Ôn tập văn học 12 part 5 pot
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (290.95 KB, 10 trang )
- Tnú là một anh hùng đích thự
c
. C
ụ
Mế
t
r
ấ
t
t
ự
hào
nói
v
ề
anh:
“
N
ó
là
ng
ườ
i
Strá
mình
–
Cha
m
ẹ
nó
chế
t
sớm,
làng
Xô
Man
này
nuôi
nó.
Đời
nó
kh
ổ,
nh
ư
ng
b
ụ
ng
nó
s
ạ
ch
nh
ư
n
ướ
c
su
ố
i
làng
ta
”
.
Yêu
cách
m
ạ
ng
và
khao
khát
t
ự
do.
Tnú
đ
ã
vào
r
ừ
ng
bả
o
v
ệ
,
ti
ế
p t
ế
cho
cán
b
ộ
ho
ạ
t độ
ng
bí
m
ậ
t.
Tnú
h
ọ
c
ch
ữ để
mai
sau
thay
anh
Quy
ết
làm
cán
b
ộ.
D
ũ
ng
c
ả
m
và
m
ư
u
trí
lúc
v
ượt
thác,
lúc
cắ
t rừ
ng
đ
i
liên
l
ạc.
Trung
thành
và
bấ
t
khu
ất. Nu
ố
t
th
ư
bí
m
ật
khi
b
ị
đ
ị
ch
bắ
t.
Gi
ặc
tra
tấ
n b
ắt
khai
ai
là
c
ộ
ng
s
ả
n,
Tnú
đặt
tay
lên
b
ụng
mình,
nói:
“
Ở đ
ây
này
”
.
Tnú
s
ố
ng
v
ớ
i
ni
ề
m
tin:
“
Cán bộ
là
Đả
ng.
Đả
ng
còn,
núi
n
ước
này
còn
”
.
Tnú
v
ượ
t
ngụ
c trở
v
ề
làng,
độ
c
th
ư
tuy
ệ
t
m
ệ
nh
c
ủ
a
anh
Quy
ế
t
cho
lũ
làng
nghe
r
ồ
i
anh
đ
i
lên
núi
N
g
ọ
c
Linh
l
ấ
y
m
ộ
t
gùi
đ
á
mài
đ
em
v
ề
để
dân
làng
Xô
Man
mài
giáo,
mác,
d
ụ
,
r
ự
a,
chu
ẩ
n
b
ị
khở
i
ngh
ĩ
a. Cuộ
c
chi
ế
n
đấ
u
mớ
i
bắ
t
đầ
u
thì
v
ợ
con
anh
b
ị
gi
ặc
đập
chế
t. Cứ
u
m
ẹ
con
Mai
không
được,
anh
b
ị
gi
ặ
c b
ắ
t
trói
b
ằ
ng
dây
r
ừ
ng,
bị
gi
ặc
đố
t
m
ườ
i
ngón
tay
b
ằ
ng
nh
ự
a
xà
nu
thành
m
ườ
i
ng
ọn đ
u
ố
c.
Anh
nghe
l
ử
a
cháy
trong
l
ồ
ng
ng
ự
c,
cháy
ở
b
ụng,
nh
ư
ng
l
ẫ
m
li
ệ
t,
khí
phách:
hiên
ngang.
Tnú
không
thèm
kêu
van!
Tnú
là
m
ộ
t
d
ũ
ng
s
ĩ
kiên
quy
ế
t
đ
ánh
đị
ch
đế
n
cùng.
N
úi
r
ừ
ng
đ
ã
đố
t
l
ử
a
lên
r
ồ
i!
Mườ
i
ngón
tay,
ngón
nào
c
ũ
ng
c
ụ
t
m
ộ
t
đố
t,
nh
ư
ng
còn
hai
đố
t
v
ẫ
n
c
ầ
m
giáo,
b
ắ
n
súng
được,
anh
đ
ã
lên
đườ
ng
đ
i
tìm
cách
m
ạ
ng,
gia
nh
ậ
p
Gi
ả
i
phóng
quân,
đ
i
tìm
nh
ữ
ng th
ằ
ng
D
ụ
c
ác
ôn
để
tr
ả
thù
cho
m
ẹ
con
Mai,
cho
l
ũ
làng.
Tnú
đ
ã
chi
ế
n
đấ
u
d
ũ
ng
c
ả
m,
đ
ã
xung
phong
xu
ố
ng
h
ầ
m
ng
ầ
m,
dùng
tay
bóp
chế
t
tên
chỉ
huy,
c
ũ
ng
là
m
ộ
t
th
ằ
ng
D
ụ
c
khát
máu.
Anh
nh
ớ
làng,
anh
xin
phép
v
ề
th
ă
m
làng
m
ộ
t
đ
êm
r
ồ
i
anh
l
ại
ra
đ
i
chi
ế
n
đấ
u!
N
guy
ễ
n
Trung
Thành,
với
khuynh
h
ướ
ng
s
ử
thi
đ
ã
khắ
c
h
ọ
a
Tnú
mang
bao
phẩ
m
ch
ấ
t
anh
hùng
l
ẫ
m
li
ệ
t.
Tnú
đ
i
ti
ếp
trong
“
Đấ
t
n
ước
đứ
ng
lên
”
.
Màu
sắ
c
núi
r
ừ
ng
và
hơ
i
h
ướ
ng
Tây
N
guyên
nh
ư
ánh
hào
quang
t
ỏ
a
chi
ế
u
d
ũ
ng
s
ĩ
Tnú.
K
ế
t
lu
ậ
n
Hình
t
ượ
ng
r
ừ
ng
xà
nu,
hình
ả
nh
nh
ữ
ng
d
ũ
ng
s
ĩ
anh
hùng
trong
truy
ệ
n
“
R
ừ
ng
xà
nu
”
là
hình
ả
nh
đấ
t
n
ướ
c
và
con
ng
ườ
i
V
i
ệ
t
Nam
kiên
cườ
ng,
b
ấ
t
khu
ấ
t
trong
thờ
i
đạ
i
H
ồ
C
hí
M
inh
v
ừa
đậ
m
đ
à
hơ
i
h
ướ
ng
và
c
ả
nh
quan
hùng
v
ĩ
Tây
N
guyên.
Tác
ph
ẩ
m
dào
dạt
cả
m
h
ứ
ng
s
ử
thi
hào
hùng.
N
h
ữ
ng
anh
hùng
d
ũ
ng
s
ĩ
nh
ư
c
ụ
Mế
t,
Tnú,
Mai,
Dít,
…
đạ
i
d
i
ện
cho
c
ộ
ng
đồ
ng,
chi
ế
n
đấ
u
và
hy
sinh
vì
s
ự
s
ố
ng
còn
c
ủ
a
c
ộ
ng
đồ
ng,
g
ắ
n
bó
vớ
i
l
ị
ch
s
ử
c
ộ
ng
đồ
ng,
đượ
c
kh
ắ
c
h
ọ
a
bằ
ng
nh
ữ
ng
hình
ả
nh
chói
l
ọ
i,
v
ớ
i
m
ộ
t
gi
ọ
ng
v
ă
n
hào
hùng,
say
mê,
trang
tr
ọ
ng,
t
ạ
o
nên
nh
ữ
ng
trang
v
ă
n
tráng
l
ệ
mang
âm
h
ưở
ng
anh
hùng
ca.
Truy
ệ
n
“
R
ừ
ng
xà
nu
”
th
ể
hi
ệ
n
ngh
ệ
thu
ật
kể
chuy
ệ
n
h
ấ
p d
ẫn
c
ủ
a
N
guy
ễ
n
Trung
Thành
v
ừ
a
trang
nghiêm
th
ầ
n
k
ỳ
,
v
ừ
a
đầ
y ch
ấ
t
th
ơ
tráng
l
ệ./.
Tác
gi
ả
H
ọ
và
tên:
Nguy
ễ
n Hoàng Ca
,
bút
danh
là
Nguy
ễ
n Ngọc Tấn, Nguy
ễ
n Thi
.
Sinh
n
ăm
1928
tạ
i
N
am
Đị
nh.
Vào
Sài
Gòn
t
ừ
nh
ỏ.
Là
nhà
v
ă
n
quân
độ
i,
hy
sinh
trong
cu
ộ
c
T
ổ
ng
ti
ế
n
công
t
ết
Mậ
u
Thân,
t
ạ
i
m
ặ
t
tr
ậ
n
Sài
Gòn
(1968).
Tác ph
ẩ
m:
Tr
ă
ng sáng (1960),
Đ
ôi b
ạ
n (1962),
“
Ngườ
i
m
ẹ
cầ
m
súng
”
,
“
Nh
ữ
ng
s
ự
tích
ở đất thép
”
,
“
M
ẹ
v
ắ
ng
nhà
”
,
“
Nh
ữ
ng
đứ
a
con
trong
gia
đ
ình”
,…
Phong
cách
ngh
ệ
thu
ật
c
ủ
a
Nguyễ
n
Thi
đậ
m
đ
à
màu
sắ
c
dân
gian
mà
hi
ệ
n
đạ
i,
l
ố
i
kể
chuy
ện
t
ự
nhiên
nh
ư
cách
cả
m,
cách
ngh
ĩ
c
ủ
a
ng
ười
nông
dân
Nam
B
ộ;
nhân
v
ậ
t
được
trình
bày
trong
m
ỗ
i
quan
h
ệ
ph
ức t
ạ
p và sự
v
ậ
n độ
ng
phát
tri
ể
n
đầ
y
ấ
n
t
ượ
ng:
tr
ẻ
trung,
b
ộ
c
tr
ự
c,
mãnh
li
ệ
t
đ
áng
yêu.
Tóm
t
ắ
t
Vi
ệt
quê
ở
B
ến
Tre.
Ch
ị
gái
là
Q
uy
ế
t
C
hi
ế
n,
hai
chị
em
cùng
đ
i
b
ộ độ
i
m
ộ
t
ngày.
Trong
m
ộ
t
tr
ậ
n đ
ánh
lớn
trong
r
ừ
ng
cao
su,
Vi
ệ
t
dùng
th
ủ
pháo
diệ
t
m
ộ
t
xe
b
ọc thép M
ĩ
.
Nh
ư
ng
Vi
ệ
t đã b
ị
th
ươ
ng
n
ặ
ng,
ng
ấ
t đ
i
trên
chi
ế
n
tr
ường,
b
ị
l
ạ
c
đơ
n
vị
ba
ngày
đ
êm.
T
ỉ
nh
r
ồ
i
l
ại
mê,
mê
r
ồ
i
l
ạ
i
t
ỉ
nh,
anh
nh
ớ
l
ạ
i
nh
ữ
ng
k
ỷ
ni
ệ
m
vui,
bu
ồ
n
tu
ổ
i
thơ
,
nh
ớ
l
ại
ba
má,
anh
ch
ị
em,
nh
ớ
chú
N
ăm.
C
ả
ba
l
ẫ
n
má
đề
u
hy
sinh
trong
chi
ế
n
tranh.
Vi
ệt
và
ch
ị
C
hi
ến
ra
đ
i
đ
ánh
gi
ặ
c
để
báo
thù
cho
ba
má,
để
gi
ả
i
phóng
quê
h
ươ
ng,
ti
ếp
t
ụ
c
trang
s
ử
anh
hùng
c
ủ
a
gia
đ
ình.
Anh
Tánh
d
ẫ
n
ti
ể
u
độ
i
đ
i
tìm
V
i
ệ
t
su
ố
t
3
ngày,
m
ấ
y
l
ầ
n
đụ
ng
địch,
lụ
c
su
ố
t
m
ặ
t
tr
ận
dài
dặc
m
ới
g
ặ
p
được
Việ
t và đư
a
v
ề b
ệ
nh
vi
ện
quân
y.
Lúc
vế
t
th
ươ
ng
s
ắ
p
lành,
anh
Tánh
gi
ụ
c
Việ
t
vi
ế
t
th
ư
cho
ch
ị
C
hi
ế
n.
Ch
ủ
đề
Ca
ng
ợ
i
khí
th
ế
ra
trậ
n
và
khí
phách
anh
hùng
c
ủ
a
tu
ổ
i
tr
ẻ
mi
ề
n
N
am
trong
thờ
i
ch
ố
ng
M
ĩ
.
Đánh
gi
ặc
để
tr
ả
thù
nhà
c
ũng
là
để
gi
ả
i
phóng
quê
h
ươ
ng.
