BỒI DƯỠNG KĨ NĂNG XÂY DỰNG CÂU HỎI ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY PHẦN SINH LÍ THỰC VẬT pps
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (335.16 KB, 19 trang )
!"#$
%& '
'()*+
,- $$+/'01*#+2!)3+/4
+"5+4# !"#$ %&'(
)
Chuyên đề
BỒI DƯỠNG KĨ NĂNG XÂY DỰNG CÂU HỎI
ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY PHẦN SINH LÍ THỰC VẬT
Trần Thị Hương – Trường THPT Trùng Khánh
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
*+,-./'+0+1+-
234."#567!,&89
2:;;"<=>?@+@>AB;;CA
"!&+-?B-&9
2D$B-&CE!8@!/F9
='?/#,4."#%@-?B-&$B-
&CE+@>A+G=,;C&A
H,=IB=JBB-?B"#-&C-9
K-8-CA"F=L&+,-
&-&J"HAM'NAO'?CA;PD'/
#&Q,R."#=>,O-&&B=J+C"#
8;;&$999A8J,?S-&;008-AB
T8TAUU-&AMF/'1"V9
*+W"8'F+@VA8
0"%>9X=>;=LB+#
,RA"D,R"<=>'-?BA"!?@-
&93'?B/B=JBB,RA,-B4LBA9
*+,-M./'+0+1+-9Y/.FJ&S
'&Q,RB=JBB,-8/9*C+
',C.+,-/'+,-&-/
+"68Z"<B+G8ET,C.+,-
&-!'1"V1B '9
[M;,+-"V5BỒI DƯỠNG KĨ NĂNG XÂY
DỰNG CÂU HỎI ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY PHẦN SINH LÍ
THỰC VẬT”
\
II. GIẢI QUYẾT VẦN ĐỀ
1. Các loại câu hỏi
Y.'4",A+,-M."=L&Q,R+
-+=WLB9*A+,-8B+"V!
,,'-"V/&].B4LB'>-"F=L9[M'?
V+=WLB'BC,C."#=>,O=W-
@AB8@9:C-',C."#%@
"!-?BA'BU'/.!
"#""=LR,-9Y.^B"=L,R,-8
&Q,R.B4LB'>R,-9Vậy trong dạy học thường
sử dụng những loại câu hỏi :
1.1 Khi kiểm tra kết quả thực hiện mục tiêu bài học, người ta thường sử dụng
các loại dạng câu hỏi sau:
_Y."#8#+&C>8@"6-9
_Y."#8#+&CU' 18@AEA
;!,A8@"6E!9
_Y."#8#+8T'?,R8@"6-'
!'R?@>9
_Y."#8#+&CU'+<8@E"<
"=L'+0AE8@+;?'C`9
_Y."#8#+"!A'=W-&8-?B!
"V"/9
1.2. Để hình thành, phát triển năng lực nhận thức, người ta thường sử dụng
các loại câu hỏi sau
_Y.+G8ET&a
_Y.+G8ETB;a
_Y.+G8ET%LBa
_Y.+G8ET&&a
_Y.+G8ET&Q,R"=WBa
_Y.+G8ET&Q,R"=W,`,<9
1.3. Dựa vào các giai đoạn của quá trình dạy học để sử dụng câu hỏi, người
ta chia ra:
b
_Y.M8@>a
_Y.FA8@a
_Y.8#+A"9
1.4. Dựa vào nội dung mà câu hỏi phản ánh, người ta chia ra:
_Y.'1"Va
_Y."<,1 1a
_Y."<Fa
_Y."<Ja
_Y."<B=JBB8-a
_Y."<E;?C`8@9
3,C'Vc8"#BAd.S
/#(!'V89
2. Sử dụng câu hỏi trong dạy học sinh học ở trường phổ thông.
*+,-A."=L&Q,R'"=L&Q,R+8
8e""=LR89
2.1. Sử dụng câu hỏi để tạo tình huống học tập
Y=W"!8/A/"=L8"@+=>!
'R"=L93"/'"<+f'R?
