Chương trình địa phương-Bài Cỏ dại

Ngày 12 tháng 3 năm 2010
Tiết 133 Chơng trình đại phơng
Văn bản: Cỏ dại
A. Mục đích cần đạt.
Giúp học sinh cảm nhận đợc tình yêu quê hơng qua những hình ảnh thơ bình dị;
Nắm đợc nghệ thuật đặc sắc của bài thơ;
Giáo dục tình yêu quê hơng, đất nớc, ý thức trách nhiệm đối với quê hơng;
Rèn luyện kỷ năng cảm nhận và phân tích thơ 5 chữ.
B. Tiến trình dạy học.
Bài cũ: Hãy chỉ ra chất Nghệ trong các văn bản địa phơng đã học?
Bài mới: (Giới thiệu bài từ chất Nghệ, con ngời Nghệ, nhà thơ Nghệ-> giới thiệu
Thạch Quỳ)
GV hớng dẫn giọng đọc: Nhẹ nhàng,
sâu lắng, thiết tha, suy ngẫm.
Gv đọc mẫu, gọi hs đọc, nhận xé
- Em biết gì về nhà thơ Thạch Quỳ? và
bài thơ Cỏ dại?
Gv cung cấp thêm về t/g Thạch Quỳ
Thch Qu sinh trng trong mt gia
ỡnh khỏ c bit. Theo gia ph, gc
gỏc t tiờn anh l mt ụng quan
Thng th B Hỡnh triu Minh, b
ui ỏnh phi ri Bc Kinh dong
bum n Hi An sng cuc sng lu
vong. ễng t ca dũng h l mt a
tr c mt ngi lớnh quõn ca
Nguyn nh nht a v x Ngh cho
lm con nuụi. ễng ni Thch Qu l
ngi thụng tu c bit. Chớnh ụng l
ngi ó em n cho anh ngun tri
thc thõm thuý t vn hc c in.

Riờng ngn giú mỏt lnh ca vn hc
dõn gian thỡ Thch Qu c hng t
b ni v m. M anh l c mt kho
tng vn hc truyn ming. B l con
gỏi mt nh nho ho hoa phong nhó,
hc vn cao nht vựng. Mi hc lp 7
Thch Qu ó vit truyn ngn, lm
th. Anh m c thi vo trng i
hc Tng hp tr thnh nh nghiờn
cu nhng ri ln lờn li vo hc mt
I. Đọc Tìm hiểu chung
1. Đọc.
2. Tìm hiểu chung
* Tác giả:
- Thạc Quỳ tên thật Vơng Đình Huấn,
sinh 1941, quê Trung Sơn, Đô Lơng,
Nghệ An;
- Công tác tại Hội văn nghệ Nghệ An,
BCH chi hội nhà văn tại Nghệ An;
- Khám phá phát hiện những vấn đề văn
hóa xứ Nghệ.
* Bài thơ:
Bài thơ đợc rút trong tập Con chim Tà
Vặt, xuất bản năm 1978.
trng i hc s phm. Yờu vn hc
nhng anh chn la lm mt thy giỏo
dy toỏn. Chng hc trũ Thch Qu
ngy y cú ý ngh c ỏo: vn thỡ t
c cng cú th hiu c nờn cú th
t hc, riờng toỏn khụng cú thy thỡ

chu, nờn cn phi c hc.Thch
Qu k ngy cũn l sinh viờn khoỏ 2
ca trng i hc S phm Vinh, anh
thng phi thc trong búng ti vit
ra nhng suy ngh, nhng bi th bng
chic bỳt chỡ nh, sỏng ra mi mũ mm
chộp li.
Thch Qu l ỏ trờn nỳi Qu, vỡ th ta
thy Thch Qu cỏi Tụi nh ỏ rn
Bài thơ đợc viết theo thể thơ nào? Xác
định phơng thức biểu đạt của bài thơ?
- Hình ảnh xuyên suốt bài thơ là hình
ảnh nào?
- Hình ảnh cỏ dại đựơc gợi trong những
thời điểm nào?
- Hình ảnh cỏ dại ngày thơ bé đợc gợi
lên qua những lời thơ nào?
- Cảm nhận của em về cái hay của
những lời thơ đó?
- Hình ảnh thơ và cách biểu đạt tinh tế
đó gợi cho em vẻ đẹp gì của thiên nhiên
nơi đây?
- Hình ảnh cỏ dại đợc tiếp tục miêu tả
trong không gian và thời gian nào?
những lời thơ nào thể hiện rõ điều đó?
- Những lời thơ này có cách diễn đạt
đặc biệt nào?
- Cánh diễn đạt đó có ý nghĩa gì?
Gv liên hệ hồn thơ Thạch Quỳ, hình
- Thể thơ 5 chữ.

