Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (183.39 KB, 2 trang )
Cách xưng hô trong họ
Có xem sơ đồ gia phả toàn họ mới biết được: Mình thuộc
đời thứ mấy, đời trên mình là những ai, mình thuộc chi nào,
nhánh nào, bằng vai với mình trong họ là những ai? Có sơ
đồ gia phải mới phân biệt được thế thứ trong họ mỗi người
tự xác định được quan hệ trong nội tộc mà xưng hô cho
đúng, chú ra chú, bác ra bác, anh ra anh, em ra em v.v
Xưng hô trong nội tộc khác với xưng hô ngoài xã hội, để
khỏi mang tiếng "Cá mè một lứa". Ngoài xã hội dựa theo
tuổi tác và chức vụ địa vị, trong gia tộc dựa theo thế thứ,
nhưng khi giao thiệp với từng cá nhân cụ thể lại phải kết
hợp theo cách xưng hô ngoài xã hội theo quan hệ tuổi tác.
Có thể đúng theo huyết thống thì anh A phải gọi tôi bằng
ông chú, nhưng tôi cũng gọi anh A bằng bác, vì anh A đã là
người tuổi cao, gọi bằng cháu bất tiện và bất lịch sự. Tôi
gọi anh A bằng bác đó là gọi thay cho cháu chắt tôi, mặc
dầu tôi ít tuổi hơn anh nhưng về thế thứ ngang với ông nội
anh A. Tuy nhiên nếu ít tuổi quá mà gọi bằng ông cũng bất
tiện, có khi phải hạ xuống một bậc mà gọi bằng chú mới
thân mật.
Trong khi chúng tôi biên soạn gia phả có người bà con
trong họ thắc mắc: Gia phả có nhầm lẫn gì giữa các chi
trong họ ta hay không? Tại sao anh X. Còn ít tuổi hơn cháu
nội tôi, mà tôi lại phải gọi anh X. bằng ông.
Xin trả lời: đó là hiện tượng phổ biến không có gì đặc biệt.
Ngay trong một gia đình anh cả đã có con, mà chú út chưa
ra đời: hiện tượng "Em bú chị dâu, cháu bú bà" là chuyện
bình thường trong xã hội cũ, chỉ mới qua hai đời đã có sự
chênh lệch 1 đời, vậy thì trong họ hàng qua nhiều đời,
chênh lệch dăm ba đời không có gì là lạ.
ở nông thôn còn mối quan hệ giây mơ rễ má chằng chịt qua