Làm thế nào gene có thể điều khiển tổng hợp protein? doc

Làm thế nào gene có thể điều
khiển tổng hợp protein?







Trong quá trình phiên mã và dịch
mã, thông tin di truyền của gen
được sử dụng để hình thành
protein.
Hầu hết gen chứa thông tin để hình
thành nên những phân tử có chức
năng gọi là protein ( Một vài gen
sản xuất những phân tử khác giúp
tế bào lắp ráp protein). Chuyến du
hành từ gen tới protein khá phức
tạp và được điều khiển chặt chẽ bên
trong tế bào. Chúng chứa đựng hai
bước chính: phiên mã (transcription
) và dịch mã (translation). Đồng
thời, phiên mã và dịch mã được coi
là biểu hiện gen.



Trong quá trình phiên mã, thông tin

lưu trữ trong gen của DNA được
chuyển tải sang cho một phân tử
tương tự là RNA (ribonucleic acid)
trong nhân tế bào. Cả RNA lẫn
DNA đều được hình thành từ mạch
nucleotide base, nhưng chúng hơi
khác nhau về đặc tính hóa học.
Loại protein mà chứa đựng thông
tin hình thành protein gọi là RNA
thông tin (mRNA), vì chúng mang
thông tin, hoặc thông điệp được gửi
từ nhân tới tế bào chất.
Bước tiếp theo là dịch mã xảy ra
trong tế bào chất. mRNA tương tác
với một phức hệ đặc biệt gọi là
ribosome, máy giải mã trình tự base
mRNA. Mỗi đơn vị mã gồm 3 base,
gọi là codon, thường mã hóa cho
một amino acid riêng biệt (amino
acid là đơn vi cấu tạo nên protein).
Một loại RNA khác gọi là RNA
vận chuyển (tRNA) chuyên mang
những amono acid đặc trưng tới
ribosome để lắp ráp thành protein.
Các amino acid lần lượt được lắp
ráp dựa trên thông tin từ mRNA
cho đến khi ribosome tiếp xúc với
mã kết thúc (“stop” codon), một
trình tự 3 base mà không mã hóa
amino acid nào.

Dòng thông tin từ DNA qua RNA
tới protein là một trong những qui
tắc cơ bản của sinh học phân tử. Nó
quan trọng đến nỗi mà đôi khi được
gọi là học thuyết trung tâm
(“central dogma”).