Bạch cương tàm có công dụng gì? pot

Bạch cương tàm có công dụng gì?

Bạch cương tàm hay cương tàm là tên thuốc trong y học cổ truyền của con tằm vôi (tằm
trắng, tằm chết gió). Đó là một loại tằm bị nhiễm vi nấm bạch cương, chết cứng, màu
trắng bệch như vôi. Người ta thu hoạch tằm vôi ở những nong nuôi tằm rửa sạch, phơi
nắng nhẹ hoặc sấy lửa nhỏ, rồi sấy vôi cho khô kiệt. Dược liệu bạch cương tàm có hình
trụ tròn, cong queo, chia đốt rõ rệt, dài 3-5cm, rộng 0,5-0,7 cm, mặt ngoài nhăn nheo màu
trắng bẩn hoặc nâu xám, có những vết đốm, mặt trong màu lục nâu hoặc xám nâu, chất
cứng giòn, dễ bẻ gãy.
Về thành phần hóa học, bạch cương tàm chứa 67,44% protid, 4,38% lipid, các vitamin A,
B2, D, các chất edycten, beauvercin, acid amin, stoerol, corticoid, amoni oxalat.
Theo các tài liệu cổ, bạch cương tàm có vị mặn, the, hơi hôi, tính bình, không độc, vào
các kinh tâm, can, tỳ, phế, có tác dụng trừ phong, trấn kinh, giảm ho, tiêu độc, chống
viêm, chữa kinh giản, cổ họng sưng đau, mất tiếng, trúng phong, ho hen, khó thở. Thuốc
được dùng dưới dạng nước sắc hay thuốc bột với liều 4-8g một ngày. Có thể phối hợp
bạch cương tàm với quả mơ muối, giã nát, làm viên ngậm, nuốt nước dần dần để chữa
viêm họng. Uống bạch cương tàm với nước gừng chữa chứng ho có đờm; uống với rượu
chữa tắc tia sữa. Bạch cương tàm (rửa bằng nước vo gạo), sao, tán mịn, uống mỗi lần 8-
12g với rượu chữa khí hư (Nam dược thần hiệu).
Dùng ngoài, bạch cương tàm tán mịn hoặc với nước hoặc mật ong, bôi trị chứng sang lở,
những vết sạm đen trên mặt hoặc nấu nước tắm chữa da bị khô bong vảy như da rắn. Để
chữa chứng hay quấy khóc về đêm của trẻ nhỏ, các bà mẹ thường lấy bạch cương tàm giã
nát hòa với ít rượu, rồi gói vào vải xô sạch, hơ nóng, đắp vào gan bàn chân của trẻ.
Bài thuốc có bạch cương tàm
Chữa tàn nhang: Bạch cương tàm 1,6g, đậu xanh 2,4g, sơn trà 1,6g băng phiến 0,6g, xạ
hương 0,4g, phơi khô, nghiền thành bột mịn, trộn đều, nhào với nước, đánh thật nhuyễn
như kem, dùng bôi mặt chữa tàn nhang trứng cá, làm da hết nếp nhăn trở nên hồng hào.
Thuốc được dùng cho Từ Hy Thái hậu (Sách “Từ Hy Quang Tư ý phương tuyển nghị đời
nhà Thanh - Trung Quốc”).
Chữa sốt cao, co giật, nghiến răng trợn mắt: Bạch cương tàm, bọ cạp, phục linh, phục
thần, bán hạ chế, viễn chí, mạch môn, thiên ma, nam tinh, mỗi vị 12g; đảng sâm 16g;

thạch xương bồ 8g; bối mẫu, chu sa, hổ phách, trần bì, mỗi vị 6g.
Tất cả tán nhỏ, rây bột mịn; lấy trúc lịch (nước ép từ cây tre non), gừng, cam thảo nấu
thành cao, rồi trộn với bột trên, làm thành viên bằng hạt đỗ xanh. Ngày uống 40 viên chia
làm hai lần trước khi lên cơn.
Hoặc bạch cương tàm 8g, bọ cạp 8g, địa long 6g, nghiền nhỏ sắc với 200ml nước còn
50ml, uống làm một lần trong ngày.
Chữa viêm loét miệng: Bạch cương tàm 5g, bọ cạp 3,5g sao tồn tính, xuyên ô 3,5g, hoàng
liên 2,5g, cam thảo 1g. Tất cả tán nhỏ, rây bột mịn; mỗi ngày uống 1g với nước sắc lá bạc
hà. Dùng 5-7 ngày.