Nhân
v
ậ
t
1.
Chi
ế
n
là
đứ
a
con
gái
không
khác
m
ẹ
tí
nào:
gan
góc,
đ
ã
nói
là
làm,
ch
ă
m
ch
ỉ
,
đảm
đ
ang,
tháo
vát.
Ba
má
hy
sinh
r
ồ
i,
là
chị
gái
trong
nhà
nên
sớm
bi
ế
t
lo
toan,
thu
x
ế
p
vi
ệc
nhà,
g
ử
i
bàn
th
ờ
má
…
tr
ước
lúc
ra
trậ
n.
Tuy
có
lúc
còn
tran
h
giành
vớ
i
em,
nh
ư
ng
r
ấ
t
th
ươ
ng
em,
hay
nh
ườ
ng
em.
C
hi
ế
n
ra
tr
ậ
n
vớ
i
l
ờ
i
th
ề
quy
ế
t
chi
ế
n:
“
N
ế
u
gi
ặ
c
còn
thì
tao
m
ấ
t,
v
ậ
y
à!
”
Chú
Nă
m khen
ngợ
i:
“
K
hôn!
Vi
ệ
c
nhà
nó
thu
đượ
c
g
ọ
n
thì
vi
ệ
c
n
ướ
c
nó
m
ở
được
r
ộ
ng,
g
ọ
n
b
ề
gia
th
ế
,
đặ
ng
b
ề
n
ướ
c
non
”
.
2.
Vi
ệt
là
m
ộ
t
th
ằ
ng
nh
ỏ
gan,
ra
trậ
n
khi
mớ
i
17
tu
ổ
i.
H
ồ
n
nhiên,
hi
ế
u
độ
ng,
r
ấ
t
th
ươ
ng
ch
ị
nh
ư
ng
hay
tranh
giành
với
ch
ị
,
không
s
ợ
M
ĩ
mà
l
ạ
i
s
ợ
ma
…
R
ấ
t
yêu
th
ươ
ng
đồ
ng
độ
i.
D
ũ
ng
c
ả
m
ngoan
c
ườ
ng
trong
chi
ế
n
đấ
u,
dùng
th
ủ
pháo
diệt
xe
b
ọ
c
thép
M
ĩ
.
Bị
th
ươ
ng
n
ặ
ng,
m
ặ
t
m
ũ
i
chân
tay
đẫ
m
máu,
m
ắt
b
ị
th
ươ
ng
không
nhìn
th
ấ
y
được,
đ
ói
khát;
ch
ỉ
còn
m
ộ
t
viên
đạ
n
đ
ã
lên
nòng,
s
ẵ
n
sàng
t
ử
chi
ế
n
v
ớ
i
gi
ặc.
Rấ
t
th
ươ
ng
ba
má,
nung
n
ấ
u
m
ố
i
thù
nhà,
quy
ế
t
đ
ánh
gi
ặc
để
tr
ả
thù
cho
ba
má,
để
gi
ả
i
phóng
quê
h
ươ
ng.
Vi
ệ
t
là
đứ
a
con
yêu
quý
c
ủ
a
gia
đ
ình.
C
âu
hò
c
ủ
a
chú
Nă
m
g
ử
i
g
ắ
m
bao
tình
c
ả
m
t
ố
t
đẹ
p đố
i
v
ớ
i
V
i
ệ
t:
“
khi
thì
Vi
ệ
t
bi
ế
n
thành
t
ấm
áo
vá
quàng
hoặc
con
sông
dài
cá
lôi
c
ủ
a
chú,
khi
thì
Vi
ệ
t
bi
ế
n
thành
ng
ườ
i
ngh
ĩ
a
quân
Trươ
ng
Đị
nh,
ng
ọ
n
đ
èn
bi
ể
n
Gò
Công,
ho
ặ
c
ngôi
sao
sáng
ở
Tháp
M
ườ
i
”
.
Đ
oạ
n
v
ă
n
hay
nh
ấ
t,
đằ
m
th
ắ
m
ch
ấ
t
ch
ữ
tình,
hàm
ch
ứ
a
chi
ề
u
sâu
tri
ết lí
…
“Con
sông
náo
ở
n
ướ
c ta c
ũng
đẹ
p,
l
ắ
m
n
ước
bạ
c,
nhi
ề
u
phù
sa,
v
ườn
r
ộ
ng
mát
m
ẻ
c
ũ
ng
sinh
ra
t
ừ đ
ó.
Tră
m
sông
đổ
v
ề
m
ộ
t
bi
ể
n,
con
sông
c
ủ
a
gia
đ
ình
ta
c
ũ
ng
ch
ả
y
v
ề
m
ộ
t
bi
ể
n,
mà
bi
ể
n
thì
r
ộ
ng
b
ằ
ng
c
ả
n
ướ
c
ta
và
ra
ngoài
c
ả
n
ước
ta
”
.
Tác
gi
ả
Nguy
ễn
Minh
Châu
là
nhà
v
ă
n
quân
độ
i.
Q
uê
ở
Qu
ỳnh
L
ư
u,
N
gh
ệ
An,
sinh
n
ă
m
1930,
m
ấ
t
n
ăm
1989.
Tác
phẩ
m
đầ
u
tay:
“
Cửa sông
”
(
1967). Các tác ph
ẩ
m khác:
“
Nh
ữ
ng
vùng
tr
ờ
i
khác
nhau
”
(
1970),
“
D
ấu
chân
ngườ
i
lính
”
(
1972)
… “
B
ế
n quê
”
(
1985),
“
Cỏ
lau
”
(
1983),
…
N
guy
ễ
n
Minh
Châu
được
coi
là
m
ộ
t
trong
nh
ữ
ng
cây
bút
tiên
phong
trong
công
cu
ộc đổ
i
m
ới
v
ă
n
h
ọc c
ủ
a
ta
nh
ữ
ng
n
ă
m
g
ầ
n
đ
ây
…
Xu
ấ
t
x
ứ
Truy
ệ
n
ng
ắ
n
“
M
ảnh tră
ng
cu
ố
i
r
ừng”
rút
t
ừ
t
ậ
p
truy
ệ
n
ng
ắ
n
“Những vùng trời khác nhau”,
xu
ất
bả
n
n
ăm
1970.
Tóm
t
ắ
t
truy
ệ
n
Chuyến
xe
đ
êm
nay
đư
a
hàng
ra
ti
ền
phươ
ng,
Lãm
được
phép
ch
ỉ
huy
tr
ả
hàng
xong,
r
ẽ đế
n
th
ă
m
ch
ị
gái
và
ng
ườ
i
yêu
ở
đơ
n
v
ị
thanh
niên
xung
phong.
Th
ậ
t
phi
ề
n
hà,
trên
xe
l
ạ
i
có
m
ộ
t
cô
gái
đ
i
nh
ờ
xe
lên
c
ầ
u
Đ
á
Xanh,
cô
ta
đ
i
g
ặ
p
ng
ườ
i
yêu!
Cô
gái
xinh
đẹ
p c
ũ
ng
tên
là
N
guy
ệ
t
nh
ư
tên
ng
ườ
i
yêu
c
ủ
a
anh.
Tră
ng
đầ
u
tháng,
m
ả
nh
tr
ă
ng
cu
ố
i
r
ừ
ng
dát
lên
con
đườ
ng
chi
ế
n
l
ược.
Tră
ng
sáng
chi
ế
u
vào
khung
c
ử
a
xe,
làm
cho
khuôn
m
ặ
t
cô
gái
ngờ
i
lên
v
ẻ đẹ
p
l
ạ
th
ườ
ng.
Q
uá
n
ửa đ
êm,
xe
đế
n
ng
ầ
m.
Cô
gái
không
xu
ố
ng
xe
đ
i
v
ề đơ
n
v
ị
, cô đ
ã
giúp
Lãm
đư
a
xe
vượ
t
ng
ầ
m.
Máy
bay
gi
ặ
c từ
ng
đàn ào t
ới
ném
bom
th
ả
pháo
sáng,
b
ắ
n
20
li
đỏ
l
ừ.
Cô
gái
b
ị
h
ơi
bom
xô
ngã
dúi,
nh
ư
ng
cô
đ
ã
d
ũ
ng
c
ảm
đẩ
y
chàng
lái
xe
vào
ch
ỗ
n
ấ
p
còn
mình
đứ
ng
che ch
ắ
n
phía
ngoài.
C
hi
ếc
xe
bén
l
ử
a.
Hai
ng
ườ
i
v
ừa d
ậ
p
l
ử
a
v
ừ
a
cho
xe
phóng
lên.
N
guy
ệ
t
ph
ải
dò
đ
i
tr
ước
dẫ
n
đườ
ng.
V
ượ
t kh
ỏ
i
tr
ọ
ng
đ
i
ể
m,
Lãm
mới
bi
ế
t
Nguy
ệt
b
ị
th
ươ
ng,
máu
ch
ả
y đỏ
c
ả
cánh
tay
áo
xanh.
Cô
ướ
t
nh
ư
m
ộ
t
con
công
v
ừ
a
tắ
m
th
ế
mà
v
ẫ
n
c
ườ
i
r
ấ
t t
ươ
i.
Trong
lòng
anh
lái
xe
tr
ẻ
d
ấ
y
lên
m
ộ
t
tình
yêu
N
guy
ệ
t
g
ầ
n
nh
ư
mê
mu
ộ
i
l
ẫn
cả
m
ph
ụ
c.
Cô
gái
chia
tay
Lãm
đ
i
ng
ượ
c
l
ạ
i
phía
ng
ầ
m
…
C
huy
ế
n
ấ
y
giao
hàng
xong,
đ
ã
quá
mu
ố
n,
Lãm
l
ỡ
h
ẹ
n.
C
huy
ế
n
xe
sau,
anh
mới
vào
th
ă
m
ch
ị
gái.
Anh
m
ớ
i
b
i
ế
t
cô
gái
đ
i
nh
ờ
xe
đ
êm
ấ
y
chính
là
ng
ườ
i
yêu
t
ừ
ng
h
ẹ
n
ước
…
Ch
ủ
đề
Tâm hồn trong sáng, tình yêu thủy chung, dũng cảm chi
ế
n đấu
là
phẩm
chấ
t cao
đẹ
p c
ủ
a
ng
ườ
i
con
gái
Vi
ệt
Nam
trong
nh
ữ
ng
n
ă
m
đ
ánh
M
ĩ
ác
li
ệ
t.
Cô
gái
thanh
niên
xung
phong:
Nguy
ệ
t
-
Duyên
dáng,
h
ồ
n
nhiên,
đẹ
p:
“
đ
ôi
gót
chân
bóng
h
ồ
ng
”
,
“
mái
tóc
thơm
ngát,
dày
và
tr
ẻ
trung
làm
sao
”
,
“
K
huôn
m
ặ
t
t
ươ
i
mát,
ngờ
i
lên
và
đẹ
p
l
ạ
th
ườ
ng
d
ướ
i
ánh
tr
ă
ng
…
Cách
ă
n
nói
và
đố
i
đ
áp
rấ
t
ch
ữ
ng
ch
ạc,
đ
àng
hoàng,
t
ự
tin.
-
R
ấ
t
tình
ngh
ĩ
a:
ng
ườ
i
đ
i
nh
ờ
xe
tr
ở
thành
b
ạ
n
đườ
ng
r
ồ
i
lúc
đư
a
xe
ra
ngầ
m
tr
ở
thành
đồ
ng
độ
i
chi
ế
n
đấ
u.
C
âu
nói:
“
Anh
đ
ã
cho
em
đ
i
nh
ờ
xe,
lúc
khó
kh
ă
n
l
ạ
i
b
ỏ
anh
ư
?
”
th
ể
hi
ệ
n
m
ộ
t
t
ấ
m
lòng
và
cách
ă
n
ở
thủy
chung
tình
ngh
ĩ
a.
-
D
ũ
ng
c
ả
m,
lanh
l
ợ
i,
quy
ế
t đ
oán.
Bi
ế
t
là
gi
ặ
c
ném
bom
t
ọ
a
độ.
Bom
n
ổ
cô
đ
ã
đẩ
y
Lãm
vào
ch
ỗ
n
ấ
p,
còn
mình
đứ
ng
ch
ắ
n
phía
ngoài.
