm gì để bảo
vệ thiên nhiên(hs:NN có pháp lệnh,t
truyền)
3. Kết luận chung, tóm tắt:( 1’) Gọi hs đọc kết luận sgk
IV. Kiểm tra, đánh giá: (5’) ? GV cho hs làm BT trắc nghiệm.
V. Dặn dò: (1’) - Học bài và trả lời câu hỏi sgk
- Tìm hiểu về lưới, chuỗi thức ăn.