Hội chứng phỏng rộp da do tụ cầu (Staphylococcal Scalded Skin Syndrome) potx

Hội chứng phỏng rộp da do tụ cầu
(Staphylococcal Scalded Skin Syndrome)

Ở Việt Nam, người ta hay gọi là hội chứng 4S. Có một lần, tôi trao đổi với
anh bạn đồng nghiệp, anh ấy nói: hội chứng 3S là giai đoạn đầu của 4S, 4S nặng
hơn 3S. Tôi về tra sách mãi mà không thấy hội chứng 3S.
Theo tôi 4S là bốn chữ S đầu tiên của Staphylococcal Scalded Skin
Syndrome, tôi tạm dịch là hội chứng phỏng rộp da da tụ cầu (trong quyển Hướng
dẫn sử dụng Bảng phân loại quốc tế bệnh tật lần thứ mười – ICD 10, bệnh này có
mã là L00).
Nhiều BS khi nghe đến nguyên nhân gây bệnh là tụ cầu thì phát sốt, phát
rét. Họ lý giải là tụ cầu kháng gần như tất cả các loại kháng sinh. Xin thưa là tụ
cầu đó là tụ cầu bệnh viện còn tụ cầu gây bệnh ở đây là tụ cầu cộng đồng. Các
kháng sinh như Cephalexin, Cephradin, đều có tác dụng để điều trị bệnh này.
Là bệnh ly thượng bì nhiễm độc, đặc trưng bởi hiện tượng đỏ da là bóc tách
thượng bì trên diện rộng, giống như lột da; xuất hiện chủ yếu ở trẻ sơ sinh và trẻ
em dưới 5 tuổi.
Dịch tễ học
Tần số: Ở Mỹ bệnh thường gặp ở trẻ nhũ nhi và trẻ em, có thể bùng phát tại
các cơ sở chăm sóc trẻ sơ sinh.
Chủng tộc: tỷ lệ mắc bệnh ở trẻ da đen ít hơn so với trẻ da trắng.
Giới: tỷ lệ nam/nữ là 2-4/1.
Tuổi: bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Ở người
lớn, bệnh có thể gặp ở những người suy thận, suy giảm miễn dịch.
Nguyên nhân: tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus) các typ 3A, 3B, 3C, 55
và 71. Vi khuẩn này sản xuất ra ngoại độc tố epidermolytic toxin A (ET-A) và
epidermolytic toxin B (ET-B), các ngoại độc tố này kết hợp với desmoglein I ở
thượng bì gây ra bong tách các tế bào thượng bì.

Lâm sàng
SSSS thường bắt đầu từ những nhiễm khuẩn khu trú: viêm kết mạc mủ,

viêm tai giữa, nhiễm trùng mũi họng.
Biểu hiện ban đầu: sốt, mệt mỏi.
Dát đỏ tiến triển thành mụn nước, bọng nước sau đó các mụn nước bọng
nước vỡ để lại tổn thương đặc trưng vảy da nhỏ, mỏng, nông giống như giấy cuốn
thốc lá. Vị trí ở bất kỳ vùng da nào, rõ nhất quanh các hốc tự nhiên, các kẽ. Khi
trợt da để lại nền da đỏ.
Thời gian tiến triển: toàn bộ thời gian bong vảy da và liền tổn thương kéo
dài khoảng 5-7ngày.
Niêm mạc không bị tổn thương.
Ở trẻ đẻ non, thường đỏ da toàn thân và bong vảy; giai đoạn bọng nước
thường không xuất hiện.

Cận lâm sàng
Nuôi cấy vi khuẩn: nuôi cấy dịch kết mạc, mũi họng, phân hoặc ổ nhiễm
trùng trên da có thể thấy tụ cầu vàng (S aureus). Cấy máu, ở trẻ em âm tính, người
lớn có thể dương tính.
Sinh thiết.

Điều trị
Kháng sinh chống tụ cầu vàng:cloxacillin, Dicloxacillin.
Bồi phụ nước và điện giải.
Tại các đơn vị sơ sinh: nếu có trẻ bị bệnh thì phải xác định xem nguồn lây
có phải từ nhân viên y tế không và phải điều trị; rửa tay trước và sau khi thăm
khám mỗi trẻ.