Tài liệu Cơm cháy có công dụng gì? doc

Cơm cháy có công dụng gì?






Ở những nước dùng gạo làm lương thực chính như nước ta thì cơm
cháy là một món ăn khá quen thuộc. Thời thơ ấu, chắc hẳn chúng ta
ai cũng đã từng được nếm hương vị hấp dẫn của món cơm cháy
vàng thơm, kẹp hoặc nắm tròn với muối vừng hay ruốc thịt. Tuy
nhiên trong điều kiện cuộc sống hiện nay, khi mọi nhà đều dùng nồi
cơm điện, cơm cháy lại trở thành món hiếm. Nhưng một điều có lẽ ít
ai biết, cơm cháy còn là một vị thuốc trong y học cổ truyền.
Tác dụng của cơm cháy theo y học cổ truyền
Trong y học cổ truyền, cơm cháy cũng được coi là một vị thuốc với
nhiều tên gọi như Hoàng kim phấn, Oa tiêu, Oa ba, Phạn tiêu Các y
thư cổ như Bản thảo cương mục thập di, Bất dược lương phương, Chu
ích sinh gia bảo phương, Hành khiếp kiểm bí đều đã dùng cơm cháy
để làm thuốc với những kiến giải khá độc đáo. Theo cổ nhân, cơm cháy
vị ngọt, tính bình, có công dụng bổ khí kiện tỳ, tiêu thực chỉ tả, thường
được dùng để chữa các chứng bệnh như thực tích phúc thống (đau bụng
do thức ăn chậm tiêu), tiêu hóa bất lương (quá trình tiêu hóa không tốt),
bất tư ẩm thực (không muốn ăn), cửu tả bất dụ (tiêu chảy kéo dài không
khỏi), tỳ vị hư nhược
Một số cách dùng cụ thể:
* Cách 1: Cơm cháy 150g, thần khúc sao 12g, sa nhân sao 6g, sơn tra
12g, hạt sen bỏ tâm sao 12g, kê nội kim sao 3g, gạo tẻ 300g sao thơm.
Tất cả tán thành bột mịn, trộn đều với 500g đường trắng đã đun chảy
thành dạng cao đặc, sau đó nặn hoặc ép khuôn thành những chiếc bánh
nhỏ để ăn. Công dụng: kiện tỳ tiêu thực, dùng rất tốt cho trẻ em biếng

ăn, hay đầy bụng, đi lỏng.
* Cách 2: Cơm cháy 120g, hạt sen bỏ tâm sao thơm 12g. Hai thứ tán
thành bột mịn. Uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần từ 3-5 thìa. Trộn với chút
đường trắng rồi hòa với nước sôi, uống sau bữa ăn chừng nửa giờ. Công
dụng: kiện tỳ chỉ tả, dùng chữa chứng tỳ hư cửu tả (tiêu chảy kéo dài do
tỳ hư).
* Cách 3: Bạch truật sao 6g, trần bì 4,5g, hạt sen bỏ tâm 12g, ý dĩ sao
12g, gạo nếp sao 600g, đậu xanh sao 600g, cơm cháy 600g. Tất cả tán
thành bột mịn. Uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần từ 7-10g với nước đường
trắng. Công dụng: kiện tỳ trừ tả, dùng rất tốt cho người cao tuổi mắc
chứng đi lỏng kéo dài.
* Cách 4: Cơm cháy 150g, sơn tra 10 lát, quất bì 10g, đường trắng vừa
đủ. Cho cơm cháy vào nồi ninh nhừ thành cháo. Khi cháo sắp được thì
bỏ sơn tra và quất bì đã thái hạt lựu vào nấu thêm một lúc là được, chế
thêm đường. Chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng: kiện tỳ tiêu thực.
Dùng cho người ăn kém, chậm tiêu.
* Cách 5: Cơm cháy 100g, hạt sen 50g, đường trắng vừa đủ. Hạt sen rửa
sạch, tách bỏ tâm sen, cho cùng cơm cháy vào nồi ninh kỹ thành cháo,
chế thêm đường chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng: kiện tỳ hòa
trung, ích khí tiêu thực, dùng cho người hay rối loạn tiêu hóa, đại tiện
lỏng, không muốn ăn do tỳ hư.
* Cách 6: Cơm cháy 150g, hạt sen 100g, sa nhân 10g, hoài sơn 120g.
Tất cả sao thơm tán thành bột mịn. Uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 10g,
hòa với nước sôi và ít đường trắng. Công dụng: kiện tỳ lợi thấp, dùng
cho người bị các bệnh lý dạ dày, ruột mạn tính thể tỳ hư thấp trệ.
* Cách 7: Cơm cháy nướng cháy già 50g, sơn tra 15g. Hai thứ sắc kỹ
lấy nước, chế thêm chút đường đỏ, uống vài lần trong ngày. Công dụng:
kiện tỳ chỉ tả, dùng chữa trẻ em đi lỏng do rối loạn tiêu hóa, thức ăn đình
trệ ở dạ dày và ruột, hoặc sữa không tiêu.
Cơm cháy loại tốt có màu vàng, khối to dày, không đen cháy và giòn.

Muốn có được loại này, người ta thường phải nấu cơm bằng nồi đất hoặc
nồi gang có đế dày. Khi cơm cạn, cần điều chỉnh than lửa sao cho có độ
nóng thích hợp, cơm cháy không quá già hoặc quá non. Ở một số địa
phương như Ninh Bình, Thanh Hóa cơm cháy còn được chế biến
thành một loại đặc sản rất hấp dẫn và độc đáo.