PHẦN B : LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ 1919 ĐẾN NAY
CHƯƠNG I: VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM 1919- 1930
Bài 14 : Việt Nam sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất
I/ Mục tiêu bài học :
Học xong bài học yêu cầu HS cần :
1/ Kiến thức :
- Nắm được nguyên nhân, mục đích, đặc điểm của chương trình khai
thác thuộc địa lần thứ 2 của thực dân Pháp
- Hiểu được những thủ đoạn chính trị, văn hoá, giáo dục thâm độc của
thực dân Pháp nhằm phục vụ công cuộc khai thác
- Nắm được sự phân hoá xã hội Việt Nam sau chương trình khai thác và
thái độ chính trị và khả năng cách mạng của từng giai cấp
2/ Tư tưởng, tình cảm, thái độ :
- Giáo dục cho học sinh lòng căm thù đối với những chính sách thâm
độc, xảo quyệt của thực dân Pháp và sự đồng cảm với những vất vả,
cơ cực của người lao động dưới chế độ thực dân phong kiến
3/ Kĩ năng :
Rèn HS kĩ năng quan sát bản đồ, phân tích, đánh giá các sự kiện lịch sử
II/ Thiết bị :
- Bản đồ Việt Nam kí hiệu các nguồn lợi của tư bản thực dân Pháp ở
Việt Nam trong cuộc khai thác lần thứ 2
- Một số tranh ảnh về cuộc khai thác lần thứ 2 và cuộc sống của nhân
dân lao động trong thời kì 1919-1929
III/ Tiến trình tổ chức dạy và học:
1/ Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi 1 : Nêu những nội dung chủ yếu của lịch sử thế giới từ sau 1945
đến nay?
Câu hỏi 2 : Tai sao nói “ hoà bình, ổn định, hợp tác và phát triển “ vừa là
thời cơ, vừa là thách thức đối với các dân tộc?
2/ Giới thiệu bài mới :
Chiến tranh thế giơi/ I kết thúc, Pháp rút ra khỏi cuộc chiến tranh với tư thế
oai hùng của kẻ thắng trận, song nền kinh tế Pháp cũng bị thiệt hại nặng
nề, để bù đắp những thiệt hại đó thực dân Pháp tăng cường khai thác ở
các thuộc địa trong đó có Đông Dương và Việt Nam. Để nắm và hiểu
được nguyên nhân, nội dung và những tác động của cuộc khai thác lần 2
Pháp ở Việt Nam như thế nào? Chúng ta tìm hiểu bài học để lí giải các
vấn đề trên
3/ Dạy và học bài mới :
Hoạt động của thầy- trò
Bài ghi
-Hoạt động 1: cả lớp / nhóm
-Nội dung kiến thức cần đạt:
Nguyên nhân, mục đích của P khi
thực hiện Chương trình khai thác
lần thứ 2 của thực dân Pháp
- Tổ chức thực hiện:
+ Trước hết, GV gợi cho HS nhớ lại
những hậu quả của cuộc chiến
tranh thế giới gay ra đối với
những nước tham chiến kể cả
những nước thắng trận trong đó
có Pháp
+ Sau đó, GV nêu câu hỏi :” Tại sao
thực dân Pháp lại tiến hành cuộc
khai thác lần thứ 2 ở Đông
Dương và Việt Nam?”
+ HS dựa vào nội dung SGK và vốn
I. Chương trình khai thác lần thứ
2 của thực dân Pháp
- Nguyên nhân : Pháp là nước
thắng trận song đất nước bị tàn
phá nặng nề, nền kinh tế kiệt
quệ
kiến thức GV gợi ý để tìm nội
dung trả lời. HS trình bày kết quả
của mình.GV Nhận xét bổ sung
và kết luận
+ GV nhấn mạnh về mục đích của
cuộc khai thác mà Pháp tiến hành
ở Việt Nam
- Hoạt động 2 : cả lớp/ cá nhân
-Nội dung kiến thức cần đạt:nội
dung của chương trình khai thác
lần 2
- Tổ chức thực hiện:
+ GV dựa vào nội dung và lược
đồ hình 27 trong SGK để trình
bày nội dung cuộc khai thác lần
thứ 2 của Pháp ở Đông Dương
theo thư` tự : nông nghiệp, công
- Mục đích : bù đắp những thiệt
hại do chiến tranh gây ra
- Nội dung :
+ Nông nghiệp : tăng cường đầu
tư vốn, chủ yếu vào đồn điền cao
su, diện tích tăng
+Công nghiệp : Chú trọng khai
mỏ, số vốn tăng, nhiều công ti
mới ra đời. Mở thêm một số cơ sở
công nghiệp chế biến
+ Thương nghiệp : Phát triển,
Pháp độc quyền đánh thuế hàng
nghiệp thong nghiệp, giao thông
vận tải , tài chính, thuế khoán.
Đồng thời giáo viên nhấn mạnh
đến các số liệu để chứng minh
cho qui mô lớn của cuộc khai
thác : Năm 1927, số vốn đầu tư
vào nông nghiệp lên tới 400 triệu
phrăng, gấp 10 lần trước chiến
tranh.Diện tícch trồng cao su tăng
từ 15 ngàn hécta ( 1918) lên 120
ngàn hécta(1930). Nhiều công ti
cao su lớn ra đời. Trong công
nghiệp các công ti than có từ
trước đều đầu tư vốn thêm và
hoạt động mạnh hơn. Nhiều công
ti mới liên tiếp ra đời : Công ti Hạ
Long-Đồng Đăng, Công than và
kim khí Đông Dương…
+ Trên cơ sở kiến thức đã tìm
hiểu ở trên GV nâu câu hỏi:” Nêu
hoá các nước vào VN
+ GTVT : Đầu tư phát triển thêm
+ Ngân hàng : Chi phối các hoạt
động kinh tế Đông Dương
- Đặc điểm : Diễn ra với tốc độ
và qui mô lớn chưa từng thấy
từ trước đến nay
đạc điểm của cuộc khai thác lần
thứ 2 của Pháp ở Việt Nam?”
