Phản xạ toàn phần - Lý 11

TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI  GIÁO ÁN VẬT LÝ 11
Tiết : 04
Bài 04
HIỆN TƯNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦÀN
I. MỤC TIÊU :
1) Phân biệt được hai trường hợp :Góc khúc xạ giới hạn và góc tới giới hạn .
2) Biết được trong trường hợp nào xảy ra trường hợp phản xạ toàn phần.
3) Hiểu được tính chất của sự phản xả toàn phần
4) ng dụng của hiện tượng phản xạ toàn phần : Sợi quang và cáp quang .
II. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY : Phương pháp thực nghiệm .
III. THIẾT BỊ , ĐỒ DÙNG DẠY HỌC .
1) Một hộp có vách ngăn trong suốt hình hộp chữ nhật ( bằng thủy tinh hay mica )
2) Một đèn bấm Laze
IV. TIẾN TRÌNH GIẢNG DẠY 
Phân phối
thời gian
Phần làm việc của Giáo Viên
Hoạt đông của học sinh Ghi chú
Nội dung ghi bảng Tổ chức ,điều khiển
1. Kiểm tra
bài cũ và
kiến thức cũ
liên quan
với bài mới
(3’)
a. Đònh luật khúc xạ ánh sáng . Chiết suất môi trường .
Nguyên lý thuận nghòch
b. nh của của một vật được tạo bởi sự khúc xạ ánh
sáng qua mặt lưỡng chất
c. Trả lời các câu hỏi và giải các bài tập 1 ,2 , 3 trang
19& 20 SGK

2. Nghiên
cứu bài mới
I. Hiện tượng phản xạ toàn phần
1. Góc khúc xạ giới hạn
a. Thí nghệm
Hiện tượng phản xạ toàn phần
Góc khúc xạ giới hạn
GV : Xét một tia sáng đi từ môi trừờng có
Tự lực xây dựng biểu
thức :
GV : ĐỖ HIẾU THẢO  VẬT LÝ PB 11: 04 -1 /4
TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI  GIÁO ÁN VẬT LÝ 11
Đònh luật khúc xạ cho ta : n
1
sini = n
2
sinr
Nếu n
1
< n
2,


i > r.
Góc i có thể lấy giá trò từ 0
o
tới 90
o
.
Cho góc i tăng dần thì góc khúc xạ r cũng tăng dần. Khi i

đạt giá trò lớn nhất là 90
o
thì r đạt giá trò lớn nhất làτ, được
tính như sau : n
1
.sin 90
0
= n
2
.sin
τ

2
1
n
n
sin =τ
với
τ
: góc khúc xạ giới hạn
b. Kết luận
Trong trường hợp ánh sáng đi từ môi trường có chiết suất
nhỏ sang môi trường có chiết xuất lớn hơn, ta luôn luôn
có tia khúc xạ trong môi trường thứ hai.
2. Sự phản xạ toàn phần
a. Thí nghiệm
Xét tia sáng đi từ môi trường có chiết suất n
1
sang một
môi trường có chiết xuất n

2
nhỏ hơn.
Chứng minh tương tự ta có :r > i
Cho góc tới i tăng dần thì góc khúc xạ r cũng tăng dần và
chiết suất n
1
(ta quy ước n
1
biểu thò chiết
suất tuyệt đối) sang môi trường khác có
chiết suất n
2
Các em hãy viết công thức
khúc xạ ánh sáng
GV : Nếu n
1
< n
2
hãy

so sánh i vàr
GV : Khi cho góc i tăng dần thì góc khúc xạ
r sẽ như thế nào ?
GV : Khi i đạt giá trò lớn nhất là 90
o
thì r đạt
giá trò lớn nhất là r
max
= τ ,các em có nhận
xét gì về giá trò τ

GV : Hãy viết lại ĐLKH ánh sáng

GV : Khi i = 90
0
thì vẫn có tia khúc xạ ==>
HS tự Kluận
Sự phản xạ toàn phần
GV : Xét tia sáng đi từ môi trường có chiết
suất n
1
sang một môi trường có chiết xuất
n
2
nhỏ hơn. Trong trường hợp này hãy so
sánh i và r
Khi r đạt giá trò lớn nhất 90
0
thì góc tới i có
giá trò lớn nhất như thế nào ?
Ta có đònh luật khúc xạ :
n
1
sini = n
2
sinr
Tự lực xây biểu thức :
ri
sinrsini1
sinr
sini

