Tiết 103 - 104 Ba cống hiến vĩ đại

Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

Ngày soạn: 21/ 3 /2010 Đọc văn :
Tiết : 103-104 (Ph. ng-ghen)Ă
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức: Giúp học sinh :
- HS n¾m ®ỵc nh÷ng ®ãng gãp to lín cđa C¸cM¸c trong
lÞch sư ph¸t triĨn nh©n lo¹i.
2. Về kó năng - HS hiĨu ®ỵc nghƯ tht lËp ln cđa Ph.
¡ng ghen.
3. Về thái độ: - HS tá lßng biÕt ¬n vµ biÕt qóy träng nh÷ng
cèng hiÕn cđa c¸c nhµ t tëng vÜ ®¹i.
II. CHUẨN BỊ
1.Chuẩn bò của giáo viên
- Đồ dùng dạy học : Tài liệu tham khảo: Sách giáo viên, Thiết kế bài giảng Ngữ
văn 11, Ôn tập Ngữ văn 11. Soạn giáo án
- Phương án tổ chức lớp học : Đọc diễn cảm, gợi mở, thảo luận, bình giảng
2. Chuẩn bò của học sinh : Đọc sách giáo khoa, soạn bài theo hướng dẫn sách
GK.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn đònh tình hình lớp : (1phút) Kiểm tra nề nếp, só số, tác phong học sinh.
2. Kiểm tra bài cũ : (5 phút)
3. Giảng bài mới:
- Giới thiệu bài : (2 phút)
Trong lòch sử cách mạng thế giới đã xuất hiện hai nhà tư bản vó đại đó là C. Mác
và ng-ghen . Cống hiến của các bậc tiền bối ấy đối với lòch sử nhân loại là vô cùng
to lớn và quan trọng. Trong tiết học này, chúng ta sẽ được biết ba cống hiến vó đại
của C. Mác do ng –ghen viết để đọc trước mộ C. Mác. Bài điếu văn thể hiện sự tiếc
thương vô hạn trước tổn thất không thể bù đắp này của cách mạng thế giới.
- Tiến trình bài dạy:
THỜI

GIAN
HOẠT ĐỘNG CỦA
GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA
HỌC SINH
NỘI DUNG KIẾN THỨC
15’
Hoạt động 1:
Giáo viên
hướng dẫn học sinh
tìm hiểu chung về
tác giả, tác phẩm
Hãy nêu những nét
cơ bản về Ăngghen?
Hoạt động 1:
Học sinh Tìm hiểu
chung về tác giả, tác
phẩm
-Ăng ghen (1820 –
1895) là nhà triết học
người Đức, bạn thân
thiết của Mác và là nhà
hoạt động CM nổi
tiếng của phong trào
công nhân thế giới và
quốc tế cộng sản.
-Một số tác phẩm nổi
I. Tìm hiểu chung
1. T¸c gi¶:
Ăngghen :(1820 – 1895)

Phri-đích Ăngghen là nhà
triết học, nhà lý luận và hoạt
động cách mạng, lãnh tụ của
giai cấp vơ sản trên tồn thế
giới. Ơng là người Đức, con
một kĩ nghệ gia giầu có. Ơng
học đại học ở Béclin, quen
Mác 1844 ở Parri, sau đó sang
Anh sống, họat động và mất
tại đây. (Tro di hài của ơng
được rắc xuống biển)
Ăngghen chủ yếu viết
Ngữ văn 11 Cơ bản - 1 - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

20’
Hãy nêu những nét
cơ bản về Các Mác?
Đọc văn bản.
Cảm nhận chung?
Chia bố cục?
Hs theo dõi đoạn
đầu.
Hoạt động 2:
Đọc –hiểu văn bản
Khơng gian và thời
gian ấy có gì đặc biệt
khơng?
Ăng đã giới thiệu
về Mác như thế nào?

