Vật lý 10 nâng cao - BÀI TẬP VỀ ĐỘNG LỰC HỌC docx

BÀI TẬP VỀ ĐỘNG LỰC HỌC

A - MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Hiểu phương pháp giải bài tập động lực học.
- Vẽ được hình biểu diễn các lực chi phối chuyển động của vật.
2. Kỹ năng
- Biết vận dụng các định luật Niu-tơn để giải bài toán về chuyển động
của vật.
- Tư duy lôgic và bài tập.
B - CHUẨN BỊ
1. Giáo viên
Xem lại: Các định luật Niu-tơn, tổng hợp lực và phân tích lực, lực ma
sát, lực hướng tâm.
2. Học sinh
Ôn tập về: Các định luật Niu-tơn, tổng hợp và phân tích lực, lực ma sát,
lực hướng tâm.
3. Gợi ý ứng dụng CNTT
- Chuẩn bị một số câu hỏi trắc nghiệm.
- Mô phỏng các bước giải bài tập.
C - TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động 1 ( phút): Kiểm tra bài cũ
Hoạt động của học sinh Sự trợ giúp của giáo viên
- Suy nghĩ, nhớ lại về lực ma
sát, lực hướng tâm.
- Trình bày câu trả lời.
- Nêu câu hỏi về lực ma sát, lực hướng tâm.
- Nhận xét câu trả lời và cho điểm
Hoạt động 2 ( phút): Tìm hiểu chung về hai loại bài toán động lực học
Hoạt động của học
sinh

Sự trợ giúp của
giáo viên
Bi ghi
- Đọc bài tập 1 SGK
- Phân tích bài tập
- Suy nghĩ và trả lời
câu hỏi.
- Vẽ hình, giải bài tập
- Đưa ra phương pháp
chung giải bài tập
động lực học.
- Yêu cầu một HS
đọc to rõ ràng cho
cả lớp nghe phần
đầu bài.
- Nêu câu hỏi nhận
biết đại lượng
chung trong cả hai
loại bài toán.
1. Phương pháp động lực học
Phương pháp động lực
học là phương pháp vận dụng
kiến thức động lực học (ba
định luật Newton vá các lực
cơ học) để giải các bài toán cơ
học.
Các bước tiến hành
- Xem bài 2 SGK,
phân tích đưa ra
phương pháp giải.

- Trình bày câu trả lời.


- Ghi nhớ các bước
giải bài toán động lực
học
- Nhận xét câu trả
lời.
- Yêu cầu HS đọc
bài 1 và bài 2 trong
SGK
- Nêu câu hỏi yêu
cầu HS đưa ra cách
giải bài toán động
lực học.
- Gợi ý về các bước
giải bài toán động
lực học.
- Nhận xét câu trả
lời. Nhấn mạnh các
bước giải.
khảo sát như sau:
- Xác định vật cần khảo
st.
- Phân tích lực tác dụng
lên vật, vẽ giản đồ
vectơ lực.
- Viết biểu thức định luật
II Newton dưới dạng:

a.mF
hl



(*).
- Chọn hệ quy chiếu
thích hợp để khảo sát.
Chíêu phương trình
vectơ (*) lên hệ quy
chiếu để tìm cc phương
trình đại số tương ứng,
dang:
FFF:Oy
FFF:Ox
y2y1y
x2x1x





Trong đó F
x
, F
y
là các giá
trị đại số của hình chiếu
hợp lực
hl

F

, a
x
v a
y
là các
giá trị đại số của hình
chiếu cuả vectơ gia tốc
xuống các trục Ox, Oy.
- Dụa vào dữ kiện bài
toán, giải hệ phương
trình đại số (trong đó có
những đại lượng đ biết
v những đại lượng cần
tìm).
2. Gia tốc của vật chuyển
động trên mặt phẳng ngang.
Xét một vật chuyển
động trên mặt phẳng nằm
ngang cố định, dùng lực F kéo
vật chuyển động theo phương
ngang cho vật chuểyn động.
Coi hệ số ma sát
t

đ biết, ta
xc định gia tốc của vật.
- Chọn hệ quy chíêu như
hình vẽ.

- Cc lực tc dụng ln vật
gồm: Trong lực
P

,
phản lực php tuyến
N

,
lực ma sát trượt
mst
F

v
lực ko
F

(như hình vẽ).
- Tiến hành các bước trên
ta thu được gia tốc:
m
mgF
a




* Nếu
F


hợp với phương
ngang 1 góc

thì gia tốc
sẽ l:


m
sinFmgcosF
a







3. Gia tốc của vật chuyển
động trên mặt phẳng nghiêng.
Xét một vật được tảh từ một
mặt phẳng nghiêng góc

so
với phương ngang, hệ số ma
sát trượt giữa vật với mặt
phẳng nghiêng là
t

. Ta xác
định gia tốc của vật.

- Chọn hệ quy chíêu như
hình vẽ.
- Cc lực tc dụng ln vật:
Trong lực
P

, phản lực
php tuyến
N

v lực ma
st (hvẽ).
Áp dụng phương pháp
động lực học ta tìm được
gia tốc của vật:


 cossinga
t


 Các trường hợp đặc
biệt:
- Nếu ma sát không đáng
kể


0
t


thì gia tốc


singa .
- Nếu hệ số ma st


tgk
thì a = 0: Vật cn bằng
trn mmặt phẳng
nghing.(đứng yên hoặc
chuyển động thẳng
đều).

Hoạt động 3 ( phút): Bài tập vận dụng, củng cố
Hoạt động của học sinh Sự trợ giúp của giáo viên
- Suy nghĩ và trả lời bài tập 1
SGK

- Giải bài tập 2 SGK.
- Trình bày lời giải bài tập 2.
- Giải bài tập 3 SGK.
- Trình bày lời giải bài tập 3.
- Ghi tóm tắt các kiến thức cơ
bản: Phương pháp giải bài toán
- Nêu bài tập 1 SGK.
- Nhận xét câu trả lời của HS.
- Nêu bài tập 2 SGK.

- Nêu bài tập 3 SGK.

- Nhận xét lời giải bài 2 và 3 của HS
- Đánh giá, nhận xét kết quả giờ dạy.
động lực học.

Hoạt động 5 ( phút): Hướng dẫn về nhà
Hoạt động của học sinh Sự trợ giúp của giáo viên
- Ghi câu hỏi và bài tập về nhà.
- Những sự chuẩn bị cho bài sau.
- Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
- Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.