Tham luận về chủ đề nâng cao năng lực nghe nói
cho học sinh
1: Nâng cao năng lực nghe.
Đối tượng: học sinh mới bắt đầu học tiếng Nhật
Giáo trình: minnanonihongo, choukai tasuku quyển 1
Các hình thức nghe: nghe theo bài
Nghe tự do
Thực chất việc nghe hiểu trong tiếng Nhật là rất khó. cái khó của học sinh
khi nghe hiểu đó là không nghe kịp theo băng đĩa đọc cộng thêm với ngữ
pháp tiếng nhật có phần ngược với tiếng Việt nên khi băng đĩa đã chạy hết
mà không đọng lại được trong đầu các em. Nên ngay từ đầu phải cho học
sinh làm quen từ những cái đơn giản nhất . ngay cả là việc nghe đọc phát
âm chữ cái và nghe đọc từ vựng.việc các em nghe quen từ vựng sẽ là tiền
đề cho các em nghe các câu văn và đoạn văn dài hơn.
_ đối với việc nghe theo bài:
bản chất của các giáo trình này xoay quanh ngũ pháp và từ vựng của bài
học đó. Nên để học sinh tự tin khi nghe thì phải hướng dẫn cho các em
hiểu là các em phải thuộc từ vựng, và nắm chắc được ngũ pháp của bài học
đó. Khi có được các yếu tố đó phần nghe sẽ đơn giản hơn vì gần như đã
được giới hạn.Càng học các bài ngữ pháp cao hơn thì phần nghe sẽ càng
khó hơn. Đối với các đoạn dài tôi thường cho nghe nhiều lần, lần 1 cho
nghe cả đoạn, không nhất thiết các em phải nghe hiểu được hết nhưng phải
nắm được ngữ cảnh của cả đoạn.sau đó ở các lần sau tôi sẽ tách đoạn để
các em nghe được cụ thể và đơn giản hơn. có những học sinh năng lực
không tốt lắm, hầu như không bắt kịp nhưng với vai trò là giáo viên cũng
không được để các em nản chí mà nên cho các em nghe các phần đơn giản
hơn của các bạn khác, thường xuyên động viên, khuyến khích ngay cả khi
các em chỉ nghe được 1 số từ vựng. có thể gợi ý nếu các em đã nghe nhiều
lần mà vẫn chưa ra kết quả. có những em vì không nghe được nên có tâm
lý chán nản và không muốn nghe nên yếu tố tạo không khí sôi nổi trong
giờ nghe là rất quan trọng. các em nghe dù đúng hay sai cũng phải đưa ra ý
kiến của mình, kiểm tra kết quả nghe của các em để khẳng định trong lớp
các em có tập trung nghe. Ngoài ra trước mỗi bài nghe phải hướng dẫn các
yêu cầu của đề bài và cách làm bài để tạo cho các em tâm lý sẵn sàng. Đôi
khi cho các em nghe lại các phần mà mình đã nghe để kiểm tra lại xem
năng lực của các em có tiến bộ lên không. Việc nghe lại được sẽ giúp các
em tự tin hơn.
_ đối với bài nghe tự do ( tức là không nghe theo bài học) : thường thì chỉ
khi các em đã có 1 số kiến thức nhất định thì mới nên cho các em nghe.
Việc nghe này giúp các em nâng cao khả năng suy luận và các đoạn nghe
này thường sinh động và gần với hội thoại đời thường hơn.
2: Nâng cao kỹ năng nói.
Ngay từ đầu phải tập cho các em thói quen luyện nói tiếng Nhật thường
xuyên dù là từ những ngữ pháp đơn giản nhất. khi bắt đầu nhận lớp nên
cho các em làm quen luôn với các câu khẩu ngữ hay dùng trong lớp học ,
điều đó sẽ làm cho các em thấy hứng thú với tiếng Nhật. trong lớp phải tạo
được không khí sôi nổi, nhịp độ nhanh dần đều để các em có hứng thú phát
biểu ý kiến. Ngoài ra tôi thường cho các em đọc nhiều lần các câu ví dụ
mẫu trong sách vì đó chính là các mẫu ngữ pháp. Việc hiểu các mẫu câu là
1 phần nhưng việc sử dụng được các mẫu đó 1 mới là quan trọng. để sủ
dụng được các mẫu câu đòi hỏi các em phải suy nghĩ,phải tư duy logic,
việc đó tốn của các em nhiều thời gian. Nhưng nếu các em có sự luyện tập
thường xuyên sẽ làm cho phản xạ và tư duy nhanh hơn. Với các câu đơn
giản nên tập cho các em thành thói quen, không cần mất thời gian tư duy
mà vẫn có thể nói được.
Trong các giờ hội thoại nên cho các em hội thoại theo cặp theo nhóm.yêu
cầu các em phải hiểu ngữ cảnh của hội thoại để có thể thực hiện một cách
tự nhiên. Chú ý cho các em hội thoại đúng theo ngữ điệu của người Nhật
( thông qua việc cho các em nghe băng đĩa). Ngoài hội thoại trong sách
giáo khoa thì nên mở rộng cho các em các tình huống hội thoại tự do.( hội
thoại theo chủ đề mà giáo viên đưa ra ,hội thoại theo chủ đề mà học sinh
đưa ra).Khuyến khích các em sử dụng tiếng Nhật không chỉ trong các giờ
học tiếng Nhật mà nên sử dụng thường xuyên. Điểm khó khiến các em
không tự tin khi hội thoại đó là: không tư duy kịp, sợ nói sai. tuy nhiên
không nên làm cho các em căng thẳng, dù học sinh nói sai nhưng vẫn
khuyến khích các em tích cực nói. Trong lớp nên cử các em có khả năng
hội thoại tốt giúp đỡ các em khác. Khi các em đã học được 1 số kiến thức
nhất định thì nên tổ chức cho các em viết theo chủ đề sau đó hùng biện để
nâng cao sự tự tin trước mọi người.
• Kết hợp kỹ năng nghe và nói: sau khi các em đã nghe xong thì nên
cho các em làm lại hội thoại như trong băng đĩa để làm quen với ngữ
điệu, cách phát âm, luyện được trí nhớ, khả năng tư duy nhanh. Bên
cạnh đó khuyến khích học sinh khá phát triển thêm hội thoại dựa vào
đoạn gốc trong băng đĩa
Trên đây là một vài ý kiến của tôi về chủ đề : nâng cao khả năng nghe
nói của học sinh ! Rất mong giám đốc phòng Nhật Bản và các anh chị
trong phòng đọc và cho ý kiến xây dựng.
Tôi xin trân thành cảm ơn!