Lúc
l
ộ
i
qua
ng
ầ
m
bu
ộc t
ời
giúp
Lãm
kéo
xe
lên.
Lúc
chỉ
đường
cho
xe
ch
ạ
y
trong
bom
đạ
n.
Đế
n
quãng
khó
và
t
ố
i
thì cô
“
nh
ả
y
xu
ống đ
i
dò
trước
”
làm
l
ộ
tiêu
cho
Lãm
lái
xe
vượt
lên
thoát
hiểm.
M
ột câu nói cao c
ả
,
thiêng
liêng:
“
Anh
b
ị
th
ươ
ng
thì
xe
cũng
m
ấ
t,
anh
c
ứ
n
ấ
p đó
”
.
-
B
ị
th
ươ
ng
mà
v
ẫ
n
bình
t
ĩ
nh
l
ạ
c
quan,
v
ẫ
n
t
ươ
i
c
ườ
i:
“
Anh
c
ứ
yên
tâm
v
ế
t
th
ươ
ng
ch
ỉ
sượ
t
da
thôi.
T
ừ
gi
ờ
đế
n
sáng,
em
có
th
ể
đ
i
lên
t
ậ
n
trờ
i
được
”
.
-
B
ị
th
ươ
ng, b
ị
ướ
t mà v
ẫ
n
đẹ
p như
con
công
m
ớ
i t
ắ
m. Và cô đ
ã
làm
dấy
lên
trong
lòng
chàng
lái
xe
“một tình yêu
Nguy
ệ
t gần như mê muộ
i
l
ẫ
n
c
ảm phụ
c
”.
-
Tình
yêu:
h
ứ
a
hôn
m
ộ
t
cách
lãng
m
ạ
n,
đợ
i
ch
ờ
thủ
y
chung,
đ
i
trong
c
ả
nh
bom
đạ
n
đế
n đ
i
ể
m
h
ẹ
n
g
ặ
p
ng
ườ
i
yêu
ch
ư
a
hề
g
ặp
mặ
t!.
“
Trong
tâm
h
ồ
n
ng
ười
con
gái
bé
nh
ỏ,
tình
yêu
và
ni
ề
m
tin
mãnh
li
ệt
vào
cu
ộc số
ng,
cái
s
ợi
chỉ
xanh
óng
ánh
ấ
y,
bao
nhiêu
bom
đạ
n
gi
ộ
i
xu
ố
ng
c
ũ
ng
không
h
ề đứ
t,
không
th
ể
nào
tàn
phá
n
ổ
i
ư
?
”
-
Đ
úng
nh
ư
ch
ị
Tính
đ
ã
nói:
“
Trên
đời
khó
tìm
đượ
c mộ
t
ng
ườ
i
con
gái
nh
ư
th
ế
!
”
V
ậy,
cô
Nguyệ
t
tiêu
bi
ểu
cho
nh
ữ
ng
ph
ẩ
m
ch
ất
cao
đẹ
p
gì
c
ủ
a
ng
ườ
i
con
gái
Vi
ệ
t
N
am
thờ
i
đ
ánh
M
ĩ
?
M
ộ
t
không
gian
ngh
ệ
thu
ậ
t
th
ơ
m
ộ
ng,
lãng
m
ạ
n,
tráng
l
ệ
-
Con
đườ
ng
chi
ế
n
l
ượ
c
đầy
bom
đạn
tr
ở
thành
con
đườ
ng
tr
ă
ng,
con
đườ
ng
l
ứa đ
ôi
đ
i
tìm
h
ạ
nh
phúc:
“
Xe
tôi
ch
ạ
y
trên
l
ớ
p
sươ
ng
b
ồ
ng
b
ề
nh.
M
ả
nh
tr
ă
ng
khuy
ế
t
đứ
ng
yên
ở
cu
ố
i
trời,
sáng
trong
nh
ư
m
ả
nh
b
ạ
c.
K
hung
c
ử
a
xe
phía
cô
gái
ng
ồ
i
l
ồ
ng
đầ
y
bóng
tr
ă
ng
…
T
ừ
ng
khúc
đườ
ng
tr
ước
mặt
c
ũng
th
ế
p từ
ng
m
ả
nh
ánh
tr
ă
ng
…
”
.
Đó
là
v
ầ
ng
tr
ă
ng
và
thi
ế
u
n
ữ.
Thi
ế
u
m
ả
nh
tr
ă
ng,
câu
chuy
ệ
n
tình
này
kém
hay,
thi
ế
u
h
ẳ
n
v
ẻ
đẹ
p
lãng
m
ạ
n.
-
Ti
ế
ng
chim
“
b
ắ
t cô trói cộ
t
”
m
ơ
h
ồ,
g
ầ
n xa c
ủ
a đ
ôi
tr
ố
ng,
mái
g
ọ
i
nhau
su
ốt đ
êm
gi
ữa rừ
ng
già
–
c
ũ
ng
đầy
chấ
t
thơ
.
N
guy
ệ
t
và
Lãm
c
ũng
đ
ang
đuổ
i
b
ắt
,
và
ki
ế
m tìm
ng
ườ
i
b
ạ
n
tình
trong
bom
đạ
n,
khác
nào
đ
ôi
chim
tr
ố
ng
mái
kia?
“
Trên
đầ
u chúng
tôi,
kho
ả
ng
tr
ờ
i
đ
êm
trên
cao
nguyên
tr
ở
nên
trong
v
ắ
t,
cao
l
ồ
ng
l
ộ
ng,
trong
kho
ả
ng
sâu
th
ẳ
m
n
ổ
i
lên
m
ộ
t
ti
ế
ng
chim
m
ơ
h
ồ
”
…
C
ả
nh
t
ượ
ng
đ
oàn
xe
xích
kéo
pháo
57
m
ới
kh
ỏ
e
làm
sao.
Đườ
ng
sá,
núi
non
c
ứ
rung
chuy
ể
n
ầ
m
ầm.
Đúng
là
c
ả
nh
t
ượ
ng hùng
v
ĩ
,
tráng
l
ệ
:
“
Đườ
ng
ra
tr
ậ
n
mùa
này
đẹ
p
l
ắ
m!
”
-
Thi
ế
u
chi
ti
ế
t
ấ
y,
truy
ệ
n
ng
ắ
n
này
s
ẽ
tr
ở
nên
s
ơ
l
ược,
tầ
m
th
ườ
ng!
Tác
gi
ả
Mac Tuên
(1835
–
1910)
là
bút
danh
c
ủ
a
S.L
Clem
ơ
nx.
Tu
ổ
i
th
ơ
g
ắ
n
li
ề
n
v
ới
dòng
sông
Mixixipi.
12
tu
ổ
i
b
ước
vào
cu
ộ
c
đờ
i
phiêu
b
ạ
t
ki
ếm
s
ố
ng:
làm
th
ủy
thủ
, đ
i
tìm
vàng,
làm
phóng
viên,
vi
ết
vă
n,
đ
i
nhi
ề
u
nơi
ở
châu
Mĩ
La
tinh
và
sang
c
ả
châu
Âu.
Sử d
ụ
ng
ngôn
ng
ữ
dân
gian
và
ch
ấ
t
hài
h
ước
đặc
biệt
M
ĩ
v
ớ
i
c
ả
nh
s
ắ
c
mi
ề
n
Tây
là
nét
đặ
c s
ắ
c
ngh
ệ
thu
ật
c
ủ
a
Mac
Tuên.
Tác
ph
ẩ
m
n
ổ
i
ti
ế
ng
nh
ấ
t:
Nhữ
ng
cu
ộ
c
phiêu
l
ư
u
c
ủa Tom Xoyơ
(
1876)
và
Nhữ
ng
cu
ộ
c
phiêu
l
ư
u
c
ủ
a
Hâc
Fin
(1884).
C
ả
m
nh
ận c
ủ
a
anh
(ch
ị) sau khi đọc “
M
ải mê chinh chiến và yêu đươ
ng
”
trong
truy
ện “
Nh
ữ
ng cu
ộ
c
phiêu
l
ư
u
c
ủ
a
Tom
Xoy
ơ” (
Mac
Tuên)
“Nhữ
ng
cu
ộ
c
phiêu
l
ư
u
c
ủa Tom Xoyơ”
(
1876)
và
“Nhữ
ng
cu
ộ
c
phiêu
l
ư
u
c
ủ
a
Hâc
Fin
”
(
1884)
là
2
tác
phẩ
m
đặc
sắc,
độ
c
đ
áo
c
ủ
a
nhà
v
ăn
Mác
Tuên
(1835
–
1910).
Màu
sắ
c
dân
dã
bình
d
ị
trong
ngôn
ng
ữ,
ch
ấ
t
hài
h
ước
đặ
c
bi
ệt
M
ĩ
,
“
nhân
v
ậ
t
truy
ề
n
th
ố
ng
c
ủa
mi
ề
n
Tây
”
đ
ã
tạ
o
nên
tính
h
ấ
p d
ẫ
n
và
v
ẻ
đẹ
p
v
ă
n
ch
ươ
ng
c
ủ
a
Mac
Tuên.
Tinh
th
ầ
n
phiêu
l
ư
u
m
ạ
o
hi
ể
m,
thái
độ
ch
ố
ng
ch
ế
độ
phân
bi
ệ
t
ch
ủng
t
ộ
c,
cả
nh
s
ắ
c
thiên
nhiên
hùng
v
ĩ
và
không
khí
kì
ảo
c
ủa
mi
ề
n
Tây
là
nh
ữ
ng
nét
n
ổ
i
b
ậ
t
tính
ch
ất
M
ĩ
trong
các
ti
ể
u
thuy
ết
c
ủ
a
nhà
v
ă
n
danh
ti
ế
ng
này.
Nh
ữ
ng
cu
ộ
c
phiêu
l
ư
u
c
ủ
a
Tom
Xoyơ
,
c
ủ
a
Hâc
Fin
nh
ư đ
ã
làm
s
ố
ng
l
ạ
i
nh
ữ
ng
n
ă
m
tháng
l
ư
u
l
ạ
c,
phiêu
b
ạt
c
ủ
a
Mac
Tuên
bên
dòng
sông
M
ixixipi
hơn
150
n
ă
m
v
ề
tr
ước.
Tác
phẩ
m
“Nhữ
ng
cu
ộ
c
phiêu
l
ư
u
c
ủa Tom Xoyơ”
g
ồ
m
có
35
chươ
ng
và
m
ộ
t
l
ời
b
ạ
t.
“
M
ả
i
mê
chinh
chiế
n và yêu đương”
là
ch
ươ
ng
th
ứ
3
c
ủ
a
truy
ệ
n.
Trong
ch
ươ
ng
này,
tác
gi
ả
k
ể
l
ạ
i
cu
ộ
c
phiêu
l
ư
u
c
ủ
a
Tom
Xoyơ
:
phiêu
l
ư
u
đ
ánh
tr
ậ
n
gi
ả
và
phiêu
l
ư
u
trong
tình
yêu
v
ớ
i
ng
ườ
i
đẹp
c
ủ
a
th
ị
tr
ấ
n
Xên
Pitơxbơ
.
B
ằ
ng
m
ộ
t
gi
ọ
ng
k
ể
hóm
h
ỉ
nh,
v
ừ
a
cả
m
thông
v
ừ
a
gi
ễ
u
cợt,
Mac
Tuên
đ
ã
đư
a
độ
c
gi
ả
tr
ở
v
ề
s
ố
ng
v
ớ
i
th
ế
gi
ớ
i
tu
ổ
i
th
ơ
nhi
ề
u
m
ộ
ng
t
ưở
ng
và
thích
phiêu
l
ư
u
c
ủa
thi
ế
u
niên
mi
ề
n
Tây
n
ước
M
ĩ
gi
ữ
a
th
ế
k
ỷ
th
ứ 19.
Tom
Xoy
ơ
là
m
ộ
t
đứ
a
tr
ẻ
hi
ế
u
độ
ng,
tinh
ngh
ị
ch,
thích
phiêu
l
ư
u,
ở
v
ới
bà
dì
tuy
th
ươ
ng
cháu
nh
ư
ng
r
ấ
t
khó
tính.
B
ạ
n
c
ủ
a
Tom
là
nh
ữ
ng
đứ
a
tr
ẻ
r
ấ
t
ham
chơi.