Nhận xét gì về
cách giới thiệu ấy?
Hs theo dõi đoạn
tiếp theo.
tiếng của Ăng ghen:
Phép biện chứng tự
nhiên, Chống Đuy –
rinh, Ăng ghen cùng
Mác soạn Tuyên ngôn
Đảng cộng sản…
Hoạt động 2:
Đọc –hiểu văn bản




những tác phẩm về triết học,
chính trị, kinh tế, lịch sử,
cũng quan tâm đến văn học
nghệ thuật và có những ý kiến
sâu sắc cho lĩnh vực này.
Bài phát biểu trước mộ
CácMác là một bài văn nghị
luận tiêu biểu và có giá trị văn
chương.
Mác: (1818-1883)
Các Mác là nhà tiết học,
nhà lý luận và hoạt động cách
mạng, lãnh tụ của giai cấp vơ
sản trên tồn thế giới. Ơng là

người Đức, con một luật sư.
Ơng theo học luật và chuyển
sang học triết và lịch sử ở các
trường ĐH ở Bon và Béclin,
bảo vệ luận án tiến sĩ khi mới
23 tuổi.
Mác tham gia hoạt động báo
chí. Hoạt động cáh mạng ở
Pháp, Bỉ, Đức và sang Anh
(1849) sống, họat động và mất
tại đây ngày 14-3-1883 (Mộ
đặt tại nghĩa trang Haighết –
London)
II. Đọc hiểu văn bản
Văn bản đã làm rõ những
cơng hiến vĩ đại của Mác với
cuộc sống của nhân loại, đồng
thời bày tỏ tính cảm tiếc
thương của Ăngghen với Mác.
1.Thời gian, khơng gian và
một con người:
Thời gian: 3giờ kém 15 phút
ngày 14 tháng 3 năm 1883
Khơng gian: trên chiếc ghế
bành trong một căn phòng
> Khơng gian và thời gian
ấy vốn tự nó khơng có gì đặc
biệt nhưng ở đây nó lại gắn
với sự ra đi, với “Giấc ngủ
nghìn thu” của một bậc vĩ

nhân, nên nó sẽ khơng bao giờ
mờ qn được trong lòng ttát
cả người thân, bạn bè và nhân
dân lao động tồn thế giới.
Ngữ văn 11 Cơ bản - 2 - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

20’
Hoạt động 3:
Đó là những cống
hiến nào?
Thứ nhất?
Thứ hai?
Hoạt động 3:
- Học sinh làm việc cá
nhân và trả lời
I. Cống hiến thứ nhất
“Tìm ra quy luật phát
triển của lịch sử lồi
người”
Bản chất của quy luật
đó: Cơ sở hạ tầng quyết
định thượng tầng kiến
trúc
Nghĩa là: tư liệu sản
xuất, cách sản xuất,
trình độ phát triển kinh
tế (cơ sở hạ tầng) quyết
định hình thức, thể chế
nhà nước, tơn giáo,văn

học, nghệ thuật (kiến
trúc thượng tầng).
II. Cống hiến thứ hai
Mác tìm ra “quy luật
vận động riêng của
phương thức sản xuất tư
bản chủ đó đẻ ra”
Đó là quy luật giá trị
thặng dư
III. Cống hiến thứ ba:
- Cống hiến quan trọng
hơn cả nghĩa hiện nay
và của xã hội tư sản do
phương thức
Biến lí thuyết cách
mạng thành hành động
cách mạng, đó là sự kết
- Con người: “Nhà tư tưởng vĩ
đại nhất trong các nhà tư
tưởng hiện đại”. Hai chữ
“Hiện đại” thể hiện sự vượt
trội, hơn hẳn của Mác so với
thời đại. Đó là tính chất cách
mạng, tính chật mới mẻ và
sáng tạo của Mác.
> Cách giới thiệu ngắn gọn
nhưng gây ấn tượng với người
đọc về Mác.
2. Những cống hiến vĩ đại
của Các Mác

Sự ra đi của Mác là một
tổn thất to lớn khơng sao
lường hết được, nhưng cũng
thật may mắn, con người ấy
đã có những cống hiến vĩ đại:
- Cống hiến thứ nhất: Tìm ra
quy luật phát triển của lịch sử
lồi người. (Hiểu đơn giản
nhất là quy luật triết học trước
Mác tuyệt đối hóa con người
dựa trên hai mặt: tuyệt đối
hóa về mặt sinh học (coi
người là động vật bậc cao) và
tuyệt đối hóa về mặt xã hội
(XH quyết định con người).
Họ cho rằng con người và XH
tồn tại độc lập, khơng phụ
thuộc nhau. Đó là một quan
niệm sai lầm và Mác đã chỉ ra
sai lầm đó ). Bản chất của quy
luật này là cơ sở hạ tầng (Tư
liệu SX, cách SX, trình đọ
phát triển kinh tế) quyết đinh
thượng tầng kiến trúc (hình
thức, thể chế nhà nước, tơn
giáo, VHNT).
- Cống hiến thứ hai: Tìm ra
quy luật vận động riêng của
phương thức SX TBCN hiện
nay và XHTS do phương thức

