P-Notes: Nguy cơ và lợi ích P-Notes pps

P-Notes: Nguy cơ và lợi ích

P-Notes (Participatory Notes) là một loại chứng chỉ tham
gia đầu tư. Về cơ bản đây là một dạng công cụ tài chính
phái sinh được phát hành riêng cho nhà đầu tư nước
ngoài (NĐTNN) bởi các tổ chức đầu tư đang hoạt động tại
những TTCK mới nổi. Cụ thể, dựa trên một danh mục cổ
phiếu mà một tổ chức tài chính hoạt động tại thị trường
này đang nắm giữ, thường là những cổ phiếu lớn, có
thanh khoản tốt, mang tính đại diện thị trường, tổ chức
này sẽ phát hành P-Notes cho nhà đầu tư nước ngoài
không muốn hoạt không có điều kiện đầu tư trực tiếp vào
các quỹ đầu tư trong thị trường đó Tại Việt Nam hiện nay
có 4 ngân hàng lớn tham gia phát hành P-Notes là
Citigroup, Deutsche Bank, HSBC, Merrill Lynch.

P-Notes thu hút nhà đầu tư với những đặc tính sau:

- P-Notes vừa giống một chứng chỉ quỹ (có thể nhận cổ
tức, lãi) vừa như thương phiếu (có thể được mua bán bất
cứ lúc nào).

- Nhà đầu tư quốc tế có thể chuyển đổi danh mục đầu tư
từ thị trường chứng khoán Việt Nam sang các thị trường
khác.

- Danh mục: Chỉ mua những chứng khoán có thanh khoản
cao của các doanh nghiệp hoạt động tốt, mang tính đại
diện thị trường.

- Nắm giữ P-Notes, nhà đầu tư tham gia vào thị trường

chứng khoán các nước mà không phải chịu bất cứ sự
ràng buộc nào về mặt thủ tục hành chính, cũng không
phải công khai thông tin về mình.

Nguy cơ…

Với đặc tính không cần thông tin người sở hữu P-Notes,
có nhiều ý kiến cho rằng hình thức đầu tư mới này sẽ làm
tăng nguy cơ những biến động bất lợi đối với TTCK từ
dòng tiền không rõ nguồn gốc và tạo cơ hội cho hoạt động
rửa tiền.

Tại nhiều TTCK mới nổi, nguồn vốn được các tổ chức đầu
tư huy động từ phát hành P-Notes thường chiếm một tỷ
trọng lớn trong tổng số vốn đầu tư nước ngoài trên thị
trường. Câu hỏi được đặt ra với các cơ quan quản lý là
làm thế nào để nắm bắt và quản lý tốt những rủi ro trên thị
trường nhằm đảm bảo quyền lợi cho giới đầu tư trong
nước, cũng như sự phát triển bền vững của thị trường
trước một lượng vốn lớn từ bên ngoài như vậy, khi hoàn
toàn không có một thông tin nào về chủ thể đứng sau
lượng vốn đó?

Hơn nữa, liệu có hay không sự tồn tại của các hoạt động
rửa tiền có tổ chức đằng sau các khoản vốn đầu tư “nặc
danh” thông qua P-Notes?

… và lợi ích

Mặc dù cũng là một dạng công cụ phái sinh nhưng P-

Notes hầu như không có những tính của các loại công cụ
phái sinh khác như swaps, options, hay futures phổ thông
nên nguy cơ tạo ra những biến động bất lợi khó dự báo từ
công cụ này không lớn lắm.

Mặc khác, việc quảng bá sản phẩm P-Notes của các tổ
chức phát hành sẽ gián tiếp quảng bá thị trường chứng
khoán Việt Nam ra thế giới. Ngoài ra, do P-Notes dễ mua
dễ bán, nên việc huy động vốn qua P-Notes trở nên dễ
dàng hơn, đồng nghĩa với việc gia tăng vốn cho thị trường
chứng khoán.

Không phủ nhận dòng vốn từ P-Notes thường khó nắm
bắt và mang tính ngắn hạn, nhưng nó có thể góp phần tạo
thanh khoản cho thị trường, bởi P-Notes thường chỉ “đóng
gói” các blue-chips. Theo ước tính của CTCK Bản Việt,
luồng tiền từ P-Notes hiện dao động dưới 5-7% tổng giá
trị giao dịch toàn thị trường, con số này thực tế chưa thể
gây sóng gió trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Bên cạnh đó, các tổ chức phát hành P-Notes đều là các
ngân hàng lớn, có quy trình kiểm soát nội bộ chặt chẽ để
chống rửa tiền. Nói chung, nhiều người có xu hướng tin
rằng, những nguồn tiền “bẩn” từ Việt Nam được cho là sẽ
tìm cách chảy vào các ngân hàng Thụy sĩ chứ rất ít khả
năng quay ngược về VN dưới hình thức P-Notes.

Bởi đặc trưng tâm lý bầy đàn nên những biến động của thị
trường chứng khoán VN hiện nay phần lớn xuất phát từ
nhà đầu tư trong nước. Việc tham gia đầu tư vào P-Notes

có chăng là biểu hiện "lách luật" của các nhà đầu tư nước
ngoài do quan ngại những thủ tục rườm rà, phức tạp khi
đầu tư vào Việt Nam. Ngoài ra TTCKVN còn có một van
an toàn khác là quy định quỹ đóng ở tất cả các quỹ đầu tư
nước ngoài tại Việt Nam, nhằm chống lại nguy cơ thị
trường sụp đổ khi xuất hiện khả năng NĐTNN rút tiền ồ ạt.

Xét về lâu dài, khi dòng vốn từ P-Notes có quy mô lớn
hơn, sẽ cần có sự quản lý chặc chẽ, như yêu cầu tổ chức
phát hành P-Notes kê khai danh mục đầu tư và những
biện pháp theo dõi biến động dòng tiền từ P-Notes. Tuy
nhiên, việc quản lý cũng phải hết sức khéo léo để không
vô hình trung là giảm tính hấp dẫn của TTCKVN trong mắt
của NĐTNN.