Cái giá của phi vụ "ăn non" potx

Cái giá của phi vụ "ăn non"
Nếu bạn chỉ đọc một cuốn sách về những nguyên nhân của cuộc
khủng hoảng tài chính vừa qua, hãy đọc "The Big Short" (Vụ ăn
non lớn) của Michael Lewis.

Lý do khơng phải bởi vì Lewis đã tập hợp những phân tích tồn
diện hay xác thực nhất về tất cả những hành động sai trái, những
nhận định sai lầm và những dấu hiệu bị bỏ lỡ đã dẫn đến bong
bóng tín dụng lớn nhất từ trước đến nay trên thế giới.

Điều khiến những nguyên nhân ông đưa ra thuyết phục được
người đọc là vì ông đã kể lại những câu chuyện đó qua con mắt
của những nhà quản lý của ba quỹ phòng hộ nhỏ và một tay buôn
cổ phiếu của Ngân hàng Đức (Deutsche Bank), những người mà


trước đây bạn chưa từng nghe nhắc đến.

Tuy nhiên, tất cả bọn họ lại thuộc nhóm những người đầu tiên
nhìn rõ sự điên rồ và lựa lọc đằng sau thất bại của các khoản nợ
dưới chuẩn và họ đã tìm được những cách đánh cược về thất bại
đó trong khi tất cả những người khác thì cho rằng họ là những kẻ
điên rồ.

Tôi chắc rằng không một ai, kể cả Lewis, lại dám tuyên bố rằng
đây là một câu chuyện công bằng phản ánh những quan điểm
khác nhau của các giám đốc ngân hàng đầu tư, những chuyên
gia phân tích thuộc các tổ chức đánh giá và những nhà phân tích
cơng nghiệp, những người trong cuốn sách đã bị nhạo báng vì sự
ngạo mạn, cay độc và sự bất tài đến tàn nhẫn của họ.

Theo nhiều cách, đây vẫn là lối viết ngông nghênh của một
Michael Lewis đã thành công rực rỡ trong việc vạch trần và đập
cho tơi tả cách thức hoạt động của phố Wall 20 năm trước đây
trong cuốn "The Liar's Poker" (Trò lừa đảo trên phố Wall), cuốn
sách được viết khi ơng mới hồn thành chương trình đào tạo của
cơng ty huyền thoại một thời nhưng nay đã bị lãng qn,
Salomon Brothers[1].

Nhưng như ơng nói ngay trong phần giới thiệu, những ngày tháng
với mức lương 3 triệu đôla và những khoản lỗ thương mại trị giá
250 triệu đôla thời kỳ đó trơng chẳng đáng gì so với tổng số tiền
được tạo ra và mất đi của thế hệ những tay lừa đảo và những tên
hề mới nhất hiện nay trên phố Wall.


Điểm tài tình trong lối viết của Lewis là ở chỗ ơng đã khéo léo giải
thích và làm sáng tỏ cách thức mọi chuyện diễn ra trên phố Wall
với giọng văn tường thuật đầy thuyết phục và đã giới thiệu cho
người đọc những nhân vật quá đỗi con người quyến rũ.

Trong "The Big short", người đọc được làm quen với Steve
Eisman, một doanh nhân phố Wall thế hệ thứ hai, một con người
thô tục, không một chút lịch thiệp, điều khiến những người khác
dễ dàng bỏ qua những chỉ trích cay độc của ông ta về việc kinh
doanh các khoản thế chấp dưới chuẩn từ những năm 1990, khi
ông ta mới chỉ là một tay chuyên thực hiện các vụ đầu tư lừa đảo.
Cuốn sách còn giới thiệu Michael Burry, một nhà vật lý trở thành
tay bn chứng khốn với tính cách phản xã hội (sau này được

chẩn đoán là mắc hội chứng Asperger[2]) người sau này trở
thành nhà quản lý tiền đầu tiên mua hoán đổi tín dụng rủi ro các
chứng khốn thế chấp dưới chuẩn.