@',`"'R?@"/ e.9:"/.B=J
"#MF-?B9
*/#&Q,R."#MF+,-K-/
AK-))/+=&
D'/#"=+MF*&8 <&g
!B;&NB+#=>'VB;&hi-&U&N
/+W"/'M/;=>9*A.J
,O"&N <"='?M-&8,`M;"=L9
["=+MF;"F='?&N8;;-?B
'"M+W9+W"=L&N+1C'>8
@'UA0=+W"=L&NU-J9
2.2. Sử dụng câu hỏi để hình thành kiến thức, kĩ năng mới
2.2.1. Sử dụng câu hỏi để định hướng vấn đề học tập
V8@!'1"V/@"CV!,A=W-
j
8,`M"<"=L'1"VJ A"k"# 193'?
'"<=>=W- e.9
Ví dụ::, l5mLBS/C'?7K-))YJ
A&8" /#"<=>'1"V-?B=&
mLBS,`+=S/C'?8
'&F++=W8M+MLB/"k"#M
+ h
Y."<=>'1"V-?B8'>.MF-?B
Sd^^+'1"V-?B8^+O
,O"9
2.2.2. Sử dụng câu hỏi để gợi ý, để giới hạn vấn đề cần trả lời
:!.>"k+AHV8;8A/#
."#L+g'1"V.'!,g'1"VA&!.
LA,O=W-"=L'1"V>9
2.2.3. Sử dụng câu hỏi để hướng dẫn quan sát
:&M'N/Vk&/V
=L"HW+A=@!=L+"/A
'B+G-&/8ET&'? A=W
,4."#=>,O9
2.2.4. Sử dụng câu hỏi để phát triển kĩ năng tư duy
*+%@"!-?BA'=>>R+@A
"HWB=>>R+-B+#=,9*+
8ET=,A+=>B&Q,R."#B+#8ET&&A
B;A%LB9
2.2.5. Sử dụng câu hỏi để tự kiểm tra và kiểm tra kết quả học tập
n#-&"!;CACC+-?BA88#+'C
8#+&N/BB"<=>"!,'"!-93'?
"<R,-R#A"#gRR#&Q,R.
B4LB"#-&C8#+'C"V^-eU'8
@A8ET'B+#TC?@9n#$B-&C8#+F
1&Q,R.+U8A,VC-9
3. Kĩ thuật thiết kế câu hỏi
o
n#8"=L." &=BA"#&Q,R+
+M,-C+MC&
_Thứ nhấtAB"<+f'"$'.9
pR."=L#R'.AEF=W-
B+WS@"!'V8@A=,A8ET9='?A'B
U'R ,A!, ,A BB%@C
,'TC-&9
_Thứ hai:8'&UBB.!+MCB4LB
'>+M"!"!-?B9
_Thứ ba:,`". e.9
pd.,`"+f"V"6 '"VM9nV"6 '
"VM/'>a"V"6 J&S"#&+"VMA
"VM"V"6 9
nV"6 =W"=L+&8
8@'g?+=>"/a"V"6 /#"=L#
88M9
nVM=WF=LA"k"#
1A"<+<8ET@,RAB=JBB?A
;9
_Thứ tư: *Q"<!,+WAM!,+W"#
"< . / M "=L "B &F 8A
"B&F/B4LB'>+M"!89m'M+W
"<',`"."6B4LB=A=B4LB&Q
9
_Thứ năm:Y^&Q!,'M@,`"."#"=
'&Q,R9
Ví dụ minh hoạ:
:8.A ?B"#,Rq9\5rF7+j)sKD:K-
))YJ t=&
)tpR',C.
2i#"=L"k"#BFB8QYu
\
SC'?Y
b
9
2iMTC?BQ;gKD:_!TCC-
"=LM',-&+W.9
\tv8"V.'"V"6 9
w
2nV"6 Y+MY'A"k"#"+M9
2nV.
