Vật lý lớp 9 - ĐOẠN MẠCH SONG SONG pdf

ĐOẠN MẠCH SONG SONG

I- MỤC TIÊU:
1- Kiến thức:
- Suy luận để xay dựng được công thức tính điện trở tương đương của
đọn mạch gồm hai điện trở mắáiong song: 1/R
tđ
=1/R
1
+ 1/R
2
và hệ
thức I
1
/I
2
= R
2
/R
1
từ các kiến thức đã học.
- Mô tả được cách bố trí thí nghiệm kiểm tra lại các hệ thứuc suy ra từ
lý thuyết.
- Vận dụng được những kiến thức đã học để giải thích một số hiện
tượng và giải bài tâp về đoạn mạch song song.
2- Kỹ năng:
- Kỹ năng thực hành sử dụng các dụng cụ đo điện: Vôn kế, ampe kế.
- Kỹ năng bố trí, tiến hành lắp ráp thí nghiệm.
- Kỹ năng suy luận, lập luận lôgíc
3- Thái độ:
- Vận dụng kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng đơn giản

có liên quan trong thực tế.
- Yêu thích môn học.
II- CHUẨN BỊ:
1- Đối với Giáo viên:
- Mắc mạch điện theo sơ đồ hình 5.1 (trang 14-sgk)
2- Đối với Học sinh:
- 3 điện trở mẫu lần lượt có giá trị là: 6Ω, 10Ω, 16Ω.
- 1 ampe kế có GHĐ là 3A và ĐCNN là 0,1A.
- 1 vôn kế có GHĐ là 15V và có ĐCNN là 0,5V.
- 1 bộ nguồn điện AC\DC.
- 1 công tắc.
- 7 đoạn dây dẫn.

III- TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC:

TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ – tổ chức tình huống học tập < 5 phút >

- Gv gọi HS1 lên bảng giải
quyết vấn đề sau:

+ Chứng minh công thức: R
tđ
=
- Hs 1 chuẩn bị kiến thức để giải
quyết vấn đề của Gv đưa ra.
+ Hs chúng minh công thức.
+ Hs chữa bài tập 4.7 (SBT).
R
1

+ R
2

+ Chữa bài tập 4.7 (SBT).
- Gv gọi HS2 lên bảng giải
quyết vấn đề sau:

+ Chứng minh công thức: U
1
/U
2

= R
1
/R
2

+ Chữa bài tập 4.4 (SBT).
- Yêu cầu Hs khác nhận xét, bổ
sung (nếu cần). Gv chốt lại vấn
đề, ghi điểm cho Hs.
- ĐVĐ: Như các em đã học ở bài
trước: Đối với đoạn mạch mắc
nối tiếp, chúng ta đã biết R
td

bằng tổng các điện trở thành
phần. Với đoạn mạch song song
điện trở tương đương của đoạn
mạch có bằng tống các điện trở

thành phần không?Mời tất cả
chúng ta cùng tìm hiểu điều đó
- Hs 2 chuẩn bị kiến thức để giải
quyết vấn đề của Gv đưa ra.
+ Hs chúng minh công thức.
+ Hs chữa bài tập 4.4 (SBT).
- Hs chú ý lắng nghe, nêu nhận
xét cau trả lời của bạn.
- Hs suy nghĩ về tình huống đưa
ra của Gv.
qua bài học hôm nay.
Bài học hôm nay sẽ giúp các em
có thể tìm được câu trả lời cho
câu hỏi đó.

Hoạt động 2: Ôn lại kiến thức có liên quan đến bài mới < 8 phút >




- Yêu cầu một số Hs trả lời câu
hỏi: Trong một mạch gồm hai
bóng đèn mắc song song,
cường độ dòng điện chạy qua
mỗi đèn có mối quan hệ như
thế nào với cường độ dòng
điện mạch chính?
- Yêu cầu các Hs khác nhận xét
câu trả lời của bạn.
I- Cường độ dòng điện và hiệu

điện thế trong đoạn mạch mắc
song song:
1- Nhớ lại kến thức lớp 7:
- Hs lắng nghe, suy nghĩ câu hỏi của
Gv. Một số Hs trả lời câu hỏi của Gv.


