Dạy trẻ sống có trách nhiệm ppsx

Dạy trẻ sống có trách nhiệm



Ở tuổi lên hai,
bé vẫn chưa sẵn
sàng tập trung
tốt vào những
thứ lớn lao hay
tìm hiểu vai trò
của mình trong
gia đình và
ngoài xã hội như
thế nào (tuy
nhiên bé vẫn có thể hiểu rằng mình là trung tâm của vũ trụ).
Bé cũng chưa sẵn sàng cho những việc nhà lặt vặt có tính
phức tạp hay tuân thủ theo một thời khoá biểu riêng. Nhưng
bé lại muốn thể hiện sự bận rộn và quan trọng của bản thân
bất cứ khi nào có thể trước mặt bạn. Vì vậy hãy quan tâm


đến con bạn một cách tích cực nếu bé luôn có xu hướng
làm những việc mà bạn khó kiểm soát, trong khi vẫn cố
gắng điều khiển mọi việc. Những mong muốn của trẻ trong
lứa tuổi này sẽ đặt nền tảng cho tính cách trong tương lai
của bé và quyết định xem bé có là người sống có trách
nhiệm hay không.
Bắt đầu từ những công việc đơn giản: Những nhiệm vụ
quá khó khăn chỉ làm cho một đứa trẻ 2 tuổi cảm thấy quá
sức mà thôi. Hãy dạy con bắt đầu từ những thứ giản đơn,
chẳng hạn: Bé có thể tự bỏ khăn giấy mình dùng vào thùng

rác, đổ sữa vào chén ăn của mèo hoặc dùng bình nước nhỏ
để tưới cây. Những công việc không đòi hỏi nhiều kỹ năng
là sự lựa chọn tốt nhất dành cho những bé ở lứa tuổi này.
Bé sẽ cảm thấy nản lòng nếu nhận được một yêu cầu đại
loại như “Hãy tự lau dọn phòng con nào”. Ngược lại, nếu
bạn bảo bé “Con nhớ cất giày dép vào đúng chỗ nhé” thì
đây lại là một đề nghị phù hợp. Bạn sẽ ngạc nhiên khi
chứng kiến sự tự hào và độc lập mà bé nhận được khi đảm
nhận những nhiệm vụ đơn giản.
Làm gương và dạy cho bé hiểu: Cách tốt nhất (và có lẽ là
khó khăn nhất) để truyền đạt ý thức trách nhiệm đối với trẻ
là trở thành một mẫu mực với những gì mà bản thân bạn có
– chẳng hạn đặt chìa khóa xe vào đúng chỗ quy định thay
vì quăng nó lên bàn ăn và cất giữ tạp chí ngăn nắp thay vì
để bừa bãi. Một cách khác để khuyến khích trẻ là giúp bé
nhận thấy khả năng của mình khi thực hiện những công
việc đơn giản mà không cần đến sự hỗ trợ nào. Cách nói
“Giúp mẹ gấp quần áo với nào” sẽ khiến bé cảm thấy dễ
chịu hơn là khi bạn mô tả công việc một cách kỹ lưỡng
theo kiểu “ Con có thấy mẹ xếp vớ bên này và xếp đồ nhỏ
vào bên kia không? Nào lại phụ mẹ một tay đi chứ?”. Nếu
bạn thấy mình mất quá nhiều thời gian để giải thích công
việc cho bé thì điều đó có nghĩa là những thứ đó quá phức
tạp với trẻ.
Khiến cho công việc trở thành một trò chơi: Hãy nhớ
rằng học hỏi từ những hoạt động tập thể, chẳng hạn nhiều
gia đình giúp đỡ một gia đình xây dựng nhà kho rồi sau đó
cùng nhau chia sẻ một buổi tiệc thân mật, cũng rất có ích
cho trẻ. Tất cả chúng ta đều thích làm thêm việc nếu chúng
vui vẻ và có tính tập thể. Bé con 2 tuổi nhà bạn sẽ vui vẻ

