Điện Tử - Kỹ Thuật Mạch Điện Tử (Phần 2) part 5 doc

169

B
ộ

ổ
n áp tham s
ố
có
ư
u
đ
i
ể
m là m
ạ
ch
đơ
n gi
ả
n, ti
ế
t ki
ệ
m, khuy
ế
t
đ
i
ể

m c
ủ
a nó là
ch
ấ
t l
ượ
ng
ổ
n áp th
ấ
p và không thay
đổ
i
đượ
c m
ứ
c
đ
i
ệ
n áp ra U
2
theo yêu c
ầ
u.
Ổn áp loại bù dùng bộ khuếch đại có điều khiển (ph
ươ
ng pháp bù tuy
ế

n tính).
Để

nâng cao ch
ấ
t l
ượ
ng
ổ
n
đị
nh, ng
ườ
i ta dùng b
ộ

ổ
n áp ki
ể
u bù (còn g
ọ
i là
ổ
n áp so
sánh ho
ặ
c
ổ
n áp có h
ồ

i ti
ế
p). Tùy theo ph
ươ
ng pháp c
ấ
u trúc, b
ộ

ổ
n áp bù có hai
d
ạ
ng c
ơ
b
ả
n là ki
ể
u song song và ki
ể
u n
ố
i ti
ế
p.
S
ơ

đồ

kh
ố
i b
ộ

ổ
n áp ki
ể
u song song
đượ
c có nguyên lý làm vi
ệ
c c
ủ
a lo
ạ
i này
t
ươ
ng t
ự
b
ộ

ổ
n áp tham s
ố
. Trong
đ
ó ph

ầ
n t
ử

ổ
n áp m
ắ
c song song v
ớ
i t
ả
i
đượ
c thay
b
ằ
ng ph
ầ
n t
ử

đ
i
ề
u ch
ỉ
nh
để

đ

i
ề
u ti
ế
t dòng
đ
i
ệ
n trong gi
ớ
i h
ạ
n c
ầ
n thi
ế
t qua
đ
ó
đ
i
ề
u
ch
ỉ
nh gi
ả
m áp trên
đ
i

ệ
n tr
ở
R
o
theo xu h
ướ
ng bù l
ạ
i: U
2
= U
1
- U
Rd
, do
đ
ó,
đ
i
ệ
n áp ra
t
ả
i
đượ
c gi
ữ
không
đố

i. B
ộ
t
ạ
o
đ
i
ệ
n áp chu
ẩ
n
đư
a E
ch
vào so sánh v
ớ
i
đ
i
ệ
n áp ra U
2

ở

b
ộ
so sánh và
độ
l

ệ
ch gi
ữ
a chúng
đượ
c khu
ế
ch
đạ
i nh
ờ
kh
ố
i Y.
Đ
i
ệ
n áp ra c
ủ
a Y s
ẽ

kh
ố
ng ch
ế
ph
ầ
n t
ử

đ
i
ề
u ch
ỉ
nh D. S
ự
bi
ế
n
đổ
i dòng
đ
i
ệ
n tài t
ừ
0 ÷ I
tmax
s
ẽ
gây nên s
ự

bi
ể
n
đổ
i t

ươ
ng
ứ
ng dòng
đ
i
ệ
n qua ph
ầ
n t
ử

đ
i
ề
u ch
ỉ
nh t
ừ
I
dmax
÷ 0.
Hình 2.139a, b bi
ể
u th
ị
s
ơ

đồ

kh
ố
i b
ộ

ổ
n áp bù m
ắ
c n
ố
i ti
ế
p, trong
đ
ó ph
ầ
n t
ử

đ
i
ề
u ch
ỉ
nh D
đượ
c m
ắ
c n
ố

i ti
ế
p v
ớ
i t
ả
i, do
đ
ó dòng
đ
i
ệ
n qua t
ả
i c
ũ
ng g
ầ
n b
ằ
ng dòng
qua D. Nguyên lý ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a b
ộ

ổ
n áp d
ự
a trên s
ự
bi
ế
n
đổ
i
đ
i
ệ
n tr
ở
trong c
ủ
a
đ
èn
đ
i
ề
u ch
ỉ
nh D theo m
ứ
c
độ
sai l

