Tiên Y miếu ở Cố đô Huế docx

Tiên Y miếu ở Cố đô Huế
Ngược lại với thời gian lịch sử, thời phong kiến, đông y là nền y
học chính thống của nước ta, là một bộ phận văn hoá của dân tộc.
Vua Tự Đức từng có dụ rằng: “ Trẫm nghe, thầy thuốc dù nhỏ,
cũng là thuật nhân từ, là việc cần thiết nhất trong 9 hạng. Thế nên
đế vương đời xưa tìm vị thuốc, định bài thuốc để giúp đời sống
nhân dân, thực có công với thiên hạ vạn đời.” Quan niệm như vậy
nên triều Nguyễn đã lập Y miếu ở kinh đô để thờ các tiên y.

Tiên Y miếu ở Cố đô Huế
Theo các nguồn sử liệu của Hội Đông Y TTHuế; nguyên trước đền
Tiên y ở phường Ninh Viễn trong kinh thành, đầu niên hiệu Gia
Long đền ở phường Dưỡng sinh. Đến đời Minh Mạng, Tiên y miếu
được xây dựng bên tả chùa Thiên Mụ. Khi lên ngôi vua Tự Đức đã
có dụ: “ Miếu dựng bên tả chùa Thiên Mụ, chỗ ấy đất ẩm ướt, kiểu
mẫu chật hẹp, lại việc tế tự cũng còn thiếu sót, chưa đủ. Nay nên
sửa sang, định lại điều lệ, nghi thức, để rộng đạo, làm cho đời được
sông lâu, giữ dân mạnh khoẻ”. Rồi chỉ thị cho Bộ Công chọn đất
cao ráo để lập miếu và giao Bộ Lễ nghiên cứu định việc thờ phụng,
tế tự. Ngay năm sau, Tiên y miếu được xây dựng mới tại phường
Thường Dũ trong kinh thành nay thuộc phường Thuận Lộc- TP
Huế với kiến trúc gồm 1 toà, 9 gian.

Việc thờ phụng, tế tự ở đây được quy định rõ ràng và tiến hành rất
trang nghiêm. Tiên y miếu thờ các vị thánh y và tiên y tức những
thầy thuốc trứ danh và những thầy thuốc giỏi đời trước. Trước hết
Tiên y miếu thờ Phục Hy, Thần Nông và Hoàng Đế, 3 vị hiền tài
tiêu biểu của nền y dược học Đông phương. Tiên y miếu ở thời Tự
Đức thờ tất cả 40 bài vị, trong đó có 2 bài vị thờ các danh y Việt
Nam.Mỗi năm ở đây diễn ra 3 lễ chính là tế Xuân vào tháng 2, tế
đông vào tháng 11 và tế vào dịp Tết Nguyên Đán. Cũng như Văn

miếu, Võ miếu, Tiên y miếu là chốn tôn nghiêm vang bóng một
thời ở kinh thành Huế.

Do nhiều biến động của thời gian và lịch sử, Tiên y miếu đã xuống
cấp và ít được ai nhắc đến trong một thời gian dài. Mãi đến năm
2002, UBND tỉnh TTHuế đã cấp kinh phí để phục hồi tôn tạo lại di
tích này. Tiên y miếu được xây dựng lại khang trang theo kiểu nhà
thờ truyền thống của Huế trên diện tích 300 m2. Việc xây dựng
Tiên y miếu đã được những người trong nghề Đông y dược cổ
truyền của TTHuế vui mừng đón nhận bởi đây là di tích có mối
quan hệ với lịch sử phát triển nền y học cổ truyền của xứ Huế cũng
như của Việt Nam. Đây là ngôi nhà thờ tổ quan trọng nhất của
ngành Đông y nước ta dưới thời Nguyễn; là nơi thể hiện đạo lý và
tình cảm uống nước nhớ nguồn của các thế hệ lương y Việt Nam
và TTHuế trong suốt mấy thế kỷ qua. Cũng cần nói thêm rằng,
cùng với việc tôn tạo Tiên y miếu, trong những năm gần đây nền y
học cổ truyền của TTHuế đã phát triển mạnh mẽ với sự ra đời của
nhiều cơ sở khám chữa bệnh bằng phương pháp y học dân tộc. Đến
nay không chỉ ở TP Huế mà tất cả các huyện đều đã có Hội Đông
Y và số hội viên toàn tỉnh hiện có là 358 người. Hang nam lễ kỷ
niệm ngày mất Y tổ Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác đã được
Hội Đông Y TTHuế tổ chức trang nghiêm tại Tiên Y miếu.

Tiên y miếu là một di tích trong hệ thống di tích triều Nguyễn. Di
tích này không những góp phần làm phong phú thêm diện mạo của
kinh thành Huế xưa mà còn là một di sản giúp những thế hệ hôm
nay hiểu thêm về những chính sách của triều Nguyễn đối với nền y
học dân tộc. Mới đây, Hội Đông Y TTHuế đã đề xuất ý tưởng đưa
Lễ hội tế Tiên y vào danh mục Lễ hội truyền thống trong Festival
nghề truyền thống của TP Huế. Cùng với ý tưởng này, Hội Đông Y

TTHuế cũng đang lập hồ sơ để trình với ngành văn hoá và UBND
tỉnh để công nhận di tích Tiên y miếu có nhiều giá trị lịch sử này.
Phi Tân (TRT)