Sách cịn nhắc tới Greg Lippman, một tay bn chứng khốn phố
Wall chuyên săn lãi thưởng điển hình, người đã sớm nhìn ra tiềm
năng của thị trường hốn đổi dưới chuẩn và trở thành nhà truyền
bá hàng đầu cho hoạt động đánh cuộc vào sự sụp đổ của thị
trường nhà đất.

Và cịn có Charlie Ledley, Jamie Mai và Ben Hockett, ba thanh
niên đầy nghị lực trong ngành tài chính đến từ Berkeley, Calif.,
những người đã xây dựng một quỹ phòng hộ tại xưởng nghệ
thuật Greenwich Village, tìm kiếm cơ hội thành công hiếm hoi và


đã được từ những cố phiếu được cho là xếp hạng AAA vốn được
tập hợp từ những cổ phiếu thế chấp hạng BBB.

Từ câu chuyện của các nhân vật, người đọc thấy được suy nghĩ
của các ngân hàng trên phố Wall khơng gì ngồi ăn cắp chiến
lược kinh doanh của khách hàng và bán nó cho các khách hàng
khác. Người đọc biết được rằng, từ năm 2006, chủ các ngân
hàng đầu tư đã biết về tỷ lệ nợ xấu đang tăng nhanh trong các
khoản thế chấp dưới chuẩn, nhưng họ thực hiện một âm mưu
tinh vi để che giấu sự thật này trước các cơ quan đánh giá tín
dụng và các nhà đầu tư. Người đọc cũng được biết thêm khi cầu
của các nhà đầu tư đối với các khoản thế chấp dưới chuẩn vượt
quá nguồn cung, phố Wall đã lấp đầy khoảng cách đó bằng cách

tạo ra các chứng khoán bảo đảm bằng thế chấp "tổng hợp".


Người đọc cũng được biết đến âm mưu của Goldman Sachs và
các ngân hàng khác để đẩy giá chứng khoán bảo đảm bằng thế
chấp tăng mạnh trong năm 2007, ngay cả khi họ biết giá trị thực
của các chứng khoán đã giảm, và chỉ họ để các chứng khoán này
giảm sau khi các chiến lược phòng hộ của họ đã được thực hiện.
Và các nhà điều hành hàng đầu phần lớn là khơng biết gì về
những rủi ro mà tổ chức của họ đang gặp phải.

Đối với tôi, chương đáng nhớ nhất trong câu chuyện của Lewis
nói về cuộc đấu tranh của Burry nhằm giữ cho quỹ của ông ta tồn
tại vào năm 2007 và đầu năm 2008 khi mà các nhà đầu tư mất
niềm tin vào chiến lược "ăn non" trên thị trường nhà đất và các
khoản nợ xấu thế chấp đang tăng nhanh chóng. Cỗ máy chứng


khốn hóa của phố Wall đã cố gắng duy trì giá của các chứng
khoán thế chấp trong khi ép giảm giá trị của các khoản đánh
cược mà Burry đã đặt vào đó. Và ngay cả khi thị trường đã sụp
đổ và chiến lược của Burry được chứng minh bằng 720 triệu đơla
tiền lãi, khơng một nhà đầu tư nào nói lời cảm ơn ông ta.

"Câu chuyện là ông ta đã đúng, thế giới đã sai và thế giới ghét
ông ta vì điều đó", Lewis viết. "Và Michael Burry lại kết thúc tại
đúng điểm ông đã bắt đầu - cô đơn và hài lịng với sự cơ đơn đó".

Chân dung đen tối của cộng đồng tài chính được Lewis vẽ ra một
cách thẳng thừng, khơng giấu diếm. Dưới lăng kính của ông, tất

cả các tay buôn chứng khoán đều cố gắng lừa các khách hàng
của mình, các nhà điều hành hàng đầu thì khơng có bằng chứng


xác thực và các nhà phân tích đánh giá đều là những tay đánh
giá hạng hai, những kẻ không kiếm nổi việc làm trong các ngân
hàng đầu tư.

