Nguyên tử - phân tử
chuyển động hay đứng yên
I. Mục tiêu: HS cần làm được
- Giải thích được chuyển động Bơrao
- Chỉ ra sự tương tự giữa chuyển động của quả bóng bay khổng lồ do vô số
HS xô đẩy từ nhiều phía và chuyển động Bơrao.
- Nắm được rằng khi nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng
nhanh thì nhiệt độ của vật càng cao. Giải thích được tại sao khi nhiệt độ
càng cao thì hiện tượng khuyếch tán xảy ra càng nhanh.
II. Chuẩn bị:
* Cho GV:
- Thí nghiệm về hiện tượng khuyếch tán của muối đồng sunfat (hình 20.4
SGK). Một ống nghiệm làm truớc 3 ngày, 1 ống nghiệm làm trước 1 ngày, 1
ống nghiệm làm trước khi lên lớp.
- Tranh vẽ về hiện tượng khuyếch tán
* Cho HS: GV có thể hướng dẫn cho 1 số HS khá giỏi làm trước ở nhà ghi
kết quả quan sát của mình.
III. Hoạt động dạy và học:
1 Ổn định 1/
2 Kiểm tra bài cũ (5ph ) ? Cỏc chất được cấu tạo như thế nào?
Tại sao quả bóng cao su bơm căng, để lõu một thời gian bị xẹp?
3 Bài mới
HOẠT ĐỘNG GV HOẠT ĐỘNG HS NỘI DUNG
* Ho
ạ
t đ
ộ
ng 1:
tổ chức tình huống
học tập (1ph)
GV: tổ chức tình huống học tập
như SGK trang 71 hình 20.1
* Hoạt động 2: thí nghiệm
Bơrao(7ph)
GV: mô tả thí nghiệm của Bơrao
hoặc cho HS xem thí nghiệm đã
chuẩn bị trước (hình vẽ 20. 2
SGK)
- Quan sát hạt phấn hoa trong nước
bằng kính hiển vi đã phát hiện
I. Thí nghiệm
Bơrao:
chúng chuyển động không ngừng
về mọi phía.
* Hoạt động 3: tìm hiểu về các
chuyển động của nguyên tử,
phân tử. (15ph)
GV: nhắc lại thí nghiệm mô hình
bài học trước đổ 50 cm
3
vào 50
cm
3
rượu ta thấy hỗn hợp nước
rượu 95 cm
3
.
GV: hướng dẫn và theo dõi HS trả
lời các câu hỏi C
1
, C
2
, C
3
.
* Hoạt động 4: tìm hiểu về mối
quan hệ giữa chuyển động của
phân tử và nhiệt độ.(5ph)
HS: làm việc cá nhân trả lời
- C
1
: quả bóng tương tự với hạt
phấn hoa trong nước
- C
2
: các em HS tương tự với các
nguyên tử, phân tử nước.
- C
3
: các phân tử nước không đứng
yên mà chuyển động không
ngừng, trong khi chuyển động các
phân tử nước va chạm vào các hạt
phấn hoa từ nhiều phía, các va
chạm này không đều (không cân
bằng nhau) làm cho hạt phấn hoa
chuyển động không ngừng.
HS: nếu nhiệt độ càng cao thì các
phân tử nước chuyển động càng
II. Các nguyên
tử, phân tử
chuyển động
không ngừng:
* Nhận xét: các
nguyên tử, phân tử
chuyển động hỗn
độn không ngừng.
III. Chuyển động
phân tử và nhiệt
độ:
GV: trong thí nghiệm của Bơrao
nếu ta tăng nhiệt độ của nước thì
các hạt phấn hoa chuyển động
càng nhanh điều đó chứng tỏ gì ?
* Hoạt động 5: vận dụng (10ph)
GV: mô tả kèm theo hình vẽ to
hình 20.4 hoặc cho HS xem thí
nghiệm đã chuẩn bị
Hướng dẫn cho HS trả lời câu hỏi
C
4
, C
5
, C
6
, C
7
.
nhanh va chạm mạnh vào hạt phấn
hoa làm cho hạt phấn hoa làm cho
hạt phấn hoa chuyển động nhanh.
HS: quan sát thảo luận trả lời
- C
4
: các phân tử, nguyên tử nước
và đồng sunfat chuyển động không
ngừng về mọi phía, nên các phân
tử đồng sunfat chuyển động lên
trên xen vào khoảng giữa các phân
tử nước và các phân tử nước
chuyển động xuống dưới xen vào
giữa các phân tử đồng sunfat.
HS: hiện tượng các phân tử các
chất tự hòa lẫn vào nhau gọi là
hiện tượng khuyếch tán.
- C
5
: do các phân tử không khí
chuyển động không ngừng về mọi
* Nhận xét:
Nhiệt độ càng cao
thì các nguyên tử,
phân tử chuyển
động càng nhanh.
GV: hiện tượng khuyếch tán là gì
Dặn dũ (1ph)
GV: yêu cầu HS đọc phần em có
thể chưa biết
Bài tập về nhà: từ 20.1 đến 20.6
sách bài tập
Học thuộc phần ghi nhớ.
phía
- C
6
: Có. Vì các phân tử chuyển
động nhanh hơn
- C
7
: trong cốc nước nóng thuốc
tím tan nhanh hơn vì các phân tử
chuyển động nhanh hơn.