Trước khi mua cổ phiếu bạn phải tính đến potx

Trước khi mua cổ phiếu
bạn phải tính đến

Sách dạy về chứng khoán có bán khá nhiều, song đại đa số
khuyên bảo giống nhau, chỉ cho nhà đầu tư các công thức, song
ít khi chỉ bảo cách nhìn nhận, đánh giá, những ranh giới được và
không được để giúp nhà đầu tư "hành tẩu” đúng trên sàn và
ngoài sàn. Bài viết này đưa ra một số tri thức để giúp các nhà đầu
tư nhìn nhận những cơ hội thực sự cho mình.

1- Đừng chú ý đến cổ tức ngay, hãy xem Công ty đó ở trong
ngành nào trước

Chính vấn đề tưởng trừng không liên quan trực tiếp đến giá cổ
phiếu này lại là một trong những nhân tố quan trọng nhất quyết
định cổ phiếu đó có tăng giá nhiều hày không trong tương lai.
Nếu một Công ty chuyên tư vấn du học niêm yết trên thị trường
chứng khoán, giá của nó đương nhiên khó có thể cao được bởi
đa số các Công ty du học là các Công ty loại OMS tức chỉ hoạt
động quy mô nhỏ, phụ thuộc vào tài năng và sự chăm chỉ của
một hay vài người, giống như cây bonsai, khó có thể lớn lên và
nhân rộng được quy mô. Trong khi đó, nếu các Công ty trong
ngành tài chính, các Ngân hàng, Công ty xây dựng, bất động sản
(đúng nghĩa chứ không phải là “cò nhà”), Công ty hàng tiêu dùng
nhanh, Công ty truyền thông… thì khả năng mở rộng quy mô hoạt
động, tăng cường kinh doanh là rất lớn. Vinamilk, Kinh Đô, REE,
Sacombank, Ngân hàng ACB, Sudico giá cao điều đầu tiên đều
do họ thuộc các ngành đầy triển vọng này.

2- Có hay không khả năng mở rộng kinh doanh?

Vấn đề này chính là vấn đề phải xem xét tiếp theo. Nếu một Công
ty có khả năng mở rộng liên tục quy mô sán xuất kinh doanh của
mình thì giá của chúng sẽ tăng, đó là điều đương nhiên. Dẫn
chứng sắc nét có thể đưa ra ngay là giả định có 2 Công ty cùng
có cụm từ thủy điện trên tên giao dịch như "Công ty Thủy điện
ABC" và "Công ty Đầu tư Thủy điện XYZ" thì giá của Công ty thứ
hai đương nhiên sẽ cao, còn Công ty thứ nhất sẽ khó lòng lên
đến đầu 4x, trong khi đó, nếu Công ty thứ hai có thể lên đến trên
10x, thậm chí 20x là bình thưởng. Giá chênh như vậy là dễ hiểu
bởi Công ty thứ nhất chỉ có 1 nhà máy thủy điện duy nhất. Nhà
máy này xây một lần rồi thôi, không có khả năng mở rộng sản
xuất, không đắp cao đập lên được, không lắp thêm máy, không
tăng công suất phát điện được, nhà đầu tư chí có thể trông vào
cố tức mà thôi. Trong khi đó, ở Công ty thứ hai, vốn điêu lệ ban
đầu có thể chỉ là 50 tỷ, song Công ty lại có khả năng tham gia đầu
tư vào rất nhiều: 10, 100 và hơn nữa các Nhà máy thủy điện nên
vốn đầu tư có thể tăng tương ứng và quyền lợi của nhà đầu tư
tăng theo đà đó.

3- Nhìn vào cả quá trình thay vì chỉ vào một thời điểm

Lịch sử một Công ty nói lên nhiều điều. Trước hết nếu Công ty đó
có cả một lịch sử rất dài nhưng các "chỉ số cơ thể" hiện đều
nhàng nhàng thì khó có đột biến đáng mừng cho nhà đầu ra bởi
thời gian đã chứng minh Công ty đó không có gì xuất sắc. Nếu 5
năm trước, các chỉ số tài chính của Công ty tốt, song vào thời
điểm nhà đầu tư xem xét, chỉ số đó đang tụt dần thì hãy cẩn thận:
dù chí số đó, vào thời điểm đó đã tốt song có gì đám bảo nó sẽ
không tụt dốc tiếp?

4- Nhìn vào đội ngũ, hơn là chỉ nhìn vào chỉ số tài chính

Lịch sử các Công ty hay ngân hàng Việt Nam đã chứng minh là
vấn đề đội ngũ nói chung và đội ngũ quản lý là vô cùng quan
trọng với một Công ty. Nếu các nhân tố nói trên căn bản tốt, có
đội ngũ tốt, Công ty đó sẽ ăn nên làm ra và trong trường hợp đó,
lợi nhuận của nhà đầu tư sẽ cao hơn nhiều. Thậm chí lịch sử đã
chứng minh nếu một doanh nghiệp đang kém nhưng xuất hiện
một đội ngũ tất thì doanh nghiệp đó vẫn có thể lội ngược dòng.
VP Bank là một trường bị hợp điển hình. Vào năm 2002, VP Bank
vẫn đang trong tình trạngkiểm soát đặc biệt. Nhưng sau đó, với
sự thay đổi nhân sự, với quyết tâm cao và định hướng đúng,
ngân hàng này không những ra khỏi tình trạng bị kiểm soát đặc
biệt mà còn có nhiều bước phát triển ngoạn mục, trở thành một
trong những ngân hàng lớn nhất và tất nhất. Giá cổ phiếu vào
thời điểm đó thường được mua bán dưới mệnh giá (thậm chí lúc
thấp nhất chỉ còn 0,25 lần mệnh giá) đã nhanh chóng lên đến cao
nhất khoảng 7,4 lần mệnh giá.