ệ
ch c
ủ
a
đ
i
ệ
n áp ra (sau khi
đ
ã
đượ
c so sánh và khu
ế
ch
đạ
i) Ví d
ụ
, do nguyên nhân nào
đ
ó làm cho U
2
bi
ế
n
đố
i, qua m
ạ
ch so sánh và khu
ế
ch

đạ
i Y tín hi
ệ
u sai l
ệ
ch s
ẽ
tác
độ
ng vào
đ
èn
đ
i
ề
u ch
ỉ
nh D làm cho
đ
i
ệ
n tr
ở
c
ủ
a nó bi
ế
n
đổ
i theo chi

ề
u h
ướ
ng là U
đ/c
trên hai c
ự
c c
ủ
a
đ
èn bù l
ạ
i s
ự
bi
ế
n
đổ
i c
ủ
a U
1
. Ta có: U2
= U
1
– U
đ/c
(h. 2.189a,b) do có s
ự

bi
ế
n
đổ
i cùng chi
ề
u gi
ữ
a U
1
và U
đ/c
, U
2
s
ẽ

ổ
n
đị
nh
h
ơ
n.

Hình 2.139: a) Sơ đồ khối bộ ổn áp nối tiếp dương,
a*) Sơ đồ khối bộ ổn áp mắc nối tiếp âm

170

Trong hai s
ơ

đồ
trên, ph
ầ
n t
ử

đ
i
ể
u ch
ỉ
nh gây ra t
ổ
n hao ch
ủ
y
ế
u v
ề
n
ă
ng l
ượ
ng
trong b
ộ

ổ
n áp và làm hi
ệ
u su
ấ
t c
ủ
a b
ộ

ổ
n áp không v
ượ
t quá
đượ
c 60%. Trong s
ơ

đồ

m
ắ
c song song, công su
ấ
t t
ổ
n hao ch
ủ
y
ế

u xác
đị
nh b
ằ
ng công su
ấ
t t
ổ
n hao trên R
đ

và trên ph
ầ
n t
ử

đ
i
ề
u ch
ỉ
nh D là:
P
th
= (U
1
- U
2
)(I
t

+ I
D
) + U
2
I
D
= (U
t
- U
2
)I
t
+ U
1
I
D

Trong s
ơ

đồ
m
ắ
c n
ố
i ti
ế
p, công su
ấ
t t

ổ
n hao ch
ỉ
do ph
ầ
n t
ử

đ
i
ể
u ch
ỉ
nh quy
ế
t
đị
nh
P
th
= (U
t
- U
2
)I
t

V
ậ
y s

ơ

đồ
n
ố
i ti
ế
p có t
ổ
n hao ít h
ơ
n s
ơ

đồ
song song m
ộ
t l
ượ
ng là U
t
I
đ
nên hi
ệ
u
su
ấ
t cao h
ơ

n và nó
đượ
c dùng ph
ổ
bi
ế
n h
ơ
n.
Ư
u
đ
i
ể
m c
ủ
a s
ơ

đồ
song song là không gây nguy hi
ể
m khi quá t
ả
i vì nó làm ng
ắ
n
m
ạ
ch

đầ
u ra. S
ơ

đồ
n
ố
i ti
ế
p yêu c
ầ
u ph
ả
i có thi
ế
t b
ị
b
ả
o v
ệ
vì khi quá t
ả
i, dòng qua
ph
ầ
n t
ử

đ

i
ề
u ch
ỉ
nh và qua b
ộ
ch
ỉ
nh l
ư
u s
ẽ
quá l
ớ
n gây h
ỏ
ng.

