Lịch sử 10 - NHỮNG THÀNH TỰU CHÍNH CỦA DÂN TỘC TRONG SỰ NGHIỆP DỰNG NƯỚC VÀ GIỮ NƯỚC pdf

1

NHỮNG THÀNH TỰU CHÍNH CỦA DÂN TỘC
TRONG SỰ NGHIỆP DỰNG NƯỚC VÀ GIỮ NƯỚC

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần nắm được:
1. Kiến thức
- Nắm được dân tộc Việt Nam có lịch sử lâu đời, trải qua gần 3000 năm
vừa dụng nước, vừa giữ nước với biết bao khó khăn gian khổ, thăng trầm, dân
tộc Việt Nam đã để lại cho đời sau biết bao thành tựu quý giá về tất cả các mặt
chính trị, quân sự, kinh tế, văn hoá.
- Hiểu được những thành tựu quý giá về các mặt đó không chỉ góp phần
tạo nên các truyền thống tốt đẹp, cao quý của con người Việt Nam mà còn làm
nên cho các thế hệ nối tiếp vững bước tiến lên, vượt qua mọi thử thách gian lao
để có được đất nước ngày nay.
2. Tư tưởng, tình cảm
- Bồi dưỡng và củng cố thêm lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc.
- Bồi dưỡng ý chí vươn lên trong học tập và lao động vì sự tiến bộ, phồn
vinh của đất nước.
3. Kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng phân tích, tổng hợp.
- Kĩ năng lập các bảng thống kê.
II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC
- Bản đồ Việt Nam thế kỉ XIX.

2

- Các tranh ảnh tiêu biểu của từng giai đoạn.
II. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC

1. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 1: Vì sao dưới thời Nguyễn, Phật giáo và các tín ngưỡng dân gian
tiếp tục phát triển.
Câu hỏi 2: Nêu những thành tựu chủ yếu của văn học và sử học đầu thế kỉ
XIX?
2. Dẫn dắt vào bài mới
Thời gian qua, chúng ta đã học toàn bộ lịch sử dân tộc từ khi con người
xuất hiện trải qua quá trình vừa dựng nước vừa giữ nước cho đến giữa thế kỉ
XIX. Bài học hôm nay chúng ta cùng hệ thống lại toàn bộ nội dung đã học.
3. Tổ chức các hoạt động dạy và học trên lớp

- GV chia lớp thành các nhóm và nhiệm vụ cụ thể của các nhóm như sau:
Nhóm 1: Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Hùng Vương.
Nhóm 2: Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần.
Nhóm 3: Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Lê.
Nhóm 4: Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Nguyễn.
- HS làm việc theo nhóm, cử đại diện trình bày kết quả của mình.
- GV nhận xét và hoàn chỉnh các sơ đồ bộ máy nhà nước từ thời Hùng
Vương đến nhà Nguyễn.
- Tiếp theo GV nêu câu hỏi: Nêu nhận xét về tổ chức bộ máy nhà nước từ
Hùng Vương đến nhà Nguyễn?

3

- GV có thể gợi ý về những điểm khác và tiến bộ.
- HS trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và chốt ý: Tổ chức bộ máy nhà nước ngày càng hoàn
chỉnh, theo chế độ quân chủ chuyên chế, trung ương tập quyền.
GV nhấn mạnh thêm: Nhà nước thời Nguyễn là mô hình nhà nước tiên
tiến đối với một quốc gia phong kiến ở châu Á.

Hoạt động 2: Cá nhân
- GV nêu câu hỏi: Nêu những thành tựu khác về chính trị?
- HS đọc SGK trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và chốt ý:
+ Về luật pháp, có hai bộ luật khá hoàn chỉnh là Hồng Đức và Gia Long.
+ Về quân đội, được xây dựng đầy đủ.
- Cuối cùng, GV tổ chức cho HS trả lời câu hỏi: Nêu chính sách ngoại
giao của các triều đại phong kiến Việt Nam?
- HS trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và chốt ý: Các triều đại luôn giữ tư thế của một nước độc
lập, có chủ quyền.
- GV tổ chức cho HS hệ thống hóa kiến thức về
những thành tựu về kinh tế bằng việc yêu cầu HS lập
bảng thống kê như sau:

