Chọn & sử dụng kính mát (Kỳ 1) pps

Chọn & sử dụng kính mát
(Kỳ 1)


Trên toàn thế giới hiện nay có trên 179 triệu người bị rối loạn thị giác
(mù và lòa), trong đó có 19.340.000 trường hợp có liên quan đến đục nhân
mắt mà phần lớn tập trung ở các nước nhiệt đới vì phần lớn là do ánh nắng
mặt trời. Chúng ta cần thiết phải mang kính mát (kính râm) khi ra khỏi nhà,
trong bất cứ mùa nào. Tại sao phải mang kính mát và cách chọn kính mát sao
cho phù hợp?
Thường thường người ta hay lựa kính mát theo thị hiếu màu sắc đẹp, kích
cỡ và giá cả, chứ ít khi quan tâm tới việc chọn các loại kính có khả năng lọc các tia
cực tím hoặc cho ánh sáng vừa đủ cho việc nhìn. Nhiều người xem kính mát như
một món trang sức và lựa kính sao cho hợp với thời trang… Thật ra ta nên chọn
kính mát dựa trên độ nhạy khác nhau của con mắt đối với ánh sáng và tùy theo loại
công việc hoặc môi trường mình sinh hoạt.
Khi chọn đúng, kính mát phải làm cho người đeo có cảm giác dễ chịu khi
nhìn, không bị mỏi mắt và giúp bảo vệ mắt Chọn lựa kính mát sai có thể dẫn tới
những tổn hại trầm trọng cho đôi mắt.

Những tổn thương ở mắt gây
ra do tác động của ánh sáng mặt trời
Để mắt trần tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời sẽ gây tổn thương
thị giác và cấu trúc giác mạc mắt cũng như thủy tinh thể… Ánh sáng mặt trời phát
ra một lượng lớn bức xạ điện từ, kể cả tia hồng ngoại và tia tử ngoại (tia cực tím -
UV). Những tia cực tím dải B (UVB hay ultraviolet band B) và dải A (UVA) có
cường độ cực mạnh khi tiếp xúc Trái đất, có thể làm tổn hại đến mắt nếu mắt ta
nhìn thẳng vào mặt trời hoặc bị phản chiếu nhiều lần vào mắt. Các tia UVB
thường gây tổn thương cho thị giác nhiều nhất và tia UVA làm tăng thêm cường
độ tổn hại do UVB gây ra.
Tia UV rất nguy hiểm cho cấu trúc của mắt. Tiếp xúc ngoài nắng với tia

UV quá lâu có thể gây ra đỏ mắt và phỏng giác mạc… Dù nhờ cấu trúc và sự chớp
mắt có thể giúp chống nắng nhưng cũng không nên đi ngoài nắng quá lâu. Đi
ngoài nắng liên tục hoặc quá lâu mà không đội nón mũ rộng vành và không đeo
kính mát sẽ bị các tia UV gây tác hại cho kết mạc, làm cho kết mạc bị bỏng giộp,
sung huyết và dày lên, tương tự như bị chứng dày biểu bì của da. Phân tử nucleic
cấu tạo bởi các amino acid trong giác mạc sẽ hấp thụ hầu hết những bước sóng
ngắn dưới 295 nm. Vì lớp biểu mô giác mạc được tái tạo nhanh chóng, nên những
tổn thương do tiếp xúc ngắn ngủi với bức xạ mặt trời là không đáng kể. Nhưng
nếu đi ngoài trời không đội nón mũ, không mang kính mát thường xuyên thì tác
hại ấy sẽ “cộng dồn” nay một ít, mai một ít… dần dần làm cho giác mạc và võng
mạc bị suy thoái, khiến tia nắng ngày càng xâm nhập vào mắt nhiều hơn làm cho
thủy tinh thể ngày một đục dần, giảm thị lực dần và cuối cùng là chứng đục nhân
mắt (đục thủy tinh thể hay còn gọi cườm khô - cataract) ở tuổi 50 trở đi…
Hơn nữa, sự tích tuổi có liên quan tới việc giảm thiểu sự nhạy cảm ánh
sáng, nên nhiều người có vẻ “chịu nắng giỏi” nhưng thực ra họ đang bị các tia
nắng âm ỷ hại thêm mỗi ngày nếu không bảo vệ mắt bằng kính mát.
Ánh sáng mặt trời quá chói chang cũng là nguyên nhân làm nặng thêm các
bệnh về mắt, gây viêm giác mạc do nắng (photokeratitis), một dạng mù lòa.

Tiêu chuẩn của nón mũ và kính mát
Để chống lại sự chói mắt và tia cực tím, khi ra ngoài phải đội nón mũ rộng
vành che nắng được một phần và đeo kính mát bảo vệ mắt chống lại ánh sáng mặt
trời, mà không làm sai lệch hình ảnh và màu sắc của vật được nhìn.
Chiếc nón lá hoặc mũ lưỡi trai được coi là che nắng tốt cho mắt vì nó cản
không cho các tia nắng chiếu trực tiếp vào mắt. Ngày nay, chiếc nón bảo hộ gần
như được thay thế cho hai loại nón mũ trên. Vì thế người đội nón bảo hộ cần gắn
thêm cái “lưỡi trai” phía trước mới cản nắng được cho đôi mắt.
Nếu kính mát được sản xuất không tốt, tuy nó không làm tổn hại đến cấu
trúc của mắt, nhưng sự sai lệch và biến dạng có thể làm căng thẳng, mệt mỏi cho
mắt, làm cho mắt phải nheo lại khi nhìn, hay chớp mắt nhập nhằng, chảy nước

mắt, nhức đầu, chóng mặt hoặc hoa mắt.
Kính mát (kính râm) phải có khả năng chống lại được sự chói mắt và
ngăn cản tia cực tím. Kính phải được làm bằng thủy tinh nhãn khoa, hoặc bằng
chất plastic đặc biệt, và không có độ (loại kính mát bình thường), hoặc loại có độ
dành cho người bị các tật khúc xạ.
Ở các nước phương Tây, cục quản lý dược đưa ra yêu cầu đối với các loại
kính, kể cả cho kính mát (loại có độ cũng như không có độ) phải được làm bằng
loại kính thuốc, chống va chạm hoặc bằng plastic đặc biệt. FDA không yêu cầu
kính phải được làm bằng vật liệu không bị bể vỡ, nhưng nó phải chịu được những
va chạm với vật sắc nhọn. Kính plastic có tính chống va chạm tốt hơn so với kính
thủy tinh, nhưng lại dễ bị trầy xước nếu không giữ gìn cẩn thận.
Tỷ lệ tia sáng xuyên qua thấu kính của kính mát đến mắt được gọi là độ
truyền quang. Yếu tố truyền sáng này không vượt quá 30%, được coi là độ râm lý
tưởng, con số này còn tùy thuộc vào điều kiện ở mỗi nơi. Ví dụ ở nơi có ánh sáng
như ở bãi biển, bãi cát trắng, hay mùa nắng ở vùng nhiệt đới chúng ta thì độ truyền
quang cần thấp hơn, vào khoảng 10 đến 15% là tốt nhất.