• iLB1"HYu
\
9
• KBc"88QYu
\
9
• Y"BF9
• D;-+M
• xE+M9
bt3`""V. e.
m&Ml9\AKD:+j)'
2iLB1"HYu
\
1h
2KBc"88QYu
\
MhY/ +BQh
2rF/"h"k"#d"9
2*&/C'?Y
b
hY+MY
b
/EMh
jtX"<!,+Wg.
2iLB1"HYu
\
+ yJz)Aoz,BB9
2iLB1+ yJz)Aoz,BBs/oYt8LB'>Yu
\
\BQ{rD
/bY9
2Y+MY'/b"
• YF"<Yu
\
{rD9
• :Q{rD{rD9YF"/BQ{rD8.
+MyJ9
• *&1? "+ yJz)Aoz,BB9
2KBc%"<"+MY
b
!LB1/b s,
"/+M/+MY
b
t9/C'?F"<Yu
\
"=WY
b
s+MY't-C'?Y
b
9
2xE+MY
b
z Y+MY
b
+MLBJ 1>C'?A
++1C'?9
z Y+MY
b
V&Bc&J1B"/LB1Y
b
AY
o
AY
w
P
"#%LB&Bc+-="=WA
!AB+AB9
|
4. Nguyên tắc xây dựng câu hỏi
1) Đảm bảo nội dung khoa học, cơ bản, chính xác của kiến thức.
2) Phát huy được tính tích cực trong học tập của học sinh.
3) Phản ánh được tính hệ thống.
4) Phù hợp với trình độ đối tượng học sinh.
*/',C.B,C+U+9*
8B."=L,C(B""
U+}!'!,8@g -9
5. Yêu cầu sư phạm của câu hỏi Sinh học
_Y.BRAB=J+,-9
~_Y.B6"=L=L+-"6+M ,=>
, AB% 8@,+'1"V-?B9
_Y."=L,`"-A&$;A+f+A@"C"=L=>
+W9
_Y.B,`""=L"V.9
_Y./,R8;;=,
*++=WLB.+W/k8A"
>&C,O,UA=B!,8BA,"/B&B/'
@*&h*+W'>"' 1'>.9
•
w9K€n•m‚ƒ*„…i†•q3‡ˆD:‰ŠDX‹ƒ3ŒDY‹‚i•q
†=>)
†H,=I'J&S;?
'V 1'U,C.
†=>\
r;!,8
†=>b
X"<R ,
†=>j
*M8T/#"k.
†=>o
X"<BR+L&8
†=>w
3`"8T"/.
†=>|
KUBB.F
†=>•
X,C."#& ,
†=>l
*%@ +>B
l
8. Ví dụ minh họa
BÀI: QUANG HỢP Ở THỰC VẬT
(Sinh học 11 Cơ bản)
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
a. Kiến thức chung
i- A-&
z "=L8LB9
z "=L'+0LBSC'?9
z *+M "=L1s"k"#'VMABOt;
'>@TLB9
z v8"=L&UFLBAJB F+'@T
&UFLB9
b. Kiến thức trọng tâm
z[+0LB9
znk"#M'BO;'>@TLB9
2. Kĩ năng
„G!&F8ET
z r;AQ;9
z *=,&&A88@9
z [?,R;'C`9
3. Thái độ
Y/@ 'AB+#JLB/BB '
+=W9
II. Phương phápm&+CA'1"BM0A@KD:9
III. Phương tiện dạy học
z iM•9)9KJ"HLBS9
z iM•9\9Y19
z iM•9b9Y1RB9
IV. Tiến trình bài dạy
1. Ổn định tổ chức.
\9 Kiểm tra bài cũ::#+ C-&9
3. Bài mới:
* Mở bài:
D'"=câu hỏi nêu vấn đề[V8;,,=IA8'>
"!'?/'=W/+S"#J h*&hiKsPt
D[m+MLB8^B=J@,,=I"!"$B
HA&+=S'B+#ALB01BH@
T'T=L"#,+M&C&F+*+"19†-$&N
@'V+MLBSC'?"#M#+fJ'V'+0(
)Ž
=,` ++MLB"6+=hsCâu hỏi định
hướng vấn đề học tập)
* Nội dung:
Hoạt động của GV & HS Nội dung
Hoạt động1 : Tìm hiểu khái niệm
quang hợp ở cây xanh.
