Giáo án Vật lý 12 - TIA HỒNG NGOẠI, TIA TỬ NGOẠI pptx

TIA HỒNG NGOẠI, TIA TỬ NGOẠI

I / MỤC TIÊU :
 Hiểu được các bản chất các tia hồng ngoại, tia tử ngoại, nguồn phát ra
chúng, các tính chất và công dụng của chúng.
II / CHUẨN BỊ :
1 / Giáo viên :
Chuẩn bị bộ thí nghiệm phát hiện tia hồng ngoại và tia tử ngoại.
2 / Học sinh :
Ôn lại kiến thức quang phổ ánh sáng trắng và về sóng điện từ.
III / GỢI Ý VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC :

Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
Hoạt động 1 :
HS : Tia hồng ngoại

HS : Tia tử ngoại

HS : Không thấy được.


GV : Cái gì trong remode giúp nó có
thể điều khiển các thiết bị từ xa ?
GV : Cái gì trong ánh nắng mặt trời
ban mai giúp chữa bệnh còi xương
em bé ?
GV : Những bức xạ này có nhìn thấy
HS : Ngoài khoảng 0,38 m ; 0,76
m
Hoạt động 2 :
HS : Nêu định nghĩa.

HS : Lò than, lò điện, đèn điện dây
tóc.
HS : Vật nóng dưới 500
0
C
HS : Tác dụng nhiệt

HS : Tác dụng lên một số loại kính
ảnh

Hoạt động 3 :
HS : Nêu định nghĩa.
HS : Đèn hơi thủy ngân, hồ quang
điện.
HS : Vật nóng trên 3000
0
C
HS : Kích thích sự phát quang

bằng mắt thường được không ?
GV : Hãy dự đoán bước sóng của hai
bức xạ này nằm trong khoảng nào ?
GV : Tia hồng ngoại là gì ?
GV : Nêu những nguồn phát tia hồng
ngoại
GV : Điều kiện để có tia hồng ngoại
?
GV : Tia hồng ngoại dùng để xấy
khô, sưởi ấm, tia hồng ngoại có tính
chất gì ?

GV : Tia hồng ngoại dùng trong ống
nhòm ban đêm hoặc chụp ảnh bề mặt
của Trái Đất, tia hồng ngoại có tính
chất gì ?
GV : Tia tử ngoại là gì ?
GV : Nêu những nguồn phát tia tử
ngoại ?
GV : Điều kiện để có tia tử ngoại ?
GV : Tia tử ngoại làm bột huỳnh
HS : Bị thủy tinh và nước hấp thụ
HS : Có một số tác dụng sinh lý.

HS : Gây ra hiện tượng quang điện.

quang phát quang, tia tử ngoại có
tính chất gì ?
GV : Tia tử ngoại o truyền đi xa
trong thủy tinh và nước, tia tử ngoại
có tính chất gì ?
GV : Tia tử ngoại làm da rám nắng,
làm hại mắt, tia tử ngoại có tính chất
gì ?
GV : Tia tử ngoại dùng trong thí
nghiệm Hertz, tia tử ngoại có tính
chất gì ?

IV / NỘI DUNG :
1. Các bức xạ không nhìn thấy.
Ở ngoài miền ánh sáng nhìn thấy (có bước sóng từ 0,38µm đến
0,76µm) còn có những loại ánh sáng (bức xạ) nào đó, không nhìn thấy được,

nhưng cũng có tác dụng nhiệt giống như các bức xạ nhìn thấy.
2. Tia hồng ngoại
Bức xạ không nhìn thấy, có bước sóng dài hơn lớn hơn bước sóng của
ánh sáng đỏ và nhỏ hơn bước sóng của sóng vô tuyến điện được gọi là tia
hồng ngoại.
a) Nguồn phát tia hồng ngoại
Mọi vật, ở nhiệt độ thấp, lò than, lò điện, đèn điện dây tóc…
b) Tính chất
- Tính chất nổi bật của tia hồng ngoại là tác dụng nhiệt.
- Tia hồng ngoại có thể tác dụng lên một số loại kính ảnh.
- Tia hồng ngoại còn có thể gây ra hiệu ứng quang điện trong ở một số
chất bán dẫn.
c) Ứng dụng tia hồng ngoại
Tia hồng ngoại dùng để sấy khô, sưởi ấm, ống nhòm nhìn ban đêm,
chụp ảnh bề mặt của Trái đất từ vệ tinh;
Tia hồng ngoại dùng trong cái điều khiển từ xa để điều khiển hoạt
động của tivi, thiết bị nghe nhìn…
3. Tia tử ngoại
Bức xạ không nhìn thấy được, có bước sóng ngắn hơn bước sóng của
ánh sáng tím được gọi là tia tử ngoại.
a) Nguồn phát tia tử ngoại
Những vật được nung nóng đến nhiệt độ cao (trên 2000
o
C) đều phát
tia tử ngoại. Đèn hơi thủy ngân, hồ quang điện.
b) Tính chất
- Tác dụng mạnh lên kính ảnh, làm ion hóa không khí;
- Kích thích sự phát quang của nhiều chất, có thể gây ra một số phản
ứng quang hóa;
- Bị thủy tinh, nước… hấp thụ rất mạnh. Tia tử ngoại có bước sóng từ

0,18 µm đến 0,4µm truyền qua được thạch anh;
- Có một số tác dụng sinh lí.
- Có thể gây ra hiện tượng quang điện
c) Ứng dụng tia tử ngoại.
Tia tử ngoại thường được dùng để khử trùng nước, chữa bệnh (như
bệnh còi xương), để tìm vết nứt trên bề mặt kim loại…
V / CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ :
Trả lời câu hỏi 1, 2, 3.
Xem bài 56