Hình 2.140 : Mạch ổn áp kiểu bù và kết quả mô phỏng

171

Hình 2.140
đư
a ra m
ạ
ch nguyên lí c
ủ
a m
ộ

t b
ộ

ổ
n áp c
ự
c tính âm bù m
ắ
c n
ố
i ti
ế
p
c
ấ
u t
ạ
o theo s
ơ

đồ
kh
ố
i 2.139a
đ
ã nêu trên.
Gi
ả
thi
ế

t U
1
gi
ả
m, t
ứ
c th
ờ
i U
2
gi
ả
m, gây nên s
ự
gi
ả
m c
ủ
a U
ht
.
Đ
i
ệ
n áp so sánh U
i

= U
ht
- E

ch
= U
BE1
c
ủ
a T
1
gi
ả
m. Vì v
ậ
y U
rc
gi
ả
m, U
b2
âm h
ơ
n nên U
BE2
t
ă
ng, dòng T
2

t
ă
ng. Do
đ

ó U
đc
gi
ả
m.
Ta có U
2
= U
1
– U
đc

N
ế
u gia s
ố
gi
ả
m c
ủ
a U
t
và U
đc
b
ằ
ng nhau, thì U
2
= const
N

ế
u dòng t
ả
i t
ă
ng d
ẫ
n
đế
n
đ
i
ệ
n áp U
2
gi
ả
m t
ứ
c th
ờ
i thì m
ạ
ch ho
ạ
t
độ
ng t
ươ
ng t

ự

trên s
ẽ
gi
ữ

ổ
n
đị
nh U
2
.
Các t
ụ
C
1
và C
3

để
l
ọ
c thêm và kh
ử
dao
độ
ng kí sinh, C
2

để
nâng cao ch
ấ
t l
ượ
ng
ổ
n
đị
nh
đố
i v
ớ
i các thành ph
ầ
n m
ấ
t
ổ
n
đị
nh bi
ế
n
đổ
i ch
ậ
m theo th
ờ
i gian. R

2

để
thay
đổ
i m
ứ
c
đ
i
ệ
n áp ra (d
ị
ch
đ
i
ể
m tr
ượ
t xu
ố
ng thì |U
2
| t
ă
ng). L
ư
u ý: Khi mu
ố
n

ổ
n
đị
nh
đ
i
ệ
n
áp c
ự
c tính d
ươ
ng, c
ầ
n thay
đổ
i các tranzito là lo
ạ
i npn,
đổ
i chi
ề
u
đ
iôt D
z
và các t
ụ

hóa trong s

ơ

đồ
2.140.
H
ệ
s
ố

ổ
n
đị
nh c
ủ
a m
ạ
ch
đượ
c tính theo công th
ứ
c:
)
r
R//R
+1(
r
r
R+A.r
R
=K

B
21
E
B
cv
c
ôđ
(2-271)
Trong
đ
ó r
v
, r
b
, r
E
là
đ
i
ệ
n tr
ở
vào,
đ
i
ệ
n tr
ở
baz
ơ

và
đ
i
ệ
n tr
ở
colect
ơ
T
2


2
21
v
đ
βr
R//R
+
r
r
+1=A

là h
ệ
s
ố

đ
i

ể
u ch
ỉ
nh, trong
đ
ó: r
đ
-
đ
i
ệ
n tr
ở

độ
ng c
ủ
a D
z
; R
1
và R
2
-
đ
i
ệ
n tr
ở
b

ộ
phân áp;
β
2
- h
ệ
s
ố
khu
ế
ch
đạ
i dòng
đ
i
ệ
n c
ủ
a T
2
.
H
ệ
s
ố
A nêu lên
ả
nh h
ưở
ng c

ủ
a
đ
iôt
ổ
n áp, c
ủ
a T
2

đế
n ch
ấ
t l
ượ
ng
ổ
n
đị
nh: A
th
ườ
ng có giá tr
ị
l,5 ÷ 2.
Đ
i
ệ
n tr
ở

ra c
ủ
a b
ộ

ổ
n áp:

Arr+BrR
A.r.R.r
=R
cvBc
vcE
ra
(2-272)
Trong
đ
ó .

B
21
r
R//R
+1=B

H
ệ
s
ố

ổ
n
đị
nh có th
ể

đạ
t vài tr
ă
m. R
ra

đạ
t ph
ầ
n ch
ụ
c
đế
n ph
ầ
n tr
ă
m ôm.
Để
nâng
cao ch
ấ
t l
ượ

ng
ổ
n
đị
nh có th
ể
dùng nh
ữ
ng bi
ệ
n pháp sau
đ
ây:

172

+ T
ă
ng h
ệ
s
ố
khu
ế
ch
đạ
i b
ằ
ng cách dùng 2 hay 3 t
ầ

ng khu
ế
ch
đạ
i ho
ặ
c thay T
2
b
ằ
ng
tranzito m
ắ
c t
ổ
h
ợ
p
để
có β l
ớ
n c
ỡ
10
3
÷ 10
4
.
+ Kh
ử

độ
trôi
đ
i
ệ
n áp do vi
ệ
c dùng b
ộ
khu
ế
ch
đạ
i ghép tr
ự
c ti
ế
p b
ằ
ng cách dùng s
ơ

đồ
khu
ế
ch
đạ
i vi sai có bù nhi
ệ

t nh
ư
hình 2.141a. .
Đ
i
ệ
n áp
ổ
n
đị
nh do D t
ạ
o ra
đượ
c
đư
a vào B
1
c
ủ
a T
1
:
đ
i
ệ
n áp h
ồ
i ti
ế

p
đư
a vào B
2
c
ủ
a T
2
,
đ
i
ệ
n áp ra c
ủ
a m
ạ
ch khu
ế
ch
đạ
i vi sai l
ấ
y trên colect
ơ
c
ủ
a T
2
(
đầ

u ra không
đố
i x
ứ
ng)
đư
a vào kh
ố
ng ch
ế
T
3
. Do
m
ạ
ch vi sai có
độ
trôi theo nhi
ệ
t
độ
r
ấ
t nh
ỏ
nên ch
ấ
t l
ượ
ng

ổ
n
đị
nh
đượ
c t
ă
ng lên.

Hình 2.141: Các bộ ổn áp chất lượng cao
a) Sơ đồ dùng khuếch đại cân bằng; b) Sơ đồ dùng nguồn ổn định phụ
+ Dùng ngu
ồ
n 1 chi
ề
u
ổ
n
đị
nh ph
ụ

để
cung c
ấ
p cho T
1
ngu
ồ
n này

ổ
n
đị
nh theo
s
ự
bi
ế
n thiên c
ủ
a t
ả
i và ngu
ồ
n nên ch
ấ
t l
ượ
ng
ổ
n
đị
nh t
ă
ng lên.
+ Dùng b
ộ
khu
ế
ch

đạ
i thu
ậ
t toán. Có th
ể
dùng vi m
ạ
ch µA 741 thay cho T
1

khu
ế
ch
đạ
i. Do vi m
ạ
ch có h
ệ
s
ố
khu
ế
ch
đạ
i l
ớ
n,
ổ
n
đị

nh cao nên ch
ấ
t l
ượ
ng b
ộ

ổ
n áp
t
ă
ng.
Ư
u
đ
i
ể
m chung c
ủ
a các b
ộ

ổ
n áp theo ph
ươ
ng pháp bù liên t
ụ
c là ch
ấ
t l

ượ
ng
ổ
n
đị
nh cao và cho phép thay
đổ
i
đượ
c m
ứ
c
đ
i
ệ
n áp ra trong 1 d
ả
i nh
ấ
t
đị
nh. Tuy nhiên,
hi
ệ
u su
ấ
t n
ă
ng l
ượ

ng th
ấ
p (d
ướ
i 50%) do t
ổ
n hao công su
ấ
t c
ủ
a ngu
ồ
n 1 chi
ề
u trên
b
ộ

ổ
n
đị
nh t
ươ
ng
đố
i l
ớ
n.
Để
nâng cao ch

ấ
t l
ượ
ng
ổ
n áp
đặ
c bi
ệ
t là d
ả
i
đ
i
ề
u ch
ỉ
nh
đ
i
ệ
n áp ra,
độ

ổ
n
đị
nh c
ủ
a

đ
i
ệ
n áp ra c
ũ
ng nh
ư
nâng cao hi
ệ
u su
ấ
t n
ă
ng l
ượ
ng, hi
ệ
n
nay ng
ườ
i ta s
ử
d
ụ
ng ph
ươ
ng pháp
ổ
n áp bù không liên t
ụ

c (hay th
ườ
ng g
ọ
i là
ổ
n áp
xung).
- Ổn áp xung
+ Nguyên lý chung:

173

Đặ
c
đ
i
ể
m quan tr
ọ
ng nh
ấ
t c
ủ
a b
ộ

ổ
n áp bù tuy
ế

n tính là s
ự
sai l
ệ
ch
đ
i
ệ
n áp ra
đượ
c
đặ
t liên t
ụ
c lên m
ộ
t tranzito công su
ấ
t
để

đ
i
ề
u khi
ể
n, bù l
ạ
i sai l
ệ

ch này và giá tri
đ
i
ệ
n áp ra sau b
ộ

ổ
n
đị
nh:
U
ra
= U
ổn định
≤ U
vào min
v
ớ
i U
vào min
là giá tr
ị
nh
ỏ
nh
ấ
t c
ủ
a

đ
i
ệ
n áp
đư
a t
ớ
i b
ộ

ổ
n
đị
nh.
Ở
các b
ộ

ổ
n áp xung, ng
ườ
i ta thay tranzito
đ
i
ề
u khi
ể
n b
ằ
ng m

ộ
t b
ộ
chuy
ể
n
m
ạ
ch xung. Tr
ị
s
ố
trung bình (1 chi
ề
u) c
ủ
a
đ
i
ệ
n áp
ở
l
ố
i ra
đượ
c
đ
i
ể

u ch
ỉ
nh nh
ờ
vi
ệ
c
đ
óng hay m
ở
chuy
ể
n m
ạ
ch theo 1 chu k
ỳ
xác
đị
nh và v
ớ
i th
ờ
i gian
đ
óng hay m
ở
có
th
ể

đ
i
ề
u ch
ỉ
nh
đượ
c theo m
ứ
c
độ
sai l
ệ
ch c
ủ
a U
ra
. N
ế
u
đặ
t b
ộ
chuy
ể
n m
ạ
ch
đ
i

ệ
n t
ử

ở

m
ạ
ch th
ứ
c
ấ
p c
ủ
a bi
ế
n áp ngu
ồ
n, ta nh
ậ
n
đượ
c b
ộ

ổ
n áp xung th
ứ
c
ấ

p. Trong tr
ườ
ng
h
ợ
p ng
ượ
c l
ạ
i, n
ế
u
ở
m
ạ
ch s
ơ
c
ấ
p, ta có b
ộ

ổ
n áp xung s
ơ
c
ấ
p.
Để
gi

ả
m nh
ỏ
công su
ấ
t t
ổ
n hao c
ủ
a bi
ế
n áp, ng
ườ
i ta ch
ọ
n t
ầ
n s
ố
làm vi
ệ
c c
ủ
a
chuy
ể
n m
ạ
ch cao (vài kHz
đế

n vài ch
ụ
c kHz). B
ằ
ng cách
đ
ó, kích th
ướ
c, tr
ọ
ng l
ượ
ng
bi
ế
n áp gi
ả
m vài l
ầ
n và hi
ệ
u su
ấ
t n
ă
ng l
ượ
ng chung c
ủ
a b

ộ

ổ
n áp có th
ể

đạ
t t
ớ
i trên
80%.
C
ặ
p chuy
ể
n m
ạ
ch
đ
i
ệ
n t
ử
là các tranzito công su
ấ
t làm vi
ệ
c
ở
ch

ế

độ
ng xung
(ho
ặ
c các tranzito). Vi
ệ
c
đ
i
ề
u khi
ể
n
đ
óng m
ở
tranzito
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n nh
ờ
1 xung
vuông góc
đư
a t

ớ
i baz
ơ
, có chu k
ỳ
xung không
đổ
i. T
ồ
n t
ạ
i 3 kh
ả
n
ă
ng
đ
i
ề
u khi
ể
n
tranzito chuy
ể
n m
ạ
ch là:
•
Thay
đổ

i
độ
xung vuông (t
ươ
ng
ứ
ng v
ớ
i th
ờ
i gian m
ở
hay n
ố
i m
ạ
ch c
ủ
a tranzito)
theo m
ứ
c sai l
ệ
ch c
ủ
a U
ra
nh
ờ

đ
ó
đ
i
ề
u ch
ỉ
nh
đượ
c
ở

đ
i
ệ
n áp ra
ở
m
ộ
t m
ứ
c
ổ
n
đị
nh.
•
Thay
đổ
i

độ
tr
ố
ng c
ủ
a xung vuông (t
ươ
ng
ứ
ng v
ớ
i th
ờ
i gian khóa hay ng
ắ
t m
ạ
ch
c
ủ
a tranzito.
Thay
đổ
i
đồ
ng th
ờ
i c
ả