GV &M•9)sGV sử dụng
hệ thống câu hỏi để hướng dẫn quan
sát) :
zm+MLB,`+S
JA&h
znV8"#LB
+Mh
z K Bc +M
LBMh
HS: sPPt
Tiếp theo GV đặt câu hỏi rèn luyện kĩ
năng tổng hợp để HS trình bày khái
niệm về quang hợpz*g"k"#
'g?•6 LB
Mh
z3C'8LB8LB
'>M•9)KD:B=J+M%
+MLB"=L'=
h
HS: sPPt
* Mở rộng:
D['&J"HLB'8c
s'8c=}t
Yu
\
2\i
\
K•Yi
\
u2\K2i
\
u
Sau đó GV sử dụng câu hỏi để phát triển
kĩ năng tư duy bằng việc đặt câu hỏi rèn
luyện kĩ năng so sánh :
zKC8LBSC
'?'LBS'8cMh
I. Khái niệm quang hợp ở cây xanh
1. Quang hợp là gì ?
zmLBS+M
+"/T=L&k+W
"=L ,B R 1B R "# +
,+'g8; '
=>9
zr=J+M%+M
LB
wYu
\
2)\i
\
u
→
NLAS
Y
w
i
)\
u
w
2wu
\
2wi
\
ui&UF
))
Hoạt động của GV & HS Nội dung
GV:5„gB%+"179
i6;h
z*&/LB!+M
1&C&F++"1"VBR
!'/h
HS: sPPt
z ‘ 6 ' +0
LBh
GViK@Rq9\A+W
z=WkB+g g 6
M&N+?Mh
GV:?•A %&•8?9
D[,O,Uv/1=
"#B4LB'>@TLBh
Hoạt động2 : Tìm hiểu lá là cơ quan
quang hợp9
n#iK#JLB/
# . †! LB
"=L%@=;LB
'> ' 1B R ' # T
=L & k +W T
=L-,C++LB1
Jh
Để tìm được ý trả lời cho câu hỏi
trên, nên có những câu hỏi gợi ý như
sau :
z†!LBS1BJA
A1BBQMhpd1B/
1+$B4LB'>"!
LBh
GViK&M•9\
nk"# ;'>
@TLBh
scó thể gợi ý bằng câu hỏi3; V
k>/,RM"F'>
LBht
HS: sPPt
GV:?••8?9
D[ %&YB+$B
?"=LV&
→
p?"!
+HB4LB'>g9
2.Vai trò quang hợp của cây xanh :
zY1B@T-&'?A
,C ' ,=L
-9
zY1BT=L-
"!&F9
znV088;9
II. Lá là cơ quan quang hợp :
1. Hình thái giải phẫu của lá thích
nghi với chức năng quang hợp :
a. Hình thái :
z3; Vk>1BR"=L
V&k+W9
zr.?L8;
8''+"=L,`,9
z*+>B # Mk/8;
)\
Hoạt động của GV & HS Nội dung
z p! &F C '? < 8 kB
=W"!&/8T
'?"! =>&&
'>&"#&C"F/9
GV . : nk"#BO
;'>@T
LBh (Câu hỏi này nhằm giúp học
sinh rèn luyện được năng lực xác định
được nội dung quan trọng qua tự đọc
sách, đồng thời về tri thức là nhớ được
các đặc điểm hình thái, cấu tạo của lá)
- Câu hỏi tiếp theo để khai thác các dấu
hiệu bản chất của vấn đề là
2m&M•9\A"k"#B
F'&UBB @,B
R+' "V"//
,RM"F'>LBh
2D/1='/'
+0MLBh
HS: sPPt
HS: ?•
GV:?•A %&•8?9
GV:
m&M•9b',C'8@
'VRB+K-)ŽA6
"k"#1RB;
'>@TLB9
HS: sPPt
HS: ?•
GV:?•A %&•8?9
Lưu ýY1+$RB+1B@BA
+88% -^@
1J 19
GV’iK@Rqq9b&8
GV nêu câu hỏi mã hoá được lượng
thông tin quan trọng đã trình bày dưới
