Hội chứng phù Quincke: Có phải do dị ứng thuốc? pot

Hội chứng phù Quincke: Có phải do
dị ứng thuốc?

Đã có những trường hợp thắc mắc khi bị cảm sốt 38oC kèm nhức đầu, đau mình
mẩy, họ dùng viên thuốc có acetylsalicilic acid 500mg để hạ cơn sốt và giảm đau
đầu. Sau khi uống thuốc chừng gần một giờ thì mắt hơi bị sưng, nhưng đặc biệt là
môi thì sưng to vều lên. Liệu đây có phải là do dị ứng thuốc? Bài viết dưới đây sẽ
giúp bạn đọc hiểu hơn về hiện tượng phù do dị ứng thuốc.

Một trường hợp bị phù Quincke.
Hoạt chất acetylsalicilic acid là thành phần chính của thuốc aspirin, một thuốc có tác
dụng tốt giảm đau, hạ nhiệt, chống viêm và chống ngưng kết tiểu cầu. Tuy nhiên, thuốc
này cũng có nhiều tác dụng phụ, trong đó có phản ứng mẫn cảm: phù Quincke, mày đay,
hen
Người ta thường nói "thuốc là con dao hai lưỡi" bởi dùng thuốc là chấp nhận đưa những
hóa chất lạ vào cơ thể với mục đích chữa bệnh. Cơ thể có thể chấp nhận những hóa chất
trong thuốc với phản ứng bình thường, không ảnh hưởng đến các quá trình sinh học khác
của hoạt động sống. Nhưng đôi khi những hóa chất trong thuốc gây ra các phản ứng quá
mẫn (có người bị, có người không, đặc biệt là những người có cơ địa dị ứng: nổi mày
đay, hen ) ảnh hưởng lớn đến hoạt động khác của cơ thể - đó là tình trạng dị ứng thuốc.
Dị ứng thuốc là một quá trình phản ứng khá phức tạp trong cơ thể, có thể với người này
là bình thường hoặc xảy ra không đáng kể, nhưng với người khác thì nghiêm trọng. Dị
ứng thuốc có thể là nổi mày đay, phù Quincke, viêm da dị ứng thậm chí sốc phản vệ
cực kỳ nghiêm trọng phải khẩn trương cấp cứu.
Quincke là lấy tên nhà khoa học Đức - người đầu tiên mô tả bệnh này vào năm 1882. Phù
Quincke còn có người gọi là phù mạch, phù khu trú, phát triển một cách đột ngột, là tình
trạng phù cục bộ mà nguyên nhân có thể do nhiều loại thuốc khác nhau gây nên như
kháng sinh, các thuốc chống viêm không steroid, quinin Phù Quincke thường xuất hiện
nhanh sau khi dùng thuốc, phù với diện rộng ở trung bì và tổ chức dưới da. Vị trí hay gặp
ở vùng da lỏng lẻo môi, cổ, quanh mắt, bụng, bộ phận sinh dục. Kích thước phù thường
có đường kính rộng từ 2 - 10cm, giới hạn không rõ rệt, nếu ở môi làm môi sưng to biến

dạng, nếu ở gần mắt làm cho mắt híp lại. Màu da vùng phù Quincke bình thường hoặc
hơi hồng nhạt, không đau, không ngứa, đôi khi phối hợp với mày đay. Đặc biệt các niêm
mạc có thể phù cùng với da và nếu xảy ra thì đây là một điều quan trọng bởi vì nếu phù
Quincke xảy ra ở ruột, dạ dày thì gây đau bụng, ở não gây đau đầu, còn nếu ở họng,
thanh quản có thể gây nghẹt thở phải cấp cứu. Phù Quincke có thể tái phát nhiều lần và
mỗi bệnh nhân đều có một vùng cơ thể riêng hay tái phát.
Cũng nên biết, ngoài dị ứng thuốc, phù Quincke còn có thể gặp do thực phẩm ăn uống
(tôm, cua, nhộng tằm, thịt bò, thịt gà ), do tiếp xúc với côn trùng, cây cỏ, lông súc vật
Trường hợp sau khi dùng aspirin bị sưng mắt, sưng môi là dị ứng thuốc, gây phù
Quincke, cần ngừng ngay, không bao giờ dùng đến những loại thuốc này nữa để phòng
ngừa tái phát phù Quincke và những dị ứng khác. Không sử dụng thuốc tùy tiện. Khi có
bệnh cần đi khám và báo cho bác sĩ biết mình có cơ địa dị ứng, đã từng bị dị ứng với biệt
dược của aspirin. Khi kê đơn thuốc (nhất là với các kháng sinh, các thuốc chống viêm
giảm đau ), thầy thuốc sẽ lựa chọn những thuốc điều trị có công hiệu, nhưng không hoặc
ít có khả năng gây ra phản ứng quá mẫn. Trong khi dùng thuốc, nếu thấy có hiện tượng
khác thường phải báo ngay cho thầy thuốc đổi thuốc và theo dõi xử trí chu đáo.
Bs. Vũ Hướng Văn