độ
r
ộ
ng và
độ
tr
ố
ng c
ủ
a xung
đ
i
ề
u khi
ể
n. T
ươ
ng
ứ
ng
ở
3
kh
ả
n
ă
ng trên có 3 d
ạ
ng m
ạ

ch nguyên lý th
ự
c hi
ệ
n nh
ư
sau (ki
ể
u th
ứ
c
ấ
p).
+ Ph
ươ
ng pháp thay
đổ
i
độ
r
ộ
ng xung:
S
ơ

đồ
kh
ố
i c
ủ

a ph
ươ
ng pháp này cho trên hình 2.142.
Đặ
c
đ
i
ể
m k
ế
t c
ấ
u c
ủ
a ph
ươ
ng pháp này là tranzito chuy
ể
n m
ạ
ch T, cu
ộ
n ch
ắ
n L
và t
ả
i m
ắ
c n

ố
i ti
ế
p nhau,
đ
iôt m
ắ
c song song v
ớ
i t
ả
i.
•
Tranzito T làm vi
ệ
c nh
ư
1 khóa
đ
i
ệ
n t
ử
m
ở
ho
ặ
c khóa v
ớ
i t

ầ
n s
ố
không
đổ
i
(kho
ả
ng 20 khz) do kh
ố
i t
ạ
o xung nh
ị
p c
ủ
a ph
ầ
n
đ
i
ề
u khi
ể
n t
ạ
o ra. Ph
ầ
n
đ

i
ề
u khi
ể
n
th
ự
c hi
ệ
n vi
ệ
c so sánh
đ
i
ệ
n áp ra U
ra
v
ớ
i 1
đ
i
ệ
n áp chu
ẩ
n U
cb
(do kh
ố
i t

ạ
o
đ
i
ệ
n áp
chu
ẩ
n t
ạ
o ra), k
ế
t qu
ả
sai l
ệ
ch
đượ
c kh
ố
i K khu
ế
ch
đạ
i sau
đ
ó
đ
i
ề

u ch
ế

độ
r
ộ
ng xung
để
t
ạ
o ra xung vuông có
độ
r
ộ
ng thay
đổ
i (t
ạ
i kh
ố
i t
ạ
o xung
đ
i
ề
u khi
ể
n) tr
ướ

c khi
đư
a
t
ớ
i khóa tranzito
để

đ
i
ề
u ti
ế
t kho
ả
ng th
ờ
i gian m
ở
c
ủ
a nó. Trong kho
ả
ng th
ờ
i gian ngh
ỉ

c
ủ

a xung
đ
i
ề
u khi
ể
n, dòng
đ
i
ệ
n ra
đượ
c
đả
m b
ả
o nh
ờ
t
ụ
l
ọ
c C và cu
ộ
n ch
ắ
n L.
Đ
iôt D
dùng

để
ng
ă
n ng
ừ
a vi
ệ
c xu
ấ
t hi
ệ
n
đ
i
ệ
n áp t
ự
c
ả
m trên cu
ộ
n L quá l
ớ
n lúc chuy
ể
n
m
ạ
ch tranzito chuy
ể

n t
ừ
m
ở
sang khóa và do
đ
ó b
ả
o v
ệ
tranzito kh
ỏ
i quá áp
đ
ánh
th
ủ
ng U
CEngcmax
.


174


Hình 2.142: Ổn áp xung thứ cấp theo phương pháp điều chỉnh độ rộng xung điều
khiển
•
M
ộ

t trong nh
ữ
ng ph
ươ
ng án
đơ
n gi
ả
n
để

đ
i
ề
u ch
ế

độ
r
ộ
ng xung là dùng xung tam
giác có chu k
ỳ
và biên
độ
không
đổ
i so sánh v
ớ
i

đ
i
ệ
n áp c
ầ
n
ổ
n
đị
nh nh
ư
minh h
ọ
a
trên hình 2.143.
•
Vi
ệ
c phân tích chi ti
ế
t s
ơ