5- Hãy lưu ý đến các cổ đông là pháp nhân

Các cổ đông pháp nhân có vai trò khá quan trọng với cổ phiếu
của một Công ty. Nếu trong số cổ đông đó, có nhiều ngân hàng,
Công ty tài chính, các Công ty có tên tuổi, đó chắc chắn là một
điểm căn cứ để "lên điểm” của cổ phiếu đó. Điểm của Công ty
càng lên nếu đó là các Công ty hay ngân hàng nước ngoài, Công
ty cổ phần, ngân hàng thương mại cổ phần.

6- Chú ý đến động thái của các quỹ đầu tư

Ở Việt Nam hiện tại, còn quá ít các quỹ đầu tư song nhà đầu tư
cũng nên chú ý đến động thải của các quỹ này. Các quỹ thường
có "giác quan" rất nhạy nên họ sẽ quyết định đầu tư vào những
nơi nào có triển vọng nhất. Tuy nhiên, ngược lại, cũng có nhiều
Công ty tốt song không muốn bán cho các quỹ này bởi nhiều quỹ
chỉ muốn gặt hái lợi nhuận đơn thuần và thường đầu tư theo kiểu
ngắn hạn, nếu có lời là có thể bán ngay.

7- Cần có thông tin rõ ràng

Tất nhiên, đây là một việc quan trọng khi xem xét đầu tư vào cổ
phiếu của một Công ty nào đó. Không nên mua cổ phiếu khi
không có đầy đủ thông tin cần thiết về Công ty đó. Hệ thống
thông tin và các quy định về công bố thông tin của các Công ty
khi phát hành cổ phiếu ở nước ta còn rất sơ sài. Với Công ty lên
sàn niêm yết, mọi việc đơn giản hơn vì ít nhất Công ty đó phải có
cáo bạch. Đối với Công ty mới có cổ phiếu OTC, bạn cũng nên
đòi người bán phải cung cấp thông tin như báo cáo tài chính
hàng năm, báo cáo kiểm toán.

8- Chú ý đến các chỉ số tài chính và P/E của Công ty

Có nhiều cách tính chỉ số P/E, nhà đầu tư có thể tham khảo trên
các cuốn sách về chứng khoán được bán rất nhiều ở các hiệu
sách khắp cả nước. Nhưng quan trọng hơn, chỉ số thế nào thì
mua, chỉ số nào thì không mua?

Theo các chuyên gia chứng khoán, nếu P/E của một Công ty ở
mức dưới 12, bạn có thể mua cổ phiếu đó mà không cần cân
nhắc gì nhiều. Nếu P/E ở mức 12 - 18 nên cân nhắc và hỏi ý kiến

chuyên gia xem có nên đầu tư hay không. Còn nếu P/E ở mức
trên 18, thường chỉ nên bán. Đây là các cột mốc song chi có tính
tương đối và luôn phải xem xét đến các nhân tố tương lai (nhất là
các quyền lợi sắp phát sinh, yếu tố ngành nghề… để "tính lại" P/E
trong tương lai gần là bao nhiêu rồi mới nên kết luận là mua hay
bán.

9- Không thể thiếu các “nhân tố vô hình”

Một điều các chuyên gia của chúng ta thường không nhắc đền
nhiều nhưng lại là câu hỏi mà các nhà đầu tư khôn ngoan bao giờ
cũng hỏi khi tìm hiểu về một cổ phiếu, đó là các giá trị mô hình
của doanh nghiệp đã được tính đến chưa và nếu tính thì giá là
bao nhiêu. Giá đó là đắt hay rẻ? Giá trị mô hình này có thể là lợi
thế thương mại. Thí dụ như PV Driuing có lợi thế độc tôn trong
ngành dầu khí là một nhân tố phải tính đến của Công ty này.
Cavico Mining có một hợp đồng khai mỏ lớn và lâu dài đến
khoảng 15 năm liền đảm bảo công ăn việc làm trong một thời
gian dài cũng là lợi thế. Vinamilk có thương hiệu và một loạt nhãn
hiệu nổi tiếng, đã ăn vào tâm trí người tiêu dùng cũng là lợi thế
lớn trên thị trường.

Nhìn chung, khi nhìn nhận một cổ phiếu phải xét đến rất nhiều
nhân tố. Đó chính là điểm khởi phát cho những thành công khi
nhà đầu tư bước chân vào thị trường cổ phiếu. Chúng tôi sẽ còn
một số bài viết sâu hơn cho bạn đọc về những vấn đề này trong
các số báo tới.