nếu được cùng bạn san sẻ công việc và không cảm thấy
việc lấy quần áo ra khỏi máy giặt là một nhiệm vụ – ngược
lại bé cảm thấy vui khi được nhấc những chiếc quầ, chiếc
áo còn ấm và mềm mại rồi đặt vào giỏ. Hãy bật nhạc lên
khi cùng bé quét bụi trong nhà hoặc đua xem ai sẽ là người
dọn được nhiều đố nhất.
Tạo ra thông lệ: Trẻ sẽ học được thói quen làm việc có
trách nhiệm dễ dàng hơn nếu bạn sớm hướng cho bé tuân
thủ một số hoạt động có tính thường nhật. Chẳng hạn giúp
bé quen với việc đặt chén vào bồn rửa sau mỗi bữa sáng và
phụ bạn cất dọn đồ chơi (loại dùng để chơi khi tắm cho trẻ)
sau khi tắm xong. Dần dần bé sẽ hiểu những công việc đó
là một phần trong cuộc sống hằng ngày của mình, chứ
không phải là những gì có tính gián đoạn, thất thường.
Dùng cách nói tích cực để bảo ban trẻ: Jerry Wyckoff,
một chuyên gia về các vấn đề gia đình đề xuất sử dụng
thuật ngữ “Luật lệ của bà” (Grandma’s rule) để giáo dục
cách sống trách nhiệm cho một đứa trẻ 2 tuổi. “‘Luật lệ của
bà’ chỉ ra rằng gia đình bạn cần thiết lập nên những quy
định chung mà mọi người đều tuân thủ”, Wyckoff nói. Vì
vậy thay vì đưa ra một “tối hậu thư”(“Nếu con không…, thì
con sẽ không…), luật lệ này đề nghị cách diễn đạt “Khi con
hoàn thành những gì con phải làm, sau đó con có thể làm
những thứ mình muốn”. Nếu trẻ nói “Con muốn ăn bánh”,
bạn có thể trả lời “Con hãy ngồi vào bàn ăn đã, rồi con sẽ
có bánh của mình”. Ngược lại, cách nói “Nếu con dọn dẹp
đồ chơi gọn gàng, mẹ (bố) sẽ dành cho con một bất ngờ thú
vị” thật sự sẽ giúp bé dễ định hướng thế nào là những cách
xử sự thông thường – đưa lại cho bé khả năng quyết định
liệu những bất ngờ mà mình nhận được có cần thiết hay

không và tiếp tục cất dọn đồ chơi của mình.
Dành cho bé một không gian riêng: Để đảm bảo cho mọi
thứ ổn định và suôn sẻ, bạn có thể lấy cái đĩa ăn của trẻ và
tự bỏ vào máy rửa. Hãy tránh đừng hành động nôn nóng
như vậy. Thay vào đó, bạn nên tập trung vào những nỗ lực
bé thể hiện hơn là những kết quả thực tế bé làm được. Trẻ
có thể không thực hiện tốt những việc bạn giao, nhưng
những sự phê bình hay can thiệp thái quá chỉ làm cho nhiệt
tình của bé sụt giàm mà thôi. Cố gắng đưa ra những lời đề
nghị có tính khích lệ như: “Con vừa làm một việc rất tồt
khi ăn hết thức ăn của mình. Giờ mẹ muốn mình cùng bỏ
mấy cái đĩa bẩn vào máy rửa nhé, chứ không phải để yên
trên kệ như vậy”.
Dành cho trẻ nhiều lời khen: Những sự khuyến khích tích
cực sẽ dạy cho trẻ cảm thấy những nỗ lực mình bỏ ra là
quan trọng và có giá trị. Hãy đơn giản hoá những lời khen
kiểu: “Con đã làm rất tốt khi đặt đúng thức ăn vào đĩa của
Fluffy” thành “Làm tốt lắm”. Sau đó, hãy để bé thấy những
gì bé vừa làm có ích cho người khác như thế nào: “Con lấy
đủ muỗng cho mọi người rồi, bây giờ chúng ta có thể dùng
bữa. Ngồi xuống ăn thôi nào!”