Sáng
nay,
Tom
đ
ã
l
ậ
p
m
ư
u
tr
ố
n
đượ
c
dì
Poly
để
đ
i
“
chinh
chi
ế
n
”
.
C
hú
gi
ả
v
ờ
đ
i
vòng
khu
nhà
mình
r
ồ
i
r
ẽ
qu
ặ
t
vào
m
ộ
t
con
đườ
ng
nh
ỏ
l
ầ
y
l
ộ
i
phía
sau
chu
ồ
ng
bò
c
ủ
a
dì
Poly.
S
ổ
l
ồ
ng!
C
hú
ch
ẳ
ng
còn
s
ợ
“
b
ị
b
ắ
t
”
và
b
ị
“
tr
ừ
ng
ph
ạ
t
”
n
ữ
a,
chú
oai
v
ệ
đ
i
v
ề
bãi
chi
ế
n
tr
ườ
ng
“
khu
đấ
t
r
ộ
ng
trong
làng
”
.
C
hi
ế
n
binh
d
ướ
i
quy
ề
n
đ
ang
ch
ờ
v
ị
t
ướ
ng
ch
ỉ
huy
t
ới.
Hai
đạ
i
độ
i
“
chi
ế
n
binh
”
,
m
ộ
t
do
Tom
ch
ỉ
huy,
m
ộ
t
do
Jô
Harpơ
cầ
m
đầ
u
s
ẽ
giao
chi
ế
n.
Hai
vị
đạ
i
t
ướ
ng
c
ầ
m
quân
và
ch
ỉ
huy
tr
ậ
n
đ
ánh
nh
ư
trong
s
ử
sách.
Cu
ộ
c
ác
chi
ến
kéo
dài.
Quân
c
ủ
a
Tom
đạ
i
th
ắ
ng.
K
hi
hai
độ
i
quân
x
ế
p
hàng
rờ
i
tr
ậ
n
đị
a,
thì
Tom
tr
ở
v
ề
nhà
m
ộ
t
mình.
Tr
ậ
n
đ
ánh
gi
ả
c
ủa
l
ũ
tr
ẻ
cn
th
ị
tr
ấ
n
Xên
Pitơxb
ơ
di
ễ
n
ra
nh
ư
th
ậ
t.
Hàng
lo
ạ
t
t
ừ
ng
ữ
nhà
binh
đượ
c
tác
gi
ả đư
a
vào
v
ừ
a
gợ
i
t
ả
đượ
c
không
khí
chi
ế
n
tr
ậ
n,
v
ừ
a
làm
n
ổ
i
b
ậ
t
đượ
c
ch
ấ
t
phiêu
l
ư
u
m
ả
i
mê
chinh
chi
ế
n
c
ủ
a
Tom
và
l
ũ
b
ạn.
Nào
là
“
chi
ế
n
binh,
ch
ỉ
huy,
đạ
i
t
ướ
ng,
tác
chi
ế
n,
s
ĩ
quan
tùy
tùng
”
.
Nào
là
“
ác
chi
ế
n,
đạ
i
th
ắ
ng,
t
ử
tr
ậ
n,
trao
đổ
i
tù
binh,
đ
i
ề
u
kho
ả
n,
tác
chi
ế
n
”
,
v.v
…
Tom
xu
ấ
t
hi
ệ
n
trên
chi
ế
n
tr
ườ
ng
r
ấ
t
oai
v
ệ
:
ng
ồ
i
trên
mô
đất
cao
ch
ỉ
huy,
thông
qua
s
ĩ
quan
tùy
tùng
đ
i
ề
u
khi
ể
n
l
ũ
ti
ể
u
yêu
xung
tr
ậ
n.
K
hi
tr
ậ
n
đ
ánh
k
ế
t
thúc,
là
k
ẻ
chi
ế
n
th
ắ
ng,
Tom
tr
ở
v
ề
nhà
m
ộ
t
mình.
T
ất
cả
đề
u
th
ể
hi
ệ
n
phong
độ
cầ
m
quân
c
ủ
a
m
ộ
t
đạ
i
t
ướ
ng,
m
ộ
t
v
ị
anh
hùng
có
tài
thao
l
ược
và
dạ
n
dày
chi
ế
n
tr
ậ
n!
Tr
ận đ
ánh
gi
ả
mà
tả như thật
,
rấ
t
s
ố
ng
độ
ng,
đ
ã
làm
n
ổ
i
b
ậ
t
“
vai
trò
”
c
ủ
a
Tom
trong
chúng
b
ạ
n,
là
đứ
a
“
cầ
m
đầ
u
”
l
ũ
ti
ể
u
yêu
trong
làng,
nô
đ
ùa
và
ngh
ị
ch
nh
ư
gi
ặ
c!
Là
m
ộ
t
đạ
i
t
ướ
ng
c
ầ
m
quân,
là
k
ẻ
chi
ế
n
th
ắ
ng,
Tom
đượ
c
miêu
t
ả
b
ằ
ng
nh
ữ
ng
nét
sắc
sả
o,
hi
ế
u
độ
ng,
thích
phiêu
l
ư
u,
chú
luôn
luôn
mu
ố
n
“
tháo
c
ũi
s
ổ
l
ồ
ng
”
ra
kh
ỏ
i
khuôn
kh
ổ
ch
ậ
t
h
ẹ
p,
tù
túng
c
ủ
a
gia
đ
ình
và
“
Tr
ườ
ng
h
ọ
c
Ch
ủ
nh
ậ
t
”
th
ị
tr
ấ
n
Pit
ơxbơ
.
Vị
đạ
i
t
ướ
ng
r
ờ
i
tr
ậ
n
đị
a
trong
ánh
hào
quang
chi
ế
n
th
ắ
ng
l
ạ
i
lao
vào
m
ộ
t
cu
ộ
c
phiêu
l
ư
u
m
ớ
i,
cu
ộ
c
phiêu
l
ư
u
tình
yêu
.
X
ư
a
kia
hi
ệp
s
ĩ
Đ
ôn
K
ihôtê
ch
ả
là
đ
ã
có
tình
nhân
xinh
đẹ
p –
công
n
ươ
ng
Đuyn
Xinêa
đ
ó
sao?
Là
m
ộ
t
anh
hùng
h
ả
o
hán, Tom
có
kém
ai,
chú
c
ũ
ng
có
cô
bé
Amy
Lôrenx
ơ
m
ộ
t
tình
nhân
“
đắ
m
đ
u
ố
i
mê
say
”
mà
chú
t
ự
hào
cho
“
m
ố
i
tình
của
mình
nh
ư
m
ộ
t
cái
gì
thiêng
liêng
ghê
g
ớ
m
”
.
Ph
ả
i
m
ấ
t
m
ấ
y
tháng
ròng
để
chinh
phụ
c
cô
nàng.
H
ạ
nh
phúc
ch
ỉ
có
“
v
ẻ
n
v
ẹ
n
7
ngày
ng
ắ
n
ngủ
i
”
,
gi
ờ
đ
ây
đ
ó
ch
ỉ
là
chút
tình
vụ
n
tho
ả
ng
qua,
và
hình
ả
nh
Lôxenx
ơ
đã
r
ờ
i
kh
ỏ
i
trái
tim
chú
nh
ư
ng
ườ
i
khách
l
ạ
sau
khi
tình
c
ờ
ghé
th
ă
m.
V
ừ
a
ra
kh
ỏ
i
bãi
chi
ế
n
tr
ườ
ng,
Tom
thoáng
g
ặp
cô
bé
Bécky
-
t
ấ
m
lòng
nhi
n
ữ
c
ũng
xiêu
anh
hùng
-
v
ị
anh
hùng
v
ừ
a
đạ
i
th
ắ
ng
ch
ư
a
bắ
n
m
ộ
t
phát
súng
nào
đ
ã
ngã
g
ụ
c.
Chú
bé
mi
ề
n
Tây
này
c
ả
m
th
ấ
y
mình
đ
ã
l
ớn,
c
ũng
mu
ố
n
s
ố
ng
và
hành
độ
ng
theo
các
anh
hùng
h
ả
o
hán,
các
trang
hi
ệp
s
ĩ
trong
các
sách
phiêu
l
ư
u
mà
chú
đ
ã
ng
ố
n
qua.
Tom
“
mê
tít,
l
ấ
m
lét
nhìn
nàng
tiên
m
ớ
i
giáng
tr
ầ
n
kia
”
.
Ph
ả
i
chi
ế
m
b
ằ
ng
đượ
c
trái
tim
ng
ườ
i
đẹp.
Phả
i
tr
ổ
tài
để
cho
cô
nàng
“
m
ắ
t
xanh
bi
ếc
”
có
“
bộ
tóc
vàng
t
ế
t
thành
đ
ôi
bím
dài
”
,
m
ặc
áo
trắ
ng
mùa
hè
và
chi
ế
c
qu
ầ
n
thêu
kia
“
ph
ả
i
khâm
ph
ụ
c
”
.
Gi
ọ
ng
v
ă
n
càng
tr
ở
nên hóm
h
ỉ
nh,
khi
tác
gi
ả
nói
v
ề
hình
ả
nh
Tom
đ
ang
nhào
l
ộ
n
khoe
tài.
Con
gà
tr
ố
ng
thì
c
ấ
t
ti
ế
ng
gáy,
khoe
cái
mào
đỏ
tía
v
ớ
i
ả
mái
t
ơ
.
Con
công
tr
ố
ng
thì
v
ừ
a
múa
v
ừ
a
xoè
b
ộ
lông
s
ặc
sỡ
tr
ướ
c
con
công
mái
đ
ang
ng
ẩ
n
ng
ơ
“
t
ố
h
ộ
”
.
Còn
Tom
c
ũng
v
ậ
y,
“
ra
s
ứ
c
tr
ổ
tài
b
ằ
ng
đủ
trò
tr
ẻ
con
n
ự
c
cườ
i
”
để
chinh
phụ
c
nàng
“
m
ắ
t
xanh
bi
ếc
”
.
Lúc
thì
chú
ta
bi
ể
u
di
ễ
n
“
m
ộ
t
ngón
nhào
l
ộ
n
nguy
hi
ể
m
”
,
lúc
thì
chú
ta
“
li
ế
c
m
ắ
t
”
nhìn
theo
cô
bé.
Gi
ữ
a
lúc
“
cái
trò
đ
iên
r
ồ
l
ố
l
ă
ng
đó
”
đ
ang
di
ễ
n
ra
thì
nàng
tiên
đ
i
vào
trong
nhà.
“
Tom
b
ước
t
ớ
i
ng
ả
ng
ườ
i
vào
hàng
rào,
bu
ồ
n
r
ầ
u
”
.
L
ạ
i
“
hy
v
ọ
ng
”
khi
th
ấ
y
cô
bé
nán
l
ạ
i
ch
ố
c
lát.
Chú
“
th
ở
dài
đ
ánh
s
ượ
t
m
ộ
t
cái
”
khi
ng
ườ
i
đẹ
p
đặ
t
chân
lên
ng
ưỡ
ng
c
ử
a.
Và
r
ồ
i
“
nét
m
ặ
t
chú
b
ỗ
ng
t
ươ
i
h
ẳ
n
lên
”
khi
chú
ta
nhìn
th
ấ
y
“
cô
bé
v
ứ
t
qua
hàng
rào
m
ộ
t
bông
hoa
p
ă
ng
xê
”
.
Nhà
v
ă
n
đ
ã
dành
cho
b
ạ
n
đọ
c
bao
thú
vị
để
m
ỉ
m
c
ườ
i
khi
ng
ắ
m
nhìn
chú
Tom
làm
trò
l
ố
l
ă
ng
để
chinh
phụ
c
m
ĩ
nhân.
N
g
ườ
i
đẹp
tặ
ng
hoa
vị
đạ
i
t
ướ
ng
sao
l
ạ
i
“
v
ứ
t
qua
hàng
rào
”
,
th
ậ
t
ch
ẳ
ng
nhã
m
ộ
t
tí
nào!
Th
ế
nh
ư
ng,
Tom
nh
ặ
t
t
ặ
ng
ph
ẩ
m
ấ
y
r
ấ
t
phong
tình,
độ
c
đ
áo.
Chú
ch
ạ
y
vòng
quanh
đế
n
cách
bông
hoa
độ
vài
b
ướ
c
thì
d
ừ
ng
l
ạ
i.