0n
n
n
n Vì
21
1
2
1



⇒
⇒⇒
=⇒
2
n
Suy luận và trả lời
Cũng tăng dần.
Suy luận và trả lời
τ < I = 90
0

Tự lực xây dựng biểu
thức
HS : n
1
.sin 90
0
τ

Tự lực xây dựng Kluận
Liên tưởng kết quả trên
CM tương tự  r > I
(góc khúc xạ lớn hơn góc
tới
Suy luận và trả lới
GV : ĐỖ HIẾU THẢO  VẬT LÝ PB 11: 04 -2 /4
TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI  GIÁO ÁN VẬT LÝ 11
luôn luôn lớn hơn i.
Khi r đạt giá trò lớn nhất 90
0
thì góc tới i cũng có giá trò
lớn nhất
τ
. Ta có: n
1
.sin
τ
= n
2
.sin 90
0
= n
2

1
2
n
n

=τ
sin
Thí nghiệm cho thấy
- Nếu i <
τ
 Toàn bộ ánh sáng sẽ bò phản xạ, phần
kia bò khúc xạ đi vào môi trường thứ hai
- Nếu 90
0
> i >
τ
 toàn bộ ánh sáng sẽ bò phản xạ,
không có tia khúc xạ vào môi trường thứ hai Hiện tượng
này được gọi là hiện tượng phản xạ toàn phần
τ
được gọi là góc giới hạn .
Hãy viết lại ĐLKH ánh sáng và 
τsin
GV Tiến hành thí nghiệm trong trường hợp
Nếu góc tới i <
τ
,
GV gợi ý : Em có nhận xét hiện tượng gì
xảy ra đối với tia khúc xạ

ng dụng hiện tượng phản xạ toàn phần
GV : Gợi ý cho Hs nêu một số ứng dụng
thực tế và giới thiệu một số ứng dụng trong
Cũng có giá trò lớn nhất
τ

< 90
0
Tự lực xây dựng biểu
thức :
n
1
.sin
τ
= n
2
.sin 90
0
= n
2



1
2
n
n

=τ
sin
Quan sát và đưa ra kết
luận
- Nếu góc tới i <
τ

Toàn bộ ánh sáng sẽ bò

phản xạ, phần kia bò khúc
xạ đi vào môi trường thứ
hai
- Nếu góc tới i >
τ

Không còn tia khúc xa
HS Tự kết luận
ïToàn bộ ánh sáng sẽ bò
phản xạ, không có tia
khúc xạ vào môi trường
thứ hai (vì không thể xảy
ra trường hợp r > 90
0
Hiện tượng này được gọi
là hiện tượng
phản xạ toàn
phần .,hướng
dẫn cho học
sinh vẽ hình
Yêu cầu
HS trả
lời câu
hỏi H1
SGK
Yêu cầu
HS trả
lời câu
hỏi H2
SGK

GV : ĐỖ HIẾU THẢO  VẬT LÝ PB 11: 04 -3 /4
TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI  GIÁO ÁN VẬT LÝ 11
b. Kết luận
Khi ánh sáng đi từ môi trường có chiết suất lớn hơn sang
môi trường có chiết suất nhỏ hơn và có góc tới i lớn hơn
góc giới hạn
τ
, thì sẽ xảy ra hiện tượng phản xạ toàn
phần , trong đó mọi tia sáng đều bò phản xạ, không có
tia khúc xạ.
II. ng dụng hiện tượng phản xạ toàn phần
- Sợi quang (SGK)
- Cáp quang (SGK)
SGK
 Sợi quang
 Cáp quang
Ghi nhớ
Củng cố bài
giảng Dặn
dò của học
sinh
(5’)
HS tự lực
1. Yêu cầu học sinh nhắc lại
- Góc khúc xạ giới hạn
- Sự phản xạ toàn phần
2. p dụng làm một số bài tập nhỏ
Trả lời các câu hỏi và làm bài tập 1, 2 ,3 ,
4 trang 24 SGK
GV : ĐỖ HIẾU THẢO  VẬT LÝ PB 11: 04 -4 /4