Bảo quản hoa quả bằng dung dịch sát
khuẩn anolyte
Trong khi nông dân miền Bắc đang "méo mặt"
vì vải được mùa nhưng giá đại hạ do phải bán
đổ bán tháo kẻo chín quá, thì ở miền trung và
nam bộ, nhiều trang trại đã áp dụng công nghệ
bảo quản hoa quả bằng dung dịch anolyte, vừa
"sạch", vừa rẻ, lại giữ hoa quả tươi lâu, đem
lại hiệu quả kinh tế cao.
Ông Nguyễn Hoài Châu, Giám đốc Trung tâm
phát triển công nghệ cao thuộc Viện khoa học
Vật liệu, cho biết, anolyte thực chất là dung
dịch điện phân của muối ăn (còn gọi dân dã là
nước ozôn). Trong đó ngoài các ion Na+, Cl-
còn có nhiều nguyên tử oxy, ozôn, clo là
thành phần có tính sát khuẩn rất mạnh, có thể
tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn, kể cả những loại
có sức đề kháng cao như nha bào, vi trùng
bệnh lao, E. Coli, các liên cầu khuẩn, nấm
mốc, xạ khuẩn… Do những đặc tính này,
anolyte từ lâu đã được các nước tiên tiến sử
dụng trong việc bảo quản hoa quả, trong chế
biến thủy sản, vô khuẩn bệnh viện, khử trùng
giống Ở Việt Nam, công nghệ bảo quản sử
dụng anolyte cũng đã được áp dụng ở một số
nơi (trong bảo quản hoa quả, phòng dịch cúm
gà, vô trùng bệnh viện ) nhưng còn mang tính
tự phát, chưa có hệ thống.
So với các chất khử trùng
truyền thống như Cloramin,
Natri hypoclorit, thì anolyte
có nhiều ưu điểm nổi bật,
như: Nồng độ hoạt chất khử
trùng khá nhỏ nên không
gây độc hại, an toàn cho
người và gia súc, gia cầm
(kết quả khảo nghiệm của
Viện Vệ sinh dịch tễ Trung
ương tháng 6/2002 cũng
xác nhận điều đó). Giá
thành của chất này lại rất
rẻ, với cùng hiệu quả sử
dụng thì chi phí thấp hơn
các biện pháp khác 5-10
lần. Anolyte cũng không
gây ô nhiễm môi trường vì sau 3-5 ngày, dung
dịch sẽ mất hoạt tính (các ion kết hợp lại thành
muối bình thường).
Hiện tại Trung tâm phát triển công nghệ cao
đang cung cấp máy sản xuất anolyte cho các
cơ sở bảo quản hoa quả quy mô lớn, (hoặc
cung cấp trực tiếp nước ozôn cho những nơi
Hiện tại, giá 1 kg
vải thiều ở miền
Bắc trung bình từ
3.000- 4.000
đồng, trong khi
tại TP HCM là
10.000 -12.000
đồng. Tuy nhiên,
miền Bắc vẫn
thừa mứa vải
trong khi rất ít
hàng vào được
miền Nam, do
chưa có công
nghệ bảo quản để
vận chuyển đi xa.
không có điều kiện mua máy). Ông Châu cho
biết, đến nay ở nhiều tỉnh đã sử dụng công
nghệ này, như Thái Bình (bảo quản vải, nuôi
tằm, tôm giống), Vĩnh Long (bảo quản cam,
nấm, nuôi lợn, khử thuốc trừ sâu trên rau), An
Giang (nuôi tôm càng xanh, bảo quản xoài),
Vĩnh Phúc (nuôi tằm,
lợn)
Một trong những ứng dụng
thành công nhất của anolyte
là bảo quản thanh long ở
Bình Thuận và nho ở Ninh
Thuận. Anh Tô Văn Hòa,
người đi tiên phong trong
công nghệ này ở xã Hàm
Hiệp, huyện Hàm Thuận
Bắc, tỉnh Bình Thuận, cho
biết quả thanh long được
phun anolyte có thể tươi lâu
đến 20 ngày, so với chỉ 5
ngày nếu không bảo quản.
Quả chín sớm hơn bình
thường một chút, lại không bị ruồi đục (loại
sâu mà khách hàng Nhật Bản rất dị ứng). Hiện
tại, anh Hòa đã áp dụng công nghệ trên cho
Hợp tác xã thanh long sạch do anh thành lập,
trên diện tích 500ha. Nhờ cách bảo quản "thân
Thời gian bảo
quản bằng dung
dịch anolyte đối
với một số hoa
quả (so sánh với
khi không bảo
quản).
- Thanh Long: 20
(5)
- Vải 8-10 (3)
- Mận 20 (3)
- Bưởi 5 roi 60
(20)
- Cam 60-90 (20)
thiện với môi trường này", mà thanh long của
cơ sở anh được các bạn hàng từ Nhật Bản,
Australia, New Zealand, châu Âu rất ưa
chuộng. Ước tính từ nay đến cuối năm, cơ sở
của anh sẽ xuất khẩu đạt doanh thu 2 triệu
đôla. Sắp tới, anh dự định sẽ phát triển theo
mô hình thanh long sạch từ A đến Z, nghĩa là
hoàn toàn không dùng thuốc trừ sâu diệt cỏ,
đem lại giá trị xuất khẩu cao.
Tiến sĩ Nguyễn Văn Khải, chuyên gia về dung
dịch điện hóa, người được mệnh danh là "ông
già ozôn", còn cho biết vì anolyte là dung dịch
điện hóa, nên nó diệt vi khuẩn theo nguyên lý
chênh lệch thế ôxy hóa khử giữa bên trong và
bên ngoài màng vi khuẩn, do vậy các vi khuẩn
không thể "nhờn" thuốc như với các chất bảo
quản thông thường.
Nhờ tính năng sát khuẩn cực mạnh, anolyte
không chỉ có tác dụng bảo quản hoa quả, mà
còn có khả năng phòng dịch cúm gia cầm,
chữa bệnh lở mồm long móng ở gia súc Tại
Bắc Giang, nơi có dịch cúm gà lan rộng trên
10 huyện thị hồi đầu năm nay, nhờ áp dụng
anolyte cho đàn gia cầm ở 315 hộ tại thôn
Dinh Hương (huyện Hiệp Hòa) và hai trại gà
tại huyện Việt Yên nên đã bảo vệ chúng an
toàn cho tới hết dịch. Anolyte cũng có thể
được dùng trong xử lý nước máy (thay cho
Cloramin), trong bảo quản thịt, vệ sinh bể
bơi
Trong tình trạng Việt Nam còn thiếu các công
nghệ chế biến và bảo quản hoa quả tiên tiến
như hiện nay, dung dịch anolyte có thể là một
lựa chọn hiệu quả và rẻ tiền nhất, rẻ không
kém gì so với các phương pháp bảo quả bằng
hóa chất (độc hại) như hiện nay, lại không gây
ngộ độc cho con người và gây hủy hoại môi
trường.
Bích Hạnh (Vnexpress, 18/6/2004)