- Các Hs khác tham gia nhận xét
câu trả lời củ bạn.
- Hs lưu ý đến những vấn đề
được chốt lại từ Gv.
- Gv: chốt lại vấn đề cần nắm
lại.
- Yêu cầu một số Hs trả lời câu
hỏi: Hiệu điện thế giữa hai
đầu đoạn mạch liên hệ như
thế nào với hiệu điện thếgiữa
hai đầu mỗi bóng đèn?
- Yêu cầu các Hs khác nhận xét
câu trả lời của bạn.
- Gv: chốt lại vấn đề cần nắm
lại.
- Gv ghi tóm lược vài thông tin
quan trọng lên bảng:
I = I
1
+ I
2
(1)
U = U

1
= U
2
(2)

- Yêu cầu cá nhân Hs giải quyết
trả lời C
1
.
- Yêu cầu một số Hs trả lời C
1
.
- Hs lắng nghe, suy nghi câu hỏi
của Gv


- Các Hs khác tham gia nhận xét
câu trả lời củ bạn.
- Hs lưu ý đến những vấn đề
được chốt lại từ Gv.
- Ghi một số thông tin quan
trọng vào vở


2-Đoạn mạch gầm hai điện trở
mắc nối tiếp:
- Cá nhân giải quyết C
1
.
- Một số Hs trả lời C

1
.
- Hs thu thập thông tin mới từ Gv.

- Hs trả lời câu hỏi của Gv.
- Gv thông báo: hệ thức (1), (2)
vẫn đúng đối với đoạn mạch
gồm hai điện trở mắc song
song.
- Gọi Hs nêu mối quan hệ giữa
U,I trong đoạn mạch gồm điện
trở R
1
// R
2
.
- Yêu cầu cá nhân hoàn thành
C
2
. Gv quan sát Hs làm bài,
gợi ý (nếu cần).
- Yêu cầu 1 Hs lên bảng trình
bày câu C
2
và có thể kết hợp
với phần vân dụng cuối bài để
đánh giá, ghi điểm cho Hs.
- Gv: kiểm tra phần trình bày
của Hs dưới lớp.

- Hs hoạt động cá nhân hoàn
thành C
2
.

- Một Hs lên bảng trình bày bài
làm của mình.


- Hs hoàn thành câu C
2
vào vở
sau khi đã chuẩn kiến thức. Có
thể làm như sau:
I
1
= U
1
/R
1
(*)
I
2
= U
2
/R
2
(**)
U
1

= U
2

Lấy (*) chia cho (**) vế theo vế,
ta được:
I
1
/I
2
= R
2
/ R
1

Hoạt động 3: Xây dựng công thức tính điện trở tương đương của đoạn
mạch song song < 25 phút >




- Yêu cầu cá nhân Hs triển khai
C
3
. Gv có thể hướng dẫn (nếu
cần).
- Có thể lấy tinh thần xung
phong giải quyết câu hỏi này,
yêu cầu Hs khác nhận xét.

- Nếu Hs làm đúng Gv ghi điểm
cho Hs.




II- Điện trở tương đương của
đoạn mạch song song:
1- Công thức tính điện trở tương
đương của đoạn mạch gồm hai
điện trở mắc song song:
- Hs hoàn thành câu C
3
.

- Hs lên bảng hoặc đứng tại chổ
hoàn thành C
3
, Hs khác nhận
xét, bổ sung câu trả lời cho bạn
của mình(nếu cần).
- Hs lưu ý đến nhận xét, nhắc
nhở, đánh giá của Gv. Để hoàn
thành vở ghi hoàn thiện hơn.
Có thể làm như sau:
I
B
= I
1
+ I

2

 U
AB
/ R
tđ
= U
1
/R
1
+




 Chuyển ý: Công thức (4) đã
chứng minh bằng lý thuyết.
Để khẳng định công thức này
chúng ta tiến hành thí nghiệm
kiểm tra.