Ngay cả phần chú giải cũng đẫm chất nhạo báng, ví dụ như khi
nhắc đến tuyên bố không mấy thẳng thắn của giám đốc điều
hành Morgan Stanley, John Mack, đối với các nhà đầu tư về việc
làm thế nào mà công ty của ông ta cố gắng chi 9 tỷ đôla vào
chứng khoán thế chấp. "Sẽ là kỳ vọng quá nhiều nếu cho rằng
những người đang điều hành các công ty lớn trên phố Wall nói
bằng thứ tiếng Anh đơn giản, do phần nhiều cuộc sống của họ
phụ thuộc vào những người tin vào những gì họ khơng thể dịch
được sang thứ tiếng Anh đơn giản đó".


Mặc dù có mức giá bình dân do tính chất đại chúng và cường
điệu cũng như khuôn khổ tham khảo giới hạn nhưng cuốn "The
Big short" đã cố gắng mang lại cho người đọc bức tranh chân
thực nhất về chuyện gì đã xảy ra trên phố Wall và lý do tại sao.
Đôi lúc, cuốn sách như một vở kịch đạo đức, lúc khác nó lại giống
một vở hài kịch hiện đại. Nhưng cũng giống như bao vở kịch hay
khác, giá trị của tác phẩm ẩn chứa ở cách nó làm các nhân vật lộ
diện, các mơ típ và việc khám phá bối cảnh văn hóa mà ở đó âm
mưu bị phát hiện.

Những gì Lewis viết về hai nhân vật, hai thanh niên Ledley và

Mai, có thể áp dụng được cho chính ơng, hoặc cho chính chúng
ta: Họ "phần nào đã ln giả định rằng có ai đó trưởng thành
đang trơng nom hệ thống tài chính, những người mà họ chưa


từng gặp; và giờ đây họ phát hiện ra chẳng có ai làm việc đó cả".

[1] Salomon Brothers, thành lập năm 1910, là một trong những
ngân hàng đầu tư lớn nhất phốWall trong thập kỷ 1980. Năm
1984, tổng tài sản của ngân hàng này đạt mốc 34 tỷđô la. Đây
cũng là nơi khai sinh ra những khái niệm như chứng khốn hóa,
quyền vay nợ được đảm bảo bằng tài sản (CDO), những khái
niệm được coi là nguyên nhân dẫn đến cuộc khủng hoảng tài
chính vừa qua. Cơng ty này đã mất đi danh tiếng và tài sản do
thói làm ăn gian lận.

[2]Hội chứng Asperger là một bệnh sinh học thần kinh, do nhà
bác học Áo Hans Asperger tìm ra năm 1944. Ơng mơ tả nhiều
người trẻ tuổi có trí thơng minh và ngơn ngữ phát triển bình


thường nhưng mắc phải một dạng tự kỷ, dẫn đến kém khả năng
giao tiếp trong xã hội. Những người bị hội chứng Asperger có thể
biểu hiện nhiều dạng rối loạn thần kinh từ nhẹ đến nặng như kém
giao tiếp trong cộng đồng, thích đơn độc và thường có các thay
đổi về tính cách...

Họ thường xuyên bị ám ảnh, lo lắng về các vấn đề mình quan
tâm nhưng lại thờ ơ với những sinh hoạt khác của xã hội, gặp khó
khăn trong việc hiểu và diễn tả các ngôn ngữ thông dụng trong

cuộc sống. Dù sự phát triển về ngôn ngữ có vẻ bình thường
nhưng họ khơng hiểu được những câu nói phức tạp, gặp khó
khăn trong việc diễn đạt ngơn ngữ ở từng ngữ cảnh khi giao tiếp.
Asperger được mô tả như một bệnh tâm thần kích động, hoạt


động thái quá của bệnh tự kỷ và tình trạng mất khả năng học tập
ngôn ngữ.