C
h
ư
a
nh
ặ
t
t
ặ
ng
ph
ẩ
m
v
ộ
i,
chú
nh
ặ
t
m
ộ
t
c
ọ
ng
r
ơ
m
và
làm
xi
ếc
“
ng
ử
a
m
ặ
t
lên
trờ
i,
gi
ữ
cho
c
ọ
ng
r
ơm
đượ
c
th
ă
ng
b
ằ
ng,
l
ắ
c
ng
ườ
i
nhích
d
ầ
n
đế
n
hoa
p
ă
ngxê.
R
ồ
i
chú
đ
è
bàn
chân
đ
i
đất
c
ủ
a
mình
lên
bông
hoa,
dùng
ngón
chân
khéo
léo
qu
ặ
p
l
ấ
y
v
ậ
t
báu
kia
r
ồ
i
c
ứ
th
ế
nh
ả
y
lò
cò
đ
i
th
ẳ
ng
”
.
Ai
mà
đượ
c
m
ụ
c
kích
c
ả
nh
chú
tom
nh
ặt
hoa
c
ủ
a
ng
ướ
i
đẹ
p
ch
ắ
c
ch
ắ
n
ph
ả
i
ôm
b
ụ
ng
phì
c
ườ
i.
C
ũng
nên
ngh
ĩ
t
ớ
i
đ
ôi
chân
tr
ầ
n
c
ủ
a
chú
ta
v
ừ
a
mớ
i
đ
i
t
ắ
t
qua
con
đườ
ng
nh
ỏ
sau
chu
ồ
ng
bò
dì
Poly.
Ch
ẳ
ng
s
ạ
ch
s
ẽ
m
ộ
t
tí
nào
th
ế
mà
gi
ờ
đ
ây
chú
dùng
nh
ữ
ng
ngón
chân
ấ
y
để
“
nâng
niu
”
t
ặ
ng
ph
ẩ
m
c
ủ
a
ng
ườ
i
đẹ
p!
Hài
h
ướ
c
hơ
n
n
ữ
a,
chú
c
ũng
h
ọ
c
đ
òi
ng
ườ
i
l
ớn,
làm
theo
các
hi
ệp
s
ĩ
xa
x
ư
a,
chú
“
nhét
bông
hoa
vào
bên
trong
áo,
g
ầ
n
ngay
trái
tim
”
.
Th
ậ
t
hóm
h
ỉ
nh
khi
tác
gi
ả
h
ạ
m
ộ
t
câu:
“
…
g
ầ
n
ngay
trái
tim
–
hay
g
ầ
n
d
ạ
dày
ch
ư
a
bi
ế
t
ch
ừ
ng
vì
chú
không
hi
ể
u
bi
ế
t
l
ắ
m
v
ề
các
b
ộ
ph
ậ
n
trong
c
ơ
th
ể
con
ng
ườ
i,
và
đượ
c
cái
c
ũ
ng
ch
ẳ
ng
l
ấ
y
gì
là
khó
tính
”
.
Đứ
a
cháu
c
ủ
a
dì
Poly
đế
n
“
Tr
ườ
ng
C
hủ
nh
ậ
t
”
ch
ỉ
chơ
i,
làm
đầ
u
trò
cho
lũ
b
ạn,
nào
có
để
tâm
m
ấ
y
đế
n
chuy
ệ
n
h
ọ
c
hành.
C
hú
ch
ỉ
lo
m
ả
i
mê
chinh
chi
ế
n.
M
ộ
t
tá
bi,
m
ộ
t
th
ằ
ng
lính
chì,
hai
con
nòng
n
ọ
c,
m
ộ
t
kh
ẩ
u
đạ
i
bác
b
ằ
ng
lõi
chì,
vân
vân,
đấ
y
là
gia
tài,
là
th
ế
gi
ới
mê
say
c
ủ
a
Tom,
vì
th
ế
,
chú
nào
có
bi
ế
t
tim
ở
đâu,
dạ
dày
con
ng
ườ
i
ở
đ
âu!
R
ắc
r
ố
i
quá!
V
ả
l
ạ
i
b
i
ế
t
để
làm
gì?
N
ó
ch
ẳ
ng
giúp
ích
gì
cho
chú
trong
các
cu
ộ
c
m
ả
i
mê
chinh
chi
ế
n
và
yêu
đươ
ng
này.
Ngườ
i
đọ
c
m
ỉ
m
c
ườ
i
t
ự
h
ỏ
i:
Cô
bé
Bécky
đ
ã
khâm
ph
ụ
c
và
“
ph
ả
i
lò
ng”
Tom
nên
đ
ã
tặ
ng
hoa?
Hay
là
th
ươ
ng
h
ạ
i,
ch
ế
gi
ễ
u
v
ị
đạ
i
t
ướ
ng
đ
a
tình
đ
i
chân
đất?
Cu
ộ
c
tình
nào
mà
ch
ẳ
ng
có
ẩ
n
s
ố
?
Trong
cái
d
ư
v
ị
ng
ọ
t
ngào
mà
đ
óa
hoa
pă
ng
xê
c
ủ
a
ng
ườ
i
đẹp
ban
tặ
ng
Tom
đ
ã
quay
tr
ở
l
ạ
i
hàng
rào
ti
ếp
t
ụ
c
“
tr
ổ
tài
”
cho
đế
n
s
ẩ
m
t
ố
i.
Th
ậ
t
bu
ồ
n
c
ườ
i
vì
cô
bé
ch
ẳ
ng
ló
m
ặ
t
ra
m
ộ
t
l
ầ
n
nào
n
ữ
a
nh
ư
ng
Tom
c
ứ đ
inh
ninh
là
ng
ườ
i
đẹ
p đứ
ng
n
ấ
p
sau
m
ộ
t
c
ử
a
s
ổ
nào
đ
ó
nhìn
ra
…
Đây
là
“
m
ố
i
tình
th
ứ
2
”
c
ủ
a
chú
sao
chú
kh
ờ
kh
ạ
o
và
ng
ờ
ngh
ệ
ch
th
ế!
Chú
bé
th
ị
tr
ấ
n
Xên
Pitơxb
ơ
đ
ang
tìm
hi
ể
u,
đ
ang
h
ọ
c
đ
òi
nh
ữ
ng
thiên
di
ễ
m
tình
củ
a
các
hi
ệp
s
ĩ
–
công
n
ươ
ng
mà
chú
đọ
c
đượ
c
trong
sách.
Chú
đ
ã
v
ề
nhà
“
trong
đầu
óc
đ
áng
th
ươ
ng
tràn
đầ
y
ả
o
ả
nh
”
và
c
ả
bu
ổ
i
t
ố
i
ấ
y
chú
“vui
nh
ư
sáo
”
đ
ã
làm
cho
dì
Poly
ph
ả
i
ng
ạ
c
nhiên.
Cái
tài
c
ủ
a
Mac
Tuên
là
đ
ã
di
ễ
n
t
ả
r
ấ
t
hay
nh
ữ
ng
trò
chơ
i
phiêu
l
ư
u
c
ủ
a
tr
ẻ
con
B
ắc
M
ĩ
, đ
ã
v
ẽ
r
ấ
t
th
ầ
n
tình
s
ự
vụ
ng
d
ạ
i,
kh
ờ
kh
ạo
c
ủ
a
m
ộ
t
đứ
a
tr
ẻ
mi
ề
n
Tây
c
ả
m
th
ấ
y
mình
đ
ã
l
ớn,
t
ậ
p
là
ng
ườ
i
l
ớ
n,
nh
ư
ng
v
ẫ
n
ch
ư
a
thoát
“
l
ố
t
”
tr
ẻ
con,
dấ
n
thân
vào
các
cu
ộ
c
phiêu
l
ư
u
tình
ái.
Tr
ướ
c
cái
v
ụ
ng
d
ạ
i,
kh
ờ
kh
ạ
o,
h
ồ
n
nhiên
củ
a
Tom,
nhà
v
ă
n
độ
l
ượ
ng
m
ỉ
m
c
ườ
i
s
ố
ng
l
ạ
i
tu
ổ
i
th
ơ
trong
sáng
và
sôi
n
ổ
i
của
mình
bên
dòng
sông
M
ixixipi
thu
ở
nào.
Ta
cả
m
th
ấ
y
ông
đ
ang
m
ỉ
m
c
ườ
i,
nheo
m
ắ
t
nhìn
chú
Tom nhào
l
ộ
n,
làm
trò
và
nh
ặt
hoa
pă
ngxê
c
ủ
a
ng
ườ
i
đẹ
p
v
ứ
t
qua
hàng
rào!
Vớ
i
t
ấ
m
lòng
nhân
h
ậ
u
bao
dung,
vớ
i
gi
ọ
ng
v
ă
n
k
ể
chuy
ệ
n
hài
h
ướ
c,
ông
đ
ã
đ
em
đế
n
cho
chúng
ta
nh
ữ
ng
chuy
ệ
n
vui
n
ự
c
cườ
i
củ
a
tr
ẻ
con
mi
ề
n
Tây
n
ước
M
ĩ
.
N
ề
n
v
ă
n
h
ọ
c
M
ĩ
,
con
ng
ườ
i
và
đấ
t
n
ước
M
ĩ
còn
xa
l
ạ
và
mớ
i
m
ẻ
đố
i
v
ớ
i
s
ố đ
ông
trong
chúng
ta.
N
h
ữ
ng
Tom
Xoyơ
,
Hâc
Fin
và
b
ạn
bè
c
ủ
a
h
ọ,
nh
ữ
ng
trò
chơ
i,
nh
ữ
ng
c
ả
nh
s
ắ
c
mi
ề
n
Tây
và
dòng
sông
Mixixipi
còn
r
ấ
t
ng
ỡ
ngàng
đố
i
v
ới
chúng
ta.
Ch
ỉ
có
đ
i
ề
u,
đọ
c
“
Nh
ữ
ng
cu
ộ
c
phiêu
l
ư
u
c
ủ
a
Tom
Xoyơ
”
ta
cả
m
ph
ụ
c
Mac
Tuên
là
m
ộ
t
nhà
v
ă
n
có
bi
ệ
t
tài,
r
ấ
t
yêu
tr
ẻ
con
và
k
ể
chuy
ệ
n
r
ấ
t
hóm
h
ỉ
nh
v
ề
th
ế
gi
ớ
i
tr
ẻ
con./.
Bài đọ
c
tham
kh
ảo
Bậ
c
th
ầ
y
c
ủ
a
v
ă
n
h
ọ
c
trào
phúng:
Mac
Tuên.
Chúng
ta
đ
ã
làm
quen
với
Mac
Tuên
và
cu
ộ
c
s
ố
ng
phiêu
l
ư
u
sông
n
ướ
c
thờ
i
niên
thi
ế
u
c
ủ
a
ông
bên
dòng
Mixixipi.
Mac
Tuên
còn
là
b
ậ
c
th
ầ
y
c
ủ
a
v
ă
n
h
ọ
c
trào
phúng
Mỹ
và
th
ế
gi
ớ
i,
đặ
c
bi
ệ
t
vớ
i
cu
ố
n
ti
ể
u
thuy
ế
t
giang
h
ồ
“
Nh
ữ
ng
cu
ộ
c
phiêu
l
ư
u
c
ủ
a
Hâc
Fin
”
.
Nhà
v
ă
n
Mỹ
l
ỗ
i
l
ạ
c
Hêminguây
đ
ã
đ
ánh
giá
tác
ph
ẩ
m
ấ
y
nh
ư
sau:
“
T
ất
cả
v
ă
n
h
ọ
c
M
ĩ
hi
ệ
n
đạ
i
đề
u
xu
ấ
t
phát
t
ừ
cu
ố
n
sách
c
ủ
a
Mac
Tuên
tên
là
“
Hâc
Fin
”
.
Đó
là
tác
ph
ẩ
m
hay
nh
ất
c
ủ
a
chúng
ta.
T
ất
cả
nh
ữ
ng
gì
tr
ước
tác
ở
M
ỹ
đều
t
ừ đ
ó
mà
ra.
Tr
ước
đ
ó
không
có
gì.
T
ừ
sau
đ
ó,
không
có
gì
cho
đế
n
nay
hay
b
ằ
ng
”
Cu
ố
n
ti
ể
u
thuy
ế
t
xu
ất
bả
n
n
ă
m
1884
làm
s
ố
ng
l
ạ
i
th
ời
Mỹ
còn
là
đấ
t
thu
ộ
c
đị
a
c
ủ
a
Anh,
ch
ư
a
độ
c
l
ậ
p.