- Yêu cầu Hs đọc thông tin sgk
(trang 15), yêu cầu hs tiến
hành thí nghiệm.
- Hướng dẫn Hs tiến hành thí
nghiệm kiểm tra hệ thức (4).
(nếu cần)


- Yêu cầu Hs đưa ra kết luận từ

U
2
/R
2

Mà: U
AB
= U
1
= U
2

 1/R
tđ
= 1/R
1
+ 1/R
2
(4)
R
tđ
= R
1
.R
2
/(R
1
+ R
2
) (4’)

2- Thí nghiệm kiểm tra:
Hs đọc thông tin sgk, tiên hành thí
nghiệm theo yêu cầu.

- Hs làm thí nghiệm theo hướng
dẫn của Gv (nếu cần).
3.Kết luận:
- Hs rút ra kết luận từ kết quả thí
nghiệm. Hoàn thành vở ghi sau
khi đã chuẩn kiến thức.
Đoạn mạch gồm hai điện trở
mắc song song có điện trở tương
đương bằng tổng các điện trở thành
kết quả thí ngiệm có được.




- Gv thông báo: các thiết bị điện
có thể mắc song song với nhau
khi chúng chịu được cùng một
hiệu điện thế.
- Gv thông báo: khái niệm giá
trị hiệu điện thế định mức

phần:
1/R

tđ
= 1/R
1
+ 1/R
2

- Hs tiếp nhận thông tin mới.


- Hs lưu ý đến những thông báo
của Gv và ghi vở.

Hoạt động 4: Củng cố – Vận dụng - Hướng dẫn về nhà < 7 phút >


1- Vận dụng – củng cố:
- Yêu cầu Hs thảo luận hoàn
thành C
4
.
- Hướng dãn Hs trả lời C
4
 ghi
vở đáp án đúng.
III- Vận dụng:

- Cá nhân Hs thảo luận C
4
.
- Hs trả lời C

4
:
+ Vì quạt trần và đèn dây tóc có
cùng HĐT định mức là 220V













- Yêu cầu Hs hoàn thành C
5
.
- Từ kết quả C
5
, Gv mở rộng:
+ Điện trở tương đương của Đoạn
mạch gòm 3 điện trở mắc song
song.
1/R
tđ
= 1/R
1

+ 1/R
2
+ 1/R
3

+ Nấu có n điện trở R giống nhau
mắc song song
R
tđ
= R/n
Đèn và quạt được mắc song song
vào nguồn 220V để chúng hoạt
động bình thường.
+ Sơ đồ mạch điện:




+ Nếu đèn không hoạt động thì
quạt vẫn hạot dộng vì quạt vẫn được
mắc vào HĐT đã cho.(chúng hoạt
dộng độc lập nhau).
- Hs tính toán, hoàn thành C
5
.
- Hs tiếp nhận thông tin mở rộng
từ Gv.


Lưu ý: Biểu thức (4’) chỉ đúng
cho đoạn mạch gồm 2 điện trở
mắc song song. Yêu cầu Hs giải
thích tại sao với 3 điện trở mắc
song song thì:
R
tđ
 R
1
. R
2
. R
3
/(R
1
+ R
2
+ R
3
)
để Hs tránh nhầm lẫn khi làm bài
tập.

2-Hướng dẫn về nhà:
- Học bài và làm bài tập bài
5(SBT).
- Ôn lại kiến thức bài 2,3,4

- Lưu ý đến những nhắc nhở,
dặn dò của Gv.

Rút kinh nghiệm sau
bài dạy
Xác nhận của
tổ trưởng tổ chuyên
môn
Xác nhận của BGH