STT Các lĩnh vực kinh tế Thành tựu chủ yếu
Thành tựu về kinh tế


4

1 Nông nghiệp
- Chế độ ruộng đất
- Thủy lợi
- Sản xuất nông nghiệp

2 Thủ công nghiệp


3 Thương nghiệp

- Nội thương
- Ngoại thương

- HS lập bảng thống kê và trình bày kết quả của mình.
- GV nhận xét, bổ sung hoàn thiện bảng thống kê.

STT Các lĩnh vực văn hóa Thành tựu chủ yếu
1 Tư tưởng, tôn giáo, tín ngưỡng
2 Giáo dục, khoa học
3 Văn học, khoa học
4 Kiến trúc và các loại hình nghệ
thuật khác.

- HS lập bảng thống kê và trình bày kết quả của mình.
- GV nhận xét, bổ sung hoàn thiện bảng thống kê.
- GV tổ chức
cho HS hệ thống
Những thành tựu về văn hoá

Sự nghiệp kháng chiến chống ngoại xâm bảo vệ tổ quốc

5

hóa kiến thức về những cuộc đấu tranh chống ngoại xâm bằng việc yêu cầu HS
lập bảng thống kê như sau:
Cuộc đấu
tranh
Vương triều Lãnh đạo Kết quả

- HS lập bảng thống kê và trình bày kết quả của mình.
- GV nhận xét, bổ sung hoàn thiện bảng thống kê.
- HS theo dõi, so sánh để hoàn thiện bảng thống kê của mình.

Cuộc đấu tranh Vương triều Lãnh đạo Kết quả
Cuộc kháng chiến
chống Tống thời
Tiền Lê (981)
Tiền Lê - Lê Hoàn
- Thắng lợi nhanh
chóng
Kháng chiến chống
Tống thời Lý
Thời Lý - Lý Thường Kiệt
- 1077 kết thúc
thắng lợi
Kháng chiến chống
Nguyên - Mông
(Thế kỷ XIII)
Thời Trần
- Vua Trần (lần 1)
- Trần Quốc Tuấn
(Lần 2 -Lần 3)
- Cả 3 lần kháng
chiến đều giành
thắng lợi.
Phong trào đấu
tranh chống quân
xâm lược Minh và

Thời Hồ
- Khánh chiến
chống quân Minh do
nhà Hồ lãnh đạo.
- Lật đổ ách thống
trị của nhà Minh
giành lại độc lập.

6

khởi nghĩa Lam Sơn
(1407 - 1427)
- Khởi nghĩa Lam
Sơn chống ách đô
hộ của nhà Minh do
Lê Lợi - Nguyễn
Trãi lãnh đạo.
Kháng chiến chống
quân Xiêm (1785)
Thời Tây
Sơn
- Nguyễn Huệ
- Đánh tan 5 vạn
quân Xiêm.
Khánh chiến chống
quân Thanh
Thời Tây
Sơn
- Vua Quang Trung
(Nguyễn Huệ)

- Đánh tan 29 vạn
quân Thanh.
- GV phát vấn: Em có nhận xét gì về công cuộc chiến đấu bảo vệ tổ quốc
của nhân dân ta?
- HS suy nghĩ trả lời:
+ Các cuộc kháng chiến của nhân dân ta diễn ra ở hầu hết các thế kỷ nối
tiếp từ triều đại này sang triều đại khác.
+ Để lại kỳ tích anh hùng đáng tự hào, những truyền thống cao quý tươi
đẹp mãi khắc sâu vào lòng mỗi người dân Việt Nam yêu nước.
4. Củng cố
- Các giai đoạn phát triển, hình thành của lịch sử dân tộc từ thời dựng
nước đến thế kỷ XIX.
- Thống kê các triều đại trong lịch sử dân tộc từ thời X - giữa XIX.
5. Dặn dò
Tiếp tục ôn tập lịch sử Việt Nam Cổ - Trung đại.


7