Tác
gi
ả
ch
ọ
n
khung
cả
nh
l
ư
u
v
ự
c
hai
con
sông
nhánh
Missiri
và
Ô
haiô
vớ
i
cu
ộ
c
s
ố
ng
b
ạ
o
l
ự
c
c
ủ
a
dân
t
ứ
chi
ế
ng
trong
các
ph
ố
xá
t
ồ
i
tàn
m
ớ
i
xu
ấ
t
hi
ệ
n.
C
âu
chuy
ệ
n
k
ể
v
ề
chú
bé
Hâc
Fin
tiêu
bi
ể
u
cho
thi
ế
u
niên
th
ờ
i
ấ
y.
B
ố
cậ
u
là
m
ộ
t
ng
ườ
i
thi
ế
u
nhân
ph
ẩ
m,
dân
r
ượ
u
chè.
Chú
b
ị
bỏ
rơ
i,
tuy
đượ
c
m
ộ
t
s
ố
ng
ườ
i
t
ố
t
b
ụ
ng
nuôi
d
ạ
y.
C
hú
cùng
b
ạ
n
Tom
Xoy
ơ
tìm
ra
c
ủ
a
cải
do
b
ọ
n
c
ướp
cấ
t
gi
ấ
u.
B
ố
đ
ánh
hơ
i
b
i
ết,
bắ
t
chú
đế
n
ở
m
ộ
t
l
ề
u
hoang
bên
sông
để
tính
đườ
ng
nã
c
ủ
a.
Hâc
tr
ố
n
đượ
c
lên
m
ộ
t
đả
o
hoang
gi
ữ
a
sông,
g
ặ
p
Gim,
m
ộ
t
thanh
niên
nô
l
ệ
da
đ
en
c
ũng
đươ
ng
đ
i
tr
ố
n.
C
âu
chuy
ệ
n
c
ủ
a
h
ọ
trôi
theo
dòng
sông,
trên
m
ộ
t
cái
m
ả
ng,
v
ớ
i
nh
ữ
ng
cu
ộ
c
độ
t
nh
ậ
p
vào
nh
ữ
ng
khu
dân
c
ư
hai
bên
bờ
.
Áng
v
ă
n
c
ổ đ
i
ể
n
Mỹ
này
miêu
t
ả
các
mùi
v
ị
,
ti
ế
ng
độ
ng,
các
th
ổ
ng
ữ
và
nh
ị
p
s
ố
ng
trên
sông.
N
h
ữ
ng
cu
ộ
c
g
ặ
p
g
ỡ
c
ủ
a
Hâc
và
Gim
vớ
i
nh
ữ
ng
di
ễ
n
viên
gánh
hát
lang
thang,
b
ọ
n
b
ị
p
b
ợm
tr
ộ
m
c
ắ
p,
lũ
ng
ườ
i
hành
h
ạ
dân
da
đ
en,
b
ọ
n
quý
t
ộ
c
mi
ề
n
N
am,
là
nh
ữ
ng
đ
òn
đả
kích
vào
m
ộ
t
xã
h
ộ
i
th
ố
i
nát,
vô
luân,
vớ
i
nh
ữ
ng
đầu
óc
nghèo
nàn.
Q
ua
Gim
và
qua
kinh
nghi
ệ
m
b
ả
n
thân
mình,
Hâc
đọ
c
được
rấ
t
nhi
ề
u
v
ề
nhân
ph
ẩ
m.
Gim
l
ạ
i
b
ị
b
ắ
t
l
ạ
i,
nh
ư
ng
Hâc
sẽ
l
ạ
i
c
ứ
u
Gim
thoát.
C
âu
chuy
ệ
n
k
ế
t
thúc
vớ
i
m
ộ
t
vi
ễ
n
ả
nh
bu
ồ
n
bu
ồ
n:
Hâc
s
ẽ
ph
ả
i
tr
ở
l
ạ
i
tr
ườ
ng
đ
i
h
ọ
c,
nh
ư
ng
v
ẫ
n
m
ơ
ước
đế
n
s
ố
ng
v
ớ
i
ng
ườ
i
da
đỏ.
Tác
gi
ả
lên
án
n
ề
n
đạ
o đứ
c
mù
quáng
c
ủ
a
m
ộ
t
xã
h
ộ
i
ch
ủ
tr
ươ
ng
b
ảo
t
ồ
n
ch
ế
độ
nô
l
ệ
đ
ang
tan
rã.
C
ũng
nh
ư
truy
ệ
n
“
Du
ký
c
ủa
Guliv
ơ
”
do
tác
gi
ả
Anh
S
wift
vi
ết,
tác
phẩ
m
c
ủ
a
Tuên
đồ
ng
th
ờ
i
là
để
tiêu
khi
ể
n
và
c
ũng
để
ch
ế
gi
ễ
u
nhân
lo
ạ
i
đ
iên
r
ồ
và
nh
ỏ
nhen.
Có
đ
i
ề
u
khác
là
Swift
thì
cay
độ
c
và
tr
ắ
ng
tr
ợn
còn
trong
cái
c
ườ
i
c
ợ
t
c
ủ
a
Tuên
v
ẫ
n
còn
l
ắ
ng
cái
ư
u
bu
ồ
n
c
ủ
a
m
ộ
t
tâm
h
ồ
n
v
ẫ
n
còn
tin
vào
lý
t
ưở
ng,
ngay
c
ả
trong
nh
ữ
ng
tác
ph
ẩ
m
cu
ố
i
đờ
i
r
ấ
t
bi
quan.
Có
thể
coi
“
Nh
ữ
ng
cu
ộ
c
phiêu
l
ư
u
c
ủ
a
Hâc
Fin
”
là
ph
ầ
n
ti
ế
p
cu
ố
n
ti
ể
u
thuy
ế
t
“
Nh
ữ
ng
cu
ộ
c
phiêu
l
ư
u
c
ủ
a
Tom
Xoyơ
”
1876,
vi
ế
t
tr
ước
đ
ó
8
nă
m.
Tom,
b
ạ
n
c
ủ
a
Hâc
là
m
ộ
t
cậu
bé
sắc
sả
o,
có
cá
tính
tinh
ngh
ị
ch.
Cậ
u
s
ố
ng
v
ớ
i
bà
cô
Poly
trong
m
ộ
t
xã
h
ộ
i
công
th
ứ
c
c
ũng
đượ
c
mà
s
ố
ng
lêu
têu
v
ớ
i
c
ậ
u
bé
vô
gia
c
ư
Hâc
Fin
c
ũng
h
ợ
p.
M
ộ
t
đ
êm
sáng
tr
ă
ng,
chúng
rủ
nhau
ra
ngh
ĩ
a
đị
a
để
ch
ữ
a
chai
chân
b
ằ
ng
m
ộ
t
con
mèo
ch
ế
t.
Tình
c
ờ
chúng
đượ
c
ch
ứ
ng
ki
ế
n
m
ộ
t
tên
l
ư
u
manh
là
Jô
gi
ế
t
ng
ườ
i.
Nh
ư
ng
m
ộ
t
ng
ườ
i
là
Pot
ơ
l
ạ
i
b
ị
k
ế
t
án
oan.
Hai
em
bé
s
ợ
Jô
không
dám
nói
lên
s
ự
th
ậ
t;
tr
ố
n
đ
i
ở
m
ộ
t
hòn
đả
o;
chúng
qua
m
ấ
y
ngày
hút
thu
ố
c
lá
và
nói
t
ụ
c.
K
hi
chúng
v
ề
thành
ph
ố
thì
m
ọ
i
ng
ườ
i
t
ưở
ng
chúng
đ
ã
ch
ết,
đ
ang
đọ
c
đ
i
ế
u
tang
khen
ngợ
i
chúng.
Ở
phiên
tòa
x
ử
Pot
ơ
,
Tom
nói
lên
s
ự
th
ậ
t
để
minh
oan
cho
Potơ
.
Jô
tr
ố
n
thoát.
V
ề
sau,
Tom
và
ng
ườ
i
yêu
l
ạc
vào
trong
độ
ng,
n
ơi
tên
sát
nhân
Jô
ẩ
n
náu.
Tom
cùng
ng
ườ
i
yêu
tr
ố
n
thoát
và
sau
l
ộ
n
l
ạ
i
tìm
đượ
c
kho
vàng
Jô
chôn
ở
đ
ó.
Mac
Tuên
(1835
–
1910)
là
bút
danh
c
ủ
a
S.L.Clemơnx.
“
Mac
Tuên
”
là
t
ừ
chuyên
môn
c
ủ
a
nh
ữ
ng
ng
ườ
i
lái
tàu
thủ
y
trên
sông
M
ixixipi,
có
ngh
ĩ
a
là
“
H
ả
i
s
ả
i
–
4m
”
, độ
sâu
an
toàn
cho
tàu
đ
i
đượ
c.
Ô
ng
làm
th
ợ
in,
hoa
tiêu
trên
sông
M
ixixipi,
lính,
th
ợ
m
ỏ,
ng
ườ
i
tìm
m
ỏ,
nhà
báo.
Tác
ph
ẩ
m
đầ
u
tiên
n
ổ
i
ti
ế
ng
c
ủ
a
ông
là
“
Con
ế
ch
nh
ả
y
tr
ứ
danh
c
ủ
a
h
ạ
t
Calavarax
”
1865,
m
ộ
t
câu
chuy
ệ
n
c
ổ
đượ
c
vi
ế
t
l
ạ
i
m
ộ
t
cách
châm
bi
ế
m.
Hai
cu
ố
n
truy
ệ
n
phiêu
l
ư
u
v
ề
Tom
Xoy
ơ
(
1876)
và
Hâc
Fin
(1884)
là
nh
ữ
ng
tác
ph
ẩ
m
h
ầ
u
nh
ư
thanh
thi
ế
u
niên
n
ước
nào
c
ũng
bi
ế
t,
gợ
i
l
ạ
i
th
ờ
i
thanh
thi
ế
u
niên
gian
kh
ổ
c
ủ
a
tác
gi
ả
.
“
Nh
ữ
ng
ng
ườ
i
ngây
th
ơ
ở
n
ướ
c
ngoài
”
(1869)
là
m
ộ
t
t
ậ
p
du
ký
trào
phúng.
Sau
khi
chuy
ể
n
sang
ở
t
ạ
i
mi
ề
n
Đông
(1867),
Tuên
vi
ế
t
nhi
ề
u
tác ph
ẩ
m
trào
phúng
phê
phán
xã
h
ộ
i.
C
u
ố
n
ti
ể
u
thuy
ế
t
“
Th
ờ
i
đạ
i
hoàng
kim
”
(1873)
phân
tích
quá
trình
công
nghi
ệp
hoá
và
ả
nh
h
ưở
ng
c
ủ
a
nó
đế
n
con
ng
ườ
i,
ông
phê
phán
xã
h
ộ
i
Mỹ
nh
ữ
ng
n
ă
m
tranh
nhau
làm
giàu
ở
M
ỹ
cu
ố
i
th
ế
k
ỷ
18.
Khi
đ
ã
có
tu
ổ
i,
Tuên
c
ũ
ng
phên
phán
sâu
s
ắ
c
hơ
n
nh
ư
ng
sai
trái
c
ủ
a
thờ
i
đạ
i,
lên
án
n
ề
n
độ
c
tài
c
ủ
a
Sa
hoàng,
tính
ch
ấ
t
vô
nhân
đạo
c
ủ
a
th
ự
c
dân
ở
Cônggô,
đế
qu
ố
c
M
ỹ
ở
C
uba
và
Philippin,
chi
ế
n
tranh
đế
qu
ố
c
ă
n
c
ướp,
ch
ủ
ngh
ĩ
a
phân
bi
ệ
t
ch
ủng
t
ộ
c,
đầ
u
cơ
,
tôn
giáo,
gi
ả
đạ
o đứ
c
…
Tuên
thích
c
ườ
i
và
rỡ
n,
nh
ữ
ng
m
ỗ
i
câu
chuy
ệ
n
c
ủ
a
ông
l
ạ
i
là
m
ộ
t
t
ấ
n
bi
k
ị
ch.
Ô
ng
còn
m
ở
đườ
ng
cho
chủ
ngh
ĩ
a
t
ự
nhiên
trong
v
ă
n
h
ọ
c.