đó đẻ ra. Đó là quy luật giá trị
thặng dư (Phần giá trị dơi ra
so với kkhoản tiền phải chi để
làm ra sản phẩm ấy, do nhà
tư sản kéo dài giờ làm và tăng
Ngữ văn 11 Cơ bản - 3 - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

15’
Thứ ba?
Nhận xét gì về
cách Ăngghen đề cập
tới những cống hiến
của Mác?
Hoạt động 4:
Thái độ và tính
cảm của Ăngghen đối
với Mác thể hiện như
thế nào?
Vì sao nói vây?
Nhận xét khái
hợp giữa lí luận và thực
tiễn.
+Trật tự tăng tiến
+Cống hiến sau lớn hơn
cống hiến trước, mặc dù
chỉ một cống hiến cũng
đủ vĩ đại
+ So sánh với cống hiến
của Đác-uyn quy luật

của Mác “như ánh sáng
xuất hiện đối lập bóng
tối mà các nhà kinh tế
học, các nhà phê bình xã
hội chủ nghĩa đều mò
mẫm”
+Luận điểm, luận cứ rõ
ràng:
*Với nhân loại Các Mác
bất tử
*Nét độc đáo của bài
viết, ý định của người
viết: nhấn mạnh ý nghĩa
cuộc đời Mác, nhấn
mạnh đóng góp của Mác
cho nhân loại!
Hoạt động 4:

cường lao động – kiểu bóc lột
rất tinh vi)
- Cống hiến thứ ba: Cống
hiến quan trọng nhất. Đó là sự
kết hợp giữa lý luận và thực
tiễn, biến lý thuyết cách mạng
khoa học thành hành động
cách mạng.“Bởi lẽ kiên
cường và có kết qủa”
>Cách đề cập tới những
cống hiến của Mác ở đây theo
trật tự tăng tiến. Việc làm này

giúp người đọc, người nghe
hiểu Mác từ hai phương diện :
+Một con người của phát
minh khám phá
+Một con người của hoạt
động thực tiến.
Đồng thời cũng thấy dễ tiếp
thu hơn.
3. Tình cảm của Ăngghen
đối với Mác
Đọc cả bài văn chúng ta thấy
Thái độ và tính cảm của
Ăngghen đối với Mác thể hiện
rất rõ ràng.
+ Đề cao và ngợi ca cơng lao
và đóng góp của Mác và
khẳng định đề cao Mác hơn
hẳn và vượt trội so với thời
đại.
+ Tiếc thương vơ hạn xuất
phát từ đáy lòng. Tât nhiên
khơng phải chỉ có Ăngghen
xót thương mà cả nhân loại
xót thương bậc vĩ nhân ấy.
Kết thúc tác phẩm là một lời
khẳng định nhưng cũng có giá
trị như một lời cầu nguyện
“Ơng có thể có nhiều kẻ đối
địch nhưng chưa chắc đã có
một kẻ thù riêng nào. Tên tuổi

và sự nghệp của ơng đời đời
sống mãi”.
Sở dĩ như vậy là bởi vì: Mác
chống lại bất cơng, chống lại
Ngữ văn 11 Cơ bản - 4 - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

10’
qt?




Hoạt động 5:
Nêu cảm nghĩ
của em về những
đóng góp của Mác đối
với nhân loại?
Lập dàn ý bài
điếu văn?
Hoạt động 5:
HS lun tËp.
cường quyền bạo lực. Mác
bênh vực những người lao
động, những ngừoi cùng khổ
và mang đến cho họ niềm tin,
hạnh phúc ở một thế giới mới,
trong đó họ chính là người
làm chủ.
Kết luận:

Bằng lập luận chặt chẽ,
kết hợp với biện pháp so sánh
tăng tiến Ăngghen đã giúp
chúng ta nhận thức sâu
sắcnhững cống hiến vĩ đại của
Mác đối với nhân loại.
III - Luyện tập:
4. Củng cố :(2 phút)
- Ra bài tập về nhà:
- Chuẩn bò bài : : - Hiểu thế nào là p/c ngơn ngữ chính luận? Đặc trưng của p/c ?
- Phân biệt nghị luận và chính luận?
- Đọc các đoạn trích và xác định: thể loại, mục đích viết văn bản, quan điểm của
người viết về vấn đề được đề cập đến?
IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:





  





Ngữ văn 11 Cơ bản - 5 - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

Ngữ văn 11 Cơ bản - 6 - Nguyễn Văn Mạnh