Giải pháp mới trong phòng ngừa và điều trị bệnh loãng xương potx

Giải pháp mới trong phòng ngừa và điều
trị bệnh loãng xương

Hiện nay, những tiến bộ ngoạn mục trong thời gian 20 năm qua đã cho ra đời hàng
loạt thuốc có hiệu quả quả giảm nguy cơ gãy xương, có thể chia làm 2 nhóm chính:
nhớm ức chế tế bào hủy xương Bisphosphonates (như Alendronate, risedronate,
zoledronate), Serm (raloxfene), calcitonin… và nhóm kích thích tế bào tạo xương
(như strontium ranelate và teriparatide). Tất cả đều đã được thử nghiệm và có hiệu
quả giảm nguy cơ gãy xương từ 30% đến 50%. Tuy nhiên, chỉ có zoledronate được
chứng minh là có hiệu quả giảm nguy cơ tử vong ở bệnh nhân sau khi bị gãy xương.
Gãy xương làm giảm tuổi thọ bệnh nhân
Loãng xương ảnh hưởng đến 1/3 phụ nữ và 1/5 nam giới trên 50 tuổi. Tuy diễn tiến âm
thầm nhưng loãng xương gây hậu quả hết sức nghiêm trọng. Không chỉ giảm độ chắc,
cứng của xương, giảm chiều cao, còng lưng…, loãng xương kéo theo nguy cơ bị gãy
xương. Đặc biệt, gãy cổ xương đùi sẽ làm tăng tỷ lệ mắc các bệnh khác, quan trọng hơn
là làm tăng đột biến tỷ lệ tử vong sau khi gãy xương.

Đã có khá nhiều nghiên cứu trong thời gian gần đây cho thấy những bệnh nhân bị gãy
xương cột sống có nguy cơ tử vong tăng gấp 2 lần so với tỉ lệ tử vong trung bình trong
dân số. Tuy nhiên, gãy cổ xương đùi mới là là hệ quả nghiêm trọng nhất và nguy hiểm
nhất của loãng xương. Nhiều nghiên cứu trên thế giới, kể cả ở Á châu, gần đây cho thấy
khoảng 20% nữ và 30% nam bị gãy cổ xương đùi chết trong vòng 1 năm sau khi xương
bị gãy.
Acid zoledronic 5mg hiệu quả giảm 70% nguy cơ gãy xương sống và giảm 28%
nguy cơ tử vong sau gãy xương
Để đáp ứng điều trị, đặc biệt thuận tiện cho người bệnh trong sử dụng, liệu pháp điều trị
loãng xương bằng cách truyền trực tiếp thuốc ức chế hủy xương zoledronic acid 5mg vào
tĩnh mạch đang được xem là một giải pháp đột phá trong điều trị loãng xương. Đây là
dung dịch tiêm truyền tĩnh mạch chứa 5mg acid zoledronic thuộc nhóm các
bisphosphonate chứa nitơ và tác động chủ yếu lên xương. Nó là chất ức chế sự tiêu
xương qua trung gian của hủy cốt bào, nói nôm na là thuốc ức hế sự hủy xương.

Như vậy, đối với phụ nữ bị loãng xương sau mãn kinh, chỉ có zoledronic acid 5mg có tác
dụng giảm nguy cơ gãy xương, duy trì ổn định hệ xương trong 3 năm ở tất cả các vị trí
quan trọng. Kết quả công trình nghiên cứu về sử dụng Bisphosphonate dạng tiêm truyền
tĩnh mạch trong việc ngăn ngừa gãy xương ở phụ nữ sau mãn kinh với sự tham gia 7.765
phụ nữ được công bố trên tạp chí Y học New England (1). Sau thử nghiệm cho thấy: so
với nhóm sử dụng giả dược, nhóm sử dụng zoledronic acid 5mg có nguy cơ gãy xương
thấp hơn 41% cho xương hông và 70% cho xương sống. Trong khi đó, các loại thuốc
viên chống loãng xương hiện nay chỉ giúp giảm nguy cơ gãy xương sống ở tỉ lệ từ 40 -
50% mà thôi. Điều đáng chú ý là zoledronic acid còn giảm nguy cơ tử vong sau gãy
xương đến 28% (2).
Có bốn yếu tố khiến zoledronic acid 5mg phát huy hiệu quả bảo vệ cao hơn rõ rệt so với
các loại thuốc ức chế hủy xương dạng uống:
- Tính khả dụng sinh học 100% - Có ái tính cao hơn với chất khoáng xương. 61%
zoledronic acid gắn trực tiếp vào xương và lưu lại ở đó, do đó, sự tiếp xúc của cơ thể với
thuốc ở mức tối thiểu trong cả năm.
- Có hiệu quả ức chế hủy cốt bào mạnh hơn.
- Đảm bảo sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân bởi chỉ cần truyền 1 liều trong 15 phút để
đạt hiệu quả kiểm soát loãng xương đến một năm. GS.BS Trần Ngọc Ân (chủ tịch Hội
Thấp Khớp Học Việt Nam) cho biết, cũng giống như các phương pháp điều trị khác hiện
nay, bisphosphonate dạng tiêm truyền tĩnh mạch zoledronic acid 5mg chỉ được sử dụng
khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa và cũng có các yêu cầu đặc biệt trước và trong khi
sử dụng. So với một vài loại thuốc khác trong điều trị loãng xương, loại thuốc này có
thuận lợi hơn cho bệnh nhân bởi liều dùng 1 năm/lần, tác dụng phụ có nhưng không ảnh
hưởng lớn; giá cả chấp nhận được. Song song với việc dùng thuốc, để điều trị loãng
xương hiệu quả, bệnh nhân nên tiếp tục thực hiện chế độ dinh dưỡng hợp lí giàu can-xi
và chế độ sinh hoạt, luyện tập, nghỉ ngơi, thư giãn phù hợp.
HƯƠNG GIANG