đồ
kh
ố
i hình 2.142 qua gi
ả
n
đồ

đ
i
ệ
n áp và
đ
òng
đ
i
ệ
n (tìm
ph
ươ
ng trình U
L
(t) và I
L
(t) qua
đ
ó xác
đị
nh dòng tuy
ế
n tính I
L
(t) và ∆I
L
) cho phép rút ra
các k
ế

t lu
ậ
n chính
đố
i v
ớ
i ph
ươ
ng pháp này là:
+ T
ỷ
s
ố
U
ra
/U
vào
t
ỷ
l
ệ
v
ớ
i t
mở
/T và do 0 ≤ t
mở
≤ T nên 0 ≤ U
ra
≤ U

vào
. T
ứ
c là d
ả
i
đ
i
ể
u
ch
ỉ
nh c
ủ
a
đ
i
ệ
n áp ra
ổ
n
đị
nh n
ằ
m trong gi
ớ
i h
ạ
n 0 ÷ U
vào

.
Đ
i
ệ
n áp ra sau b
ộ

ổ
n áp luôn
không l
ớ
n h
ơ
n
đ
i
ệ
n áp vào.
+ Dòng trung bình qua tranzito chuy
ể
n m
ạ
ch (là dòng
đ
i
ệ
n vào) luôn luôn nh
ỏ
h
ơ

n
dòng ra t
ả
i:
rav
I<I
.



175











Hình 2.l43: Một phương pháp điều chế độ rộng xung nhờ 1xung chuẩn dạng tam giác
+ B
ộ

ổ
n áp nh
ậ
n n

ă
ng l
ượ
ng c
ủ
a m
ạ
ch vào (U
vào
d
ướ
i d
ạ
ng không liên t
ụ
c và chuy
ể
n
n
ă
ng l
ượ
ng 1 chi
ề
u ra t
ả
i d
ướ
i d
ạ

ng liên t
ụ
c theo th
ờ
i gian).
- Phương pháp điều chỉnh độ rộng xung
S
ơ

đồ
kh
ố
i c
ủ
a ph
ươ
ng pháp này
đượ
c cho trên hình 2.144.
Đặ
c
đ
i
ể
m k
ế
t c
ấ
u c
ủ

a ph
ươ
ng pháp này là cu
ộ
n ch
ặ
n L
đ
iôt b
ả
o v
ệ
D và t
ả
i m
ắ
c
n
ố
i ti
ế
p nhau. Tranzito chuy
ể
n m
ạ
ch T m
ắ
c song song v
ớ
i t

ả
i phân cách qua
đ
iôt. Vi
ệ
c
phân tích nguyên lý ho
ạ
t
độ
ng t
ươ
ng t
ự
nh
ư
trên, qua
đ
ó có th
ể
rút ra các nh
ậ
n xét
chính sau :

Hình 2.144: Phương pháp điều chỉnh độ rỗng xung
+ Do s
ử
d
ụ

ng tính ch
ấ
t t
ự
c
ả
m c
ủ
a cu
ộ
n ch
ặ
n L, có kh
ả
n
ă
ng nh
ậ
n
đượ
c U
ra
> U
vào
t
ỷ

s
ố
U

ra
/U
vào
ty l
ệ
v
ớ
i T/t
khóa
. Vì U
o
≤ t
khóa
≤ T nên U
vào
≤ U
ra
≤ ∞ t
ứ
c là ph
ươ
ng pháp này
cho phép nh
ậ
n
đượ
c
đ
i
ệ

n áp ra l
ớ
n h
ơ
n
đ
i
ệ
n áp vào b
ộ

ổ
n
đị
nh hay d
ả
i
đ
i
ề
u ch
ỉ
nh
r
ộ
ng h
ơ
n.
Đ
i

ề
u này có th
ể
gi
ả
i thích tóm t
ắ
t do có hi
ệ
n t
ượ
ng tích l
ũ
y n
ă
ng l
ượ
ng t
ừ

tr
ườ
ng trong cu
ộ
n L lúc tranzito m
ở
(t
ươ
ng
ứ

ng v
ớ
i kho
ả
ng th
ờ
i gian t
mở
= t
x
c
ủ
a
U
t
U
đ.khiển
t