+ HS dựa vào nội dung kiến thức
đã học ở trên tự rút ra đặc điểm
cuộc khai thác thuộc địa lần thứ 2
. GV có thể gợi ý : những điểm
mới của cuộc khai thác lần này so
với lần 1? GV nhận xét bổ sung
và chốt lại vấn đề
- Hoạt động 1 : Nhóm/ cá nhân
-Nội dung kiến thức cần đạt: Các
chính sách chính trị, văn hoá,
giáo dục
- Tổ chức thực hiện:
+ Trước hết GV nhấn mạnh cho
HS thấy sau chiến tranh thế giới
lần 1, chính sách cai trị của Pháp
ở Việt Nam không hề thay
đổi.Mọi quyền hành đều bị thâu
tóm trong tay người Pháp, vua
II : Các chính sách chính trị, văn
hoá, giáo dục
- Về chính trị: thực hiện chính
sách chia để trị, nắm mọi
quan Nam triều chỉ làm bù nhìn
+ Sau đó GV nêu câu hỏi :” sau
chiến tranh thế giới thứ nhất, thực
dân Pháp đã thi hành những thủ
đoạn chính trị như thế nào?”
+ HS dựa vào nội dung SGK để
tìm nội dung trả lời. GV nhận xét
bổ sung và kết luận nội dung HS
trả lời
+ HS dựa vào nội dung SGK để
trả lời câu hỏi:” Về văn hóa, giáo
dục thực dân Pháp đã thực hiện
những thủ đoạn gì?”
+ HS trình bày kết quả tìm hiểu
của mình
+ GV nhận xét, bổ sung hoàn
thiện nội dung HS trả lời và kết
luận
+ GV gợi ý để HS trả lời thực
chất những thủ đoạn về chính trị,
quyền hành, cấm đoán mọi tự
do dân chủ, vừa đàn áp vừa
khủng bố, vừa dụ dỗ mua
chuộc
- Về văn hoá giáo dục : khuyến
khích các hoạt động mê tín dị
đoan, các tệ nạn xã hội, trường
học mở nhỏ giọt,xuất bản sách
báo tuyên truyền cho chính
sách khai hoá
- Những thủ đoạn trên là nhằm
phục vụ đắc lực cho chính sách
khai thác của chúng
văn hoá, giáo dục của thực dân
Pháp là nhằm mục đích gì?
Gợi ý : Những thủ đoạn về chính
trị, văn hoá, giáo dục có phục vụ
gì cho chính sách khai thác
không?
+ HS trình bày kết quả của
mình,GV kết luận
Hoạt động 1 : Cả lớp/ cá nhân
- GV nêu câu hỏi để HS thảo luận
nhóm :” Sau chiến tranh thế giới
lần 1 xã hội Việt Nam phân hoá
như thế nào?”
- Trước khi HS trả lời GV có thể
gợi ý:
+ Những giai cấp nào là giai cấp
cũ vốn có của xã hội cũ? Phân
hoá như thế nào?
+ Các giai cấp được phân hoá
như thế nào? Thái độ chính trị và
III. Xã hội Việt Nam phân hoá:
- Giai cấp địa chủ phong kiến:
làm tay sai cho Pháp và áp bức
bóc lột nhân dân. Bộ phận nhỏ
yêu nước]
- Tư sản : tư sản mại bản làm
tay sai cho Pháp, tư sản dân
tộc ít nhiều có tinh thần dân
tộc
- Tiểu tư sản : có tinh thần hăng
hái cách mạng
- Nông dân : là lực lượng hăng
hái và đông đảo của cách mạng
khả năng của từng giai cấp
+ HS dựa vào nội dung SGK và
vốn kiến thức của mình để trình
bày kết quả thảo luận của mình
+ GV cho HS nhận xét bạn trả
lời, cuối cùng GV kết luận
+ GV có thề giới thiệu một số
tranh ảnh thể hiện cuộc sồng của
nông dân và công nhân trong thời
kỳ này
+ GV nhấn mạnh đấn giai cấp
công nhân Việt Nam ngoài đặc
điểm chung của giai cấp công
nhân quốc tế , giai cấp CNVN
còn có đặc điểm riêng : bị ba tầng
lớp áp bức bóc lột của đế quốc,
phong kiến, tư sản, có quan hệ
mật thiết với nông dân, kế thừa
truyền thống yêu nước anh hùng
và bất khuất của dân tộc
- Công nhân: là lực lượng tiên
phong và lãnh đạo CM
-
4/ Sơ kết bài học:
- GV có thể hướng dẫn HS trả lời các vấn đề nêu ra khi giới thiệu bài
mới : Nguyên nhân, đặc điểm, nội dung và những tác động của cuộc
khai thác lần thứ 2 của Pháp ở Đông Dương
5/ Dặn dò, ra bài tập:
- Học bài cũ, đọc trước bài 15
Trả lời câu hỏi trong SGK. Làm bài tập TN