- PTBĐ: Biểu cảm k/h miêu tả, nghị
luận
II. Tìm hiểu bài thơ.
* Hình ảnh cỏ dại.
- Cỏ dại ngày thơ bé
Li ti hoa tím màu
Suốt dời còn nhớ nhau
bông Trang dốc núi
dòng sông
Sóng lợn quanh vai mình
-> Từ ngữ gợi tả, gợi cảm, hình ảnh đặc
sắc, biện pháp nhân hóa.
=> Vẻ đẹp mộc mạc, bình dị nhng nên
thơ, gieo vào lòng ngời nỗi nhớ khi đi
xa.
- Hoa chẳng còn
Sông cạn
Thì li ti cỏ dại
Vẫn một màu tím tơi
-> Dùng từ khẳng định thì, vẫn;
hình ảnh giàu tính liên tởng hoa chẳng
còn, sông cạn nớc.
-> Khẳng định vẻ đẹp vĩnh hằng,
nguyên sơ, bất tử của cỏ dại Quê h-
ơng
* Cảm xúc và suy ngẫm của nhà thơ.
- Suốt đời còn nhớ nhau
- Mơ một lần quẫy đạp
Ngập chìm
Có gì nh có lỗi

Mà có lỗi gì đâu
Tôi cứ đi
ảnh quê hơng, tình cảm quê hơng qua
các tác phẩm đã học và trong cuộc
sống.
- Gv chuyển nội dung.
- Em hãy tìm những lời thơ thể hiện
cảm xúc và suy ngẫm của nhà thơ?
- Cảm nhận của em về giọng điệu, ngôn
từ của những lời thơ này?
- ẩn đằng sau những câu chữ đó là
những cảm xúc, suy ngẫm gì của tác
giả?
GV: Suy ngẫm đó là nét phong cách thơ
nổi bật của Thạch Quỳ, nổi bật cái tôi
trong thơ ông.
- Qua tìm hiểu bài thơ em hãy cho biết
vì sao tác giả lại đặt tên bài thơ là Cỏ
dại?
- Bài thơ để lại cho em ấn tợng gì về
nghệ thuật và nội dung?
Gọi học sinh đọc ghi nhớ.
- Học sinh tự bộc lộ.
Tóc chớm bạc
Cỏ đừng già
Đất giữ gìn cho cỏ
Cỏ giữ gìn cho tôi
-> Giọng thơ chân thành, tha thiết,
ngôn từ giàu tính triết lý.
=> Khẳng định sự trẻ trung, phơi phới

cũng nh cốt cách phong lu của cảnh vật
(cỏ dại), con ngời quê hơng;
- Khẳng định tình cảm thủy chung bền
chặt với quê hơng;
- Nỗi niềm băn khoăn day dứt niềm tin
mãnh liệt sâu sắc về giá trị của quê h-
ơng trong việc bồi đắp, nuôi dỡng tâm
hồn, tình cảm, tài năng của mỗi con ng-
ời.
Cỏ dại: - Hình ảnh thiên nhiên bình dị,
thân thuộc, gần gũi trong cuộc sống;
- Là hình ảnh quê hơng;
- Là hình ảnh thơ xinh xắn.
=> Hình ảnh giàu tính biểu tợng.
III. Tổng kết
* Ghi nhớ: (Sách tài liệu)
IV. Luyện tập.
BT1. Qua bài thơ em thích nhất hình
ảnh thơ, câu thơ nào? vì sao?
BT2. Nếu viết về quê hơng em, em sẽ
chọn hình ảnh nào để bộc lộ.