Kiến xác định phương hướng bằng mùi potx

Kiến xác định phương
hướng bằng mùi




Nhờ khả năng cảm nhận nhiều mùi
cùng lúc, một loài kiến sa mạc tại
Tusinia sử dụng thông tin về mùi
để tạo nên hình ảnh về môi trường
xung quanh.

Kiến sa mạc Cataglyphis fortis.
Ảnh: sciencecentric.com.
Chim bồ câu, chuột và người có thể
cảm nhận nhiều mùi cùng lúc, song
từ trước tới nay giới khoa học chưa
phát hiện loài động vật nào có khả
năng sử dụng mùi để xác định
phương hướng.

Tiến sĩ Markus Knaden, tiến sĩ
Kathrin Steck và giáo sư Bill
Hansson thuộc Viện Sinh thái hóa
học Max-Planck, Đức theo dõi loài
kiến sa mạc Cataglyphis fortis tại
Tusinia để tìm hiểu hành vi xác
định phương hướng của chúng.
Mỗi ngày chúng rời xa tổ tới 100 m

để tìm thức ăn. Khi phát hiện thức
ăn, kiến trở về tổ. Điều khiến ba
nhà khoa học ngạc nhiên là chúng
xác định phương hướng rất chính
xác khi trở về. Trên sa mạc bằng
phẳng và hầu như chẳng có bất kỳ
thứ gì để đánh dấu vị trí, xác định
lối về là công việc cực kỳ khó khăn
với mọi loài động vật.

Từ lâu giới khoa học biết rằng kiến
sử dụng những thông tin thị giác
phức tạp để xác định phương
hướng. Song ba nhà nghiên cứu
người Đức phát hiện được một
hành vi thú vị hơn. Họ đặt bốn loại
mùi khác nhau ở các vị trí A, B, C
và D xung quanh lối vào rất khó
nhìn thấy của một tổ kiến.

Sau vài ngày nhóm chuyên gia đem
vài con kiến tới một nơi rất xa,
nhưng chúng vẫn xác định chính
xác lối vào tổ.

Trong những ngày tiếp theo, nhóm
nghiên cứu đảo vị trí các mùi. Ngay
lập tức lũ kiến tỏ ra bối rối và
không thể xác định phương hướng.
Điều đó cho thấy chúng xác định

phương hướng bằng cách nhớ vị trí
các mùi.

Một phát hiện thú vị nữa là những
con kiến chỉ có một râu không thể
tìm thấy tổ nếu có hai mùi trở lên
cùng tồn tại trong môi trường xung
quanh. Như vậy chúng ta có thể suy
luận chúng cần hai râu để xác định
chính xác phương hướng. Mỗi râu
có thể cảm nhận mùi theo một
hướng khác nhau trong cùng thời
điểm. Nhờ khả năng ấy mà kiến có
thể hình dung môi trường xung
quanh nhờ mùi.

"Có vẻ như những điều kiện khắc
nghiệt trên sa mạc đã tạo nên khả
năng định vị bằng mùi ở kiến", tiến
sĩ Knaden nhận xét.