dạng thông báo : ‘6
&UFA''+0$+
LB9
8%$B8;Yu
\
8
' +"RB9
zY&UBB+
b. Giải phẫu :
z* ?' FB @
VRBB;
,-•1BR"=LV’&9
z* FBB F
"V88;Yu
\
,`,8
's9t9
ziB+#"?g
A'?#=>A
8 ' '? # & Bc
LB+8.9
2. Lục lạp là bào quan quang hợp :
z*BH
1+$D+9*+
JB F&UFLBAJ
+ B @ &9 X
J + B @
B=>'+M%
LB{*r+LB9
zY1VJ+B@
F
3. Hệ sắc tố quang hợp :
zi&UFLBH
)b
Hoạt động của GV & HS Nội dung
KUF/'+0+-1h
[M&h
HS: sPPt
GV:?•A %&•8?9
- m+M+VT=L
/ &U F "=L C =
h
Cuối bài GV nêu những câu hỏi có tác
dụng kích thích tư duy, HS muốn trả lời
được cần có sự phân tích, tổng hợp các
thông tin đã có trong bài :
z[M&/Rsth
z/".=+,V
".A,RA999M/LB8h
*&h
z[M&C'?“&/V
&Uh
23BR1BT=L
& # T =L
+{*r'{3ri9
2Y&UFBRsY+t1B
R'+VT=L,BR
zKJ"H
Y+•3BR •3B
R•3BRS+B
@9
4. Củng cố
zp&CB4LB1'@Th
5. Hướng dẫn về nhà
z*+W.KD:+bl
zn-5Em có biết7
zn-+=> l&89
V.Rút kinh nghiệm:
BÀI : SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
Sinh học 11 Cơ bản)
)j
I .Mục tiêu:
1. Kiến thức:K8- -&
z"=L8'V&&;
zp"=L&CMB1A$BA&CR8•B'8
&CR
zU"=L!&F@,R&&;+B
2. Kỹ năng :
zr+#8”T&AB;A&&
3. Thái độ:
zM?"=L'+0=W+
II. Phương pháp:
III. Phương tiện dạy học
zKJ"H+MB+#B1'$B
zKJ"H+MRB1AR9
zp;A
IV. Tiến trình bài dạy:
1. Ổn định tổ chức lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
zK&Mh*&&';SC'?h
3.Giảng bài mới:
Hoạt động của thầy - trò Nội dung kiến thức
GV đưa ví dụ để phân tích
z[;,R
Tiếp theo GV nêu câu hỏi hình thành
kiến thức mới:
zK&;SC'?Mh
z+M,`++
+M&&;SC'?h
•DBQst9
•*RLBQs\t9
z*g86M•"k
+=&&;h
zKKi*/='M&'>KK[*h
I. Khái niệm chung về sinh sản hữu tính
1. Khái niệm:
K&;M@&&/&C
LB1 Q"Cst'Qst
LBQs\tB+#J#>9
* Đặc trưng của sinh sản hữu tính:
zv/+MM'LB1
Q"C#>A
/&C+"%A%LB !9
zvUV'>B"#Q9
zKKi*='J&'>KK[*
)o
Hoạt động của thầy - trò Nội dung kiến thức
ziK&M+M
zr;1h
•YFA"A+A<A•P
GV hướng dẫn HS quan sát tranh
hình về các quá trìnhbằng cách nêu
nên các yêu cầu:
zm&M+MM
B19
zm&M+MM
$B9
ziK&%#\+M
B1A$B9
GV sử dụng câu hỏi rèn luyện kĩ
năng so sánh để phát triển kĩ năng tư
duy hoàn thiện kiến thức:
zKCMB1'$B
/"#MF'8
2*T8T;&"F
'>+=W&F "%9
2*&C",'Vk3*•1B
H - F '
9
II. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa.
