Dạy trẻ sống tích cực và chủ động pps

Dạy trẻ sống tích cực và
chủ động


Một phần rất quan trọng
và đầy khó khăn đối với
cha mẹ là làm sao để dạy
cho con mình có ý thức về
bản thân chúng, nghĩa là
dạy chúng biết tôn trọng
bản thân, phát huy những
phẩm chất tốt đẹp, xây
dựng tính cách cá nhân
và phát triển tài năng.
Ðiều đó dường như là một
yêu cầu quá cao so với
những người cha, người mẹ suốt ngày phải bận rộn với


công việc làm ăn, và càng khó khăn hơn khi trẻ con ngày
càng chịu ảnh hưởng và bị tác động xấu từ bạn bè và các
trò chơi điện tử đầy bạo lực. Các nhà tâm lý học khuyên
rằng để nuôi dạy con trẻ biết yêu thương và sống lạc quan
thì cha mẹ phải kiên nhẫn tác động tích cực đến việc hình
thành sự tự tin, tính hòa đồng và lòng trắc ẩn nơi con trẻ.
Cha mẹ phải hiểu rõ tâm sinh lý của từng đứa trẻ để có
cách phù hợp trong việc nuôi dạy con mình. Ví dụ như
những đứa bé trai có thể không cần nhiều đến sự chăm sóc
tỉ mỉ như các bé gái. Nhưng chúng cần những lời động viên
thể hiện sự tin tưởng vào bản thân chúng. Nếu đứa con trai
của bạn ghi nhiều bàn thắng trong buổi tranh cúp bóng đá

thiếu nhi toàn thành thì những cái choàng vai hay xiết chặt
và lắc tay của bố sẽ khích lệ tinh thần của bé rất nhiều.
Trong khi đó, nếu đứa con gái của bạn đoạt giải trong cuộc
thi "cành cọ non" thì việc được mẹ ôm chặt và hôn lên má
sẽ khiến bé sung sướng và hân hoan.
Bé trai và bé gái thường có những nét khác biệt. Và vì thế,
cha mẹ phải biết cách bày tỏ sự yêu thương và động viên
với từng đứa trẻ, cũng như hiểu những nét khác biệt này để
tránh gây bất hòa giữa hai vợ chồng trong việc nuôi dạy
con cái.
Ngoài những điều đó ra thì cha mẹ cũng phải quan tâm đến
những vấn đề dưới đây vì chúng ảnh hưởng sâu sắc đến
việc hình thành và phát triển nhân cách của con trẻ.
Chửi rủa – đó không phải là một giải pháp
Khi con cái không tuân lời, bị điểm kém hay tiếp thu chậm,
cha mẹ thường hay chửi mắng chỉ trích con mình thậm tệ.
"Con gì lì lợm như trâu"; "Cái đồ gì mà ngu si đần độn";
"Mày cứ thế này thì sau này chả làm được tích sự gì!". Ðó
là một cách dạy con rất tiêu cực. Ðứa trẻ không những
không khá hơn mà còn tỏ ra sợ sệt, tự ti với bản thân, hoặc
"trơ trơ như gỗ đá" với những lời chửi mắng đó. Trong một
cuộc khảo sát về cách cư xử của cha mẹ đối với con cái của
85 cặp vợ chồng cho thấy cha mẹ rất hay bực bội và chửi
rủa với những đứa trẻ trong độ tuổi từ 10-15. Các nhà xã
hội học cho rằng, thay vì quở trách con gái vì nó hay lặp lại
những lỗi lầm trong học tập, thì hãy hỏi lý do tại sao bé
phạm lỗi. (Có thể lý do bé đưa ra sẽ làm bạn bất ngờ. Ví
dụ, con gái bạn sẽ nói rằng nó viết chính tả hay bị sai vì cô
giáo của nó người Huế, mỗi khi cô đọc bài, có những từ nó
nghe không ra thì làm sao viết đúng cho được!). Khi chúng

đã "thú tội" rồi, bạn hãy phân tích cho chúng biết những lỗi
lầm như vậy thì sẽ gây ra hậu quả như thế nào. Như vậy,
chúng sẽ ý thức được những điều sai, lẽ phải và cách để sửa
chữa sai lầm.
Bé Phát, một cậu bé nghịch ngợm và hiếu động, luôn gặp
rắc rối ở trường. Vào tuần thứ ba của năm học mới, người
cha nhận được giấy của cô giáo mời gặp mặt giáo viên vì
con trai của ông lỡ làm "u đầu chảy máu" một bạn học cùng
lớp. Khi cha của Phát bước vào lớp học, ông đã nhìn cậu bé
với ánh mắt đầy giận dữ, kéo tai cậu bé: "Thằng chó đẻ,
cho mày ăn học như vậy đó hả?" cô Dung, chủ nhiệm lớp,
đã sững người lại vì những lời thô lỗ vừa được thốt ra từ
miệng của một vị phụ huynh. cô chỉ muốn thông báo tình
hình sự việc thôi chứ đâu ngờ. Lối hành xử như vậy sẽ
khiến cậu bé xấu hổ với bạn bè trong lớp và cảm thấy bị
xúc phạm nghiêm trọng.
Khi ở nhà mẹ cũng là cô giáo
Trong trường hợp trên, ngoài những tác động tâm lý xấu
đến cậu bé sau này. Cũng chẳng có gì làm lạ nếu mai này
có ai đó chép miệng: Tính hung hăng của nó giống hệt
thằng cha nó!
Cha mẹ là một tấm gương cho trẻ nhỏ trông vào và đó là
một giáo cụ trực quan sinh động nhất. Bạn muốn con mình
có những hành vi có văn hóa cũng như những phẩm chất
tốt đẹp như tình thương, sự trong sạch, tính chân thật, biết
quan tâm và động lòng trắc ẩn đến người khác… thì bạn
phải là hình ảnh tốt đẹp để con bạn noi theo. Bạn không thể
suốt ngày ra rả lên lớp với con là "phải biết yêu quý ông bà
cha mẹ" trong khi bạn đối xử với ông bà của chúng chẳng
ra gì.

