Giáo án Vật lý 12 - KHOẢNG VÂN BƯỚC SÓNG ÁNH SÁNG VÀ MÀU SẮC ÁNH SÁNG potx

KHOẢNG VÂN
BƯỚC SÓNG ÁNH SÁNG VÀ MÀU SẮC ÁNH
SÁNG

I / MỤC TIÊU :
 Nắm chắc điều kiện để có vân sáng, điều kiện để có vân tối.
 Nắm chắc và vận dụng được công thức xác định vị trí vân sáng, vị trí
vân tối, khoảng vân.
 Biết được cỡ lớn của bước sóng ánh sáng, mối liên quan giữa bước
sóng ánh sáng và màu sắc ánh sáng.
II / CHUẨN BỊ :
1 / Giáo viên :
Vẽ trên giấy khổ lớn hình ảnh giao thoa với ánh sáng trắng
(Hình 51.2 SGK).
2 / Học sinh :
Ôn lại sự giao thoa của sóng cơ học
III / GỢI Ý VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC :

Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
Hoạt động 1 :
HS : Trong vùng sáng hẹp quan sáng
được các vân sáng và các vân tối xen
kẽ nhau một cách đều đặn.
HS : Bằng nhau.

HS : d
2
 d
1
= k.

HS :
S
D
x k
a



HS : Xem sách giáo khoa.
HS : d
2
 d
1
= ( 2k + 1 )
2


HS :
1
2
t
D
x k
a

 
  
 
 

HS : Xem sách giáo khoa.
Hoạt động 2 :
HS : Vân tối


HS : Cách đều nhau.

GV : Em hãy nhắc lại hình ảnh giao
thoa quan sát được trong TN Young
?

GV : Nêu và nhận xét khoảng cách
giữa các vân giao thoa ?
GV : Nêu điều kiện để có vân giao
thoa với biên độ cực đại ?
GV : Hướng dẫn học sinh tìm công
thức xác định vị trí vân sáng ?
GV : Nêu ý nghĩa vật lý của k ?
GV : Nêu điều kiện để có vân giao
thoa với biên độ cực tiểu ?
GV : Hướng dẫn học sinh tìm công
thức xác định vị trí vân tối ?
GV : Nêu ý nghĩa vật lý của k ?

GV : Xen giữa hai vân sáng cạnh
nhau là cái gì ?


HS : Nêu định nghĩa.
HS : i =

a
D


Hoạt động 3 :
HS : i =
a
D


HS : Đo i, D, a

Hoạt động 4 :
HS : Tần số f


HS : Có bước sóng hoàn toàn xác
định.

HS : Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có
bước sóng xác định. Màu ứng với ánh
sáng đó gọi là màu đơn sắc.
HS : Còn có các màu không đơn sắc.
GV : Hãy cho biết các vân sáng
cũng như các vân tối nằm cách nhau
một khoảng như thế nào ?
GV : Khoảng vân là gì ?
GV : Hướng dẫn học sinh tìm công
thức xác định khoảng vân ?

GV : Viết công thức xác định
khoảng vân ?
GV : Từ công thức khoảng vân, GV
đặt vấn đề : Bằng cách nào có thể
xác định bước sóng ánh sáng?

GV : Dựa vào công thức f =

c
, nếu
biết được  ta xác định được đại
lượng nào ?
GV : Hãy cho biết mỗi ánh sáng
đơn sắc có màu xác định thì  như
thế nào ?
HS :
Hoạt động 5 :
HS : Trong SGK trang 223

GV : Nêu mối quan hệ giữa bước
sóng và màu sắc ánh sáng ?

GV : Hãy cho biết ngoài 7 màu đơn
sắc còn có các màu khác không ?

GV : Giới thiệu các khoảng bước
sóng của các vùng màu ?


IV / NỘI DUNG :

1. Xác định vị trí các vân giao thoa và khoảng vân
a) Vị trí của các vân giao thoa
Vị trí các vân sáng
S
D
x k
a


Với k = 0, vân sáng trung tâm, vân sáng bậc 1, ứng với k = ±1; vân
sáng bậc 2, ứng với k = ±2…
Vị trí các vân tối
1
2
t
D
x k
a

 
  
 
 

Vân tối thứ nhất ứng với k = 0, vân tối thứ hai ứng với k = 1…
b) Khoảng vân
Xen giữa hai vân sáng cạnh nhau là một vân tối, các vân sáng cũng
như các vân tối nằm cách đều nhau. Khoảng cách giữa hai vân sáng cạnh
nhau được gọi là khoảng vân, kí hiệu là i.
i =

a
D


2. Đo bước sóng ánh sánh bằng phương pháp giao thoa
Nếu đo được chính xác D và đo được chính xác i và a (nhờ kính hiển
vi và kính lúp), thì ta tính được bước sóng  của ánh sáng.
3. Bước sóng và màu sắc ánh sáng
Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có bước sóng xác định. Màu ứng với
ánh sáng đó gọi là màu đơn sắc.
V / CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ :
Trả lời câu hỏi 1, 2, 3 và làm bài tập 1, 2
Xem bài 52