1. Cấu tạo hoa:
2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi
phôi.
a. Hình thành hạt phấn(thể giao tử đực):
z*gd)*†–+ B1s\tDr•
j# Q"J !sj*†_K*t9
*†FB1
pd*†str•iB1st
st*†&
&
st
*†&&r•Q"Cs+4t
b. Sự hình thành túi phôi(thể giao tử cái):
*gd! –6B•
j*†BHsK*tAb*†
,=> A)*†&F&/•B
bB•1+$H| '•
-$B@6"J !
s*†+@tABRs\tA\ 8GAb
"FC9
)w
Hoạt động của thầy - trò Nội dung kiến thức
hsi6^+"#=J"H
++MMB1'
$Bt
zm+MMQSC
'?/"k"#M8&'>
+MS"!'?h
zD[^+;&FQ"C
'&FQ8 ?B9
iK 3C ' 8 @ "6 - '
@KD:"#+W
.9
z*RB1Mh
zY/M@RB1h
zr CRB1'RB1
•9iM@/BB
d C '? / ; " ,A
BB$Jh
zYRB1h
D[i=>,OiK&ij\9\
từ đó nêu câu hỏi hình thành kiến
thức mới:
z*RMh
zm+MRS*[,`+=
h
z?•'V+MRS*[9
iKY/&CR8•B
z[+0&CR8•BS*[h
Cuối mục II.3 GV yêu cầu HS: r
RB1'>R9
3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh:
a. Thụ phấn :
z n< E *R B1 +M '?
#B1g<""•
49
ziM@*CRB1'B1sR
B1•t9
z*
2*CD/A+49
2*Y=W
b. Thụ tinh:
*R&CLB1Q"C'
QLBQs\tA8S"#
>99
z:FB1d6'$B
z*†FB1
z*†KKr•\Q"Cs+4t
2DQ"C@1st26st•LB
Qs\t•B9
2DQ"C@st2BRs\t•
B(sbt
KCR=+R8•B'8
=>9
4. Quá trình hình thành hạt và quả.
a. Hình thành hạt
z6sRt•s'.ABAB(t
z\v
)|
Hoạt động của thầy - trò Nội dung kiến thức
zY/1'1@h
zr p!'
i9
zi6&&1'
"?9
Nội dung này đã được SGK nêu
rõ nên GV có thể đặt những câu hỏi
mã hoá được lượng thông tin quan
trọng đã trình bày dưới dạng thông
báo:
zY HF9
zY/1'1@h
z:;/ "%M'V
MA&;h
Tiếp theo để HS vận dụng các
kiến thức được học trong bài, kiến
thức của những bài trước và liên hệ
thực tế, GV nên những câu hỏi rèn
luyện kĩ năng phân tích như:
zKCM'/E
M"F'>C'?8;h
zY/#;?
"=L 8h nV 8
"<=L"/h
zm/'+0="F'>
'"F'>"W&F=Wh
2i!(s)t!(
@1,,=I,C+9
2i8!(s\tY1
,,=I,C++9
b. Hình thành quả
zm, RB+#9
zm"J;368R',
Q8A +9
zm+M;9
4. Củng c ố
z*/U!,
zr &&';'>&&;SR'?9
5. Hướng dẫn về nhà.
z*+W.F A-8E 9
zYc <!, B9
V. Tự rút kinh nghiệm.
III. KẾT LUẬN
)•
*+"VA^?B+'' H,=I8ET
,C."#%@"!-?BAE&Q,R."#=>
,O-&"!8B8@'8ET>A8"&
''&Q,R."#FAF8@(
="#8#+"8-?B9n#/BB"%>B=JBB
,-AB;;C+-?B-&Ae
+,-&-9
pk,/+1VFUA&U!,+M S+0
/&/9p"=LV8?•A/B"H;9
Xin chân thành cảm ơn!
Trùng Khánh, tháng 03 năm 2010
Người thực hiện
TRẦN THỊ
HƯƠNG
)l
