Cách tác dụng của thuốc trong cơ thể pps

Cách tác dụng của thuốc trong cơ thể
14/05/2010 16:48

Trong chúng ta ai cũng đã phải dùng
đến thuốc. Thế nhưng có mấy ai biết
rằng khi vào cơ thể thuốc có những
cách tác dụng nào?


Tác dụng tại chỗ và tác dụng toàn
thân

Tác dụng tại chỗ là tác dụng của thuốc
ngay tại nơi thuốc tiếp xúc. Ví dụ như
các thuốc bôi ngoài da, thuốc bao bọc
niêm mạc đường tiêu hóa (kaolin,
hydroxyd nhôm) Còn tác dụng toàn
thân là tác dụng xảy ra sau khi thuốc đã
được hấp thu vào máu qua đư
ờng hô hấp,
đường tiêu hóa hay đường tiêm Như
vậy, tác dụng toàn thân của thuốc không
có nghĩa là thuốc tác dụng khắp cơ thể
mà chỉ là thuốc đã vào máu để "đi" khắp
cơ thể phát huy tác dụng.

Tác dụng chính và tác dụng phụ

Trong các tờ hướng dẫn sử dụng thuốc

thường thấy có ghi tác dụng hoặc chỉ
định điều trị của thuốc đó và tác dụng
phụ của thuốc. Vậy tác dụng chính của
thuốc là tác dụng để điều trị bệnh. Khi
uống thuốc vào bệnh sẽ được chữa khỏi.
Song bên cạnh tác dụng điều trị này,
thuốc còn có thể gây nên nhiều tác dụng
khác còn gọi là các tác d
ụng không mong
muốn (ADR) do thuốc gây ra. Các ADR
này có thể từ nhẹ, chỉ gây khó chịu cho
người dùng như: chóng mặt, buồn nôn,
mất ngủ đến nặng như loét dạ dày tá
tràng, tụt huyết áp, sốc phản vệ

Ví dụ, aspirin là thuốc hạ nhiệt, chống
viêm, giảm đau (tác dụng chính), nhưng
lại gây chảy máu tiêu hóa (tác dụng
không mong muốn). Các tác dụng không
mong muốn này thậm chí xảy ra ở ngay
liều điều trị. Vì vậy, trong điều trị người
ta thường tìm cách để khắc phục tác
dụng phụ và làm tăng tác d
ụng chính của
thuốc như phối hợp thuốc, thay đổi
đường dùng

Tác dụng hồi phục và không hồi phục

Sau khi vào cơ thể làm xong "nhiệm vụ"

của mình thuốc bị thải trừ. Khi đó chức
phận của cơ quan lại trở về bình thường.
Đó là tác dụng hồi phục của thuốc. Ví
dụ, bệnh nhân cần phẫu thuật phải dùng
thuốc gây mê. Sau cuộc phẫu thuật đó
(sau khi thuốc mê đã thải trừ hết ra khỏi
cơ thể) người bệnh lại trở lại trạng thái
tỉnh táo bình thường.

Bên c
ạnh đó cũng có những tác dụng phụ
của thuốc có thể hồi phục. Ví dụ, uống
rifampicin trong điều trị lao, nước tiểu
bệnh nhân thường có màu đỏ sẫm nhưng
khi ngừng thuốc hiện tượng này sẽ hết
(còn gọi là tác dụng phụ không gây nguy
hiểm cho người bệnh).

Tác dụng không hồi phục nghĩa là thuốc
làm mất hoàn toàn chức phận của tế bào,
cơ quan. Ví dụ, cloramphenicol có tai
biến gây suy tủy xương, tetracyclin gây
vàng răng

Tác dụng chọn lọc

Tác dụng chọn lọc của thuốc là tác dụng
điều trị xảy ra sớm nhất, rõ rệt nhất.
Digitalis gắn vào tim, não, gan, thận
nhưng với liều điều trị chỉ có tác dụng

trên tim; albuterol (salbutamol, ventolin)
trong điều trị hen phế quản chỉ k
ích thích
chọn lọc receptor b2 adrenergic Chính
vì tác dụng chọn lọc của thuốc này làm
cho việc điều trị trở nên dễ dàng hơn,
hiệu quả hơn, tránh được nhiều tác dụng
không mong muốn do thuốc gây ra.