Ðầu óc của trẻ con giống như tờ giấy mỏng. Chúng dễ bị
ảnh hưởng và "sao chép" những hành động và lời nói của
bố mẹ. Không ít đứa bé còn nhỏ tuổi nhưng đã biết chửi
thề, sai khiến người khác. Một đứa trẻ mới chín tuổi đầu đã
biết mắng người giúp việc đáng tuổi bà ngoại nó rằng "sao
bà ngu quá vậy". Khi được hỏi "Sao em lại dám hỗn với
bà?", nó thản nhiên đáp:"Tại em thấy mẹ nói như vậy với
bà hoài à!"
Dạy trẻ rèn luyện khả năng tự nhận thức và tính tự chủ
Dạy trẻ tính tự chủ nên bắt đầu từ khi trẻ còn nhỏ. Xây
dựng tính tự chủ của trẻ tập trung vào hai khía cạnh chính:
Chú ý đến những gì đã được dạy dỗ – Trực tiếp thi hành.
Lúc còn nhỏ, cha mẹ có thể dỗ con nín khóc bằng sữa, ru
con bằng cách đưa võng hay hát hò. Khi con cái lớn hơn,
thì cha mẹ phải hướng dẫn con tập đi, chơi trò chơi, đọc
những quyển sách nhiều màu sắc, phân biệt những hình
dạng khác nhau để phát triển trí não của bé. Khi trẻ trở
thành một học sinh, dạy trẻ biết ý thức về khả năng của
mình và sự tự tin trở thành một phần quan trọng khác trong
việc dạy dỗ con cái của cha mẹ. Yêu con không phải là làm
tất cả cho con, chiều chuộng con đến mức phi lý. Ðể sau
này chúng biến thành một sợi dây leo yếu ớt, không có khả
năng tự xoay sở trong mọi tình huống. Nhất nhất cứ "ba ơi,
mẹ ơi, chị ơi….
Muốn dạy con tính tự chủ, đầu tiên bạn hãy hướng dẫn.
Bằng lời nói và các tình huống minh họa qua sách báo,
tranh ảnh, băng hình. Lúc chúng 3-4 tuổi, dạy trẻ tự đánh
răng, rửa mặt, chào hỏi dạ thưa. Lớn hơn nữa, nâng dần
tính tự chủ của đứa trẻ ở một mức cao hơn. Ví dụ, bạn hãy
đưa ra nhiều tình huống để chúng tự giải quyết. Nếu ba mẹ

không có ở nhà thì phải làm gì? Nếu đi học mà bị kẻ xấu
bắt nạt thì phải hành động ra sao?
Gần gũi với con cái nhiều hơn
Nhiều ông bố bà mẹ cứ thả lỏng, phó mặc con cái của mình
cho vú nuôi hay một người nào đó và biện hộ rằng không
có thời gian, hay bận công việc. Họ nghĩ rằng với số tiền
mà họ bỏ ra thì người khác có thể làm thay trách nhiệm của
họ. Hãy nên nhớ rằng một người giúp việc có văn hóa mới
lớp hai, lớp ba thì mỗi ngày chỉ có thể tắm rửa, đưa đón con
bạn ngày hai buổi đến trường. Một cô gia sư chỉ có thể đến
để ôn bài, hướng dẫn bài mới cho con bạn mỗi buổi hai
tiếng thì đâu còn thời gian rảnh để dạy con bạn không được
"nói leo" với ông bà, không được chửi thề; cũng không thể
nào gần gũi với chúng như cha mẹ được và không phải là
người để chúng trút hết thắc mắc, những câu chuyện buồn
vui của mình. Trẻ con rất cần có người để giải tỏa tâm tư và
định hướng hành động cho chúng. Nếu bạn cứ bỏ mặc, con
bạn sẽ dần có những lỗ hổng, nhiễm những thói hư,tật xấu
và hư hỏng hồi nào không hay. Dạy con có nề nếp, biết ứng
xử trong từng hoàn cảnh, tình huống thì không chiếm quá
nhiều thời gian như bạn nghĩ và khi chúng đã có sẵn khuôn
khổ thì mọi việc sẽ trở nên dễ dàng. Bạn nên dành một ít
trong quỹ thời gian của mình để trò chuyện với con cái,
quan tâm đến chúng nhiều hơn.