H
ữu Ngọ
c
“
H
ồ
s
ơ vă
n
hoá
Mỹ
”
-
“
NXB
Thế
gi
ớ
i,
tr.588
-
591”
Tác
gi
ả
M.Gorki
(1868
-
1936)
là
bút
danh
c
ủ
a
Pêscôp.
M
ộ
t
tu
ổ
i
th
ơ
nhi
ề
u
b
ấ
t
h
ạ
nh.
Lên
3
thì
b
ố
m
ấ
t,
lên
10
thì
m
ồ
côi
m
ẹ
. Ở
v
ớ
i
ông
bà
ngoại.
Bà
ngoạ
i
th
ươ
ng
cháu,
thu
ộ
c
nhi
ều
dân
gian
Nga,
đ
ã
kh
ơ
i
dậy
trong
lòng
cháu
niề
m say mê
văn họ
c
.
Ông
ngo
ạ
i
đ
ã
s
ớm
chỉ
cho
cháu
biế
t cái gai góc của cuộc đời, không thể
s
ống đơ
n
gi
ản. Ph
ải
b
ỏ
h
ọ
c
t
ừ
n
ăm
lên
10,
đ
i
kh
ắ
p
nhi
ề
u
n
ơ
i
để
ki
ếm
s
ố
ng.
N
ă
m
24
tu
ổ
i
b
ắ
t
đầ
u
vi
ế
t
v
ăn.
Nă
m
30
tu
ổ
i
đ
ã
có
tuyể
n
t
ậ
p
truy
ệ
n
ng
ắ
n,
n
ổ
i
ti
ế
ng
kh
ắ
p
n
ước
Nga
và
châu
Âu.
N
ă
m
1934,
Gorki
là
Chủ
t
ị
ch
H
ộ
i
N
hà
v
ă
n
Liên
Xô.
V
ă
n
hào
Gorki
để
l
ạ
i
m
ộ
t
s
ự
nghi
ệ
p v
ă
n
ch
ươ
ng
đồ
s
ộ
:
trên
20
vở
k
ị
ch,
ti
ể
u
thuy
ế
t
bộ ba Tự thuật, Người m
ẹ
,
cu
ộ
c
đờ
i
Klim Xamghim
và
nhi
ều
tậ
p
truy
ệ
n
ng
ắn
khác
…
Trang
v
ăn
c
ủ
a
ông
thấm
đượ
m
tinh
th
ầ
n
nhân
v
ăn,
ca
ng
ợi
v
ẻ
đẹ
p và t
ầ
m
vóc
con
ng
ườ
i
đ
ang
h
ướ
ng
t
ớ
i
t
ươ
ng
lai.
Phân
tích
truy
ệ
n
“
M
ộ
t
con
ng
ười ra đời” c
ủ
a
Gorki
Truy
ệ
n “
M
ột con người ra đờ
i
”
đượ
c
Gorki
vi
ết
vào
năm
1912.
Tác
gi
ả kể
l
ạ
i
m
ộ
t
câu
chuyệ
n
“
đỡ đẻ
”
đ
ã
xả
y ra 20
n
ă
m
v
ề
tr
ướ
c.
Truy
ệ
n
th
ấ
m
đẫ
m
m
ộ
t
ý
vị
tri
ế
t
lý
sâu
s
ắ
c
v
ề
tình
đờ
i,
không
ch
ỉ
nói
lên
thiên
ch
ứ
c
cao
quý
c
ủ
a
ng
ườ
i
ph
ụ
n
ữ
mà
còn
khẳ
ng
đị
nh
m
ột tư
t
ưở
ng –
tác
gi
ả đ
ã
vi
ế
t ở
trong
ph
ầ
n
đầ
u
truy
ệ
n:
“Cao cả thay cái chức vị là
người trên trái
đất
…
”
1. C
ả
nh
s
ắ
c
thiên
nhiên
m
ộ
t
vùng
núi
và
bi
ể
n
nơ
i có con
đườ
ng
men
qua
t
ừ
vùng
Xu
khum
v
ề
phía
O
tsemtsiry.
Mùa
thu
n
ă
m
1892,
m
ộ
t
n
ă
m
đ
ói
kém,
đ
oàn
mugich
trên
đườ
ng
ki
ế
m
vi
ệ
c
làm,
n
ố
i
đ
uôi
nhau
kéo
đ
i.
Thiên
nhiên
tráng
l
ệ
xa
l
ạ
làm
cho
h
ọ
ph
ả
i
“
ng
ạ
c
nhiên,
lóa
m
ắ
t
”
.
T
ưở
ng
nh
ư
l
ạ
lõng
và
l
ạ
c đ
i
ệu!
Dòng
sông
Ko
đ
or
b
ọ
t
nướ
c
tung
“
tr
ắ
ng
xóa
”
.
Sóng
bi
ể
n
v
ỗ
rì
r
ầ
m
…
ì
ầ
m
”
.
R
ừ
ng
d
ẻ
nhu
ộ
m
m
ộ
t
màu
“
vàng
r
ự
c
”
:
Mây
màu
khói
đ
ang
tr
ườ
n đ
i
trên
các
sườ
n
núi
“
màu
lụ
c
”
.
C
him
gõ
ki
ế
n
vùng
núi
n
ử
a
đỏ,
n
ử
a
vàng,
m
ỏ đ
en
đ
ang
nh
ả
y
nhót
r
ố
i
rít
b
ắt
sâu.
S
ơn
t
ướ
c
láu
l
ỉ
nh,
nh
ạ
n
núi
xám
lam
tha
h
ồ b
ắ
t
m
ồ
i.
có
lúc
nhà
v
ă
n
th
ố
t
lên
ng
ợ
i
ca
“
V
ề
mùa
thu,
c
ả
nh
K
apkaz
gi
ố
ng
nh
ư
m
ộ
t
thánh
đườ
ng
tráng
l
ệ
dự
ng
lên
do
nh
ữ
ng
b
ậ
c
hi
ề
n
tri
ế
t
”
…
h
ọ đ
ã
treo
lên
các
s
ườ
n
núi
nh
ữ
ng
t
ấ
m
th
ả
m
đẹ
p
nh
ấ
t
…
Nh
ữ
ng
c
ả
nh
v
ậ
t
đầ
y
màu
s
ắ
c
và
âm
thanh
trên
đ
ây
nh
ư
m
ộ
t
cái
phông,
cái
n
ề
n
c
ủ
a t
ạo
hóa
bày
ra,
trang
trí
ra
để
chu
ẩ
n
b
ị
đ
ón
m
ộ
t
con
ng
ười
ra
đờ
i.
C
ả
nh
v
ậ
t
thiên
nhiên
đẹ
p
quy
ến
rũ
đượ
c
con
ng
ườ
i
hân
hoan
ti
ế
p
nh
ậ
n.
V
ẻ đẹp
ấ
y
là
c
ủ
a T
ạo
hóa
ban
tặ
ng
cho
ng
ườ
i
m
ẹ
sắ
p
“
khai
hoa
”
.
M
ột cuộc sinh nở v
ĩ
đạ
i đã được cả đất trời, sông núi, cỏ cây,
chim chóc tưng bừ
ng
chào
đón. S
ắc
đ
i
ệ
u
tr
ữ
tình
dào
d
ạ
t
qua
đo
ạ
n
v
ă
n
“
ti
ề
n
t
ấ
u
”
mang
hàm
ngh
ĩ
a
ý
v
ị
ch
ấ
t
th
ơ
ng
ợi
ca
m
ộ
t
em
bé
ra
đờ
i.
2. “Cuộ
c
sinh
n
ở nào đau đớn vậ
y
”.
Có
nhà
th
ơ
đ
ã
hát
lên
nh
ư
th
ế
!
Cu
ộ
c
đ
au
đẻ
m
ới
d
ữ dộ
i
làm
sao!
C
hính
chị
nông
dân
tr
ẻ
tu
ổ
i
có
đ
ôi
gò
má
cao,
cái
b
ụ
ng
ch
ử
a
ph
ướ
n
t
ướ
ng
lên
đ
ang
nhô
lên
trên
cái
b
ụi
r
ậ
m.
N
g
ườ
i
ch
ồ
ng
trong
đ
ói
khát
vì
ng
ố
n
nhi
ề
u
trái
cây
quá
l
ă
n
ra
ch
ế
t
cách
đ
ây
vài
hôm.
Đồ
ng
b
ọ
n
c
ủ
a
chị
đ
ã
đ
i
xa
r
ồ
i.
Ngườ
i
m
ẹ đ
au
đẻ
“
rên
khe
kh
ẽ
trong
b
ụ
i
r
ậ
m
”
.
M
ọ
i
ti
ếng
rên
c
ủ
a
ng
ườ
i
“
bao
gi
ờ
c
ũ
ng
làm
lòng
ta
sao
độ
ng
nh
ư
tr
ước
m
ộ
t
cái
gì
ru
ộ
t
rà
thân
thu
ộ
c
”
.
N
hân
v
ậ
t
“
tôi
”
–
chàng
trai
xa
l
ạ đ
ã
xu
ất
phát
t
ừ
tình
c
ả
m
ấ
y
mà
không
n
ỡ bỏ đ
i!
Cả
nh
đ
au
đẻ
và
n
ỗ
i
đ
au
đớ
n
v
ậ
t vã
đượ
c
miêu
t
ả b
ằ
ng
nhi
ề
u
chi
ti
ế
t r
ấ
t
hi
ệ
n
th
ực.
“
M
i
ệ
ng
thì
méo
x
ệ
ch
”
,
m
ắt
tr
ợ
n
ng
ược
lên,
ch
ị
th
ở dữ dộ
i,
l
ấ
y
hai
tay
gi
ữ
l
ấ
y b
ụng
…
kh
ẽ
g
ầ
m
g
ừ…
Đ
au
quá,
ch
ị
ta
nh
ổ
m
ột b
ụ
i
c
ỏ
úa,
c
ố
nhét
nó
vào
m
ồ
m
…
“Ch
ị
cấ
t
ti
ế
ng
ch
ử
i
té
tát
xua
đ
u
ổ
i
chàng
trai
xa
l
ạ đ
ang
l
ăn
vào
đỡ đẻ
cho
ch
ị
.
Lòng
t
ố
t
c
ủ
a
con
ng
ườ
i
đã bỏ
ngoài
tai
m
ọ
i
l
ờ
i
t
ụ
c t
ằ
n
mà
chỉ
h
ướ
ng
t
ới
m
ộ
t
con
ngườ
i ra
đờ
i
”
khi
m
ẹ nó đ
ang
“
v
ượt
cạ
n
”
bơ
v
ơ
gi
ữ
a
m
ộ
t
n
ơi
mênh
mông
xa
l
ạ
!
Đây
là
m
ột c
ả
nh
đờ
i
chan
ch
ứ
a
yêu
th
ươ
ng:
“
Tôi:
đỡ
l
ấ
y
đứ
a
bé
và
trông
ch
ừ
ng
cho
ch
ị
đừ
ng
đ
út
n
ắ
m
c
ỏ
vào
m
ồ
m
méo
x
ệch
đ
ang
g
ầ
m
g
ừ…
ch
ị
thì
ch
ử
i
vì
đ
au
và
ch
ắc
c
ũng
vì
x
ấ
u
h
ổ,
còn
tôi
thì
vì
ng
ượ
ng
ngh
ị
u
lu
ố
ng
cu
ố
ng
và
vì
th
ươ
ng
ch
ị
quá
ch
ừ
ng
…
”
- C
ả
nh
đ
au
đẻ
đượ
c
miêu
t
ả
r
ấ
t
chân
th
ự
c,
có
gì
đ
ó
nh
ư
s
ố
ng
sít,
thô
m
ộ
c.
Nh
ư
ng
bao
trùm
lên
t
ất
cả
tình
ng
ườ
i,
là
s
ự
san
sẻ
c
ư
u
mang. Trang
v
ă
n
c
ũ
ng
là
trang
đờ
i
kh
ơ
i
bùng
lên
ng
ọ
n
l
ử
a
ấm
áp
c
ủ
a
tấ
m
lòng
nhân
ái
bao
la.
3.
M
ộ
t
con
ng
ườ
i
- đỏ
h
ỏn đ
ã
ra
đờ
i.
C
hàng
trai
đỡ
đẻ
t
ừ
ch
ỗ
lòng
đ
au
th
ắ
t
l
ạ
i
đ
ã
sung
s
ướ
ng
t
ộ
t
độ
khi
b
ế
trên
tay
bé
hài
nhi
“
đỏ
h
ỏ
n
”
.
Đứ
a bé c
ấ
t
ti
ế
ng
“
Ya
…
Ya
…
”
chào
đời.
Ngườ
i
đỡ đẻ
chia
vui
cùng
ng
ườ
i
m
ẹ
say
mê
ng
ắ
m
nhìn
“
tác
phẩ
m
m
ớ
i
củ
a
tạo
hóa
”
.
Đứ
a bé
“
m
ắ
t
nó
màu
xanh
nh
ạ
t,
m
ũ
i
nó
t
ẹ
t
…,
m
ặ
t
đỏ
tía;
nh
ă
n
nhó,
đ
ôi
môi
nó
m
ấ
p
máy
…
”
.
R
ấ
t
hóm
h
ỉ
nh
khi
nhà
v
ă
n
vi
ế
t:
“
nó
đỏ
h
ỏ
n
và
ch
ư
a
chi
đ
ã
bấ
t
mãn
vớ
i
cu
ộ
c
đờ
i
r
ồ
i,
nó
vùng
v
ằ
ng,
giãy
đạp
và
hét
tướ
ng
lên,
tuy
cu
ố
ng
r
ố
n
v
ẫ
n
còn
dính
vào
m
ẹ
”
.
Ngườ
i
đỡ đẻ
qu
ỳ
g
ố
i
lên,
nhìn
hài
nhi
mà
c
ườ
i
l
ớ
n:
“
r
ất mừng đượ
c
g
ặp chú bé”.
Có
th
ể
nói
đ
ó
là
m
ộ
t
câu
hát
chào
m
ừ
ng
m
ộ
t
em
bé
ra
đờ
i,
c
ũng
là
l
ờ
i
chúc
m
ừ
ng
ng
ườ
i
m
ẹ
đ
ã
làm
tr
ọ
n
thiên
ch
ứ
c
cao
quý
c
ủa
mình.
Tiế
p đ
ó,
nhà
vă
n
dành
cho
ng
ườ
i
m
ẹ
nh
ữ
ng
tình
c
ảm
đẹ
p
nh
ất.
Niề
m
h
ạ
nh
phúc
và
vui
s
ướ
ng
c
ủ
a
ng
ườ
i
m
ẹ đượ
c
đặ
c t
ả
qua
đ
ôi
m
ắ
t,
n
ụ
cườ
i
và
g
ươ
ng
m
ặ
t.
Đứ
a bé ra
đờ
i
làm
cho
“
ng
ườ
i
g
ầ
n
ng
ườ
i
hơ
n
”
.
Ngườ
i
m
ẹ
không
ch
ử
i
m
ắ
ng
và
xua
đ
u
ổ
i
chàng
trai
xa
l
ạ
n
ữ
a,
mà
trái
lại
ra
lệnh
cho
ngườ
i
đỡ đẻ đầ
y
tin
c
ậy
nh
ư
trao
cho
m
ộ
t
ngh
ĩ
a
v
ụ
thiêng
liêng:
“
C
ắ
t đ
i
…
l
ấ
y
dao
…
mà
c
ắ
t
…
dây
trong
…
túi
…
bu
ộ
c
r
ố
n
l
ạ
i
…
”
Đứ
a con ra
đờ
i,
ng
ườ
i
m
ẹ
nh
ư
tr
ẻ
l
ại.
Ch
ị
“
m
ỉ
m
cườ
i
”
đ
ôi
m
ắt
sâu
thẳm
“
t
ươ
i
rói
lên
”
,
và
“
cháy
b
ừ
ng
lên
m
ộ
t
ng
ọ
n
l
ử
a
xanh
bi
ếc
”
.
Ngườ
i
đỡ đẻ
thì
c
ườ
i
l
ớ
n
còn
ngườ
i
m
ẹ
thì
n
ụ
cườ
i
…
m
ỗ
i
lúc
m
ộ
t
thêm
r
ạ
ng
rỡ
;
n
ụ
cườ
i
ấ
y
đẹ
p đẽ
chói
l
ọ
i
đế
n
n
ỗ
i
tôi
g
ầ
n
nh
ư
lóa
mắ
t
”
.
Có
nhìn
th
ấy,
cả
m
th
ấ
y
n
ỗ
i
đau đẻ
m
ớ
i
cả
m
nh
ậ
n
được
n
ỗ
i
vui
s
ướng
t
ột độ
khi
“
khai
hoa
”
,
giây
phút
đầ
u
tiên
s
ả
n
ph
ụ
nhìn
th
ấ
y
g
ươ
ng
m
ặ
t
con,
nghe
ti
ế
ng
con
chào
đờ
i.
N
g
ườ
i
đọ
c
có
cả
m
giác
nhà
v
ăn
trẻ
này
đã đ
em
h
ế
t
tình
th
ươ
ng
và
v
ố
n
t
ừ
ng
ữ
giàu
có
c
ủ
a
mình
để
ca
ng
ợ
i
ni
ề
m
vui
s
ướ
ng
h
ạ
nh
phúc
c
ủ
a
ng
ườ
i
m
ẹ
tr
ẻ
l
ầ
n
đầ
u
tiên
sinh
n
ở
được
m
ộ
t
đứ
a
con
yêu
quý.
Th
ậ
t
đ
úng
là
“
H
ạ
nh
phúc
nào
không
h
ạ
nh
phúc
đầ
u
tiên?
”
(
Chế
Lan
Viên).
Khi
đứa bé đ
ã
nằ
m
trong
lòng
m
ẹ
,
bú
dòng
s
ữ
a
ng
ọ
t
lành
c
ủ
a
m
ẹ
,
ng
ườ
i
m
ẹ
kh
ẽ
cấ
t
ti
ế
ng
nguy
ện
cầ
u:
“
L
ạ
y
Đứ
c M
ẹ
C
hí
thánh,
C
hí
trinh
…
Độ
i
ơn
N
g
ười,
Đức
M
ẹ
C
hí
trinh
…
ôi
…
xin
t
ạ
ơ
n
N
g
ườ
i
”
.
Đ
ôi
m
ắ
t c
ủ
a
ng
ườ
i
m
ẹ
tr
ở
nên
“
đẹ
p
vô
cùng
”
,
đó là
“
đ
ôi
m
ắ
t
th
ầ
n
thánh
…
”
. Số
ng
trong
ni
ề
m
tin
thánh
thi
ện
và
chất
phác,
ngườ
i
m
ẹ
vô
cùng
sung
s
ướ
ng:
“
Xanh
bi
ế
c, đ
ôi
m
ắ
t
nhìn
lên
b
ầ
u
trờ
i
xanh
bi
ếc,
trông
đ
ôi
m
ắt
b
ừ
ng
lên
và
hòa
tan,
m
ộ
t
nụ
cườ
i
hoan
h
ỉ
bi
ế
t
ơ
n;
nh
ắ
c
cánh
tay
n
ặ
ng
tr
ĩ
u,
ng
ườ
i
m
ẹ
ch
ậ
m
rãi
làm
d
ấ
u
cho
mình
và
cho
con
”
…
M
ọ
i
đ
au
đớ
n
c
ủ
a
c
ơn
đ
au
đẻ
bỗ
ng
ch
ố
c
b
ị
xua
tan.
Cu
ộ
c
đờ
i
lo
toan
v
ề
c
ơ
m
áo
hầ
u
nh
ư đượ
c
quét
sạ
ch!
N
i
ề
m
h
ạ
nh
phúc
c
ủ
a
ng
ườ
i
m
ẹ
nh
ư đ
ang
đượ
c
đất
tr
ời
hát
ca:
“
Cả
con
chim
gì
kì
di
ệ
u đ
ang
kh
ẽ
hót
lên
”
trong
l
ồ
ng
ng
ự
c
chàng
trai
“
đỡ đẻ
”
.
Sóng
bi
ể
n
rì
r
ầ
m
nghe
du
d
ươ
ng
không
bi
ế
t
chán.
Ti
ế
ng
su
ố
i
xa
g
ần
róc
rách
“
nh
ư
ti
ế
ng
m
ộ
t
thi
ế
u
n
ữ
th
ủ
th
ỉ
kể
chuy
ệ
n
ng
ườ
i
yêu
vớ
i
bạ
n
gái
mình
”
. Lần thứ hai trong truy
ệ
n ngắn này, Gorki đã dành cho thiên nhiên những
tình cảm nồng hậu nhất
.
Thiên
nhiên
xu
ấ
t
hi
ệ
n
trong
v
ẻ đẹ
p
ki
ề
u
di
ễ
m
và
m
ơ
màng
c
ủ
a
m
ộ
t
nhân
v
ật
tr
ữ
tình
nh
ằm
biể
u dương sự vĩ đại của người m
ẹ
-
Đấng sáng tạ
o
ra
c
ả Anh hùng và Nhà thơ.
C
ả
nh
“
chôn
nhau
”
vào
sâu
trong
lòng
đấ
t,
ng
ườ
i
m
ẹ
c
ũng
nh
ư
ng
ườ
i
đỡ đẻ
nh
ữ
ng
th
ế
h
ệ
đ
i
tr
ướ
c
nh
ư
g
ử
i
g
ắm
vào
đứ
a
bé
m
ới
ra
đờ
i
bao
tình
th
ươ
ng
m
ế
n,
nâng
niu.
N
g
ườ
i
m
ẹ
v
ĩ
đại
“
Th
ậ
t
kho
ẻ
kinh
khủng
”
. Còn đứ
a
con
chào
đờ
i
v
ớ
i
m
ột tư
th
ế
r
ấ
t
đẹp,
rấ
t
đ
áng
yêu:
“
Đấ
ng
ng
ườ
i
đỏ
h
ỏ
n
này
tuy
ệ
t
nhiên
ch
ẳ
ng
c
ầ
n
ai
c
ẩ
n
th
ậ
n
h
ế
t:
nó
si
ế
t
ch
ặ
t
n
ắ
m
tay
và
c
ứ
th
ế
gào
mãi,
nh
ư
th
ể
thách
ai
đ
ánh
nhau
”
.
Tuy
ng
ườ
i
đỡ
đẻ
b
ằ
ng
tình
th
ươ
ng
và
kinh
nghi
ệm
s
ố
ng
c
ủ
a
đờ
i
mình
đ
ã
nói
với
chú
bé
đỏ
h
ỏ
n:
“
Chú
mày
ph
ả
i
t
ự
kh
ẳ
ng
đị
nh
cho
kh
ỏ
e
vào
mớ
i
được,
ch
ứ
không
thì
k
ẻ
đồ
ng
lo
ạ
i
s
ẽ
v
ặt
c
ổ
chú
mày!
”
;
nh
ư
ng
ch
ứ
a
đầ
y
tin
t
ưở
ng
vào
con
ng
ườ
i,
vào
nh
ữ
ng
th
ế
h
ệ
mai
sau,
nh
ư
Gorki
t
ừ
ng
tuyên
b
ố
:
“
T
ất
cả
ở
trong
con
ng
ườ
i,
t
ất
cả
vì
con
ng
ườ
i!
”
.
Màu
sắ
c
lãng
m
ạ
n
nh
ư
ch
ắ
p
cánh
bay
lên
khi
ng
ườ
i
m
ẹ
cấ
t
ti
ế
ng
nguy
ệ
n
c
ầ
u
“
Đức
Mẹ
C
hí
thánh,
C
hí
trinh
”
,
khi
nhà
v
ă
n
t
ả
chú
bé
hài
nhi
n
ằ
m
ng
ủ
sau
khi
đ
ã
bú
mẹ
:
“
Nó
nằ
m
trên
m
ộ
t
l
ớp
lá
thu
vàng
r
ực, d
ướ
i
m
ộ
t
b
ụ
i
cây
không
h
ề
m
ọc
ở
t
ỉ
nh
O
ren
bao
gi
ờ
”
.
M
ộ
t
không
gian
ngh
ệ
thu
ậ
t
th
ấm
đẫ
m
màu
s
ắc
hoang
s
ơ
th
ầ
n
tho
ạ
i,
nó
nh
ư d
ẫ
n
h
ồ
n
ta
trôi
dạt
v
ề
